🔻تابعیت اجباری گزارش «هم‌میهن» از وضعیت زندگی و ازدواج زنان مهاجر در ایران که آنها را محدود می‌کند 🔹ریما، زنی سوری است که مدتی است در ایران هم کار می‌کند، هم تحصیل. ایران را دوست دارد اما از ازدواج با مردان ایرانی یک ترس بزرگ دارد. ترسی عظیم‌الجثه و غول‌پیکر: «تابعیت خودم تحویل داده می‌شود و دیگر نمی‌توانم از آن استفاده کنم، درواقع از تابعیت خودم محروم می‌شوم.» ریما می‌گوید ایرانی بودن و ایرانی شدن برای او و زنانی شبیه او هم مثبت است، هم منفی: «در این صورت می‌توانم راحت‌تر حساب بانکی داشته باشم، راحت‌تر سفر کنم، یا مثلا اگر به هتل بروم، هتل را به نرخ خارجی‌بودنم، محاسبه نمی‌کنند اما.» امای ریما با ترس همراه است: «از آن به بعد من یک زن ایرانی هستم، قانون ارث و قانون حضانت برای من مانند یک زن ایرانی است، همسرم باید به من اجازه خروج دهد و حضانت فرزندانم با شوهر ایرانی‌ام خواهد بود و حتی نمی‌توانم فرزندانم را از ایران خارج کنم.» او از زنی لبنانی صحبت می‌کند که به‌همین‌دلیل ترجیح داده ازدواجش را در کشور ثالثی ثبت کند. 🔹روایت‌های حقوقی درباره این موضوع اما تناقض‌هایی دارد. در سایت وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این پرسش که «آیا می‌توان نسبت به ثبت ازدواج زن خارجی با مرد ایرانی، بدون صدور شناسنامه برای زوجه اقدام کرد؟» آمده است که «در حال حاضر ثبت ازدواج مرد ایرانی با زن خارجی و صدور شناسنامه برای زوجه، همزمان انجام گرفته و با ثبت ازدواج، اینگونه بانوان تبعه‌ ایران شناخته می‌شوند.» 🔹این پرسش با استناد به بند 6 ماده 976 قانون مدنی است. بندی که می‌گوید: «هر زن خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند، تبعه ایران محسوب می‌شود.» پیمان حقیقت‌طلب، مدیر پژوهش انجمن دیاران، این بند را بندی عجیب می‌داند چراکه نه براساس اصل خاک است، نه براساس اصل خون بلکه براساس اصل ازدواج است: «می‌گویند وقتی محمدرضا شاه در سال 1317 با ملکه فوزیه ازدواج کرد، اصل 37 متمم قانون اساسی ایران زیر سوال رفته بود. اصلی که می‌گفت مادر ولیعهد ایران الزاما باید ایرانی‌تبار باشد. به خاطر اینکه تناقضی پیش نیاید، بند 6 را به ماده 976 قانون مدنی اضافه کردند که هر زن تبعه خارجی که شوهر ایرانی اختیار کند، به‌صورت ذاتی ایرانی است. مشکل این است که این بند با همان وضعیت تا به‌امروز پابرجا مانده است. اینکه فردی با ازدواج بتواند تابعیت کشور دیگری را به‌دست بیاورد در سایر کشورها وجود دارد. اما طی سلسله‌مراتب این اتفاق رخ می‌دهد. ابتدا فرد اقامت به‌دست می‌آورد. با طی چندسال و مبرهن شدن تثبیت ازدواج است که مراحل برای اقامت دائم، سپس تابعیت طی می‌شود. اما در ایران زن خارجی به‌محض ازدواج به‌صورت ذاتی ایرانی می‌شود که از عجایب است.» متن کامل گزارش: https://hammihanonline.ir/news/society/tab-yt-ajbary #مطالعات_زنان #زنان_مهاجر @womenstudies