📗کتاب ادب و آداب زائر
شیخ صدوق/ آورده است:
حاجیان بر سه گروه اند:
اول: کسانی اند که بهره آنان افزون تر است؛ گناهان گذشته و آینده شان آمرزیده می شود و خدا، آنها را از «عذاب قبر» مصون و محفوظ خواهد داشت.
دوم: کسانی اند که گناهان گذشته آنها آمرزیده می شود و در بقیه عمر باید عمل را از سر بگیرند.
سوم: کسانی هستند که فقط اهل و مالشان حفظ می شود؛ یعنی حجّشان قبول نمی شود. (۱) زائری که آداب این سفر، و حقوق همسفرانش را رعایت ننماید، از ثواب و پاداش حج محروم است و تنها بهره اش از حج این است که زنده به سوی مال و اهلش بازگردد!
برای دانستن ثواب و پاداش حج به روایت بسیار مهم و فوق العاده ای که از امام باقر(علیه السلام) نقل شده، توجه کنید:
«محمد بن قیس می گوید: از حضرت باقر(علیه السلام) شنیدم که این حدیث را در مکه برای مردم می فرمود:
رسول خدا(صلوات الله علیه وآله وسلم) نماز صبح را با اصحاب خواند، سپس تا طلوع خورشید با آنان به نقل حدیث و گفت وگو پرداخت. مردم، یکی پس از دیگری از محضرش برخاسته، رفتند؛ تا جایی که جز دو نفر کسی باقی نماند. یکی، مردی انصاری از اهل مدینه و دیگری، مردی ثقفی از اعراب بادیه نشین بود.
پیامبر به آن دو نفر فرمود: می دانم که شما حاجتی دارید و می خواهید مسأله ای سؤال کنید. اکنون اگر بخواهید، من شما را به حاجتی که دارید، پیش از آن که از من بپرسید، خبر دهم، و اگر مایلید، شما از من سؤال کنید...
1- الکتب الاربعه، ج 6،(بخش من لا یحضره الفقیه)، ص 205، حدیث 2218 و 2219.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۱۴
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
آن دو نفر گفتند: یا رسول الله! شما بگویید، چرا که گفتار شما چشم کور را روشنی می بخشد و هر شکّ و شبهه ای را دور کرده، ایمان را پابرجاتر می کند.
پس از آن، رسول خدا(صلوات الله علیه وآله) رو به مرد انصاری کرد و از او خواست تا مسأله شخص دوم را- که بادیه نشین بود- مقدم دارد، تا او زودتر به منزل خود برسد. از این رو، فرمود: ای برادر انصاری! اوّل نوبت را به او بده، تو از قومی هستی که دیگران را برخود مقدم داشته، ایثار می کنند. حال، آیا حاضری که او مسأله خود را مقدم بدارد، چون تو اهل قریه ای و این ثقفی، صحرانشین است و راهش دور. گفت: بلی؛ رسول خدا(صلوات الله علیه وآله) به آن مرد ثقفی فرمود: آمده ای که از من درباره وضو و نمازت بپرسی که چه ثوابی در آنهاست؟!... آنگاه ثواب وضو و نماز او را بیان کرد. سپس به آن شخص انصاری فرمود: اما تو ای برادر انصاری! آمده ای که درباره حج و عمره خود بپرسی که چه ثوابی دارد؟!
بدان هرگاه که تصمیم به حج گرفتی و راه حج را برگزیدی، سپس سوار مرکب شدی و گفتی: «به نام خدا» و مرکب حرکت کرد، هرگامی که به زمین می نهی و برمی داری، خدا برای تو پاداشی نوشته، و گناهی را پاک می کند؛ هنگامی که احرام بستی و لبیک گفتی، خداوند به ازای هر لبیک تو، ده حسنه می نویسد و ده گناهت را محو می نماید. و همین که هفت مرتبه طواف بیت را انجام دادی، با خدا عهد و پیمانی می بندی که خدا تو را عذاب نکند. و چون دو رکعت نماز طواف را نزد مقام ابراهیم(علیه السلام) به جای آوردی، برایت دو هزار رکعت نماز پذیرفته شده می نویسد.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۱۵
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
و همین که سعی صفا و مروه را انجام دادی، پاداش کسی را خواهی داشت که با پای پیاده حج گزارده باشد و هفتاد غلام مؤمن را در راه خدا آزاد کرده باشد.
