هدایت شده از یک آیه در روز
.
5️⃣ «لا یمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ»
تلاوت الفاظ و فهم لغات قرآن، برای همه ممكن است، امّا تماس با روح قرآن، طهارتی مخصوص میخواهد؛ چنانکه فرمود «لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» (احزاب/۳۳)
لذا نفرمود: «لا يقرئه و لا يفهمه الّا المطهّرون: جز پاکیزهشدگان آنرا نمیخوانند ویا نمیفهمند» بلكه فرمود: «لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» و تماس، معنای خاص دارد. چنانكه در روايت آمده است: تنها مقرّبان درگاه الهی با قرآن تماس پيدا میكنند. (تفسير نور، ج9، ص441)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
6️⃣ «لا یمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ»
چرا تنها مطهران (پاکیزهشدگان) میتوانند قرآن را مس كنند؟
🍃الف. چون قرآن، خودش مطهّر است: «صُحُفاً مُطَهَّرَةً» (تفسير نور، ج9، ص441) و آنچه پاک و مطهر است تنها از آن آنان است که پاک و مطهرند: «الْخَبيثاتُ لِلْخَبيثينَ وَ الْخَبيثُونَ لِلْخَبيثاتِ وَ الطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبينَ وَ الطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبات» (نور/۲۶)
🍃ب. از باب احترام و ارجمندی خاصی که قرآن دارد؛ زیرا قرآن خودش ارجمند است (إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَریمٌ؛ واقعه/77) و از جانب پروردگاری ارجمند (رَبِّكَ الْكَريمِ، انفطار/6؛ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ، علق/3) از مصدر و عرشی ارجمند (رَبُّ الْعَرْشِ الْكَريمِ؛ مومنون/116) و در صحیفههایی ارجمند و رفیع و توسط سفیرانی ارجمند (في صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ؛ مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةِ؛ بِأَيْدِى سَفَرَةٍ؛ كِرامٍ بَرَرَةٍ؛ عبس/16) در اختیار مردم قرار گرفته است؛ و این ارجمندی اقتضایش این است که با آن کریمانه و بزرگمنشانه و با احترام مواجه شویم.
🍃ج. چون از مرتبهای از عالم نازل شده که در آن مرتبه هیچ گونه آلودگیای جایی ندارد؛ چنانکه تا ابلیس اندک تکبری ورزید و آلوده شد بلافاصله از آن مقام رانده شد [خداوند فرمود: فَاهْبِطْ مِنْها فَما يَكُونُ لَكَ أَنْ تَتَكَبَّرَ «فيها» (اعراف/۱۳)؛ توجه شود که تکبر مطلقا بد است اما در این آیه میفرماید «در آنجا» نرسد که تکبر کنی؛ یعنی این آیه از مرتبه خاصی سخن میگوید که تکبر در آن راه ندارد]. پس تماس با حقیقت آن مرتبه را تنها کسانی میتوانند انجام دهند که از هرگونه آلودگیای پاک شده باشند (إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيرا؛ احزاب/۳۳).
📝نکته تخصصی #قرآنشناسی
این آیه با این تعبیر در مقام بیان معرفی راه دسترسی به حقیقت قرآن است. یعنی خداوند با این تعبیر میخواهد نشان دهد که انسانها به اندازه میزان تطهیری که شده باشند میتوانند با حقیقت قرآن تماس برقرار کنند؛ و صرف تدبر بدون تطهیر لزوما انسان را به حقیقت قرآن نمیرساند.
شاید این مطلب بتواند به ما کمک کند در فهم این آیه شریفه «أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى قُلُوبٍ أَقْفالُها». این آیه نمیفرماید «در قرآن تدبر نمیکنند چون بر دلشان قفل است»؛ بلکه میفرماید «آیا در قرآن تدبر نمیکنند «یا» بر قلبهایشان قفل است؟!»؛ یعنی میفرماید: «آیا در قرآن تدبر نمیکنند «یا» تدبر میکنند اما چون بر قلبهایشان قفل است به حقیقت قرآن نمیرسند». یعنی میفرماید برای رسیدن به حقیقت قرآن تدبر کافی نیست؛ بلکه قفل نبودن بر دلها هم لازم است؛ یعنی همان که جز پاکیزهشدگان قرآن را مس نمیکنند؛ زیرا قلبشان پاکیزه باید باشد و قفل و زنگاری بر آن نباشد تا تدبرشان ثمربخش شود.
🍃د. ...
