#شعرشناسی
#رباعی
رباعی دوبیت است. که دو مصرع بیت اول و مصرع دوم بیت دوم با هم هم قافیه باشند. و وزن آن منحصرا بر وزن «لاحول ولا قوه الا بالله» است.
رباعی ها در اصل به سه دسته تقسیم می شوند:
الف) رباعی عاشقانه: مثل رباعی های رودکی
ب) رباعی صوفیانه : مثل رباعی های ابوسعید ابوالخیر ، عطار و مولوی
ج) رباعی فلسفی: مثل رباعی های خیام
اما باتوجه به اینکه اینجا بحث ما "آموزش مداحیست" باید یادآور شویم که در مداحی سنتی رباعی ها در ابتدا و گاهی انتهای جلسه مداحی استفاده می شود.
اغلب رباعی هایی که در ابتدای مجالس سنتی استفاده می شود به #رباعی_صلواتی مشهورند.
تعریف رباعی صلواتی:
نوعی رباعی که در آن نام مبارک پیامبر و یا واژه صلوات باشد که ضمن شروع جلسه، از مستمعین صلوات بگیرند و جلسه با اسم اعظم خدا شروع میشود.
http://eitaa.com/yousofarjonei
#شعرشناسی
🌸چگونگی خواندن رباعی صلواتی برای اول مجلس در مداحی سنتی🌸
🕋بسم الله الرحمن الرحيم🕋
💫يارحمن و يا رحيم،يارب العالمين💫
🔹سرّ ابد و بقای سرمد زهراست
🔸ناموس حق و بضعه احمد زهراست
🔹در گلشن هستی گل بی خار یکیست
🔸آنهم گل گلزار محمد زهراست
http://eitaa.com/yousofarjonei
محور هایی که باید برای تاثیر گزاری بیشتر نفس یک مداح رعایت شود:
1. ظاهر و رفتار
2. پردازش محتوا
3. حالات درونی و اخلاص
4. تکنیک های صدایی
4_153999166249373739.ogg
1.43M
🔹دقت در ظاهر و پروتکل های تشریفاتی
#تاثیر_نفس
#سوز_صدا و ملاحظات مرتبط با ارتقای کیفی آن
#قسمت_اول
http://eitaa.com/yousofarjonei
4_153999166249372235.ogg
938.8K
#آموزش_مداحی
#ساده_سازی
🔹یکی از تکنیک های رشد ساده سازی الگوهای در حوزه های مختلف مداحی و به ذهن سپاری آن است .
سپس آرام آرام ظرافت ها و محتواهای لازم را به الگوی ساده بدست آمده اضافه خواهیم کرد.
http://eitaa.com/yousofarjonei
🔹حضرت زهرایی ها بخونن
امام جعفر صادق(ع)از قول رسول اكرم(ص) شخصيت ملكوتى حضرت صديقه كبرى عليها السلام را چنين وصف مى كند:
"خداوند نور فاطمه را قبل از خلقت آسمان و زمين آفريد."
عده اى سوال كردند: پس فاطمه عليهاالسلام از سنخ انسان نيست ؟
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: حوريه اى است در لباس انسان .
پرسيدند: چگونه چنين چيزى ممكن است ؟
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: خداوند قبل از آن كه آدم را خلق كند، فاطمه را آفريد، در آن هنگام ارواح خلق شده بودند.
چون خداوند آدم را خلق كرد، ارواح را بر او عرضه داشت .
پرسيدند: در آن زمان فاطمه كجا بود؟
آن حضرت فرمود: در جايگاه مخصوص خود در ساق عرش.