هنگامی که وقوف در عرفات را تا غروب به جاآوردی، اگر گناهانی به تعداد تمام ریگ های صحرای «عالج (۱)» و کف دریاها داشته باشی، خدا آنها را می آمرزد. و چون به منا آمدی و ریگ های خود را به جمره ها زدی، به ازای هر ریگ پرتاب شده، ده حسنه نوشته می شود و این ثواب در بقیه عمرت همواره ثبت می شود ... و همین که سر خود را تراشیدی، به تعداد هر مویی حسنه ای نوشته می شود و این ثواب را نیز در بقیه عمرت همواره می نویسند ... و چون قربانی کردی، به ازای هر قطره خونی که از قربانی به زمین می ریزد، خداوند حسنه ای برایت می نویسد ...
و چون از منا به مکه بازگشتی و طواف زیارت انجام دادی و نزد مقام ابراهیم(علیه السلام) دو رکعت نماز طواف به جا آوردی، فرشته ای به شانه ات می زند و می گوید:
گناهان گذشته ات آمرزیده شد، پس از حالا تا صد و بیست روز عمل را از سر بگیر!» (۲) زائران حرم باید توجه داشته باشند که در احادیث دیگر، پاداش ها و ثواب هایی بیان شده که عقل از درک آن عاجز است. در عین حال، این مجموعه احادیث، گوشه ای از پاداش عظیم زائران را بیان کرده اند.
۱- عالج، منطقه ای ریگزار در راه مکه؛ معجم البلدان، ج 4، ص 70.
۲- الکتب الاربعه، ج 6، بخش من لایحضره الفقیه، ص 198، حدیث 2128
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۱۶
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
🔹اشاره
زائر همواره و در هر لحظه باید توجه داشته باشد که به محیطی گام نهاده که برای همه موجودات، محیط امن و امان است؛ محیطی که درختان آنجا، بدون آن که آنها را با قفس های آهنین زره پوش کنند، از تجاوز در امان اند، حتی شاخه ها و بیخ و بن و ریشه و نیز بوته ها در مصونیت اند.
حتی اگر به درختی که در حرم (۱) روییده و شاخه هایی از آن به بیرون حرم سر در آورده، به احترام این که اصل آن در حرم است، نمی توان تجاوز کرد و از آنها شکست و نیز اگر درختی در بیرون حرم روییده ولی شاخه ای از آن سر به حرم کشیده باشد، به هیچ جای آن درخت نمی توان ارّه گذاشت و تجاوز کرد، و یا شاخه آن را شکست!
در محیطی قدم می گذارند که حیوانات و پرندگان و آهوان صحرا چهارفرسخ در چهارفرسخ از تعرّض انسان در امان اند؛ بنابراین نمی رمند، و نمی توان آنها را وحشت زده کرد و رم داد. خلاصه این که حیوانات، پرندگان و گیاهان همه در محیط امن الهی به سر می برند و هیچ کس در محدوده حرم حقّ تعرّض بدانها را ندارد.
«مسافران به سوی بیت، به محیطی وارد می شوند که اگر کسی در آنجا کبوتری را از دسته کبوتران رَم دهد، برای جبران این بی انضباطی باید یک گوسفند کفّاره دهد،
📗۱- محدوده حرم، چهارفرسخ در چهارفرسخ است.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۱۷
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
🔹اشاره
و هرگاه آن کبوتران رفتند و به جای خود بازنگشتند باید به تعداد هر کبوتر یک گوسفند کفّاره بدهد.
به محیطی درمی آیند که حمل اسلحه و ابزار اسلحه در آنجا ممنوع و جرم است، باید دل هرکسی در آن محیط، آرام و مطمئن باشد که احدی به او تعرّض نمی کند.» (۱) حاجی به محیطی گام می نهد که اگر از کسی نسبت به دیگری ظلمی سرزند، در حکم الحاد و خروج از دین و به منزله بی دینی است.
به محیطی می رود که اگر کسی مال بی سرپرستی از قبیل: چمدان، و کیف و اشیای دیگر- چه گران قیمت و یا ارزان- جلوی پای خود دید، نباید آن را بردارد و اجازه ندارد حتی انگشت پایی به آن بزند.
