• شهید مطهری (ره) درباره قلمرو دین در آثار مختلف خود چنین بیان می کند که اهداف دین رسیدن به جامعه عادلانه و توحیدی می باشد که در راستای تحقق این اهداف متعالی ، دین به همه ابعاد انسان ناظر است.
• حال به مرور چند فراز از گزاره های شهید مطهری (ره) می پردازیم؛ «من نمیتوانم باور کنم یک نفر در یک کشور اسلامی زندگی کند و این اندازه از منطق اسلام بیخبر باشد. مگر قرآن هدف انبیا و مرسلین را بیان نکرده است؟ مگر...قرآن، عدالت اجتماعی را به عنوان یک هدف اصلی برای همه انبیا ذکر نمیکند؟»
• «اسلام... مکتبی است جامع و واقعگرا، در اسلام، به همه جوانب نیازهای انسانی، اعمّ از دنیایی یا آخرتی، جسمی یا روحی، عقلی و فکری یا احساسی و عاطفی، فرد یا اجتماعی توجه شده است.»
• « اسلام از طرفی دعوی جاودانگی دارد... و از طرف دیگر در همه شؤون زندگی، مداخله کرده است از رابطه فرد با خدا گرفته تا روابط اجتماعی افراد، روابط خانوادگی، روابط فرد واجتماع، روابط انسان و جهان. اگر اسلام مانند برخی ادیان دیگر به یک سلسله تشریفات عبادی و دستورالعملهای خشک اخلاقی قناعت کرده بود، چندان مشکلی نبود؛ امّا با این همه مقررات و قوانین مدنی، جزایی، قضایی، سیاسی، اجتماعی وخانوادگی چه میتوان کرد.»
• شهید بعد از بیان قلمرو دین ، چنین دیدگاه خود را درباره فقاهت و اجتهاد به تصویر می کشد؛ «این دین، دین خاتم است، اختصاص به زمان معین و یا منطقه معین ندارد، مربوط به همه منطقه ها و همه زمانهاست، دینی است كه برای نظام زندگی و پیشرفت زندگی بشر آمده، پس چگونه ممكن است فقیهی از نظامات و جریان طبیعی بی خبر باشد، به تكامل و پیشرفت زندگی ایمان نداشته باشد و آنگاه بتواند دستورهای عالی و مترقی این دین حنیف را كه برای همین نظامات آمده و ضامن هدایت این جریانها و تحولات و پیشرفت هاست كاملاً و به طور صحیح استنباط كند؟!».
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه برگزار می کند!
◽️درس گفتار نیچریه
▫️استاد سید مهدی موسوی
🔹 سه شنبه ۸ اسفند ماه / ساعت ۱۶الی ۱۷/۳۰
🔸 برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام
💻 https://nsayeh.com/?p=5849
🔹 موسسه محکمات
📱https://eitaa.com/mohkamatqom
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه برگزار می کند!
◽️دوره خوانش مقاله روشنگری چیست؟
▫️استاد امیر آقاجانلو
🔹 سه شنبه ۸ اسفند ماه / ساعت ۲۰ الی ۲۱:۳۰
🔸 برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام
💻 https://nsayeh.com/?p=6459
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#علوم_انسانی_اسلامی | #اجتهاد | #قلمرو_دین
❖ آیت الله سید علی خامنه ای و توسعه قلمرو اجتهاد
• یکی از مسئله های مهمی که باید قبل از ورود به منطق فهم دین و علوم بر آمده از آن مورد توجه قرار دهیم ، مقوله قلمرو دین است که نتیجه مستقیمی در قلمرو اجتهاد دارد ؛ این مولفه مورد توجه اندیشمندان انقلاب اسلامی علی الخصوص آیت الله سید علی خامنه ای نیز بوده است.
