#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۷۰ تا ۷۳ بقره
🔸تَشابَهَ(شِبه) = مشتبه شد
🔸مُهتَدی = هدایت پذیر ، هدایت خواه
📌فرق یَهتَدی با یَهدی = یَهدی یعنی دیگری را هدایت می کند ، ولی یَهتَدی ازباب افتعال به معنای هدایت پذیری و هدایت خواهی است ۰ کسی که دنبال یافتن هدایت است ، خداوند هدایت قطعی اورا تضمین کرده است ۰
🔸ذلول (ذَلَّ)=رام
📌فرق ذَلول و ذَلیل = ذلیل یعنی خوار وبی مقدار ؛ ولی ذلول یعنی رام ، سربه زیر
🔸تُثیر(ثَور) = شخم می زند ، زیر ورو می کند
🔸حَرث= کشت وزرع
🔸مُسَلَّمَه = سالم وتندرست
🔸شِیَه (وَشی )= لکّه ،رگه، علامت ، رنگی مخالف رنگ عمومی حیوانات
🔸اِدّارَءتُم =( دَرء )اختلاف نمودید ؛ جرم را به دیگری منسوب کردید ، یکدیگر را متهم کردید
🔸تَکتُم (کَتم) = کتمان می کنی
📌فرق کتمان واِخفاء = کَتم یعنی مخفی کردن آنچه دردل است ولی اِخفاء ، اعمّ است ومخفی کردن امور مادّی را هم در بر می گیرد
در کتمان حق به طور کلی مخفی می شود به گونه ای که از دسترس بیرون می رود
🔸لَعَلَّکم تَعقِلون = باشد که شما تعقل کتید
📌فرق تَعَقل با تفکر = تعقل انسان را از ارتکاب معاصی و کار نامعقول باز می دارد (عقل=بازداشتن ) ولی تفکُّر اندیشه است ، اندیشه است که حرکت از معلوم ها به سوی مجهولهاست و نوعی سوال وجواب درونی است
https://eitaa.com/zemzemehaye_asemani
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۷۴ تا ۷۶ بقره
🔸#قَسَت =( قَسو ) سخت شد ، قساوت گرفت
🔸#یَشَقَقُ(شَقَّ) = می شکافد شکافته می شود
🔸#یَهبِطُ =فرو می افتد ؛ از بالا سقوط می کند
🔸#تَطمَعُ = طمع داری ، امید داری
📌#فرق_طَمَع_و_اَمَل = طمع انتظار چیزی است که وقوعش ممکن و نزدیک است ، ولی اَمَل آرزوی چیزی لست که وقوعش ناممکن ویا دور است
📌#فرق_اَمانِیّ_و_رَجاء(آرزو) =رَجاءانتظار نتیجه ی مطلوب با ایجاد شرایط لازم وهمراه توکل است ؛ولی اُمنِیَّه انتظار نتیجه ی مطلوب بدون ایجاد شرایط لازم است ؛ مانند پاشیدن دانه به زمین شخم نشده
🔸#یَسمَعُ= می شنود
📌#توضیح_سَمع_وبَصَر = نقش سَمع در کسب علم بیشتر از نقش بَصَر است
🔸#یُحَرِّفُ = تحریف می کند تغییر می دهد
🔸#عَقَلوا = درک نمودند ؛ تَعَقُّل کردند
📌#فرق_عقل_و_لُبّ =لُبّ حالتی از عقل است که روی آن هیچ نوع پوسته وقشری نیست و کاملا خالص است ۰ تعصُّب و انحرافات ممکن است کار عقل را مختل کنند وروی آن را بپوشانند ؛ ولی عقل خالص ؛ حقیقت را درک می کند ۰
از این رو در قرآن می فرماید :تنها صاحبان عقل بی پیرایه وخالص متذکّر می شوند ۰