اینها احکام الهی محیط حرم است چه موسم حج باشد و چه در غیر موسم حج؛ برای همه نیز یکسان است چه زائر و چه غیر زائر؛ چه مُحرم و چه غیرمُحرم!
البته برای زائران و حاجیان در موسم حج از ابتدای میقات تا پایان اعمال، تکالیف بیشتر و انضباطات فوق العاده تری وجود دارد که لازم است مراعات کنند (۲)، و بی تردید رعایت آن آداب، زمینه قبولی حج است.
۱- آفاق کعبه، ص ۳۹.
۲- همان.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۱۸
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
در اینجا و با رعایت اختصار، آداب لازم برای هر زائر، به فراخور حال آورده می شود؛ باشد که مسافران حرم امن الهی، آنها را رعایت کنند و حج خود را با رعایت آن آداب، به مرحله قبولی برسانند.
🔹۱. هزینه سفر
کسی که قصد حج یا عمره دارد، لازم است هزینه این سفر را از مال حلال و پاک بپردازد. مال حلال و پاک، مالی است که از طریق کسب مشروع و زحمت و کوشش صحیح به دست آمده باشد و حتی ذرّه ای آغشته به مال غصب، رشوه، دزدی، ربا، کم فروشی، حقّ ارث دیگران، اختلاس، و مال به دست آمده از راه فتنه گری و فساد در آن نباشد، و همه خمس و زکات و حقوق واجب و شرعی آن را پرداخته باشد.
حتی اگر ذرّه ای از مال حرام در این سفر آغشته با مال حلال باشد، یقیناً مانع از قبولی است، چه رسد به این که همه هزینه سفر از حرام باشد!! چه، در این صورت صاحبان مال حرام، نه مستطیع اند و نه می توانند به این سفر معنوی بروند.
آنان که خمس و زکات مال حلال به دست آمده را نپرداخته اند، براساس آیات و روایات و فتوای همه فقهای شیعه، ثروتشان مخلوط به حرام است، و باید برای پاک شدن ثروتشان تا آخرین درهم و دینار خمس و زکاتشان را بپردازند، آنگاه از آن پول تصفیه شده، حوله احرام و کفش لازم را بخرند، و پول قربانی را جدا بگذارند، و بقیه هزینه سفر را تأمین نمایند.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۲۰
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
امام صادق(علیه السلام) می فرماید:
«مَن أَنفَقَ دِرهماً فِی الحَجّ کانَ خَیراً لَهُ مِن مِأئَهِ أَلفِ دِرهَمٍ یُنفِقُها فی حَقٍّ ... وَرُویَ أَنَّ دِرْهَماً فِی الحَجِّ خَیرٌ مِن أَلفِ أَلفِ دِرهَمٍ فِی غَیْرِهِ، وَدرهمٍ یَصِلُ إِلی الإِمامِ مِثل أَلف أَلف دِرْهَمٍ فِی حَجٍّ. وَرُوی أَنَّ دِرْهماً فِی الحَجِّ أَفْضَل مِن أَلفَی أَلف دِرهَمٍ فیما سواهُ فِی سَبیلِ اللهِ عَزّوَجَلَّ». (۱)
یک درهم هزینه کردن در راه حج، بهتر است از صدهزار درهم در راه دیگری که آن هم حق باشد. و روایت شده انفاق یک درهم در حج، بهتر از یک میلیون درهم در غیرحج است. و یک درهم سهم امام را پرداختن، مانند هزینه کردن هزار هزار درهم در حج است. و پرداختن درهمی در حج، بهتر از هزار هزار درهم در غیر آن است. پس بیایید با پرداخت خمس و زکات و پاک کردن اموال خود، در هنگام احرام لبیک بگوییم و بشنویم، مبادا در جوابمان بگویند: «لا لَبَّیْکَ وَلا سَعْدْیکَ ...».
رسول خدا(صلوات الله علیه و آله) فرموده:
«کُلُّ نَعیمٍ مَسؤُولٌ عَنْهُ صاحِبُهُ الّا ما کانَ فی غَزْوٍ أو حَجٍّ»؛ (۲)
«از هر نعمتی پرسش خواهد شد مگر پولی که در جهاد و حج هزینه شود». از امام صادق(علیه السلام) نیز روایت شده: هنگامی که حضرت موسی(علیه السلام) حج به جای آورد، جبرئیل نزد او آمد. به جبرئیل گفت:
۱- الکتب الاربعه، ج 6، بخش من لایحضره الفقیه، ص 204، حدیث 2214- 2216.
