#آیه_149 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🔰 هرجا كه مظلوم در موضع قدرت قرار گرفت و عفوِ ظالم اثر تربيتى دارد، بايد عفو كرد و هرجا سكوت، موجب ذلّت مظلوم و تقويت ظلم است بايد فرياد زد.

#آیه_150 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✍ در این آیه و آیه بعد توصیفی از حال جمعی از کافران و مؤمنان و سرنوشت آنها آمده است و آیات گذشته را که در باره منافقان بود تکمیل می کند. 👌 «شیخ طوسی» گوید: قتادة و سدى و مجاهد گويند: كه اين آيه درباره يهود و نصارى نازل گرديده و نيز گويند: كه كفار حقيقى اينان هستند و چون در آيه شريفه جمله «نؤمن ببعض و نكفر ببعض» مي‌باشد، شايد گمان برده شود كه در بعضى موارد داراى ایمان باشند. ولى چنين نيست بلكه در تمامى موارد كافر هستند

#آیه_152 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🎺 در حق اليقين- ابو بصير روايت نموده كه: خدمت حضرت صادق عليه السّلام عرض كردم: فداى تو شوم اى فرزند رسول خدا، مرا مشتاق گردان به بهشت. حضرت فرمود: بوى خوش بهشت از هزار سال راه احساس مى‌شود. و پست‌ترين اهل بهشت، به حسب منزل، چنان است كه اگر جميع جن و انس مهمان او شوند، هر آينه از طعام و شراب اين قدر نزد او باشد كه همه را كافى است و از نعم الهى كم نمى‌شود.

#آیه_153 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ❇️ «شیخ طوسی» گوید: سدى و محمد بن كعب القرظى گويند: كه خطاب آيه متوجه رسول خدا صلى الله عليه و آله است و منظور از اهل كتاب يهوديانند و درباره كتابى كه يهود از پيامبر خواسته بودند كه از آسمان براى ايشان نازل شود بعضى گويند كتاب نوشته شده خواسته بودند، همچنانى كه تورات به همين كيفيت از جانب خداوند با الواح براى موسى آمده بود سپس اين آية نازل گرديد.

#آیه_154 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✍ منظور از پيمان خدا با بنى‌اسرائيل، همان است كه در آيات 40 و 84 سوره‌ى بقره و آيه‌ى 12 مائده آمده است. 👌 در سوره بقره شرح اين قضايا ذكر شده است و اجمالش آنستكه بامر خدا كوه طور را جبرئيل از زمين كند و بالاى سر آنها نگهداشت و حضرت موسى فرمود يا عهد كنيد كه بفرقان عمل نمائيد يا كوه را بسر شما ميزنم ناچار قبول كردند و نيز مأمور شدند كه در وقت دخول در قريه اريحا يا بيت المقدس از در قريه داخل شوند و سجده شكر كنند و آنها تخلف نمودند و در زمان حضرت داود مأمور شدند ماهى نگيرند در روز شنبه و آنها بمكر و حيله مقصودشانرا انجام دادند و بعذاب الهى از قبيل طاعون و مسخ گرفتار شدند.

#آیه_154 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✍ منظور از پيمان خدا با بنى‌اسرائيل، همان است كه در آيات 40 و 84 سوره‌ى بقره و آيه‌ى 12 مائده آمده است. 👌 در سوره بقره شرح اين قضايا ذكر شده است و اجمالش آنستكه بامر خدا كوه طور را جبرئيل از زمين كند و بالاى سر آنها نگهداشت و حضرت موسى فرمود يا عهد كنيد كه بفرقان عمل نمائيد يا كوه را بسر شما ميزنم ناچار قبول كردند و نيز مأمور شدند كه در وقت دخول در قريه اريحا يا بيت المقدس از در قريه داخل شوند و سجده شكر كنند و آنها تخلف نمودند و در زمان حضرت داود مأمور شدند ماهى نگيرند در روز شنبه و آنها بمكر و حيله مقصودشانرا انجام دادند و بعذاب الهى از قبيل طاعون و مسخ گرفتار شدند.