@yekaye
☀️۱) از امیرالمومنین ع روایت شده که فرمودند:
ای مردم همانا خداوند عز و جل پیامبرش حضرت محمد ص را به هدایت مبعوث کرد و کتاب را به حق بر او نازل کرد در حالی که شما نسبت به کتاب آسمانی و کسی که آن را نازل کرد و رسول او و کسی که او را فرستاد ناآگاه بودید؛ او در زمانی فرستاد که مدتها بود کسی را نفرستاده بود ...؛ پس پیامبر نسخهای از صحیفههای پیشین [= کتابهای آسمانی] آورد که آنچه پیش از وی بود را تصدیق میکرد و در آ» حلالها تفصیل داده شده و حرامها بیان شده بود؛ و آن همان قرآن است؛ پس آن را به سخن درآورید؛ و البته هرگز برای شما سخن نخواهد گفت؛ اما من به شما از آن خبر می دهم؛ همانا در آن است علم آنچه سپری شده و علم آنچه تا روز قیامت میآید؛ و حکم در خصوص آ»چه بین شما رخ میدهد و بیان هرآن چیزی که در آن اختلاف میکنید؛ که اگر از من درباره آن سوال کنید قطعا به شما از آن خبر می دهم که همانا من عالمترین شمایم.
و رسول الله ص در حجة الوداع فرمودند: همانا من شما را ترک خواهم گفت و در کنار حوض [کوثر] منتظر شمایم ... و همانا از شما درباره ثقلین (دو امر سنگین و وزین) سوال خواهم کرد.
گفتند آن دو ثقل چیست؟
فرمود: کتاب الله، ثقل اکبرست؛ یک سویش به دست خداست و سوی دیگر به دست شما؛ پس بدان تمسک جویید تا هرگز گمراه نشوید و هرگز نلغزید؛ و ثقل اصغر، اهل بیتم است؛ و همانا خداوند لطیف خبیر به من خبر داد که قطعا آن دو از هم جدا نشوند تا اینکه در کنار حوض بر من وارد شوند ...
📚تفسير القمي، ج1، ص3
✅حدیث ثقلین از روایات متواتر بین شیعه و سنی است که پیامبر اکرم ص در موقعیتها و به مناسبتهای مختلف بدان اشاره کردند و غالبا شیعیان در بحث امامت بدان استناد میکنند. اما بسیاری از اوقات غفلت میشود از توضیحی که پیامبر اکرم در این حدیث در وصف قرآن کریم مطرح کردند که برخی از این تعابیری که در این حدیث در توصیف قرآن کریم آمده در ادامه تقدیم میشود:
@yekaye
☀️ب. رسول الله ص فرمودند: همانا در میان شما دو چیز باقی میگذارم که یکی طولانیتر از دیگری است: کتاب خداوند عز و جل که ریسمانی کشیده شده از آسمان به سوی زمین است که یک سویش به دست خداست؛ و عترتم؛ و همانا این دو هرگز از هم جدا نشوند ... .
📚معاني الأخبار، ص90؛ الخصال، ج1، ص65
(در نقل دیگری در همینجا این عبارت به صورت «كِتَابَ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ: کتاب خداوند، ریسمانی کشیده شده بین آسمان و زمین» آمده است.)
☀️ج. رسول الله ص فرمودند: همانا در میان شما ثقلین (دو امر سنگین و وزین) را باقی میگذارم ثقل اکبر و ثقل اصغر؛ ...
گفتند ثقل اکبر چیست؟ و ثقل اصغر چیست؟
فرمود ثقل اکبر، کتاب خداوند است؛ ریسمانی است که یک سویش به دست خداوند است و یک سویش به دستان شما؛ و ثقل اصغر، عترت و اهل بیتم است.
📚بصائر الدرجات، ج1، ص414؛ تفسير العياشي، ج1، ص4
☀️د. در روایتی دیگر از رسول الله ص درباره همین ثقلین آمده است:
اما ثقل اکبر کتاب الله است؛ریسمانی کشیده شده از جانب خداوند و از جانب من به سوی شما؛ که یک طرفش به دست خداست و طرف دیگرش در دستان شما؛ در آن است علم بدانچه سپری شده و علم بدانچه در پیش است تا زمانی که قیامت برپا شود؛ و اما ثقل اصغر، همان همپیمان قرآن، علی بن ابیطالب ع و عترت اوست؛ و این دو هرگز از هم جدا نشوند تا اینکه بر سر حوض کوثر بر من وارد شوند.
📚الخصال، ج1، ص65-67
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️۲) الف. از امام صادق ع روایت شده است:
مقصود از «العالمین» [در تعبیر «رب العالمین»] مردم است و هریک از آنها عالم و جهانی در نظر گرفته شده است.