🔸#لَقوا = ملاقات کردند دیدار کردند
https://eitaa.com/zemzemehaye_asemani
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات 79 تا 83 بقره
🔸#وَیل = وای ؛ هلاکت ؛ عذاب شدید
🔸#ثَمَن = بها و قیمت
🔸#لَن_تَمَسَّ = هرگز مسّ نمی کتد ؛ هرگز لمس نمی کند
📌#فرق_مَسّ_با_طَمس = مَسّ گذاشتن دست روی چیزی است ، ولی طَمس برچشم یعنی آن را محو و صاف کردن
🔸#اَم_تَقولونَ_عَلَی_اللهِ = یا بر خدا دروغ می بندید ؟ یَقُولُ اگر با حرف( عَلی )بیاید یعنی دروغ بستن
🔸#بلی = آری
🔸#اَحاطَت = (حَوطَ )احاطه کرد ، فرا گرفت
🔸#خَطیئه (خَطَا )= گناه
📌#فرق_خَطا_و_اِثم و #ذَنب و #جُرم = همه ی اینها یعنی گناه ولکن هرلغت به یک صفت گناه ناظر است ۰ خطا یعنی گناه ماهیّتاً یک اشتباه واز خط خارج شدن است ۰ خطا ممکن است عمدی باشد یا غیر عمدی ؛ اِثم ناظر به ضرر و زیان گناه است ، ذَنب که از ریشه ذَنَب به معنای دم حیوان است ،جُرم به معنای قطع کردن است یعنی گناه رابطه را با خدا قطع می کند
🔸#ذِی_القُربی = صاحب قِرابت ، نزدیکتر
🔸#قُربی = اسم تفضیل مونت ؛ یعنی نزدیکتر
🔸#اَقرَب = اسم تفضیل مُذکَّر یعنی نزدیکتر
🔸#مساکین = نیازمندان
📌#فرق_مسکین_و_فقیر_و_اِبنُ_السَّبیل = فقیر نیازمندی است که می تواند دنبال حاجت برود ۰
ولی مسکین زمین گیر است وهیچ تلاشی نمی تواند بکند
🔸#قولوا_حُسنًا = دومعنا میتواند داشته باشد
۱= نیکو بگوئید ، یعنی خوش صحبت کنید
۲= نیک را بگوئید ، یعنی سخن مفید بیان کنید
https://eitaa.com/zemzemehaye_asemani
#ِلغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات 84 و 85 بقره
#دِماء = جمع دَم ، خونها
#لاتُخرِجُ =بیرون نمی کنی
اینجا به معنای نهی است یعنی بیرون نکن
#اَنفُسَکُم =یکدیگر را ، خودتان را
#دِیار = جمع دار ، خانه ها
#اَقرَرتُم =( قَرّ ) اقرار کردید
#اَنتُم_هولاءِ = این شماها
#فَریق = گروه جدا
#تَظاهَرونَ = ( ظَهر ) هم پشتی می کنید ، همدستی می کنید
#اِثم = گناه
🔸#عُدوان =( عَدو )ستم و تجاوز ، افراط در دشمنی
📌#فرق_عدوان_وظلم = عدوان ظلم شدید واضح است ۰ اگر ظلم ، اندیشه وطرح ستم است ، عدوان اجرای ظلم است
#اُساری = جمع اسیر ؛ اسیران
#تُفادونَ = (فَدی و فِدی ) فدیه می دهید ، باز خرید می کنید
🔸#خِزی =ننگ ،ذلّت و رسوایی
📌#فرق_خِزی_با_عذاب = خِزی عذاب توام با خواری وذلّت است ، ولی عذاب فقط ناظر به درد وشکنجه است ، عذاب (عَذب ) در اصل به معنای سلب شیرینی زندگی است
فَما جَزاءُ مَن یَفعَلُ ذالِکَ = پس چیست سزای کسی که چنین می کند ؟