#آیه_155 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✨ بنى‌اسرائيل زمان پيامبر صلى الله عليه و آله انبيا را نكشته بودند، ولى پدران و اجداد آنان مرتكب چنين جنايتى شده بودند. امّا بدان جهت كه فرزندان به كار اجداد خود راضى بودند، جنايات به آنان نيز نسبت داده شده است.  ⚡️ در اینجا قرآن اضافه می کند: دلهای آنها به کلی مهر شده و هیچ گونه حقی در آن نفوذ نمی کند ولی عامل آن کفر و بی ایمانی، خود آنها هستند و به همین دلیل جز افراد کمی که خود را از این گونه لجاجتها برکنار داشتهاند ایمان نمی آورند،

#آیه_156 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ♦️ تهمت به حضرت مريم، در آيه‌ى 27 سوره‌ى مريم نيز مطرح شده است. 🔺 نسبت زنا به حضرت مريم، در واقع نسبت زنازادگى به حضرت عيسى و ناشايستگى او براى هدايت و رهبرى هم بود و همين تهمت، دليل كفرشان به عيسى عليه السلام بود. 🔻 پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به على عليه السلام فرمود: تو مثل‌ عيسى عليه السلام هستى. گروهى نسبت ناروا به مادر عيسى دادند. گروهى هم او را خدا پنداشتند

#آیه_158 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🔰 اگر می بینیم قرآن مخصوصا روی مصلوب نشدن مسیح (ع) تکیه کرده، به خاطر این است که عقیده خرافی فداء و بازخرید گناهان امت را به شدت بکوبد، تا مسیحیان نجات را در گروه اعمال خویش ببینند، نه در پناه بردن به صلیب؟

#آیه_157 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🔶 در‌ مورد قتل‌ حضرت‌ عيسي‌ ‌عليه‌ السّلام‌ و بدار زدن‌ ‌او‌ يهود و نصاري‌ متّفق‌ هستند و كيفيت‌ ‌آن‌ بنا ‌بر‌ نقل‌ بعض‌ اخبار بطور خلاصه‌ اينست‌ ‌که‌ يهود عيسي‌ ‌را‌ ‌با‌ اتباعش‌ ‌که‌ حواريين‌ ‌او‌ بودند گرفتند و حبس‌ نمودند و شبي‌ ‌که‌ تصميم‌ داشتند ‌که‌ فردا عيسي‌ ‌را‌ بقتل‌ برسانند حضرت‌ عيسي‌ آنچه‌ جزع‌ نمود و اصرار باتباع‌ ‌خود‌ كرد ‌که‌ ‌او‌ ‌را‌ ‌از‌ چنگال‌ يهود نجات‌ دهند و ‌او‌ ‌را‌ ياري‌ كنند نكردند بلكه‌ ‌او‌ ‌را‌ انكار كردند و ‌در‌ چنگال‌ يهود گذاردند و فرار كردند خداوند متعال‌ كسي‌ ‌را‌ شبيه‌ عيسي‌ فرمود و عيسي‌ ‌را‌ بآسمان‌ برد طبق‌ ‌آيه‌ شريفه‌ و عقيده‌ مسلمين‌، و امّا ‌آن‌ كس‌ ‌که‌ شبيه‌ عيسي‌ شد آيا ‌از‌ ‌خود‌ يهود ‌بود‌ ‌که‌ قصد قتل‌ عيسي‌ ‌را‌ داشت‌ ‌ يا ‌ يكي‌ ‌از‌ حواريين‌ ‌بود‌ ‌که‌ قبول‌ كرد ‌براي‌ حفظ عيسي‌ و نجات‌ ‌او‌ ‌که‌ شبيه‌ عيسي‌ شود و كشته‌ شود و بدار رود ‌ يا ‌ ديگري‌ معلوم‌ نيست‌ و كلمات‌ مفسرين‌ ‌هم‌ مدرك‌ نميشود  🔷 در حيات القلوب از حضرت امام رضا عليه السّلام منقول است كه چون يهود خواستند عيسى را بكشند، خدا را خواند و قسم داد به حق ما اهل بيت. پس حق تعالى او را از كشتن نجات داد و به آسمان برد. 🔸 به سندهاى معتبر از حضرت امام حسن عليه السّلام منقول است كه عيسى را در شب بيست و يكم ماه رمضان به آسمان بردند. 🔹 امام صادق عليه السلام درباره جمله‌ى‌ «وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لكِنْ شُبِّهَ» فرمودند: غيبت حضرت قائم عليه السلام نيز همين طور است، همانا امّت آن را به خاطر طولانى شدن انكار مى‌كنند، برخى مى‌گويند: قائم متولّد نشده است، برخى مى‌گويند: متولّد شده ومرده است، وبرخى ديگر مى‌گويند: يازدهمين ما عقيم بوده و ... 