•
•
• هیئت تحریریه مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
• آیت الله سید علی خامنه ای یکی دیگر از متفکران انقلاب اسلامی که درباره قلمرو دین و فقاهت تاملاتی را به صورت منسجم طرح کرده است. ایشان در طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن/ص۲۷۶ سعه رکن اساسی اسلام _ توحید _ را چنین به تصویر می کشند ؛ «توحید اسلامی الهامی است در زمینه حکومت ، در زمینه روابط اجتماعی ، در زمینه سیر جامعه ، در زمینه هدف های جامعه ، در زمینه تکالیف مردم ، در زمینه مسئولیت هایی که انسان ها در مقابل خدا، در مقابل یکدیگر، در مقابل جامعه و در مقابل دیگر پدیده های عالم دارا هستند، توحید ، این است.» که لازمه این وسعت نگاه به توحید ، قلمرو وسیع دین و به تبع آن فقاهت و اجتهاد می باشد.
• ایشان در ابتدا درس خارج ۱۳۷۰/۶/۳۱ به صورت صریح قلمرو فقهات و اجتهاد را به تمام ابعاد بشری تسری می دهند؛ «انسان از قبل از ولادت تا بعد از ممات احوالی دارد، و این احوال شامل احوال فردی و زندگی شخصی اوست؛ و نیز شامل احوال عوامل اجتماعی و زندگی سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و بقیه شئون اوست. تکلیف و سرنوشت همه اینها در فقه معلوم می شود. فقه به این معنا مورد نظر است.»
• در سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) ۱۳۷۶/۰۳/۱۴ این توسعه را به امام خمینی (ره) نسبت داده و چنین بیان می کنند؛«امام بزرگوار، فقه شیعه را از دورانی که خود در تبعید بود، به سمت فقه اجتماعی و فقه حکومتی و فقهی که میخواهد نظام زندگی ملتها را اداره کند و باید پاسخگوی مسائل کوچک و بزرگ ملتها باشد، کشاند. این، یعنی نقطهی مقابل آن آفتی که گفتیم تحجر است. حتی در اواخر سالهای عمر بابرکت امام بزرگوار، مسائلی که به ظاهر جزئی مینمود - اما با توجه به اینکه یک خط و یک سمتگیری را به فقهای شیعه نشان میداد، بسیار مهم بود - پیش آمد و ایشان باز هم نشان داد که آن کسی که میخواهد نظام را اداره کند؛ آن فقهی که میخواهد یک ملت یا مجموعهی عظیمی از انسانها و ملتها را اداره کند، بایستی بتواند شرایط زمان را بشناسد و پاسخ هر نیازی را در هنگام آن نیاز، به آن بدهد و نمیتواند در زمینههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همهی مسائل زندگی مردم، نقطهای را بیپاسخ بگذارد.»
• مقام معظم رهبری در سال های متمادی با بهره بردن از هر فرصتی بر این نوع رویکرد مشروع تاکید کرده اند ؛ «دین خدا، فقط طهارت و نجاست نیست، فقط اعمال ظاهری دینی نیست؛ دین خدا یعنی برنامه سعادت بشر در دنیا و آخرت. این برنامه همان طور که ضامن رشد و اعتلای معنوی جوامع بشری است، ضامن زنده کردن استعدادهای فکری و رشد دادن به شخصیت و توانایی های آنها هم هست. دین خدا همچنان که به معنویت نظر دارد به زندگی دنیایی انسان هم
نظر دارد و برای خوشبختی انسان برنامه دارد. امیرالمؤمنین
«عليه الصلاه والسلام» در نهج البلاغه، هدف از بعثت نبی مکرم
اسلام را این گونه معین میکند «لیثیروا لهم دفائن العقول» تا گنجینه های خرد را در درون مردم استخراج کند و به فعلیت
برساند.» ۱۳۸۵/۳/۱۴.
• اجتهاد در بیان آیت الله خامنه ای به مثابه روش عامی است برای استخراج تمام گزاره های توصیفی و دستوری موجود در دین ؛ البته ایشان قلمرو دین را با وسعت بیشتری قبول دارند که در نتیجه قلمرو دین و اجتهاد شامل ساخت علوم انسانی اسلامی نیز می شود.
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#مدرنیته | #تمدن_غرب | #تمدن_اسلامی
❖ هویت و آینده تمدن غرب
• جناب آقای الکساندر دوگین عزیز
• احتراما از دعوت محبت آمیز شما برای شرکت در دومین همایش بینالمللی نهضت جهان چند قطبی صمیمانه متشکرم و ازاین که به دلیل برخی ناهماهنگیها نتوانستم در همایش حضور به هم برسانم عذرخواهی میکنم. و بدین وسیله مقاله کوتاهی را که در آن همایش در ذیل محور «غرب پس از هژمونی. آیا میتوان تمدن اروپا را نجات داد؟» قصد ارائه داشتم با عنوان «هویت و آینده تمدن غرب» تقدیم میکنم.
