🔸روشی نو در پاسخگویی دینی به مسائل فرهنگی و اجتماعی
حجت الاسلام علی #فرحانی، در درسگفتار فقه نظامهای اسلامی که از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار گردید، در ادامه بحث پیرامون منابع استنباط و تجمیع منابع نقلی، به بیان موضوعات زیر پرداخت:
🔹 نباید منابع نقلی را به بخشی از کتب اربعه و بخشی از آیات قرآن منحصر کرد مثلاً روایات تفسیری ما از جمله کتاب تفسیر عیاشی که جایگاه مهمی دارند چند درصد آنها در کتب اربعه آمده است؟
🔹 همین نگاه را میتوان به روایات عامه داشت. شناخت منابع و محیط و روایات اهل سنت جایگاه مهمی در تجمیع منابع دارد. سیره فقهی آیت الله بروجردی این اهمیت را نشان میدهد که میتوان آن را بر روایت نبوی "تلقی الرکبان" با توجه به درس خارج فقه آیت الله جوادی آملی، تطبیق نمود.
🔹 رجوع به روایات اهل سنت، یک اثر سلبی دارد، که همان "فان الرشد فی خلافهم" است. همچنین یک اثر ایجابی دارد که به توسعه فقه کمک میکند. اما یک اثر اجتهادی هم دارد و آن محیط شناسی خطاب شرعی است.
🆔 @vasael_ir
🔸تاریخ یکی از ریز اجزای دستگاه استنباط است/ راهکار امام برای حل مسأله تورم علم اصول
🔹حجت الاسلام علی #فرحانی، در درسگفتار نظامهای اسلامی که از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار شد، گفت: علم رجال یکی از ابزارهای کشف حجت از لاحجت در صدور روایات است. پس در رجال به عنوان یکی از ریز اجزای این دستگاه مادر، تاریخ دخالت دارد. اگر تاریخ حجت نباشد، نتیجه تابع اخس مقدمات میشود و کل این سیستم به هم میریزد و ارزشش را از دست میدهد.
🔹مشکلی که امروز در دستگاههای استنباطی داریم، این است که محیط شناسی خطاب را انجام نمیدهیم. اکنون علم اصول به عنوان واسط، دستگاه نظامساز و منطق زبانشناسی دین مطرح است. یک عده مشکلشان با علم اصول این است که علم اصول، متورم است. پس باید علم اصول را تهذیب کنیم.
🆔 @vasael_ir
🔸روشی نو در پاسخگویی دینی به مسائل فرهنگی و اجتماعی
🔹حجت الاسلام علی #فرحانی در درسگفتار نظامهای اسلامی :
اجماع و شهرت بعنوان یکی از منابع فقه
🔹اجماع و شهرت استطراداً وارد فقه شیعه نشدهاند و چنین نیست که چون «عامه این مطالب را عنوان کردهاند» در فقه شیعه نیز آن را بررسی و استفاده میکنیم.
🔹معمول ادله در حجیت اجماع و شهرت به دلیل «وصل الیهم دلیل لم یصل الینا» میرسد، که اشکالاتی به آن وارد است.
🔹یکی از اشکالات این است که اگر آن روایت به دست ما میرسید ما به گونۀ دیگری استنباط میکردیم و گویا در تمسک به اجماع و شهرت، دو تعبد وجود دارد، یکی تعبد به وجود روایت و دیگری تعبد به استنباط از روایت توسط فقهای دیگر؛ در حالیکه مجتهد نباید تقلید کند.
🆔 @vasael_ir
🔸روشی نو در پاسخگویی دینی به مسائل فرهنگی و اجتماعی
🔹حجت الاسلام #فرحانی در درسگفتار نظامهای اسلامی :
اشاره به بحث اجماع و شهرت
🔹بحث اجماع و شهرت در فقه ما بسیار پرکاربرد و نافع است.
🔹این دو بحث عرصههای جدیدی را در ابواب فقهی از طهارت تا دیات(خصوصا مباحث معاملاتی) حل میکند و نتایج محسوسی در فقه دارد. یکی از بهترین بیانها در مورد این دو بحث در کتب رسایل و مکاسب شیخ انصاری(ره) آمده است.
🔹شاید تصور ما این است که اگر در یک مسألهای آیه و روایت وجود نداشت باید به اصول عملیه مراجعه کنیم؛ حال آنکه جناب شیخ انصاری(ره) در موارد بسیاری از کتاب مکاسب، بدون استفاده از آیه و روایت، حکم یک مسأله را با کمک اجماع و شهرت روشن میکند به نحوی که آدرسهای مورد استناد آن مسأله، فقط کتب فقهاست.
🆔 @vasael_ir