#آیه_159 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ♦️شايد معناى آيه اين باشد: قبل از مرگ مسيح عليه السلام، تمام اهل‌كتاب به او ايمان مى‌آورند. چون طبق روايات شيعه وسنّى، عيسى عليه السلام در آخرالزمان از آسمان فرود آمده و پشت سر امام زمان عليه السلام نماز مى‌خواند و مدّت‌ها زيسته، سپس از دنيا مى‌رود. 🔺 آن روز، مسيحيان به او ايمان صحيح مى‌آورند، نه ايمانى كه او را پسر خدا بدانند. 🔻 بدان كه در آيه دلالت است بر آنكه هر كافرى، ايمان مى‌آورد نزد معاينه موت و مشاهده عقوبت كفر، لكن ايمانش مقبول نيست؛ چنانچه ايمان فرعون در حال يأس و زوال تكليف، ثمرى نبخشيد. و مؤيد اينست روايت مأثوره مصححه از اماميه كه اهل احتضار از جميع اديان،

#آیه_160 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✍ در آیات گذشته به چند نمونه از خلافکاریهای یهود اشاره شد، در این آیه و دو آیه بعد نیز پس از ذکر چند قسمت دیگر از اعمال ناشایست آنها، کیفرهایی را که بر اثر این اعمال در دنیا و آخرت دامان آنها را گرفته و می گیرد، بیان می دارد. 👌 شايد مراد از طيباتى كه بر يهود حرام شد، همان باشد كه در آيه‌ى 146 انعام آمده است‌ «وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ» اين تحريم در تورات كنونى نيز وجود دارد

#آیه_161 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ♦️ ربا در بيع يا قرض چنانچه در دين اسلام حرام است در مذهب يهود هم حرام بوده و همچنين رشوه و اجرت گرفتن بر عمل حرام و از اين قبيل وجوه محرمه 🔺 حكم تحريم ربا، در تورات‌ نيز آمده است. 🔻 كفار چنانچه مكلف بقبول اسلامند مكلف بعمل باحكام هم هستند ولى اگر توبه نمايند و مسلمان شوند خداوند گناهان گذشته آنها را مى‌آمرزد.

#آیه_162 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🔶 در این آیه به واقعیت مهمی اشاره شده که قرآن کرارا به آن تکیه کرده است و آن این که مذمت و نکوهش قرآن از یهود به هیچ وجه جنبه مبارزه نژادی و طائفه ای ندارد، اسلام هیچ نژادی را به عنوان «نژاد» مذمت نمی کند بلکه نکوهشها و حملات آن تنها متوجه آلودگان و منحرفان است، لذا در این آیه افراد با ایمان و پاکدامن یهود را استثناء کرده، و مورد ستایش قرار داده و پاداش بزرگی به آنها نوید می دهد 🔷 به همین دلیل می بینیم که جمعی از بزرگان یهود به هنگام ظهور پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله و مشاهده دلایل حقانیت او به اسلام گرویدند و با جان و دل از آن حمایت کردند و مورد احترام پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سایر مسلمانان بودند. 🔸 از اينكه بارها در قرآن جمله‌ى‌ «وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ» آمده و يك بار هم عبارت‌ «مِنْ بَعْدِكَ» نيامده است، خاتميّت دين اسلام را مى‌توان فهميد. 🔹 در حديث آمده است: آنكه زكات نمى‌پردازد، نمازش قبول نيست.

