جنگ جمل هواخواهان عثمان در مكه اجتماع كردند. عبدالله بن عامر بن كريز استاندار معزول عثمان در بصره، حركت پيمان شكنان و خون خواهان عثمان به بصره و تصرّف آن شهر را طراحى كرد. يعلى بن اميه حاكم دزد و معزول عثمان در يمن، با اموال غارت شده خود بيشتر مخارج گردآورى اين گروه را تأمين كرد. در ربيع الاول سال ۳۶ هجرى پيمان شكنان به فرماندهى طلحه و زبير به سوى عراق حركت كردند. [۱] پيمان شكنان براى آن كه على (عليه السّلام) زودتر از آن‌ها به بصره نرسد، با سرعت به سوى عراق تاختند و در نزديكى بصره فرود آمدند. اميرالمؤمنين (عليه السّلام) با حداكثر ۷۰۰ نفر از مدينه به تعقيب آن‌ها پرداخت و سهل بن حنيف انصارى را به جاى خود به حكومت مدينه گماشت. ---------- [۱]: . نگاه كنيد به: الامامة و السياسة، ج ۱، ص ۵۷ و تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۱۸۱ و تاريخ طبرى، ج ۴، ص ۴۵۰ و كتاب الفتوح، ج ۲، ص ۴۴۹. اشغال بصره عثمان بن حنيف بزرگانى را از بصره براى مذاكره و بازداشتن عايشه و زبير و طلحه از خون ريزى و پيمان شكنى روانه كرد، اما آن‌ها در نهايت تصميم خود بر ايستادگى و جنگ را اعلام داشتند. عثمان بن حنيف ناچار به مقابله شد. سپاه بصره را بسيج كرد و در برابر ناكثين ايستاد. قدرت برتر پيمان شكنان و ترديد بصرى‌ها باعث شد تا روز بعد، پس از درگيرى خونين ديگرى، عثمان بن حنيف مجبور به پذيرش صلح موقتى شود. عثمان بن حنيف به دار الاماره بازگشت و سپاه خود را از حالت جنگى خارج كرد. از سوى ديگر ناكثين وارد بصره شدند و پس از چند روز برخلاف توافق قبلى، اقدام به جلب قبايل مختلف براى خون خواهى عثمان كردند. آن‌ها عثمان را دستگير كردند و تا حد مرگ زدند؛ آن گاه تمام موهاى صورتش را كندند و به زندان انداختند. سپس هفتاد تن از مأموران و نگهبانان حكومت بصره را به طرز فجيعى سر بريدند. پس از آن پيمان شكنان بصره را به طور كامل اشغال كردند. نبردى كه طى آن بصره اشغال شد، جمل اصغر نام گرفت. [۲] ---------- [۲]: . نگاه كنيد به: الامامة و السياسة، ج ۱، ص ۶۵ و تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۳۶۷ و شرح نهج البلاغة، ج ۲، ص ۱۶۶. #تاریخ_ تشیع ✍️استاد محمد حسین رجبی https://eitaa.com/zandahlm1357