•
•
• حمید پارسانیا ۸ / اسفند / ۱۴۰۲
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
• دنیا گرایی (سکولاریسم) و غفلت از امر قدسی، و در نتیجه غیبت آن، مهمترین مفهوم برای حکایت از هویت فرهنگ و تمدن جدید دنیای غرب است. در گذشته تاریخی، سکولاریزاسیون، یعنی دنیوی شدن، یک امر مستمر بوده است؛ و لکن همواره رویکرد معنوی و قدسی در حوزه فرهنگ عمومی و نیز در نهادهای علمی و معرفتی، حضوری جدی و غالب داشته است. به همین دلیل گرایش به دنیا، خود را در زیر پوشش تفاسیر قدسی و معنوی پنهان میکرده است. اما غرب مدرن به دلایل تاریخی انباشت سکولاریزاسیون توانست صورت نظری و فلسفی خود را به صورت سکولاریسم و با عنوان اسطوره زدایی کردن عالم در قالب یک ایدئولوژی غالب در آورد، و در این جهان پدیدههای معرفتی نوینی پا به عرصه زیست و زندگی انسان گذارد.
• عقل که پیش از آن به عنوان روح القدس، و فیض عام و گسترده الهی، عالم و آدم را روشن و آشکار میساخت، ابتدا به افق معرفت و ادراک مفهومی بشری تنزل یافت، و در نهایت نیز یک امر ذهنی (سوبژکتیو) و سپس پدیدهای بین الاذهانی (intersubjective) فرهنگی و تاریخی شد.
• آمپریسم و ماتریالیسم که نوعی واقع گرایی دنیوی است، از جمله جریانهای معرفتی مسلط در این جهان شد. فیلسوفانی چون دکارت، بیکن، هیوم، کانت، نیچه، فوکو و نظریه پردازانی چون هگل، فوئرباخ و مارکس به صورتبندی این جهان پرداختند.
• حاصل این تحولات غلبه عقلانیت ابزاری شد. ره آورد این نوع از عقلانیت، گرچه science یا علم نامیده شد ولی ضابطه و معیار نهایی آن در علوم طبیعی و انسانی جز سلطه بر طبیعت و یا انسانها نیست.
• ماکس وبر از نوع دیگری عقلانیت یاد میکنند که معطوف به حوزه ارزشها، آرمانها، و حقایق مقدس و متعالی است. او معتقد است که این نوع از عقلانیت گرچه در دیگر فرهنگها و تمدنها بوده است، اما در جامعهی غربی معاصر اثری از آن نیست.
• تمدن غرب به اقتضای رویکرد دنیوی و هویت معرفتی خود، نهادهای علمی، اقتصادی و سیاسیای را به وجود آورده است که اینک آفاق مناطق مختلف را طی کرده است، به گونهای که دیگر فرهنگها و تمدنها را به حاشیه رانده، و یا در زیر پوشش خود قرار داده است. امروز غرب یک فرهنگ مختص به یک منطقه جغرافیایی نیست، یک فرهنگ مسلط و جهانی است، و دوگانههای مختلف و یا تکثرهای سیاسی و اقتصادی جهانی نظیر آنکه در بلوک شرق و غرب سیاسی در طی قرن بیستم رخ داد، و یا آنچه در تقسیم شمال و جنوب واقع میشود، همه تقسیماتی هستند که در متن همان فرهنگ و تمدن واحد به حسب اقتضائات و یا تضادهای درونی آن رخ میدهند. به همین دلیل مشکلات این تمدن و آسیبهای آن، مشکلات و آسیبهای جهانی است. و چاره اندیشی برای حل این مشکلات و یا حل آنها، چاره اندیشی برای حل وضعیت معاصر بشری است.