#آیه_163 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ♦️ در حديث آمده: آنچه بر انبياى پيشين وحى شده بود، بر پيامبر اسلام وحى شده است.  🔺 «شیخ طوسی» گويند: اين آيه از آن جهت به رسول خدا صلى الله عليه و آله نازل گرديد كه بعضى از يهود وقتى آيات خدا را مشاهده كردند كه براى رسول خويش فرستاده، شرمنده شدند و مى گفتند: خداوند بعد از موسى از براى هيچ پيامبرى آيه اى نفرستاده است سپس اين آية جهت تكذيب آن‌ها فرستاده شد، چنان كه ابن عباس و ديگران گفته اند 🔻 در تمام قرآن نام 26 نفر از پيامبران آمده است. نام يازده تن از آنان در اين آيه ذكر شده و نام بقيه آنان عبارت است از: آدم، ادريس، هود، صالح، لوط، يوسف، شعيب، ذى‌الكفل، موسى، الياس، يسع، زكريا، يحيى، عُزير و حضرت محمّد.

#آیه_164 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ♦️ اين آيه درباره يهوديان نازل شده كه گفته بودند، خداوند موضوع پيامبران را به محمد گفته است و داستان ايشان را با او در ميان نهاده است ولى راجع به موسى به ما نگفته كه آيا او با خداوند سخن مى گفته است يا نه؟ 🔺 در ميان سوره‌هاى قرآن، سوره‌هاى هود و شُعراء، در بيان قصص انبيا، جامعيّت بيشترى دارند. 🔻 همه‌ى پيامبران طرف سخن خدايند، ولى در اين ميان تنها حضرت موسى عليه السلام «كليم اللّه» شده است. شايد براى آنكه حضرت موسى در مبارزه با فرعون و تحمّل لجاجت و سرسختى بنى‌اسرائيل، لازم بود بيشتر و پى درپى با خداوند مرتبط باشد و پيام بگيرد، از اين رو كليم اللّه شد.

