✅ #تاريخچه_علم_اصول #بخش_هفدهم ✅ دوره رکود و ظهور جریان اخباری گری در اوایل قرن یازدهم هجری شیوه جدیدی به نام «اخباری‌گری» در صحنه مباحث فقهی و اصولی پدیدار شد که مبنای اجتهاد و اصول فقه را به زیر تیغ نقّادی خویش برد و آن را مورد تردید قرار داد. برخی دانشمندان ریشه این جریان را تحت تاثیر نص گرایی و ظاهر گرایی در میان اهل سنت می‌دانند. مؤسّس این مکتب علاّمه محمد امین استرآبادی (متوفای ۱۰۳۶ ه) بود. او معتقد بود دانشمندان شیعه در دوران متأخّر؛ به ویژه از زمان علامه حلی به بعد در طریق کشف احکام شرعی به انحراف رفته و از شیوه‌هایی پیروی کردند که خطا بوده و محقّقان اهل سنّت آنها را بنیان گذاشته‌اند. از دیدگاه او، روش موسوم به روش اجتهادی با شیوۀ اصحاب ائمّه علیهم السّلام و محقّقان و دانشمندان متقدّم که همگی محدّث بودند ناسازگار است و این نکته نشانۀ بطلان آن است. ازاین رو،ط اینان خود را تابع اصحاب ائمه و محدّثان از امامیه برمی‌شمردند. چرا که «اجتهاد» در میان شیعیان اصالت نداشته، از موضوعات پدید آمده از سوی اهل سنّت است که به دلیل انحراف و عدم تمسّک به ائمّه(ع) به این ابزار نیاز پیدا کردند. و اصحاب ائمّه و علمای متقدّم تا قبل از علامه حلی از این ابزار نادرست سود نمی‌جستند؛ 👌 اخباری‌ها و طرفداران روش اخباری متفاوت بودند، عدّه‌ای افراطی بوده؛ نظیر خود محمد امین استرآبادی، و میرزا محمد اخباری و عده‌ای دیگر معتدل‌تر بوده‌اند؛ مانند شیخ حر عاملی و شیخ یوسف بحرانی. در هرحال عدّۀ بی‌شماری از محقّقان به این مسلک روی آوردند و در تأیید آن کتاب‌های بسیاری نگاشتند. برخی از دانشمندان مهمّ که گرایشهای اخباری داشتند عبارتند از: مرحوم محمد تقی مجلسی، شیخ حرّ عاملی، علامه محمدباقر مجلسی صاحب بحار الانوار، سید نعمت اللّه جزایری، ملاّ خلیل قزوینی، مولی محسن فیض کاشانی و عدّه‌ای دیگر. اخباری‌گری تا اواخر قرن دوازدهم، قریب به دو قرن، در حوزه های شیعه حاکم بود. 👌 اصول اندیشه اخباری‌ها برخی از مهمترین تفاوت‌های اصولی‌ها و اخباری‌ها را می‌توان به این صورت خلاصه نمود: الف) نفی اجتهاد و عدم اعتبار آن: اخباری‌ها بر این باورند که چون اجتهاد و استنباط اصطلاحی، ظنّی است، به طور کلّی حجّت نیست و در کشف احکام شرعی توسّل به استنباطات ظنّی جایز نیست؛ زیرا تحصیل علم به احکام لازم است. مرحوم امین استرآبادی در ردّ و ابطال اجتهادهای ظنّی ۱۲ دلیل می‌آورد. به این ترتیب، اخباری‌ها اجتهاد را روشی برای کشف ظنّی احکام میدانستند و اهل سنّت مرادشان از اجتهاد همین است. اخباریها توجّه نکردند که اجتهاد مورد انکار ائمّه همان است که در اهل سنّت به عنوان اجتهاد به رأی و کشف ظنّی غیر معتبر، از طریق قیاس، استحسان، مصالح مرسله، سدّ ذرائع، فتح ذرائع و... وجود دارد. به همین جهت اجتهاد ظنّی معتبر و شرعی را نیز مورد اشکال قرار دادند. ب) اخباریان؛ قرآن، عقل و اجماع را از منابع شناخت حکم نمی‌دانند به خلاف اصولیان که این سه را در کنار سنّت قبول دارند و البته عقل را در طول سه منبع دیگر می‌شمارند. ج) اخباریان روایات موجود در کتب اربعه را قطعی می‌شمارند، امّا اصولیان این دیدگاه را ناصواب می‌دانند. د) اصولیان ظواهر قرآن را حجّت میدانند، امّا اخباری‌ها تمسّک به ظواهر آیات را به طور مستقل جایز نمی‌شمرند. 👌 شخصیت‌های اصلی در مکتب اخباری‌گری ١- محمد امین استرآبادی ٢- فیض کاشانی ٣- شیخ حر عاملی ٤- میرزا محمّد اخباری ٥- شیخ یوسف بحرانی ٦- سید نعمت الله جزایری 👈 اخباریان در تشریح و اثبات دیدگاههای خویش و نقد مبانی اصولیان کتاب‌های بسیاری نیز نگاشته‌اند؛ برخی از مهمترین آنها عبارتند از: الفوائد المدنیه، الاصول الاصیلة، سفینة النجاه، الفصول المهمّة، الفوائد الطوسیه و مقدّمه الحدائق الناضرة. 👌 اصول فقه در دوران حاکمیت اخباریان رو به ضعف و رکود جدّی رفت و تنها عدّه‌اندکی از محقّقان به آن می‌پرداختند. علی رغم حاکمیت مطلق اخباریان بر حوزه‌های شیعی در آن زمان، عدّه‌ای از محقّقان و دانشمندان همچنان بر روش اجتهادی پای فشردند و متهوّرانه از آن دفاع کردند که نقش بسیار موثری در حفظ تفکر اصولی داشت. کسانی مانند: ١- سلطان العلماء ٢- مولی عبداللّه بن محمّد تونی ٣- مولی صالح مازندرانی ٤- ملاّ خلیل قزوینی ٥- آقا حسین خوانساری ٦- آقا جمال خوانساری ادامه دارد..... •••✾•🌿🌺🌿•✾••• #کانال_وارثین( ارائه مطالب علمی وپژوهشی و مشاوره پژوهشی) #مدرسه_علمیه_ولیعصر_کرمانیها sapp.ir/valiasrkermani @valiasrk

💠مجموعه جلسات نقد و بررسی #شبهات‌فاطمیه ❇️استاد حجه الاسلام دکتر فاطمی از اساتید سطوح عالی حوزه و استاد مدرسه علمیه ولیعصر کرمانیها (عج) #بخش_هفدهم ┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈• ❇️#کانال‌وارثین (ارائه مطالب‌ #علمی‌ و#پژوهشی) #مدرسه‌علمیه‌ولیعصر‌کرمانیها(عج) 🆔@valiasrk