• مهمترین خصوصیت این تمدن این است، که در شرایطی که ابعاد تمدنی آن، اقتضائات خود را در سطح جهانی گسترانیده و بیش از همه گذشته تاریخی آن فراگیر شده است، در ابعاد معرفتی و معنوی خود بیش از همه گذشته آسیب پذیر شده است. تمدن غرب در حالی که نیاز به معنا را برای زیست خود بیش از گذشته احساس میکند، فاقد منطق و روشی است که وصول به آن را ممکن سازد. زیرا در عین آنکه از عقلانیت ابزاری بیش از همیشه بهرمند است، در داوری بین ارزشهایی که معنا و غایت زیست و زندگی را تبیین کند راجل و ناتوان است. به تعبیر ماکس وبر، در این عرصه پاسخی نیست جز اینکه هر کس از شیطان خود پیروی کند.
• تمدن غرب هویت خود را بر مدار هستی دنیوی و این جهانی قرار داده است. و نسبت به حضور امر قدسی در جغرافیای هستی و پیوند خود با آن در بهترین حالت، اگر به انکار هستی مقدس نپردازد، از جهل خود نسبت به آن خبر میدهند.
• امر قدسی و هستی مقدس امری نیست که در عرض و یا در طول زندگی و زیست دنیوی و این جهانی قرار گرفته باشد. امر مقدس که ناظر به هستی نا محدود و بی کرانه است، در صورتی که باشد، اولا وحدت آمیخته با حقیقت آن است، یعنی بیش از یکی نمیتواند باشد، و ثانیا امور متکثر و مقید را به عنوان آیات، نشانهها، ظهورات، تجلیات خود، به رسمیت میشناسد. به بیان دیگر بود یا نبود هستی مقدس در تفسیر و معنای هویت و حقیقت عوالم متکثر تاثیر گذار است. و به همین دلیل جهل و نادانی نسبت به امر مقدس و متعالی به جهل در معنا و حقیقت امور متکثری منجر میشود که در زیست و زندگی دنیوی حضور دارند.
• غفلت فرهنگ غرب از امر مقدس و غیبت هستی مقدس از متن ادراک و شناخت این تمدن چیزی جز غفلت، بیگانگی از حقیقت این تمدن و عناصر تشکیل دهنده آن نیست. و قدرت این بیگانگی و غفلت مرهون فقدان همان عقلانیتی است که متفکران این جهان بیش از همه گذشته تاریخ به آن اذعان دارند. و راه برون رفت از این مشکل گریز از موانع سختی است که اندیشمندان و فیلسوفان این فرهنگ در طی چند سده به تدریج ایجاد کردهاند.
• تعامل خلاق و فعال با میراث معنوی و قدسی بشر میتواند انسان معاصر و تمدن و فرهنگ امروز بشری را بر غالب آمدن نسبت به این موانع کمک کند و امام خمینی در نامه به گورباچف به بخشی از میراث معرفتی فرهنگ اسلامی برای این تعامل اشاره کرد. ایشان از ظرفیت حکمت سینوی برای در هم شکستن محدودیتهای علم پوزیتویستی و از نوآوریهای حکمت اشراق سهروردی برای تعامل با رویکردی سخن گفت که عقل بشری را به حوزه معرفت مفهومی تقلیل داده و زمینه سوبژکتیو کردن و یا حذف ابعاد متعالی و قدسی آن را فراهم میآورد. او خواهان حضور تیزهوشان جامعه روس برای تعامل خلاق و فعال با میراث عرفانی جهان اسلام شد تا بتوانند کثرت دنیوی و این جهانی عالم مدرن را با نظر به وحدت هستی مقدس الهی که مدعای همهی ادیان توحیدی است بنگرند.
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه برگزار می کند!
◽️دوره خوانش مقاله روشنگری چیست؟
▫️استاد امیر آقاجانلو
🔹 سه شنبه ۱۵ اسفند ماه / ساعت ۲۰ الی ۲۱:۳۰
🔸 برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام
💻 https://nsayeh.com/?p=6459
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه برگزار می کند!
◽️درس گفتار نیچریه
▫️استاد سید مهدی موسوی
🔹 سه شنبه ۱۵ اسفند ماه / ساعت ۱۶الی ۱۷/۳۰
🔸 برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام
💻 https://nsayeh.com/?p=5849
🔹 موسسه محکمات
📱https://eitaa.com/mohkamatqom
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#تحول_در_علوم_انسانی | #علوم_انسانی
❖ تحول پروژه نیست، پروسه است!
