#یاد_داشت 7️⃣3️⃣
#عقاید
#تحلیل
📝📝 موضوع: استفاده از تعبیر (علم غیب) برای معصومان.
⏬⏬⏬
▫️ بسیاری از عالمان بزرگ بهصراحت تصریح میکنند که امام معصوم علم غیب نمیداند. مثلاً ابن شهرآشوب (م 588 ق): «و لا يجب أن يعلما الغيب» ((متشابه القرآن،211/1؛ سید مرتضی، رسایل،3/130؛ شیخ طوسی، تلخیص الشافی، ص 400) یا شیخ مفید چگونه روایات باب علم امام در کتاب گرانسنگ «الکافی» را بدون هیچ نقدی میپذیرد. به نظر میرسد پس از دقت در مجموعه روایات و تحقیق عالمان، نتیجه میگیریم اطلاق «علم غیب» داشتن بر امام معصوم جایز نباشد؛ که در ادامه به دلایل آن اشاره میشود.
➕
1.شکی نیست امام (ع) میتواند علم مخصوص داشته باشد. که دلایل فراوانی بر این امر وجود دارد. آیات: نساء/113؛ آلعمران/42-45؛ لقمان/12. و «محَدَث» بودن ائمه علیهمالسلام گواهی برداشتن این علم موهوبی است.
+
2.. علم غیب در لغت، هر چیزی است که از حواس ظاهری انسان پنهان است.(لسان العرب،1/654) هست. ولی در اصطلاح تعاریف مختلفی برای آن گفتهشده است (عاشور، علم امام، ص 39).
+
3.در قرآن با چند دسته آیه درباره علم غیب مواجه هستیم. دستهای غیب را اختصاص به خدا میداند (نمل/65؛ انعام/50) در مقابل آیاتی سخن از اعطاء غیب به غیر خداوند شده است «ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحيهِ إِلَيْك» (آلعمران/44) وجه جمع این دودسته آیات در سوره جن آمده است. چون خداوند میفرماید علم غیب در قرآن اصالتاً از آن خداوند است و او به هراندازه بخواهد به بندگان برگزیدهاش عطا میکند «عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُول» (جن/26).
+
4.در روایات معصومین چهار دسته حدیث درباره داشتن یا نداشتن علم غیب امام آمده است.
〰️
4.1.نداشتن علم غیب: امیرالمؤمنین (ع) فرمود: ای برادر کلبی! این علم غیب نیست؛ علمی است که از پیامبر آموختهام.علم غیب، علم به زمان قیامت است و آنچه خداوند در کلامش شمرده است.(نهجالبلاغه، خ 128، ص 186). امام زمان نیز به محمد بن علی بن هلال کرخی فرمود: » ما شریک خداوند در علم و قدرتش نیستیم. غیر او کسی غیب نمیداند. (طبرسی، احتجاج،2/473).
〰️
4.2.اهلبیت (ع) به نداشتن مصادیقی از علم غیب اشارهکردهاند. مثلاً: شناخت ذات خداوند یا برخی از صفاتش؛ و دلیلش را نیز تحیر انسان گفتهاند. در تعدادی از این روایات نامهای خداوند 72 نام است و یک حرف که علم غیب میشود مختص خداوند است که اهلبیت (ع) ندارند.(کلینی، الکافی،1/571).
〰️
4.3.سومین دسته روایات، علومی به امور غیبی از طریق قرآن یا وراثت از پیامبر، علم غیب معرفیشده که امام دارای آن است. طبری مینویسد: «إِنَّ عَلِيّاً كَانَ يَدَّعِي عِلْمَ الْغَيْب»(دلائل الامامه، ص 236).
〰️
4.4.علومی به اهلبیت (ع) نسبت دادهشده است که بهطور صریح، علم غیب خواندهنشده است. اما معنای لغوی آنرا دارد. این روایات متواتر معنوی دارد. و در ابواب مختلف پراکنده است. ازجمله: علم به ضمائر افراد، علم به حوادث آینده، علم به زمان شهادتشان. علم به ملکوت، علم به اعمال انسانها، شناخت ارواح مؤمنان و...
+
🔺نتیجه:
دستیابی امامان به علوم ویژه محال نیست و شواهد عقلی، قرانی و روایات بر آن دلالت دارد. اختلاف در امکان علم آنان به غیب است. ائمه علم ذاتی و استقلالی به غیب ندارند. علم به برخی مصادیق غیب نیز فقط نزد خداوند است؛ اما ممکن است خداوند، این معارف غیبی را به هرکس، عطا کند. از این علوم بهعنوان علوم ویژه یادشده است؛ و چون در قرآن علم «علم غیب» به معنای خاص اختصاص به خداوند دارد؛ و دانشوران بزرگ زیادی این کلمه را برای غیر خداوند استفاده نمیکردند. ما نیز از «علم غیب» یاد نکنیم؛ و بگویی امام خبرهای مخفی و علوم موهوبی دارد.
➖➖➖
•┈┈••✾••┈┈•
@Age_of_water