۲- الکتب الاربعه، ج 6، بخش من لایحضره الفقیه، ص 203.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۲۱
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
برای کسی که حجّ این خانه را با نیت صادقانه و هزینه پاک و حلال به جای آورد، چه پاداشی است؟
خداوند به جبرئیل وحی کرد که به او بگو: او را در رفیق اعلی با پیامبران، صدّیقان، شهدا و صالحان قرار می دهم و اینان، رفیقانی نیکو هستند. (۱) پس اگر کسی ثروتش را از راه حرام به دست آورده باشد، مستطیع نیست، اگر هم مال حلال مخلوط به حرام دارد، لازم است پیش از سفر حج تصفیه کند، و اگر پس از تصفیه به اندازه هزینه حج باقی بماند، مستطیع است.
حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) فرمود:
ما(اهل بیت) سه چیز را از اصل مال خویش یا مال پاک خود می پردازیم:
۱. مهریه زنان؛
۲. هزینه سفر حج؛
۳. پول کفن.
اگر در میان زائران خانه خدا، کسانی باشند که تحت تأثیر آیات حج و روایات آن، و آداب ظاهری و باطنی اش قرار نگیرند و مال و باطن و اعمال و اخلاق خویش را تصفیه نکنند، باید پیش از ورود به عرصه ملکوتی حج از خواب غفلت بیدارشان کرده، حجاب های ظلمانی را از چهره قلبشان زدود تا به پاک کردن مال خود از حرام و پرداخت خمس و زکات اقدام نمایند؛ چرا که در غیر این صورت، لایق ورود به عرصه حج نمی شوند و حجّی مقبول به حضرت محبوب ارائه نخواهند داد.
(۱)الکتب الاربعه، ج ۶، بخش من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۲۰۷.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۲۲
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
وظیفه روحانیون کاروانهاست که وظایف زائران را در این سفر معنوی گوشزد کنند و بر مسافران حرم امن الهی هم واجب است که آن حقایق را با تمام وجود فراگیرند تا هنگامی که از سفر برمی گردند، در گفتار و کردارشان تحوّلی عمیق ایجاد شده باشد، تا دیگران هم میل ورود به عرصه این سفر معنوی را پیدا کنند و پس از مدتی، جامعه ای ایمن از همه شرور ساخته شود و رعب و ترس و بی اعتمادی، تبدیل به امنیت و اعتماد و محبت گردد و دادگستری ها بیکار شوند، و زندان ها در گوشه گوشه ممالک اسلامی به گلستان و بوستانی برای زندگی پاکان تغییر شکل دهد.
اتمام عمل، همیشه با حصول نتیجه منظور است، اگر زائر در سفر حج خود به حقایق الهی و نظامات اسلامی، و حالات ملکوتی آراسته شد و درون و برونش و مال و اموالش از ناپاکی ها و ناخالصی ها پیراسته گشت و پس از بازگشت، چه با عمل و چه با گفتار، مبلّغ حقایق شد و برای خدا واقعیات معنوی را به دیگران انتقال داد، حج و عمره را به اتمام رسانده است. (۱)
۱- اتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلَّهِ ...؛ بقره/ ۱۹۶
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۲۲
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
🔹۲. نیت
زائر باید به حقیقت نیت خود پیش از سفر، توجه داشته باشد؛ هر عبادتی که با نیت صادقانه و برای خدا انجام گیرد، عبادت واقعی محسوب می شود و شایسته قبولی درگاه حق بوده، مستوجب پاداشی عظیم است.
عبادت، اگر خالصانه و به قصد فرمان بردن از حق صورت گیرد، به تکلیف عمل شده، و اگر غیر از این باشد، مشقّت و زحمتی بدون پاداش از انسان صادر شده و قابل قبول حق نخواهد بود؛ و در نهایت در پرونده عمل به عنوان ادای تکلیف ثبت نمی شود و به فرموده قرآن برباد می رود:
(وَ قَدِمْنا إِلی ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً)؛ (۱)
«و ما به بررسی و حسابرسی هر عملی که به عنوان عمل خیر انجام داده اند می پردازیم، پس همه آنها را [که به نیت غیرخالصانه و به ریا و خودنمایی انجام گرفته] غباری پراکنده می سازیم».
