🚨پاسخ به شبهات مخالفان فلسفه اسلامی
ادامه مطلب....👇
🔮🎷در پاسخ ممکن است اشکال کنید که "ماده در هر مرحلهای استعداد صورتی را دارد؟" اين استعدادها در واقع چيست؟ آيا بنا بر اينکه ماده در هر مرحلهای استعداد صورتی را دارد، نمیتوان گفت پس ماده بايد امری مجزای از صورت باشد؟
در پاسخ میگوییم:👇👇👇
⭐️ما گاهی ماده اولی را اعتبار میکنيم و گاهی ماده ثانيه را. ماده اولی همان هيولای اصلا اولی است که قوه محض است، و ماده ثانيه يعنی ماده در حالی که متعين و متلبس به يک صورت خاص است و مستعد برای صورتی ديگر است؛ مثلا نطفه را که میگوييم " ماده ثانيه " به اين معناست که هيولای اولی و قوه محض در آن هست در حالی که اين هيولای اولی الان متلبس به صورت نطفه است؛ نطفه انسان استعداد صورت انسانيت را دارد و نطفه گوسفند استعداد صورت گوسفندی.
⭐️پس اين استعدادها برای ماده، به يک اعتبار از صورتها پيدا میشود؛ يعنی مثلا نطفه انسان که استعداد صورت انسانيه را دارد، اين استعداد مولود ماده است به علاوه صورت نطفه بودن.
اينجا حتی موضوع هم دو بيان مختلف ديده میشود چون شما عزیزان متوجه آن نمیشوید باید توضیحی اجمالی بدهیم.
⭐️ گاهی میگويیم "ماده با هر صورتی ( ماده ثانيه) استعداد صورت خاصی را دارد؛ مثلا دانه گندم که ماده ثانيه است استعداد خوشه گندم شدن را دارد و دانه جو که ماده ثانيه ديگری است استعداد جو شدن را دارد."
⭐️در اينجا اين استعدادها چيست؟ آيا وقتی ماده صورتی پيدا میکند استعدادی در آن حادث میشود، يا حقيقت چيز ديگری است؟ حقيقت اين است که صورتها برای ماده بيشتر شکل مانع را دارند نه شکل شرط ،و ما میگويیم:
در هيولای اولی ،يعنی ماده محض، قوه محض، همان معنا که از همه مراتب طبيعت قابل انتزاع است، استعداد همه صورتها است.
🎯اين يعنی:
هيولای اولی لاتعين محض است و هرچه شیء غيرمتعين تر باشد قابليتش برای صورتهای گوناگون بيشتر است؛ يعنی استعداد از جنبه عدمی پيدا میشود و هرچه شیء بیتعينتر باشد استعداد صورتهای مختلف در آن بيشتر است.
⭐️پس اگر ما هيولای اولی را که مجاور عدم محض است اعتبار کنيم، چون فاقد هر فعليتی غير از فعليت قوه است استعداد همه صورتهای عالم را دارد. اما وقتی هيولی متلبس به صورتی شد خاصيت اين صورت اين نيست که به کمک هيولی استعداد جديدی حادث میکند، بلکه خاصيت صورت اين است که جلوی همه استعدادها را میگيرد الا يک استعداد. هيولای اولی مثل شیئی است که در يک نقطه مرکزی قرار گرفته و براي او در ذات خودش به عدد شعاعهایی که از مرکز دايره به محيط آن میتوان کشيد راه باز است، ولی وقتی هيولی متلبس به صورتی شد مثل اين است که شما برای آن شیء وضعی را به وجود بياوريد که تمام راهها بر او بسته شود غير از يک راه.
⭐️لذا صورت ملاک تمانع است و صورتها با يکديگر تمانع و تضاد دارند. دانه گندم از آن جهت که دارای ماده اولی است استعداد انسان شدن در او هست، ولی صورت گندم امکان انسان شدن را از او گرفته است؛ همچنين با صورت گندم امکان گوسفند شدن، طلا شدن، جو شدن و... از دانه گندم گرفته شده است، همه امکانات از آن گرفته شده است الا يک امکان و آن امکان خوشه گندم شدن است.