#آیه_166 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🔶 «شیخ طوسی» گوید: ابن عباس گويد: درباره جماعتى از يهود نازل گرديده، موقعى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله آن‌ها را به پيروى از خود دعوت كرده بود و نيز به آن‌ها خبر داد كه از دانستن آن‌ها از اين كه پيامبر اسلام از روى واقعيت فرستاده خدا است، آگاه بوده و در عين حال از انكار آن‌ها نيز بااطلاع است و خداوند براى تسليت و آرامش قلب رسول خويش اين آيه را فرستاد كه تكذيب نمايد، كسانى را كه وى را تكذيب مي‌نمايند 🔷 اين كه معارف والاى قرآن از زبان شخص درس ناخوانده‌اى، در منطقه‌ى جهل و شرك و دشمنى بيان شده، و مردم تحوّل يافتند و از تفرقه به وحدت، از بخل به ايثار، از شرك به توحيد، از جهل به علم، و از سقوط به عروج معنوى و تشكيل «امّت اسلامى» رسيدند، گواهى خداوند بر لطفى است كه به پيامبر و دين او دارد. 🔸 بدان كه حق تعالى در قرآن مجيد به هفت چيز شهادت داده: اول- بر وحدانيت خود كه: شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ. دوم- بر نبوت حضرت خاتم الانبياء صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه: وَ كَفى‌ بِاللَّهِ شَهِيداً محمّد رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم. سوم- بر افعال بندگان كه‌ وَ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلى‌ ما تَعْمَلُونَ‌. چهارم- شهادت او بر همه اشياء كه: أَ وَ لَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ شَهِيدٌ. پنجم- بر كذب منافقان كه: وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِينَ لَكاذِبُونَ‌. ششم- بر شريعت مصطفويه كه: قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ‌. هفتم- بر صحت قرآن كه: لكِنِ اللَّهُ يَشْهَدُ بِما أَنْزَلَ إِلَيْكَ‌. 🔹 امير المؤمنين عليه السّلام در نهج البلاغه مى‌فرمايد: بدانيد بدرستى كه اين قرآن، نصيحت كننده‌اى است كه خيانت نمى‌كند، و راه نماينده‌اى است كه گمراه نمى‌سازد، و سخن گوينده‌اى است كه دروغ نمى‌گويد، و ننشست اين قرآن با احدى مگر كه برخاست از مجلس او به زياده‌اى يا كمى، زيادتى در هدايت و فيروزى به سعادات يا كمى از كوردلى و ضلالت. و بدانيد اى مردمان بدرستى كه نيست براى احدى بعد از قرآن احتياجى به هدايت و كمالات نفسانيه، و نيست احدى را پيش از قرآن غنى به ايمان و صفاهاى روحانيه. پس طلب شفا كنيد به او از دردهاى خود كه جهل و اصناف رذائل است، و استعانت جوئيد به او بر سختى خود در دام شواغل. پس بدرستى كه در قرآن شفائى است از بزرگترين دردها كه آن كفر به توحيد و نبوت و نفاق و منحرف شدن از جاده شريعت و گمراهى در باطل است.

#آیه_167 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✨ در آیات گذشته بحثهایی در باره افراد بی ایمان و با ایمان ذکر شده بود، در این آیه اشاره به دستهای دیگر می کند که بدترین نوع کفر را انتخاب کردند، آنها کسانی هستند که علاوه بر گمراهی خود، کوشش برای گمراه ساختن دیگران می کنند، نه خود راه هدایت را پیمودند و نه می گذارند دیگران این راه را بپیمایند ⚡️ مراد از «ضلال بعيد» گمراهى مضاعف كافران است. كفر، يك گمراهى است و مانع شدن از ايمان ديگران، گمراهى ديگر. كفر يك انحراف است و خود را بر حقّ دانستن، انحرافى بالاتر. كفر، ظلم به خويش است و مانع راه ديگران شدن، ظلم به تاريخ و نسل بشر.

#آیه_168 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✍ شايد مراد از «ظلم» در آيه‌ى 168، همان مانع شدن از هدايت ديگران باشد. زيرا چه ظلمى بالاتر از ظلم فكرى و فرهنگى و اعتقادى؟ 👌 كسانيكه كافر شدند ظلم بر خودشان و پيغمبر (ص) و ائمه اطهار نموده‌اند چون آنها را تكذيب نمودند بلكه ميتوان گفت ظلم بتمام خلق نمودند زيرا قولا و عملا موجب اضلال آنها شده‌اند 

#آیه_169 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ❇️ سخت‌ترين عذاب‌ها و بدترين تعبيرات، براى كافرانى بيان شده كه با انواع تبليغات، تهمت‌ها و تهديدات، مانع رسيدن پيام حقّ به گوش حقّ‌جويانند. (عدم مغفرت، عدم هدايت، دوزخى شدن و جهنّم ابدى)

#آیه_170 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✍ در آیات گذشته سرنوشت افراد بی ایمان بیان شد، و در این آیه دعوت به سوی ایمان آمیخته با ذکر نتیجه آن می کند، و با تعبیرات مختلفی که شوق و علاقه انسان را برمی انگیزد همه مردم را به این هدف عالی تشویق می نماید. 👌 اهل كتاب و حتّى مشركان در انتظار ظهور پيامبرى بودند و زمينه‌ى ذهنى داشتند، لذا در اين آيه بجاى «رسولا» مى‌فرمايد: «الرَّسُولُ» يعنى همان پيامبرى كه انتظارش را مى‌كشيد، اكنون آمده است، پس به او ايمان بياوريد.