• یکی از مشکلات این است که منزلت علوم اجتماعی و علوم انسانی در کشور ما پایین است. اگر فرزند ما باهوش باشد دانشگاه شریف میفرستادیم چون منزلت علوم اجتماعی در کشور ما آسیب دیده است و این باید درست شود. همه چیز کالایی شده است حتی علوم انسانی؛ ورود به دانشگاه هم کالایی شده است. بنابراین برای تحول در علوم اجتماعی هم باید نگاه فکری داشت، هم نگاه جامعهشناختی کرد و ببینیم بیرون چه اتفاقی میافتد. پس تحول در علوم انسانی یک پروسه چند وجهی است و تا دغدغه نظام تحول و حکمرانی تحول نباشد، کوششهای ما این پروسه را جلو نخواهد برد.
• نکته دیگر اینکه تحول در علوم انسانی را باید از دبستان و آموزش و پرورش شروع کنیم. اگر فکر کنیم از دانشگاه شروع میشود اشتباه بزرگی است. تحول در علوم انسانی با حفظ ساختارهای موجود محقق نمیشود. با بیتوجهی به اساتیدی که در حوزه علوم اجتماعی هستند محقق نمیشود. الآن استاد ما مشکل معیشتی دارد و همین مشکلات دست استاد را بسته و نمیتواند تحول را رقم بزند. بنابراین تحول در علوم انسانی ابعاد معیشتی، سازمانی و معرفتی دارد.
•
•
• ابوالقاسم فاتحی ؛ رئیس پژوهشکده تحول علوم انسانی دانشگاه علامه طباطبایی
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#اصلاح_دینی | #بازیابی_هویت | #علم_و_دین
❖ بزرگداشت سید جمال الدین اسدآبادی سر سلسله جریان احیای دینی
• از پیشگامان مسئله سازی علم دینی سید جمال الدّین اسدآبادی و شاگردان مکتب وی جنابان محمد عبده و اقبال لاهوری می باشند.سید جمالالدین اسدآبادی و شاگردان جزء اولین متفکران اسلامی بودند که با هژمونی مدرنیته مواجه شدند و در ادامه نسبت به بیماریهای اجتماعی جوامع مسلمان و ضعفهای موجود در آن هشدار داده اند؛ در برابر قدرتهای غربی، اسلام گرائی را ترویج کرده و به احیای دینی تاکید نمودند.
• تأثیر این جریان بر کشورهای اسلامی، مخصوصاً افغانستان ، ایران ، پاکستان ، مالزی و مصر شایان توجه است. اگر چه این گروه مواجه ی بسیط و ناقصی با علم دینی و علم غربی داشتند ولی تا حدودی توانستند علم دینی را به مسئله نسل های بعدی تبدیل کنند.
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#علوم_انسانی | #علم_دینی | #بازیابی_هویت
❖ عروة الوثقی فقه فردی و عروة الوثقی فقه اجتماعی
• استاد محمدرضا حکیمی / مصلح عالم اسلام / درباره سید جمال الدین اسدآبادی
•
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
❖ عروة الوثقی فقه فردی و عروة الوثقی فقه اجتماعی
• این است كه میگویم: "عالمان دین و طلاب راستین ، باید بدانند كه غیر از عروة الوثقای مرجع اسبق، مرحوم سید محمد كاظم یزدی، عروة الوثقای دیگری نیز هست. و برای مسلمانان و اجتماعات اسلامی، با توجه به سیاستهای جهانی و استعمارها و تكالیف مسلمانان در این مسائل، فروع و مسائل این عروه نیز مطرح است، و توجه به این فروع و مسائل نیز واجب تكلیفی است. و بر عالم نظر در آنها "اوجب" است زیرا كه به حكم تجربه و مشاهده، با هوشیاری نسبت به مسائل این عروه (سیاسی ـ دینی) و عمل به آنها و مقاومت بر سر آنهاست كه میتوان مسائل آن عروه را نیز داشت و عمل كرد و فرزندان را بر طبق آنها تربیت نمود. و گرنه استعمار و عوامل آن، آن مسائل را یكی یكی ـ والعیاذ با الله ـ هدم میكنند.