بحارالانوار،ج ۴۲، ص۵۰
http://eitaa.com/yousofarjonei
شعرشهدای مدافع حرم
سبک:ایران اگردل توراشکستم تیتراژ معمای شاه سالارعقیلی
شاعر:نرجس شایان
گوشواره:أین معزّالاولیا یامهدی
یارب
ببین که مجلس شهیده
مدافع حرم رسیده
رسیده درجوارقبرش
یه بانویی که قد خمیده
مادر
دلم بُوَد همیشه درتب
الهی یاحمیدو یا رب
الحمدللّه گشتم آخر
مدافع حریم زینب(س)
گوشواره:أین معزّالاولیا یامهدی
غصه(خطاب به فرزندشهید)
نخوردگرعزیزم ای کاش
همیشه سربلند و بشاش
بمانی ای پناه خانه
مراقب مادرخودباش
گوشواره:أین معزّالاولیایامهدی
بانو(خطاب به همسرشهید)
اگر کنار تو نبودم
ببخش مرا همسرخوبم
نشدکه پیش تو به سرشه
غیرتی ام نشد بمونم
توبه
شکستم اما تو کریمی
خدایی ای خدا رحیمی
ببخش مراگر شکستم
به جای شکرتو حریمی
یارب
کریمی تو بی نهایت
نصیب من شده سعادت
یقین که ستارالعیوبی
کنم به درگهت شماتت
العفو
أنا ذلیل و أنت معبود
أنا حقیرو أنت مسجود
الهی ای تمام خوبی
أنا فقیر و أنت محمود
زهرا
به پهلوی شکسته سوگند
شدم اگرهمیشه پابند
به زیرسایه ی تو بانو
غم های سینه ام تمامند
http://eitaa.com/yousofarjonei
#آموزش_مداحی
#اصطلاحات_مداحی
#اصطلاح_هیئت_و_مداحی
مقتل،مطلع،مقطع،بند،صله و سایر اصطلاحات مداحی
اهل گريه:
كنايه از افراديست كه با محافل مذهبي آشنايند، مرثيه خواني مداح را تحويل ميگيرند و چشم گرياني در عزاي اهلبيت(عليهمالسلام) دارند.
اهل منبر:
كنايه از اشخاصي است كه پاي منبر وعظ مينشينند و اهل بصیرت و آگاهياند.
باني:
به شخصي گفته ميشود كه خرج برنامه عزاداري يا جشن را به عهدهي گرفته يا مجلس را برپا كرده است.
بند:
اصطلاحي ست كه هم در «نوحه» و هم در قالبهاي «ترجيع بند» و «تركيببند» به كار ميرود.
بيت:
هر دو مصراع شعري را يك بيت مينامند.
صله: كنايه از مبلغي است كه به عنوان «تبرّك» به مداح داده می شود .
پامنبري خواني:
به برنامهاي گفته ميشود كه ميان دو منبر وعظ، توسط مداح، اجرا ميشود.
پياده كردن:
اين اصطلاح - به كنايه - به مفهوم اجرا كردن برنامه، خواندن يك شعر يا مرثيه، به كار ميرود.
پير غلام:
كنايه از شخصي كه در بارگاه اهلبيت، سالها افتخار نوكري داشته و در اين راه به پيري رسيده است.
تك زدن:
اصطلاحيست در سينه زني، كه در آن حركات دستها به هنگام سينه زدن، آرام و با فاصله است.
شور یا تند زدن:
اصطلاحي ست در سينه زني، كه در آن در پايان مجلس، آهنگ سينه زني، تند شده، حركات دستها سريع ميشود.
ثلاث یا سه ضرب:
اصطلاحي است در سينه زني كه در آن، ميان هر سه بار سينه زدن به صورت ممتد، يك مكث كوتاه وجود دارد.
چاووش خوان:
كسي است كه شعري را به لحن و آواز مناسب در جمعي ميخواند و خبر از آمدن زائر ميدهد.
خون گريه كردن:
كنايه از حُزن شديد و گريه فراوان.
دستگاه خوان:
مقصود، مداحي است كه دستگاههاي موسيقي و رديفهاي آوازي را ميشناسد و آن را در مداحي به كار ميبرد.
دم:
مقصود همان نوحه يا سرود است و قسمتي از آن، كه توسط مستمعان، به تكرار گفته ميشود.
غزل مصیبت :
به شعری گفته می شود که ساختار ادبی آن غزل ، یعنی مصرع اول از بیت اول با مصرع دوم همه ابیات هم قافیه باشد. و ساختار محتوایی آن به ذکر مراثی اهل بیت ع بپردازد.