#آیه_172 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🔶 اين آيه درباره مسيحيان نجران نازل شده، موقعى كه نزد پيامبر آمده و گفتند: يا محمد از تو مي‌خواهيم كه نسبت به صاحب ما عيب‌جوئى نكنى. پيامبر فرمود: من هيچ عيبى بر عيسى نگرفته ام، گفتند: چرا، تو گفتى كه عيسى بنده خدا است در صورتى كه او بنده خدا نبوده، بلكه فرزند خدا است سپس اين آية نازل گرديد 🔷 امام رضا عليه السلام به جاثليق رهبر مسيحيان آن زمان فرمود: همه چيزِ عيسى خوب بود، جز آنكه اهل عبادت نبود. جاثليق ناراحت شد و گفت: او بيشترين عبادت را انجام مى‌داد. حضرت پرسيد: چه كسى را مى‌پرستيد؟ جاثليق خاموش شد، چون فهميد كه هدف امام آن است كه بفهماند «عابد» نمى‌تواند «معبود» باشد. 🔸 مردم نسبت به عبادت خدا سه حالت دارند: گروهى مستكبر، گروهى تسليم و گروهى طالب. 🔹 حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد: «كفى بى عزّاً ان اكون لك عبداً و كفى بى فخراً ان تكون لى ربّا» برايم همين افتخار بس كه بنده‌ى تو باشم. 

#آیه_173 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ❇️ اهل كتاب، يا پيامبر خود را برتر مى‌دانستند و درباره‌ى او غلوّ مى‌كردند و يا خود را برتر مى‌دانستند و مى‌گفتند: «نَحْنُ أَبْناءُ اللَّهِ» «1» و يا ديگران را تحقير مى‌كردند. «قالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصارى‌ عَلى‌ شَيْ‌ءٍ ...» «2» در حالى كه در قيامت هيچكدام از اينها كارساز نيست و ايمان و عمل لازم است

#آیه_175 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر ✍ در دو آيه‌ى قبل، ايمان و عمل صالح وسيله‌ى دريافت لطف الهى عنوان شد و در اين آيه، ايمان و اعتصام به خداوند؛ اين نشانه‌ى آن است كه راه اعتصام به خدا و پيوستن به او، عمل صالح است. 👌 اعتصام به اوليا و رهبران الهى را در زيارت جامعه مى‌خوانيم: «من اعتصم بكم فقداعتصم باللّه».

#آیه_176 #سوره_مبارکه_نساء #تفسیر 🔷 از «جابر بن عبد اللّه انصاری» چنین نقل کردهاند که می گوید: من شدیدا بیمار بودم، پیامبر صلّی اللّه علیه و آله به عیادت من آمد و در آنجا وضو گرفت و از آب وضوی خود بر من پاشید، من که در اندیشه مرگ بودم به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله عرض کردم: وارث من فقط خواهران منند، میراث آنها چگونه است! این آیه که آیه فرائض نام دارد نازل شد و میراث آنها را روشن ساخت. 🔹 به عقیده بعضی این آخرین آیهای است که در باره احکام اسلام بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله نازل شده. 🔶  آيه 12 همين سوره آمده بود كه خواهر و برادر از يكديگر يك ششم ارث مى‌برند و اينجا مى‌فرمايد: نصف ارث مى‌برد. اين به خاطر آن است كه در آنجا مراد، خواهر و برادر مادرى بود و در اينجا پدرى، يا پدر و مادرى. 🔸 ارث بردن خواهر و برادر از ميّت، وقتى است كه او فرزند يا پدر و مادر نداشته باشد. وگرنه نوبت به خواهر و برادر نمى‌رسد. ♦️ سوره‌ى نساء با مسائل خانواده آغاز شد و با مسائل خانواده به پايان رسيد.