• این دو كتاب ، یكی شامل احكام فقهی و عبادی فردی و معاملات است از عالم و فقیهی بزرگ در اسلام، و دیگری شامل احكام اجتماعی و معاملات سیاسی ـ دینی است، از عالم اجتماعی و فیلسوفی سیاسی و بزرگ در اسلام. و این دو مقوله در صدر اسلام. یعنی در متن اسلام ـ یكی بوده است. سپس در روزگاران بعد، به علت پیشامدهایی از هم جدا شده است و همین جدا شدن، باعث بزرگترین زیانها و انحطاطها برای مسلمانان گشته است.
• اكنون چرا باید عالمان عروه فقهی تا این اندازه از عروه اجتماعی جدا و دور و بیخبر باشند؟ و راستی، آیا چگونه تواند بود آن همه توجه و تدریس و تحشیه و تزاحم بر سر آن "عروه" ، و این همه بیخبری و ناآگاهی از این "عروه" ! ... . و این است كه میگویم این كتاب و امثال آن ـ باید جزو كتب درسی حوزهها قرار گیرد.
• همینگونه روحانیت اسلام، بویژه طلاب جوان، باید درباره سیدجمال الدین و مردانی امثال او مطالعات بسیار داشته باشند، این رهبران بزرگ و آرمانهای اسلامی و جهانی آنان را بشناسند، و شخصیت و حماسه و جهاد اینگونه پیشوایان قرآنی بزرگ را سرمشق خویش سازند، در آثار و اندیشههای اجتماعی آنان دقیق شوند، افكار و تجربههای سیاسی و اجتماعی آنان را در درگیری با استعمار پیگیری كنند و بدانند این امور برای آنان از هر چیز مفیدتر تواند بود. چرا باید افكار اجتماعی ـ اسلامی سیدجمال الدین در حوزههای علمیه درسی نباشد و مورد رسیدگی و تاسی قرار نگیرد؟
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
📌 مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه برگزار می کند!
◽️دوره خوانش مقاله روشنگری چیست؟
▫️استاد امیر آقاجانلو
🔹 سه شنبه ۲۲ اسفند ماه / ساعت ۲۱/۳۰ الی ۲۳
🔸 برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام
💻 https://nsayeh.com/?p=6459
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#فمینیسم | #علوم_انسانی | #مدرنیته
❖ جنسیت زدگی تجدد
• در کنار تحدید طبقاتی تجدد باید از تحدید جنسی آن نیز سخنی بگوییم و البته این دو با یکدیگر پیوند عمیق دارند. تحدید جنسی تجدد ، وابسته به تفکیک حوزه عمومی از حوزه خصوصی بود. اندیشه عصر تجدد بر خلاف اندیشه های اعصار پیشین و بر وفق اصول اساسی لیبرالیسم میان این دو حوزه قایل به تمیز شد.
• همان روایت بورژوازی تجدد جایگاهی برای زنان در عرصه خصوصی جستجو کرد که از عرصه عمومی،یعنی عرصه مردان، متمایز می شد. حق رای در آغاز مردانه و مالکانه بود. در واقع تحدید جنسی تجدد، با آرمان های اصلی آن یعنی عقل گرایی و اومانیسم در تعارض بود؛ تجدد در پی از بین بردن همه تمایزهایی بود که میان زن و مرد از لحاظ حقوق اجتماعی پیدا شده بود اما در عمل، زنان در عرصه خصوصی یعنی در عرصه مالکیت و خانواده قرار می گرفتند. و این بنیاد جامعه شناسی موقعیت زنان در عصر تجدد است.
• بر این اساس انسان شناسی تازه ای از زن عرضه می گردد که در آن بر روی ویژگیه ای احساسی و غیر عقلانی و وابستگی به حوزه خصوصی جامعه تاکید می شود چنانکه هگل می گوید: «زنان نمی توانند به مثال مطلق دست یابند. تفاوت میان مردان و زنان مثل تفاوت میان حیوانات و نباتات است زیرا رشد زنها آرام تر است... زنان اعمال خود را نه به موجب مقتضیات کلی بلکه به حکم تمایلات و عقاید دلبخواهانه و جزئی تنظیم می کنند.»