ذكر:
نام ديگر «نوحه» است كه معمولاً در پايان برنامه مرثيهخواني، ارائه ميشود.
ذكر آخر:
مقصود بند آخر «نوحه» است؛ معمولاً اين اصطلاح را مداحان در اواخر نوحه خواني به كار ميبرند.
رثا:
اصطلاحي است ادبي و به معني «سوگ» و «عزا» است مثلاً گفته ميشود: «در رثاي امام علي(عليهالسلام) شعري بخوان!»
رَجَز:
شعارهاي حماسي كه در جنگ، توسط مبارزان خوانده ميشده است. گاه اين رجزها در شعرها و برنامههاي مداحي هم خوانده ميشود؛ مثلاً اين رجز معروف حضرت ابالفضل عليهالسلام:
واللَّهِ ان قطعتموا يميني
انّي اُحامي ابداً عن ديني...
رديف خواني:
مقصود، اجراي برنامه مداحي با استفاده از دستگاههاي موسيقي و رديفهاي آوازي است.
رو به قبله كردن:
كنايه از سلام دادن و تمام كردن مجلس است.
روضه:
غلط مصطلحي ست كه به جاي واژه «مرثيه» به كار ميرود.
روضه خوان:
كنايه از مرثيه خوان است. از گذشته، كه واعظان از روي كتاب «روضَهالشهدا» مرثيه ميخوانده اند تا امروز، اين اصطلاح مرسوم شده است.
زبان حال:
سخناني كه مداح يا واعظ، با تكيه بر تاريخ و سيرهي اهلبيت(عليهمالسلام) به ايشان نسبت ميدهد.
زبان قال:
سخناني كه از قول اهلبيت(عليهمالسلام) نقل شده و در تاريخ - به صورت مستند - آمده است.
زمزمه:
نوحه و ناله مستمع به همراه مداح است اين حركت، باعث ايجاد شور و هيجان در محفل عزاداري و پررونق شدن برنامه مداح ميشود.
زمزمه خواني:
تكرار يك بيت يا يك بند نوحه، توسط مستمعان يا مداح به صورت آرام.
زمينه خواني:
خواندن اشعاري در سينه زني، به طوري كه آهنگ سينه زني به صورت سنگين و با فاصله باشد.
زيارت خواني:
مقصود، خواندن يكي از زيارتها مثل «وارث»، «عاشورا» و... ميباشد كه مداح، لازم است در خواندن آنها تسلّط و با مضامين آن آشنايي داشته باشد.
سبْك:
در فن مداحي، مقصود «آهنگ» و «ملودی» خواندن مرثيه يا نوحه است.
سرود:
به شعرهايي گفته ميشود كه قالب آن مانند نوحه اما مضمون آن شاد است و مداح، آن را در مجالس شادي ميخواند.
سنگين:
آن گاه كه مداح، شعر را با آهنگ كشدار، بخواند به نحوي كه حالت سينه زني، ممتد و با فاصله باشد، اصطلاحاً «سنگين» گفته ميشود. فواصل ریتم سنگین تقریبا دو برابر زمینه یا تک خواندن است .
شاه بيت:
زيباترين و برجسته ترين بيت در يك قالب شعري، شاه بيت ناميده ميشود.
شور زدن:
حالت عزاداري با زمزمه و بر سر و سينه زدن، به صورت ممتد و بيفاصله است. معمولاً اين شيوه، در اواخر برنامه مداحي و با هدايت مداح، صورت ميگيرد. سرعت شور معمولا دوبرابر تک یا زمینه است.
فرد:
تك بيت از يك قالب شعري، كه انتخاب و خوانده ميشود، «فرد» نام دارد.
http://eitaa.com/yousofarjonei
زمینه آرام/واحد - شهادت امام صادق علیه السلام
*به سبک:کنار قدمهای جابر...*
سر آسمانهای اعلا/به زیر قدمهای صادق
دل غصه دار محبین/بسوزد ز غمهای صادق
فدای امام غریبی/که شد کشته ی زهر کینه
ز داغ عزیزی پیمبر/شده محشری در مدینه
بُوَد ذکر لبها/چو حیدر چو زهرا
در این سوگ عظمی/واویلا واویلا
واویلا واغربتا...
