نزول آیه ی ولایت در حق امیرالمومنین علیه السلام با سند معتبر طبق منهج ناصرالدین ألبانی ✍️ طبق منهج محمد ناصرالدین ألبانی در کتاب «سلسلة الاحادیث الصحیحة»، اگر حدیثی دو طریق داشت: یکی مرسل حسن و دیگری مرفوع ضعیف، آن حدیث با مجموع دو طریقش حسن می شود.[1] ✔️وی در جای دیگر روایتی را در این کتاب آورده است که یک طریقش مرفوع ضعیف و طریق دیگرش مرسل صحیح است.[2] ✅️ بنابراین روایات نزول آیه ی ولایت در حق امیرالمومنین علیه السلام که چندین سند مرفوع ضعیف (نه موضوع) و چندین سند مرسل معتبر دارد، طبق منهج ألبانی معتبر خواهند شد که در ادامه، روایات مرفوع و مرسل را به تفکیک ذکر می کنیم. #روایات_مرفوع 🔺️روایت اول: حاکم نیشابوری در کتاب معرفة علوم الحدیث با سندش از حضرت علی علیه السلام روایت می کند که فرمود: «آیه ی ((إِنَّمَا وَلِیُّکمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکاهَ وَهُمْ رَاکعُونَ)) بر رسول خدا صلی الله علیه وآله نازل شد و آن حضرت به مسجد رفت در حالی که مردم مشغول نماز بودند، آن حضرت نیز نماز گذارد تا آن که سائلی آمد و حضرت به او فرمود: ای سائل آیا کسی چیزی به تو بخشش نمود؟ سائل گفت: خیر به جز این شخص که در حال رکوع است ـ یعنی علی بن ابی طالب ـ و به من انگشتری عطا فرمود.»[3] ✅️ طبق برنامه ی جوامع الکلم، تمام رجال سند این روایت ثقه یا مقبول هستند[4] بجز «عیسی بن عبدالله الهاشمی» که جرح حسّی و مفسّری ندارد و تنها به خاطر نقل روایاتی در فضیلت امیرالمومنین علیه السلام جرح حدسی شده است. ابن حبان از وی هم در کتاب «الثقات»[5] و هم در کتاب «المجروحین» یاد کرده است. بنا بر قاعده ی شعیب الارنؤوط و دکتر بشار عواد معروف چنان چه ابن حبان از راوی ای در کتاب «الثقات» یاد کند و صریحا توثیقش نکند، به شرطی که از آن راوی چهار نفر یا بیشتر (ثقه یا غیر ثقه) روایت نقل کرده باشند، آن راوی به درجه ی «صدوق حسن الحدیث» می رسد.[6] لذا از آنجایی که ابن حبان از عیسی بن عبدالله در کتاب الثقات یاد کرده و طبق برنامه ی جوامع الکلم، از این راوی 18 نفر روایت نقل کرده اند، وی به درجه ی «صدوق حسن الحدیث» می رسد. خلاصه اینکه سند این روایت در متابعات و شواهد، معتبر است. 🔺️روایت دوم: المرشد بالله شجری جرجانی (متوفای 499 هـ) با سندی که تمام رجالش ثقه یا مقبول هستند بجز عبدالوهاب بن مجاهد که متروک الحدیث است،[7] از ابن عباس روایت کرده است که گفت: «آیه ی انما ولیکم الله در حق علی بن ابی طالب علیه السلام نازل شد.»[8] ✅️ نکته اینکه تفسیر صحابی، آن هم شخصی مانند ابن عباس، به خصوص در جایی که تفسیر نبوی دیگری از آیه نباشد، حکم مرفوع را دارد. 🔺️روایت سوم: حاکم حسکانی که ذهبی از او با عناوینی چون: « الْإِمَامُ الْمُحَدِّثُ ، الْبَارِعُ ، الْقَاضِی، الْحَنَفِیُّ ، الْحَاکِمُ»[9] و «الحافظ شیخ متقن ذو عنایة تامة بعلم الحدیث، وکان معمرا عالی الإسناد و ...» یاد کرده،[10] در کتاب شواهد التنزیل از جابر بن عبدالله روایت کرده است که گفت: «روزى در زیر درختى نشسته بودیم، عبد اللّٰه بن سلام به همراهى عده‌اى خدمت رسول خدا صلى اللّٰه علیه و آله رسید، از کناره‌گیرى مردم و منزوى کردنش بعد از مسلمان شدن شکوه و گله کرد. پیامبر صلى اللّٰه علیه و آله دستور داد در این حوالى بگردید و سائلى را بیابید و نزد من آورید. ما داخل مسجد شدیم، مسکینى را در گوشه مسجد یافتیم، او را نزد پیامبر صلى اللّٰه علیه و آله بردیم، حضرت از او پرسید؛ آیا کسى چیزى به تو عطا کرده یا خیر؟ سائل گفت: بلى یا رسول اللّٰه صلى اللّٰه علیه و آله، مردى که در حال نماز بود انگشترى خود را به من عنایت کرد. حضرت مصطفى صلى اللّٰه علیه و آله فرمود: بروید و ببینید او کیست‌؟ ما همگى رفتیم، دیدیم که على علیه السّلام در حال نماز است. سائل گفت: همین آقا بود که بزرگوارى کرد. به خدمت رسول الله صلى اللّٰه علیه و آله برگشتیم،که آیه« إِنَّمٰا وَلِیُّکُمُ‌ اَللّٰهُ‌ وَ رَسُولُهُ‌ » هم بر آن حضرت نازل شد.» [11] ✅️ سند این روایت نیز از نوع ضعیف است (نه موضوع)[12] و لذا در متابعات و شواهد موجب تقویت اسانید دیگر این ماجرا می شود. ادامه در پست بعدی👇