زائر باید با توجه به خدا و قیامت و الگو گرفتن از اولیای الهی به ویژه انبیا و اهل بیت: نیتش را خالص قرار دهد و آن را آلوده به هوای نفس ننماید و در این عبادت جز به «وجه الله» نظری نداشته باشد:
(إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَ لا شُکُوراً). (۲)
باری، هدف زائر بیت الله الحرام نباید سیاحت، تجارت، استراحت، تماشای مملکت دیگر و ... باشد؛ چرا که به پیکره معنویت این سفر خدشه وارد می شود.
در هر صورت اگر عمل، حرکت، کوشش و انجام مسؤولیت بر نیت پاک و صادقانه استوار باشد، ماندنی است و شایسته قبولی حضرت حق! و پاداش بزرگ و اجر عظیم برآن مقرر خواهد شد.
۱- فرقان/ ۲۳.
۲- انسان/ ۹.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۲۴
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
امام سجاد(علیه السلام) در این باره می فرماید:
«لا عَمَلَ الّا بِنِیَّهٍ»؛ (۱)
عمل جز با نیت واقعی تحقق پیدا نمی کند، [و عمل بدون نیت صادقانه عمل نیست].
«نیت» به منزله ریشه عمل است و درخت عمل با نیت پاک و خالصانه و صادقانه میوه ابدی می دهد. از این رو، رسول خدا(صلوات الله علیه وآله) نیت مؤمن را از عملش بهتر می داند. حضرت صادق(علیه السلام) از رسول خدا(صلوات الله علیه وآله) روایت می کند:
«نِیَّهُ المُؤْمِنِ خَیْرٌ مِنْ عَمَلِهِ وَنِیَّهُ الکافِرِ شَرٌّ مِن عَمَلِهِ وَکُلُّ عامِلٍ یَعمَلُ عَلی نِیَّتِهِ»؛ (۲)
«نیت مؤمن از عملش بهتر است و نیت کافر از عملش بدتر، و هر عمل کننده ای براساس نیتش عمل می کند».
🔹۳. توبه واقعی
زائر چون می خواهد وارد حریم امن حق شود، باید پیش از سفر، خود را برای حضور در محضر خداوند آماده کند؛ آمادگی برای حضور به این است که اگر باطنی آلوده به حسد، حرص، طمع، ریا، کبر، عجب، نفاق، کینه، بغض و خشم دارد، همه آنها را با توجه به حق و اوضاع عجیب قیامت از صفحه باطن پاک کند، و اگر به اعمالی زشت و ناروا چون: ظلم، ستمکاری، غیبت، تهمت، حرام خواری، فحش و ناسزا، دروغ، بریدن نان مردم، چشم و همچشمی و ... آلوده است، همه را ترک کند، و عزم جدّی و راستین داشته باشد که در آینده به این آلودگی ها بازنگردد؛ چرا که توبه واقعی، جز پاک سازی باطن، ترک اعمال ناروا، پشیمانی از گذشته و عذرخواهی از خدا نیست.
۱- الکتب الاربعه، بخش کافی، ج ۱، ص ۳۲۷.
۲- همان.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۲۶
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et
📗کتاب ادب و آداب زائر
🔹۳. توبه واقعی
شستشویی کن و آنگه به خرابات خرام تا نگردد ز تو این دیر خراب آلوده
تائب حقیقی و بازگشت کننده به حق باید علاوه بر ادای حقوق شرعی و الهی، حقّ الناس را نیز ادا نماید.
ناراضیان از خود را، به خصوص اگر پدر و مادر، زن و فرزند و اقوامش باشند، از خود راضی کند که این هم، رشته ای از توبه و رجوع به حضرت حق است؛ زیرا حضرت حق به انسان فرمان داده که به پدر و مادر و زن و فرزند و خویشان و اقوام، احسان و نیکی کند و یقیناً بدرفتاری با آنان، سرپیچی از فرمان خدا و معصیت است و توبه از این معصیت، کرنش در برابر خداست.
✍حسین #انصاریان
📗کتاب ادب و آداب زائر ،ص۲۷
🌺🌺🌺🌺
🕌@ziarat_et