⭐️👌پس اين استعدادها حادث نيستند که بگوييد "اين استعدادها از کجا پيدا شدهاند؟" بلکه استعداد مثل قوه از جنبه عدمی پيدا میشود؛ هرچه شیء از نظر صورت ضعيفالوجودتر باشد امکانِ شدن در آن بيشتر است و هرچه قوی الوجودتر باشد امکانِ شدن از نظر عرضی برای آن محدودتر میشود و از نظر طولی ممکن است بيشتر شود؛ مثلا اگر يک شیء فلان معدن شد امکان اينکه معدنهای ديگر بشود از او گرفته میشود، بعد که گياه شد امکانهای بيشتری از او گرفته میشود، بعد که حيوان شد امکانهای بيشتری گرفته میشود و بعد که انسان شد باز امکانهای بيشتری از او گرفته میشود.
🎯خلاصه هرچه صورت قوی تر و شديدتر شد امکانات ماده محدودتر میشود. پس نقش صورت مانعيت است.
#سینا_حیدری
#هیولی.
#حدوث.
#حدوث_ذاتی.
#فعلیت.
#استعداد.
#عشق_فلسفه.
#مخالفان_فلسفه_اسلامی
علمی عرفانی👇
@wittj2
#فلسفه
#فلسفه_اسلامی
🔮🎷زمان از نظر ملاصدرا و پروفسور پل دیویس
🔑قسمت سوم
⬅️خلاصه نظر ملاصدرا این است که؛
⬅️ملاصدرا زمان را امر دو قطبی میداند یعنی در فهم زمان عقل به کمک حس و یا حس به کمک عقل میآید و حرکت تفسیر عقل از محسوسات میباشد، از نظر او حرکت عام و فراگیر است یعنی همه جهان در حرکت است هیچ چیزی در جهان بدون حرکت وجود ندارد تا آنجا که وجود را همان حرکت و حرکت داشتن را لازمه هستی میشمارد.
⭐️از طرفی دیگر او حرکت در هستی را یک نواخت مستمر و پیوسته میداند نه امر منفصل و مراحل جدا از هم بلکه سراپا یک امتداد واحد است، پس هویت جسم یا زمان و حرکت یک هویت امتداد دار است.
⬅️ علاوه برآن حرکت نه فقط در ظواهر و اعراض رخ میدهد بلکه در ذات و جوهر هو حرکت رخ میدهد بلکه حرکت در اعراض از حرکت در ذات نشات گرفته است و نظریه حرکت جوهری را در این باره ایشان اولین بار مطرح کرد اینکه ذات اشیاء تغییر میکند و دگرگون میشود.
⬅️ قبل از او معتقد بودند که حرکت در اعراض است و ذات ثابت است و موضوع حرکت تا موضوع ثابت نباشد حرکت معنا ندارد ولی ملاصدرا با ابتکار خودش ثابت کرد که عرض تابع ذات است و حرکت در عرض نمیتواند بدون حرکت در ذات اتفاق بیفتد و توانست حرکت در ذات و جوهر را اثبات و قابل قبول کند.
⭐️در این باره می گوید : " فتبدل المقادیر و الایون والاوضاع یوجب تبدل الوجود الشخصی الجوهری الجسمانی . و هذا هو الحرکه فی الجوهر ، اذ وجود الجوهر جوهر کما ان وجود اعرض عرض."
⭐️ با قبول حرکت جوهری جهان از درون یک پارچه حرکت و تکاپو و هدفدار میشود و مسئله گم شدن متحرک در حرکت هم به این صورت حل میشود که در حرکت جوهری پدیده نابود نمیشود بلکه رتبه وجودی او تغییر میکند.
⬅️ همچنین ملا صدرا حرکت را تبدیل قوه به فعل مینامد و منشاء حرکت پدیده را همان قوه نهفته در خود پدیده میداند.
⬅️او هر پدیده و کل جهان را دارای قوه میداند ، قوه در نظر او مجموعه استعداد های است که در زمان پیدایش هر پدیده به آن داده شده و پدیده برای بوجود آوردن آن استعداد ها به حرکت واداشته شده و هر چه به پیش میرود از قوای آن پدیده کاسته شده و به فعل هایش افزوده میشود تا اینکه قوایش پایان پذیرد و همه به فعل تبدیل شود و این لحظه لحظه مرگ آن است پس تبدیل قوه به فعل همان عمر پدیده استو عمر هر چیز زمان آن است ،چون دیگر نه قوه ونه حرکتی در کار است.
⭐️ تبدیل قوه به فعل همان حرکت جوهری یا نتیجه آن است زیرا در حرکت جوهری است که تبدیل قوه به فعل امکان پذیر می گردد و صورت میگیرد .پس هر چیزی که در تغییر و تبدیل و نو شدن و حرکت کردن است نمیتواند ازلی باشد و بی نهایت زمان برآن گذشته باشد ،یعنی بی نهایت تبدیل و تبدل بر آن صورت گرفته باشد زیرا میبینیم که هنوز هست و پایان نیافته است و چون دارد به سوی تبدیل بقیه قوه ها به فعل میرود پس ابدی هم نیست و تبدیل و تبدلها پایانی دارد.