•
•
• در آمدی بر جامعه شناسی تجدد
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#فمینیسم | #علوم_انسانی | #مدرنیته
❖ زن متجدد در مذبح خرد مردانه
•
•
• سعید کریم داداشی
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
• زن در تاریخ زیسته خود شاهد بی لطفی های بسیاری بوده است ؛ تجدد نیز در استمرار این روند بر خلاف طرح نظری خود که برای احیای حقوق فراموش شده تمام انسان ها تصویر شده بود در تجربه تاریخی ، زن را از انسانیت استثنا می کند و در ادامه ، خرد مردانه را نهادینه می سازد .
• ایمانوئل کانت سر سلسله ایده پردازان تجدد ، زن را نماد هوا و هوس و خرد را که از ویژگی دوران جدید تلقی می شود از مختصات مردان می داند و حتی زن را چنان پایین می کشد که ناقلیت لقب اشرافی را هم از او سلب می کند. توماس کوهن در مقاله ى به نام «نقدى بر فلسفه قانون کانت» این دیدگاه کانت را چنین به سخره می گیرد:
• «کانت فکر مى کند که بنا به حکم خرد، مردان مى توانند لقب نجیب زادگى خود را به همسرانشان انتقال دهند، ولى عکس این امر صادق نیست. چنین برخوردى با مسأله، موقعیت کانت را تا آن جا تنزل مى دهد که این سؤال در اذهان شگفت زده مطرح مى شود که چگونه چنین ذهن قدرتمندى ممکن است حتى در سنین کهولت تا بدین حد پوچ و نامعقول بیندیشد.»
• آنگونه که از پیش گفته ها به دست می آید روح تجدد با تجربه تاریخی آن هیچ نسبتی ندارد لذا در این میان جریان چپ و انتقادی با تکیه بر ایده تجدد تلاش می کند با احیای آرمان های آن که ناظر به رهایی توده مردم علی الخصوص زن بوده است ، قدمی بر دارد و زن را برای دفاع از حقوق خود در آمریکا ، انگلیس ، نیوزیلند ، آلمان ، روسیه و سایر کشور ها به حرکت در آورند.
• متأسفانه امروزه ایده جنبش احیای حقوق زن که قرار بود حاکی از ساحت انسانی زن متجدد باشد ، توسط ضد های دیگر تجدد _ هویت طبقاتی«سرمایه داری» یا انحلال فردیت یا خودبیگانگی و کالا شدگی _ به انحراف کشیده شده و در نهایت زن با توهم آزادی دگرباره به دست ضد زن ترین یا به تعبیر دیگر ضد انسانی ترین نگرش ها مسخ شده است!
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#فمینیسم | #بازیابی_هویت | #تماشاگری
❖ مشکل جنبش زنان در ایران این است که هنوز نتوانسته نظام نظری متناسب با فرهنگ و هویت خود تولید کند.
•
•
• محمد علی مرادی
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
• اين نظام تئوريک بايد متكی بر اين اصل راهنما باشد كه برآمده از تجربه جنبش زنان ايران باشد نه اينكه تنها به اين امر بسنده كند كه بازگوكننده تئوری های ديگران باشد آنچه جنبش زنان ايران در طی صدساله گذشته همواره از فقدان آن رنجبرده است، اين مطلب است كه نتوانسته در ساحت نظری خود را آرايش دهد. البته اين خاص جنبش زنان نيست، اين ضعفی است كه در ديگر عرصهها بروز کرده است و جنبش زنان را نيز شامل شده است، چراکه بنيادهای فكری ما نتوانسته تجديدی نظری در بنيانهای خود صورت دهد.
