📢 مرکز نوآوری شروع با همکاری باشگاه تحول علم به مناسبت هفته پژوهش برگزار می‌کند: 🔍 #سمینار ضرورت انجام پژوهش‌های بنیادی 🎤 سخنران: 🔸امیررضا کفیلی ▫️دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک اتمی مولکولی دانشگاه تهران 🗓️ زمان:سه‌شنبه 20 آذر 1403 ⏰ ساعت 15 تا 16 عصر 📍 مکان: تالار شهید کریمی دانشکده علوم پایه دانشگاه گیلان 📚 منتظر حضور گرم شما هستیم! 🌟 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹 انجمن علمی علوم و فناوری‌های کوانتومی دانشگاه گیلان 🔗 @ISAQST_Gu ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹 انجمن فیزیک دانشگاه گیلان 🔗 @GuilanPhysics ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹 باشگاه تحول علم 🔗 @eos_club ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹 مرکز نوآوری شروع (پردیس گیلان) 🔗 @shorouguilan ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹 مرکز نوآوری شروع 🌐 www.innostart.ir #هفته_پژوهش #سمینار #گیلان 🆔 @eos_club

مدرسه‌ فلسفه‌ی فیزیکِ ژرفا برگزار می‌کند: 🔸 درس‌گفتارهایی در فلسفه‌ی فیزیک با ارائه 👤 جناب آقای حسین کامکار - مدال طلای المپیاد فیزیک (۱۳۸۵) و مدرس المپیاد فیزیک - دانش‌آموخته‌ی برق شریف (۱۳۹۰) - ارشد علم و دین بهشتی (۱۴۰۳) - پژوهشگرِ علوم اسلامی (طلبه‌ی سطح ۳ حوزه‌ی علمیه) - پژوهشگرِ فلسفه‌ی فیزیک 📝 توضیحات: در این درس‌گفتارها به سویه‌های فلسفیِ نظریه‌های فیزیکی (مثلِ مکانیکِ نیوتُنی، نسبیت خاص و عام و مکانیک کوانتومیِ استاندارد) خواهیم پرداخت و سرفصل‌های ویژه‌ای در این نظریه‌ها را بر اساسِ متون استاندارد فلسفه‌ی فیزیک موردِ بررسی قرار خواهیم داد. تکیه‌ی بیشتر در این دوره بر منبع زیر است: 📚 Knox, E. and A. Wilson (2022). The Routledge companion to philosophy of physics, Routledge همچنین در صورتِ لزوم، به بحث‌های متناظر در فلسفه، معرفت‌شناسی و علم و دین نیز پرداخته خواهد شد. 📆 دوشنبه‌ها | ساعت ۱۵ تا ۱۶:۳۰ 📍 دانشگاه صنعتی شریف، ساختمان شهید رضایی 🌐 امکان شرکت به صورت مجازی ❗️شروع جلسات از ۳ دی‌ماه ۱۴۰۳ ✍️ جهت ثبت‌نام این فرم را تا پایان روز شنبه تکمیل فرمایید. ble.ir/hossein_kamkar 🆔 @Zharfa90

◀️ نشست علمی: مفهوم لَختی در اندیشه کانت سخنران: حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدعلی لطفی زمان: 1403.10.06 ساعت 13 مکان: اعلام خواهد شد چکیده: 🔹از مفهوم لَختی دو معنا برداشت می‌شود و بسته به اینکه متفکر حرکت سنتی ارسطویی را قبول داشته باشد یا حرکت دکارتی را، متفاوت می‌شود 🔸لختی کپلری که لایب‌نیتس هم آن را قبول داشت، نوعی مقاومت فعالانه ذاتی در برابر تغییر وضعیت به‌شمار می‌آید، اما در معنای دکارتی همان اصل لختی یا قانون اول حرکت نیوتن است که مبتنی بر این است که حرکت و سکون را وجوداً هم‌ارز بدانیم. البته در محتوای اصل لَختی اختلاف نظر وجود دارد. نیوتن از نیرویی با عنوان نیروی لَختی سخن می‌گوید که چالش‌هایی را به همراه داشت 🔹کانت در آثار متقدم خود لَختی کپلری را می‌پذیرد و نیرویی ذاتی مقدم بر امتداد را به اجسام نسبت می‌دهد، ولی در آثار متأخر، این نگرش را نقد می‌کند. او با استفاده از نسبیت ذاتی حرکت، حرکت را در مقابل حرکت قرار می‌دهد و نه سکون را و در نتیجه جسم ساکن مطلقی نخواهیم داشت که به آن نیروی لَختی برای مقاومت فعالانه در برابر تغییر، نسبت دهیم و همان نیروی محرک بیرونی برای تبیین برخوردها کفایت می‌کند 🔸از نظر کانت، لَختی اشاره به قانونی از مکانیک دارد که صرفاً بر انفعال ماده دلالت دارد و ویژگی ذاتی آن به شمار نمی‌آید و عامل تغییر در ماده را باید بیرون از آن جستجو کرد. وی لَختی به‌معنای تلاش ایجابی برای حفظ وضعیت را تنها در موجودات جا‌ندار موجه می‌داند نه ماده بی‌جان. این نگرش کانت دربارۀ لَختی در تلقی رایج امروزی فیزیک‌دانان از اصل لَختی تأثیرگذار بوده است @Bou_phil_of_phys

