۵۲- امام جماعت پرتوی از اسرار نماز » امام جماعت در نماز جماعت، آنکه جلو می‌ایستد و مردم به او اقتدا می‌کنند، «امام» نام دارد. بعضی نیز به او «پیشوا» می‌گویند. در نظام اجتماعی سیاسی اسلام، آنکه پیشوایی جمعی را به عهده دارد، باید از یک سری فضیلت‌ها و برتری‌ها برخوردار باشد، تا فضایل او، الهام بخش دیگران نیز باشد. در نماز جماعت نیز، پیش نماز، باید در علم و عمل و تقوا و عدالت، برتر از دیگران باشد. در حدیث می‌خوانیم: «فَقَدِّمُوا اَفْضَلَکُمْ» (۵۰۳) و«فَقَدِّموا خیارَکُم» (۵۰۴) یعنی به با فضیلت ترین و بهترین خودتان اقتدا کنید. احادیث، در این باره، بسیار است. به چند نمونه اشاره می‌کنیم: امام جماعت، باید کسی باشد که مردم به ایمان و تعهّد او اطمینان داشته باشند. (۵۰۵) امام صادق علیه السلام فرمود: امام جماعت، رهبری است که شمارا به سوی خدا می‌برد، پس بنگرید که به چه کس اقتدا می‌کنید. (۵۰۶) ابوذر فرمود: امام شما، در قیامت، شفیع شماست. پس شفیع خودتان را از افراد سفیه و فاسق قرار ندهید. (۵۰۷) اقتدا کردن افراد ناشناخته و آنان که در دین یا امامت، غلّو می‌کنند، نهی شده است. (۵۰۸) افرادی که در جامعه، بخاطر گناه علنی، شلاّق خورده اند، یا از طریق نامشروع، بدنیا آمده اند، حقّ امام جماعت شدن ندارند. (۵۰۹) امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه شریفه «خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَکُلَ مَسْجِدٍ» (۵۱۱) هنگام رفتن به مسجد، زینت خود را همراه داشته باشید. فرمود: زینت مسجد، پیشوای شایسته و امام جماعت مسجد است. (۵۱۲) البته پوشیدن لباس پاک و داشتن وقار و عطر زدن و... نیز در روایاتی به عنوان «زینت مسجد» آمده است. امام باقر علیه السلام فرمود: امام جماعت باید از افراد اندیشمند و صاحب فکر باشد. (۵۱۳) رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: کسی که پشت سر امام عالم نماز بخواند، گویا پشت سر من و حضرت ابراهیم، نماز خوانده است. (۵۱۴) امام جماعت، باید مراعات ضعیف ترین افراد را بکند و نماز را طول ندهد. (۵۱۵) از مجموع این احادیث، موقعیّت حساس امامت جماعت شناخته می‌شود. انتخاب امام جماعت از آنجا که در امام جماعت، برتری و فضیلت بر دیگران شرط است، اگر در موقعیّتی، چند نفر شایستگی آنرا داشتند که به آنان اقتدا شود، باز هم اوصاف و شرایطی به عنوان اولوّیت در روایات مطرح است که آموزنده است و گرایش به ارزشها و انتخاب بهتر را می‌آموزد. از جمله: ۱- کسی که قرائت نمازش بهتر باشد. «اقْرئهم» ۲- کسی که در هجرت، پیشقدم باشد. «اَقْدَمُهم هِجَرةً» ۳- کسی که دین شناس تر و در مراتب علمی برتر باشد. «اَعْلَمُهم بالسُنةِ واَفْقَهَهُمْ فی الدّین» ۴- کس که سنّ بیشتری داشته باشد. «فَاَکْبَرُهم سِنّاً» ۵ - کسی که انس او با قرآن بیشتر باشد. ۶- کسی که زیباتر و خوشروتر باشد. (۵۱۶) ۷- صاحب منزل، از مهمان در امام جماعت شدن مقدّم است. ۸ - امام جماعت دائمی، بر افراد تازه وارد به مسجد، مقدّم است. در میان امتیازات، به مسئله (عالِم بودن) بیش از هر چیزی تکیه شده است. این دانایی و اعلمیّت، در همه مواردی که نوعی رهبری و پیشوایی در کار است، شرط و امتیاز است. در حدیث است: «مَنْ صَلّی بقومٍ وَ فیهم مَنْ هُوَ اَعْلَمُ مِنْهُ لَمْ یَزَلْ اَمْرُهم اِلَی السِّفالِ الی یوم القیامةِ» (۵۱۷) کسی که امامت نماز و پیشوایی گروهی را به عهده بگیرد، در حالی که میان آنان، داناتر از او هم باشد، وضع آن جامعه تا قیامت، همواره رو به سقوط و پستی است. البته همچنان که در حدیثی گذشت، امام جماعت باید مورد پذیرش و قبول مردم باشد. این مقبولیّت، از راه علم و پاکی و عدالت و تواضع و اخلاق نیکو بدست می‌آید. نباید غفلت داشت که گاهی دشمنان و اهل نفاق، برای ضربه زدن به اسلام و روحانیت، امام جماعتی را با شایعه و تهمت و دروغ، بدنام می‌کنند تا او را به انزوا بکشند. هشیاری مردم، خنثی کننده این نقشه شیطانی است. پشت سر کسی نباید به جماعت ایستاد که با فسق و گناه و بدرفتاری، مقبولیت خود را از دست داده است، نه آنکه دست‌های مرموز دشمن، او را از نظرها انداخته باشد!... #پرتویی از نماز ✍محسن قرائتی https://eitaa.com/zandahlm1357