ز طاغوتیان زمانه/چه ظم و ستم ها که دیده
شبانه پیاده خدایا/پی مرکبی می دویده
قسم بر غم بی حد او/غمش بر دل ما نشسته
بمیرم بمیرم بمیرم/که شد حُرمت او شکسته
بمیرم که جانش/شد از غصه بر لب
بگرید بگرید/به غمهای زینب
واویلا واغربتا...
سلامم بر آن بانویی/به اشک و به قلب شکسته
شده وارد شام و کوفه/ولیکن به دستان بسته
سر دلبرش روی نیزه/به لبهای او ذکر یا رب
زنان کف زنان گرد محمل/وَ نامَحرمان دور زینب
به نی قاری او/بخواند چو قرآن
شود ذکر لبهاش/حسین جان حسین جان
یا حسین یابن الزهرا...
http://eitaa.com/yousofarjonei
#آموزش_مداحی
#اصطلاحات_مداحی
قصیده:
یکی از مهمترین قالبهای شعری که ویژگی آن طولانی بودن ابیات آن و هم قافیه بودن مصرع اول از بیت اول با مصراع دوم از تمام ابیات میباشد. برخی مداحان به غلط هر شعری را که ابیاتی طولانی داشته باشد قصیده می نامند.
ام ابیات است. معمولاً برخي مداحان، به غلط، هر شعري را كه ابياتي طولاني دپاشته باشد، قصيده مينامند!
كوچه واكردن:
هنگامي كه برنامهي سينهزني آغاز ميشود، توسط مياندار مجلس و با اشارهي مداح، عزاداران، صفهايي رو به روي هم تشكيل ميدهند كه اصطلاحاً «كوچه وا كردن» گفته ميشود.
گريز زدن:
نقطهي اوج مرثيه خواني مداح است كه به صورت تطبيق و پيوند حادثه اي با حادثه كربلا یا سایر مصائب اهل بیت ع انجام ميشود.
گوشواره:
در پايان هر بند نوحه، مصراعهاي كوتاه يا بلندي است كه بندها را به هم پيوند ميدهد و زمينهي ذهني را در مستمع براي پاسخ دادن به ذكرِ نوحه آماده ميكند. به آن مصراعها، اصطلاحاً «گوشواره» گفته ميشود.
مجلس گرداني:
كنايه از اداره مجلس عزاداري توسط مداح يا ميانْدار است.
مدّاح:
صيغه مبالغه از واژه «مدح» است. اصطلاحاً به كسي گفته ميشود كه به كار مدح و منقبت اهلبيت(عليهمالسلام) ميپردازد.
مرثيه خواني:
خواندن مراثي اهلبيت(عليهمالسلام) با تكيه بر لحن و آهنگ مناسب، جهت تحريك عواطف مستمعان و آگاه كردن آنان با مصائب اهلبيت(عليهمالسلام)
مصيبت خواني:
مقصود، همان مرثيه خواني است. معمولاً مداحان با نقل تاريخ اهلبيت(عليهمالسلام) مستمعان خود را با مصائب اهلبيت(عليهمالسلام) آشنا ميسازند.
مطلع:
اصطلاحاً به بيت اول - كه آغاز شعر است - گفته ميشود.
مقتل:
كنايه از كتابي است كه مصائب اهلبيت(عليهمالسلام) در آن بيان شده است.
مقطع:
اصطلاحاً به بيت آخر شعر گفته ميشود.
مناقب خوان:
اصطلاحي قديمي، كه بر گروهي از مداحان اطلاق ميشده است كه به نقل مناقب و فضايل اهلبيت(عليهمالسلام) ميپرداخته اند.
مياندار:
به شخصي اطلاق ميشود كه در ادارهي مجلس، مداح را ياري ميكند.
http://eitaa.com/yousofarjonei