☀️ب. و نیز از ایشان روایت شده است:
عالَم بر دو گونه است؛ عالم کبیر؛که همان فلک [مجموعه کهکشانها است با هرآنچه در آن است؛ و عالم صغیر، که همان انسان است و بر هیئت جهان آفریده شده است و خداوند متعال در آن هر آنچه در عالم کبیر موجود است را ایجاد نموده است.
📚مفردات ألفاظ القرآن، ص582؛
📚عمدة الحفاظ في تفسير أشرف الألفاظ (سمین حلبی؛ م۷۵۶) ج3، ص114؛
📚بصائر ذوي التمييز في لطائف الكتاب العزيز (فیروزآبادی؛ م۸۷۱) ج4، ص95؛
📚تاج العروس من جواهر القاموس (زبیدی، م۱۲۰۵)، ج17، ص499
☀️الف. قَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ: عُنِيَ بِهِ النَّاسُ وَ جُعِلَ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ عَالَماً،
☀️ ب. وَ قَالَ: الْعَالَمُ عَالَمَانِ الْكَبِيرُ وَ هُوَ الْفَلَكُ بِمَا فِيهِ، وَ الصَّغِيرُ وَ هُوَ الْإِنْسَانُ لِأَنَّهُ مَخْلُوقٌ عَلَى هَيْئَةِ الْعَالَمِ، وَ قَدْ أَوْجَدَ اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ كُلَّ مَا هُوَ مَوْجُودٌ فِي الْعَالَمِ الْكَبِيرِ.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣ «تَنْزیلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمینَ»
قرآن کریم کتابی است فروفرستاده شده از جانب پروردگار جهانها؛
و خداوند، نه فقط در این آیه بلکه در چندین آیه دیگر اصرار دارد بر اینکه فروفرستنده قرآن خود خداوند است؛ خداوندی که پروردگار جهانیان، آفریننده زمین و آسمانها برتر است؛ همهچیزدان (علیم) است و هر سری در ئآمانها و زمین را میداند؛ همهکارهایش از روی حکمت (حکیم) و پسندیده (حمید) مطلقا شکستناپذیر (عزیز)، و رحمان و رحیم است.
بر اساس آیات مختلف قرآن، اینها اوصافی است که همگیشان در فروفرستادن این کتاب موضوعیت داشته است:
▪️«وَ إِنَّهُ لَتَنْزيلُ رَبِّ الْعالَمينَ» (شعراء/192)
▪️«تَنْزيلُ الْكِتابِ لا رَيْبَ فيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمينَ» (سجده/2)
▪️«تَنْزيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمينَ» (واقعه/80 و حاقه/۴۳)
▪️«تَنْزيلاً مِمَّنْ خَلَقَ الْأَرْضَ وَ السَّماواتِ الْعُلى» (طه/4)
▪️«وَ إِنَّكَ لَتُلَقَّى الْقُرْآنَ مِنْ لَدُنْ حَكيمٍ عَليمٍ» (نمل/6)
▪️«قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ كانَ غَفُوراً رَحيماً» (فرقان/6)
وَ إِنَّهُ لَكِتابٌ عَزيزٌ؛ لا يَأْتيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزيلٌ مِنْ حَكيمٍ حَميدٍ» (فصلت/41-42)
▪️«تَنْزيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزيزِ الْحَكيمِ» (زمر/1 و جاثیه/۲ و احقاف/۲)
▪️«تَنْزيلَ الْعَزيزِ الرَّحيمِ» (یس/5)
▪️«تَنْزيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزيزِ الْعَليمِ» (غافر/2)
▪️«تَنْزيلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ» (فصلت/2»
💢اگر فرستنده آن چنین خدایی است که ربوبیت همه عوالم را عهدهدار است و به همه چیز علم دارد و رحمتش همه چیز را دربرگرفته و هیچکس بر او غلبه نمیتواند بکند، پس اینکه همه چیز را در این کتاب بیان کرده باشد (نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْء؛ نحل/۸۹) و هیچ چیزی را در آن فروگذار نکرده باشد (ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْءٍ؛ انعام/۳۸)، اصلا جای تعجب ندارد.
بله، اینکه ما با عقل محجوب خود نتوانیم همه این حقایق را از قرآن استخراج کنیم، کاملا طبیعی است؛ اما همین اندازه طبیعی است که کسانی که هموزن قرآناند (ثِقلی هستند در کنار ثقل قرآن) بتوانند چنین کنند.