🔸#مَااللهُ_بِغافِل =نیست خدا غافل ، خدا بی خبر نیست
📌#فرق_غفلت_ونسیان = نسیان فراموش کردن چیزی است که به خاطر سپرده بود ۰ نسیان دوگونه است : عمدی وغیرعمدی که فراموشی غیر عمدی همان غفلت است ۰
غفلت فراموش کردن امر غیرعمدی و یا فراموش کردن از روی بی اعتنایی و دست کم گرفتن آن است۰
غافلان از قیامت ؛ همه ی مسائل را دیده و شنیده اند ولی پشت سر انداخته اند
تقابل ذاکر وغافل در این است که ذاکر ، متمرکز در یاد الهیات است و غافل ، بی اعتنا به آن
https://eitaa.com/zemzemehaye_asemani
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۹۴ تا ۹۶ بقره
🔸#خالصه =خالص ویژه
🔸#مِن_دونِ_الناس =بدون حضور مردم
🔸#دون = بدونِ ، غیر (برای قطع شرکت دیگران است )
🔸#تَمَنَّوا = آرزو کنید
🔸#لَن_یَتَمَنَّونَهُ = هرگز آن را آرزو نمی کنند
🔸#تَجِدُ =می یابی
🔸#لَتَجِدَنَّ = البته حتما می یابی
📌#فرق_وَجَدَ_با_اَدرَکَ = وَجَدَ یعنی گم شده را یافت ، اَدرَکَ یعنی به چیزی که جلوتر بود رسید و آن را یافت
🔸 #اَحرَصَ_النّاسِ_عَلی_حَیوه = حریص ترین مردم برزندگی دنیا
📌#فرق_حرص_و_طمع = طمع چشم انتظار بودن است ولی حرص، طمع شدید همراه پیگیری است ۰
🔸#یَوَدُّ = دوست می دارد
📌#فرق_وُدّ_با_حُبّ = وُدّ دوست داشتن وآرزو کردن چیزی است وَدُّو لَو تکفرون آرزو می داشتند کاش کافر می شدید
مودَت اهل بیت یعنی اعلام حمایت ومحبت ۰
مودّت زن یعنی اظهار کنی دوستت دارم ولی محبت دوست داشتن است مانند اُحِبُّ الصَّلوه ؛ محبت ممکن است اظهار شود یادردل بماند
🔸#لَو_یُعَمَّرُ = یعنی کاش عمر داده می شد فعل مجهول است
🔸#مُزَحزِح =مانع شونده ؛ دور کننده
🔸#و_ما_هو_بِمُزَحزِحِهِ = ونیست آن بازدارنده ی او ؛ آن مانع شونده ی اونیست
https://eitaa.com/zemzemehaye_asemani
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۹۷ تا ۱۰۱ بقره. .(صفحه۱۵ ادامه بحث)
🔸#جَبرِیل_و_میکال=تلفظ دیگری از جِبرئیل و میکائیل است ۰
🔸#ایل در عِبری به معنای خدا و جِبر به معنی بنده
#و میکا به معنای بنده ی کو چک است
🔸#فسق_و_فجور = نافرمان خارج شده از اطاعت خدا
📌#فرق_فسق_و_فجور = فسق یعنی خروج از اطاعت الهی ؛ ولی فجور ناظر به این است که گناه موجب انفجار ومتلاشی شدن می شود
🔸#توضیح_فاسق = فسق یعنی بیرون شدن از پوست وبرهنه شدن ؛ فاسق چون ازدایره ی بندگی خدا بیرون رفته فاسق نامیده می شود ۰
بنابراین انسان با انجام چندگناه فاسق نمی شود، مگر اینکه کاملا از حوزه ی اطاعت خدا بیرون برود.