⭐️ملاصدرا در اینجا مسئله بزرگ حدوث و قدم عالم را نیز حل کرده است ،جهان حادث است و قدیم نیست ؛ زیرا در حال تغییر و تغیر و تبدیل و تبدل است و چنین پدیده ای نمیتواند ازلی باشد و نمیتواند ابدی باشد بلکه حادث است و شروع و پایان دارد.
⭐️این نکته باید در اینجا اشاره کرد که از نظر ملا صدرا زمان پدیده مستقلی خارج از جهان وجود ندارد، بلکه زمان در نهاد خود جهان نهفته است زمان پس و پیش بودن حرکت های همین جهان و پدیده های آن است.
⬅️هستی موجودات به گونه ای است که آنها را زمانمند می کند همچنان که همین هستی آنها را مکانمند میکند و زمانمند بودن پدیده ها سنخیت آنها و پیوند ذاتی آنها را با زمان، میرساند.
⭐️این نشان میدهد که زمان از بیرون بر آنها تحمیل نمیشود بلکه خصلتی در درون آنهاست.
#حدوث.
#قدم.
#زمان.
#حرکت_جوهری.
#قدم.
#ملاصدرا.
#پل_دیویس.
علمی عرفانی👇
@wittj2
#فلسفه
#فلسفه_اسلامی
🔮🎷زمان از نظر ملاصدرا و پروفسور پل دیویس
🔑قسمت پایانی.
⬅️به نظریه بیگ بنگ گرچه مبهماتی راه دارد، و تفاوت هایی با فلسفه در مفهوم زمان دارد، اما در اینکه «حرکت عامل پیدایش زمان است» متفق القول اند.
⬅️ملاصدرا به عنوان فرد مسلمان معتقد به نیروی برتر لا اقل حرکتها را به یک محرک کلی منسوب میسازد و نیروی قوی تر از این نیروها را وارد میدان میسازد.
⭐️به لحاظ عقلی هم هر گونه شکل گیری و تغییر و تحول در چیزی فقط تحت تاثیر یک نیروی برتر قابل قبول است و اگر ابهامی هم پیش بیاید به آن نیروی برتر ارجاع داده میشود ولی اینکه چیزی خود بخود و بدون تاثیر یک نیروی برتر ابتدا جمع شود فشار ببیند صفر شود و یکدست گردد و بعد بخواهد بزرگ شود منفجر شود و پراکنده و گوناگون گردد قابل قبول نیست(آنگونه که ماتریالیست ها ادعا میکنند).
⭐️یکی از دلایل طرفداران نظریه بیگ بنگ دور شدن کرات و کهکشان ها از یکدیگر بوده است پس چنین نتیجه گرفته اند که اگر این حرکتها معکوس شود و از نظر زمانی به عقب برگردیم به یک نقطه شروع میرسیم که در آن نقطه همه چیز در هم ادغام شده است (فارغ از دلایلی مانند پیکان ترمودینامیکی زمان و دلایل از کوانتوم مکانیک و نتایج نسبیت عام اینشتین).
⭐️پروفسور پل دیویس فیزیکدان انگلیسی این حالت را بشکل یک مخروط و آن نطقه را به راس مخروط تشبیه کرده که گستردگی قاعده مخروط در راس مخروط بهم میرسد و تمام میشود و به صفر میگراید(حالت تکینگی که مرز فیزیکی جهان است).
⬅️منابع:
۱.استیون هاوکینگ ، تاریخچه زمان ،ترجمه محمد رضا محبوب ، انتشارات انتشار ، چاپ دوم 1369.
۲.پروفسور پل دیویس ، آنگاه که زمان شده است ، به نقل از علی اندیشه.
۳.پروفسور پل دیویس ، خدا و فیزیک مدرن ،ترجمه از علی اندیشه انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی 1372 .
۴.شهید استاد مرتضی مطهری ، حرکت و زمان در فلسفه اسلامی در سهای اسفار . ج ۳ انتشارات صدرا.
۵.تحریر الاسفار للمولی صدرالدین شیرازی المجلد الثانی الطبعه الاولی الناشر منشورات المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
#زمان.
#ملاصدرا.
#حرکت_جوهری.
#حدوث.
#پل_دیویس.
علمی عرفانی👇
@wittj2