❗️آنچه جای تعجب دارد این است که بسیاری از مسلمانان و شیعیان و حتی بزرگان شیعه با چنین صراحتی در خود قرآن و احادیث اهل بیت ع، باز باورشان نمیشود که قرآن کریم که خود خداوند رب العالمین فروفرستاده باشد بیانگر همه چیز باشد؛ و چون با عقل ناقص خود نمیتوانند بسیاری از حقایق عالم را از این قرآن استخراج کنند، این همه آیات و روایات را از معنای ظاهری خارج و به خیال خود تأویل میکنند‼️
(درباره اینکه قرآن مشتمل بر همه حقایق است در بحث از آیه ۷۷ (جلسه ۱۰۴۴ ذیل عنوان «قرآن از منظر خود قرآن» توضیحات مبسوطی گذشت: http://yekaye.ir/al-waqiah-56-77/)
📝 تکمله
یک مطلبی که شاید موجب چنین موضعگیریای شده این است که وظیفه و نقش دین بالمعنی الاعم و کارکرد قرآن کریم بالمعنی الاخص خلط شده است.در مورد دین بالمعنی الاعم (یعنی مطلق ادیان الهی، اعم از اسلام و غیراسلام) میتوان گفت که «برای دین ضرورت ندارد که درباره هر موضوعی از موضوعات عالم نظر بدهد. برای یک دین ضرورت ندارد که نظر خودش را مثلا درباره دریا بگوید» (انسانشناسی قرآنی (مطهری) ص76).
اما این غیر آن است که «قرآن» به عنوان یک کتاب کاملا خاصی که مسقیما از جانب رب العالمین نازل شده، که با بقیه کتب آسمانی هم تفاوت دارد (تنها کتابی است که بدان تحدی شده؛ یعنی خودش دلیل بر صدق خودش است و می تواند از طرف خدا بودن خود را نشان دهد؛ درباره هیچیک از کتب آسمانی قبلی تحدی نشده است) درباره همه حقایق عالم سخن گفته است. بله، قرآن کتابِ دین اسلام هم هست؛ اما اینکه ضرورت ندارد یک دین درباره همه چیز سخن بگوید غیر از این است که این کتاب - که یکی از اوصافش (نه تنها وضفش) این است که کتاب یک دین خاص است - نمیتواند درباره همه چیز سخن گفته باشد.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣ «تَنْزیلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمینَ»
قبلا در بحث از آیه دوم سوره حمد اشاره شد که اگرچه بسیاری از مترجمان «العالَمین» را به «جهانیان» ترجمه کردهاند و این ترجمه غلط نیست؛ اما ترجمه آن به «جهانها» چهبسا دقیقتر باشد «العالَمین» را هم به «جهانیان» و هم به «جهانها» میتوان ترجمه کرد. (جلسه۳۶ http://yekaye.ir/fateha-alketab-1-2/)
و در آيه حاضر نیز اگرچه باز اغلب مترجمان «العالَمین» را به «جهانیان» ترجمه کردهاند؛ اما معدودی از مترجمان به معنای «جهانها» توجه کردهاند مثلا:
پروردگار عالمهای آفریدگان (ترجمه جلال الدین فارسی، ص۱۰۷۵)
پروردگار عالمها (ترجمه شاه ولی الله دهلوی، ص۱۲۱۴)
آفريدگار جهانها و جهانيان (ترجمه طاهره صفارزاده، ص۱۳۱۳)
پروردگار جهانها (حجة التفاسیر، ج۶، ص۲۹۴)
💢اکنون میافزاییم با تحلیلی که درباره کلمه «العالمین» به عمل آید بخوبی میتوان فهمید که چرا هر دو ترجمه درست است:
«عالَم» وقتی به صورت جمع سالم بسته شود فقط در مورد ذوی العقول به کار میرود؛ و در حدیث ۲ از امام صادق ع نقل شد که هر انسانی یک عالم است.
پس اینکه خداوند رب العالمین است یعنی خداوند پروردگار انسانهایی است که هریک یک جهان است؛ پس خداوند از همان جهت که پروردگار جهانیان (انسانها) است؛ از همان جهت پروردگار جهانها هم هست.
✅این موید همان تحلیلی است که قبلا به تفصیل بیان شد که یکی از ویژگیهای خاص انسانها این است که انسانها موجوداتیاند که «جهان» دارند و «جهانی» هستند. این مطلب لااقل به دو معنا قابل توجه است:
الف. برخورداری انسان از اختیار، امکان ایجاد بینهایت جهان را برای او مهیا نموده است:
ب. هر انسانی در «جهان» زندگی میکند نه فقط در مکان و زمان پیرامون خویش
جلسه ۵۱۷ http://yekaye.ir/al-qalam-48-52/
و همه این جهانها هم تحت ربوبیت خداوند است.
📝نکته تخصصی #انسانشناسی و #خداشناسی
👇ادامه مطلب👈
https://eitaa.com/yekaye/8747