🔸 تفاوت #کتاب، #اصل و #مصنّف 💠 یکی از اصطلاحاتی که در کتب سابق خیلی به کار برده می شده است، #اصطلاح اصل و مصنّف است. کتاب مفهومی اعمّ از اصل و مصنّف دارد و مقسم برای این دو می باشد. 🔹اصل، مصادر اصلی و دسته اول معتبری است که مشتمل بر مطالبی می باشد که شخص بی واسطه یا با واسطه از پیغمبر صلی الله علیه و آله و یا امام علیه السلام اخذ نموده است، و این گونه نیست که از کتاب دیگری آن مطالب را منتقل کرده باشد. تعداد این اصول معدود است که شانزده عدد از آنها به دستور [آیت الله] آقای بروجردی چاپ شد. 🔹مصنّف کتابی است که نویسنده آن مطالب، کتاب یا کتاب هایی که در سابق نوشته شده است را به کتابش با ترتیب و شکل دیگری منتقل می کند. مثلاً قبل از کافی، کتبی مانند محاسن #برقی و نوادر الحکمة [اشعری] وجود داشته است، و مرحوم #کلینی مطالبی از آنها را به کتابش منتقل کرده است و بعد از کافی نیز، وسائل و بحار نوشته شده و مطالب کافی را منتقل کرده است. [شیخ #طوسی می فرماید:] « فإذا أحالهم على كتاب معروف، أو أصل مشهور و كان راويه ثقة لا ينكر حديثه، سكتوا و سلموا الأمر فی ذلك و قبلوا قوله »1️⃣ مراد کتابی است که ثابت شده است که برای فلان مؤلفِ ثقه است. عطف اصل بر کتاب در این عبارت عطف خاص بر عام است. [در ادامه می فرماید:] « و هذه عادتهم و سجيتهم من عهد النبي صلى الله عليه و آله و سلم و من بعده من الأئمة عليهم السلام »2️⃣ تعبیر « من بعده » را می توان به دو صورت « مِن بَعدِه » و « مَن بَعدَه » بخوانیم که مراد ائمه علیهم السلام است. اصل این که اشخاصی اعمّ از امامیه و غیر ایشان در آن عهد پیامبر صلی الله علیه و آله اقدام به جمع آوری احادیث در ضمن جزوه و جزواتی کنند طبیعی است، و افرادی این کار را کرده بودند، منتها ابتدا به وسیله #ابوبکر نقل حدیث ممنوع شد و از ناحیه #عمر تشدید پیدا کرد، و این امر مانع از رسیدن آن جزوات به ما شد. به نظر می رسد مرحوم شیخ #طوسی از طریقی به دست آورده اند که حتی در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و بعد از آن، نیز عادت و سیره بر این بوده که اگر دو مجتهد در یک مسئله بحث نموده و یکی روایتی را که از #پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده به عنوان دلیل ارائه می نمود، طرف مقابل قبول می کرد و تسلیم می شد و بحث خاتمه پیدا می کرد. اما این که ایشان از چه طریق از این روش اطلاع پیدا کرده اند، از طریق قرائن، با واسطه و ... مشخص نیست. 1️⃣ العدّة فی اصول الفقه، شیخ طوسی، ج1، ص126. 2️⃣ همان، ج1، ص126-127. 🔺درس خارج آیت الله شبیری #زنجانی، بهمن 95 (نقل از کانال زبدة الفوائد)