https://eitaa.com/zemzemehaye_asemani
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۱۴۲ و۱۴۳سوره بقره
🔸 #سُفَهاء = جمیع سفیه ، نابخردان
📌#فرق سفیه ومجنون = سفیه کسی است که فاقد رشد عقلی است ، کثیر را می دهد و قلیل را می گیرد (معامله ی سفهی ) ولی مجنون جن زده است که به کلّی عقل را از دست داده است
🔸#ما_وَلّیهُم = چه چیزی برگردانید ایشان را
🔸#عَن_قِبلَتِهِمُ_الَّتی = از قبله ی خودشان که
🔸#کانوا =(کَون ) بودند
🔸#یَهدی = هدایت می کند
🔸#فرق_هدایت_و_ارشاد = هدایت نشان دادن ویافتن راه است به سوی مقصد الهی اعمّ از الهی وغیر الهی مانند فَاهدوهُم الی صِراطِ الجَحیم
ولی رشد ، خودِ هدف ومقصوداست
🔸#صراط = راه وسیع
🔸#فرق_صراط_با_سَبیل = تفاوت میان صراط وسبیل مانند تفاوت اتوبان وجاده ی فرعی است ۰ که همه ی راههای فرعی (سبیل) به صراط منتهی می شوند۰ زکات و نماز وجهاد همگی سُبُل اند لذا جمع بسته می شود، ولی صراط هرگز جمع ندارد
🔸#وَسَط = میانه ، نمونه ، بهترین هرچیز
🔸#یَنقَلِب = (قلب)برمی گردد
🔸#عَقِب = پشت پا ، پاشنه
🔸#عَقِبَینِ = دوپاشنه پا
🔸#یَنقَلِبُ_عَلی_عَقِبَیهِ = به عقب برمی گردد ، تغییر عقیده می دهد
📌#فرق_یَنقَلِبُ_با_یرجِعُ = رجوع بازگشتن است ، ولی یَنقَلِب بازگشت همراه با تحول است
#رئوف : دلسوز ، مهربان
#فرق_رئوف_و_رحیم : رئوف به معنای دلسوزی ومهربانی شدید است وفرق آن با رحمت این است که در رحمت ، صلاح وخیر طرف ِ مقابل مقصود است ولو موجب درد و رنج طرف بشود ، ولی رافت عطوفت شدیدی است که انسان حاضر نیست طرف مقابل به خاطر مصلحت مورد رنج قرار گیرد (التحقیق/۴ص۱۱) در رحمت اصل بر مصلحت است ودر رافت اصل بر راحتی
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۱۴۴ و۱۴۵ بقره
🔸#تَقَلُّب = (قَلب)گرداندن ، به هرسو گشتن
🔸#نُوَلّی = بر می گردانیم
🔸#لَنُوَلِّیَنَّکَ = البته حتما می گردانیم
🔸#وَلِّ = بگردان ، وَلِّ فعل امر است و وَلّوُا جمع آن است
🔸#شَطر = سمت ، جهت
🔸#حَیثُ =هرجا
🔸#مَااللهُ بِغافِل = خدا غافل نیست
📌#فرق_غفلت_ونسیان = نسیان فراموش کردن چیزی است که به خاطر سپرده بود ۰ نسیان دو گونه است ، عمدی وغیر عمدی که فراموشی غیرعمدی همان غفلت است ۰ غفلت فراموش کردن امر غیرعمدی ویا فراموش کردن از روی بی اعتنائی ودست کم گرفتن آن است ۰
غافلان از قیامت ؛ همه ی مسائل را دیده یا شنیده اند ، ولی پشت سر انداخته اند۰
🔸#اَتَیتَ_بِکُلِّ_آیَتِِ = آوردی هرآیتی را ؛ هرمعجزه ای را آوردی
📌#فرق_اَتی_بِآیَتِِ_با_اَنزَلَ_آیَتً اگر مراد از آیه کلام باشد، با اَنزَلَ می آید اگر مراد از آن معجزه باشد با اَتی می آید
🔸#ماآَنتَ = نیستی تو