🔰 تحلیل فلسفی مفاهیم زمان و مکان در فیزیک کوانتومی یکی از موضوعات مهم و مورد بحث در فیزیک معاصر، بازتعریف مفاهیم زمان و مکان در چارچوب نظریه‌های کوانتومی است. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که این مفاهیم ممکن است پدیده‌هایی ظهوریافته (Emergent) باشند، نه واقعیت‌های بنیادی. این ایده پیامدهای فلسفی عمیقی دارد که در ادامه به تحلیل آن می‌پردازیم. 🔸 زمان و مکان به‌عنوان پدیده‌های ظهور یافته در نظریه‌های کوانتومی و نسبیتی، زمان و مکان دیگر به‌عنوان چارچوب‌های مطلق نیوتنی در نظر گرفته نمی‌شوند. به‌جای آن، این مفاهیم به‌عنوان نتیجه تعاملات بنیادی‌تر بین ذرات و میدان‌های کوانتومی در نظر گرفته می‌شوند. برای مثال، در نظریه گرانش کوانتومی، زمان و مکان به‌جای موجودیت‌های مستقل، ساختارهایی هستند که از رفتار جمعی ذرات یا میدان‌ها ظهور می‌کنند. این دیدگاه پرسش‌هایی فلسفی درباره ماهیت زمان و مکان مطرح می‌کند: آیا این مفاهیم صرفاً ابزارهایی برای توصیف جهان هستند یا اینکه واقعیت فیزیکی دارند؟ 🔹 پیامدهای فلسفی: واقعیت یا توهم؟ اگر زمان و مکان پدیده‌هایی ظهوریافته باشند، این سوال مطرح می‌شود که آیا آن‌ها صرفاً توهماتی هستند که از تعاملات بنیادی‌تر ناشی می‌شوند؟ این ایده شباهت‌هایی با برخی دیدگاه‌های فلسفی دارد، مانند ایده کانت که زمان و مکان را «صورت‌های شهود» ذهن انسان می‌دانست. اما برخلاف کانت، فیزیک کوانتومی این امکان را مطرح می‌کند که زمان و مکان حتی در غیاب مشاهده‌گر انسانی نیز می‌توانند به‌عنوان نتیجه‌ای از قوانین بنیادی طبیعت ظهور کنند. این دیدگاه به بحث‌های سنتی درباره نقش مشاهده در شکل‌گیری واقعیت دامن می‌زند. 🔸 رابطه علیت و زمان یکی دیگر از پیامدهای این دیدگاه، بازتعریف مفهوم علیت است. در فیزیک کلاسیک، علیت به‌طور مستقیم به توالی زمانی رویدادها وابسته است. اما اگر زمان یک پدیده ظهوریافته باشد، مفهوم علیت نیز باید بازتعریف شود. برخی نظریه‌ها پیشنهاد می‌کنند که علیت می‌تواند مستقل از زمان باشد و به ساختارهای بنیادی‌تر مرتبط شود. این ایده می‌تواند پیامدهایی برای درک ما از قوانین طبیعی و حتی اخلاقیات داشته باشد، چرا که بسیاری از سیستم‌های فکری بر پایه مفهوم علیت زمانی بنا شده‌اند. ▪️ بازتعریف زمان و مکان به‌عنوان پدیده‌های ظهوریافته نه‌تنها چالش‌های علمی، بلکه سوالات فلسفی عمیقی درباره ماهیت واقعیت و نقش مشاهده مطرح می‌کند. آیا زمان و مکان واقعیت دارند یا صرفاً ابزارهایی برای توصیف جهان‌اند؟ پاسخ به این سوالات می‌تواند درک ما از جهان و جایگاه خودمان در آن را تغییر دهد. 🆔 @Zharfa90

🔰 دانشمندی فراموش‌شده در اندازه‌گیری سرعت نور وقتی صحبت از سرعت نور می‌شود، معمولاً نام‌هایی مانند آلبرت اینشتین یا جیمز کلرک ماکسول به ذهن می‌آید. اما جالب است بدانید که یکی از اولین اندازه‌گیری‌های سرعت نور توسط یک ستاره‌شناس دانمارکی به نام اوله رومر در سال ۱۶۷۶ انجام شد. نکته جالب این است که رومر برای این کار از ابزارهای پیشرفته استفاده نکرد، بلکه تنها از مشاهده قمرهای مشتری بهره برد. رومر با مشاهده زمان‌بندی گرفتگی‌های قمر «آیو» (یکی از قمرهای مشتری) متوجه شد که زمان این گرفتگی‌ها بسته به موقعیت زمین نسبت به مشتری تغییر می‌کند. او از این تغییرات نتیجه گرفت که نور با سرعتی محدود حرکت می‌کند و مقدار تقریبی آن را محاسبه کرد. اگرچه محاسبات او با دقت امروزی فاصله داشت، اما در زمان خود چشم‌گیر بود و برای اولین بار به اثبات رساند که نور به صورت آنی حرکت نمی‌کند. کار رومر پایه‌ای برای درک نور به عنوان یک پدیده قابل اندازه‌گیری شد و راه را برای قرن‌ها کشف در فیزیک هموار کرد. با این حال، نام او اغلب در سایه شخصیت‌های مشهورتر باقی مانده است. 🔻 این گزارش تاریخی در کتاب زیر نقل شده است. 📚 The History of Light and Color Measurement: A Science in the Shadows 👤 Klaus Hentschel 🆔 @Zharfa90

The Hindu–Arabic numeral system was invented between the I and IV centuries by Indian mathematicians. The system was adopted in Arabic mathematics by the IX century more widely known through the writings in Arabic of the Persian mathematician Al-Khwārizmī - Massimo - @letsseemore