• ازاینرو در سطح بالائی تغييرات را حس و اجرا كرده است اما نتوانسته آنها را به عمق ببرد و از طريق اين عميق سازی، سطح آگاهی را به آگاهی مفهومی و لاجرم به آگاهی فلسفی بكشاند. جنبش زنان عرب با ظهور چهرههاي شاخصي چون فاطمه مرنيسی، نوال سعداوی، آسيه جبار و ديگر چهرههای شاخص توانسته است جنبش اجتماعی و فرهنگی زنان عرب را به سطوح تئوريک ارتقا دهد و در سطح بینالمللی تجربه زيسته و نگاه خود را كه نگاهی ويژه زن عرب است به دنيا عرضه كند؛ اما جنبش زنان ايران هرچند از جنبه فرهنگی، اجتماعی و حقوقی در ابعاد بسيار تکاملیافتهتر است اما در عرصه نظر فاقد چهرهها و نقطه نظرات ويژه خود است؛ اما می توان نطفههای عبور از اين نقيصه را در دل جنبش كنونی زنان ايران ديد و آن كوششی است كه دختران جوان ايرانی با جهد و كوشش بسيار و علاقهای كه به مباحث سنگين نظری و در خوانش متون كلاسيک فلسفه اروپائی از خود نشان میدهند، ديد.
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#فمینیسم | #بازیابی_هویت | #تماشاگری
❖ اسلام چه موقعيت اجتماعى به زن داده؟
•
•
• بررسی های اسلامی/ج1/ ص284/علامه طباطبایی
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
• چنان كه اشاره كرديم، وقتى كه خورشيد اسلام از افق نيلگون اين جهان سر زد و با فروغ درخشان خود جهان و جهانيان را روشنايى داد، دنيا به دو دسته متمايز منقسم بود:
• يک دسته متمدن، مانند امپراتورى بزرگ روم و شاهنشاهى ايران و ملل ديگر مانند مصر و حبشه و هند و چين، و در ميان اين ملل زن حكم اسير داشت؛ يعنى انسانى كه آزادى اراده و عمل نداشت و از مزاياى عمومى اجتماع بهكلى محروم بود، ارث نمىبرد، عملش احترام نداشت، در امور خوراک و پوشاک و مسكن و ازدواج و طلاق و اقسام معاشرت و تصرف در اموال و غيرآنها هيچگونه آزادى و استقلالى نداشته و هر نفسى را كه مىكشيد يا قدمى را از قدم برمىداشت با تصويب و اذن مرد مىبايست انجام دهد و اگر مورد تعدى قرار مىگرفت، اقامه دعوى و شكايت او را مردان مىبايست بكنند و اعتنايى به دعوى و شهادت و سخن وى نبود.
• و دسته ديگر، ملل و اقوام عقب مانده مانند اهالى آفريقا و سكنه گوشه و كنار معموره بود و زن در ميان اين اقوام و قبايل اصلًا انسان محسوب نمىشد بلكه طفيلى جامعه به شمار رفته و در صف حيوانات و استخدام و استثمار شده قرارداشت. بار مىكشيد و صيد مىكرد و خدمت مردان و تربيت بچگان و پرستارى مريضها مىنمود و آتش شهوت شوهران يا كسانى را كه آنها مىخواستند، خاموش مىكرد و گاهى در قحطى يا مهمانىهاى با شكوه با گوشت وى تغذيه مىشد.
• اين بود اوضاع عمومى جهان آن روز كه محيط عمومى ظهور اسلام بود و محيط خصوصى آن كه جزيرةالعرب بود. به واسطه اينكه نوع اهالى آن سامان باديهنشين بودند و در عين حال از خارج با ملل معظمه روم و ايران و حبشه و مصر محصور بودند و از داخل با يهود يثرب و اطراف آن و نصاراى يمن و عراق محشور بودند و معظمشان دين وثنيت را داشتند، رسوم زندگيشان از مجموع رسومات و مقررات اين ملتها تركيب يافته و بر اثر كسرو انكسار، طريقهاى شدهبود كه از همه طريقهها نمونههايى داشت.
• به همان ترتيب روم و ايران و ملل ديگر زن را از عامه حقوق محروم قرارداده و هميشه تحت سرپرستى مطلقالعنان مرد نگاه داشته و هيچگونه احترام اجتماعى برايش قائل نبودند. گذشته از اينكه بر اثر اخلاق بدويّت اساساً زن را مايه عار مىدانسته و از دختر نفرت داشته و بدشان مىآمد و حتى قبيله بنىتميم دخترها را زنده در گور مىكردند، چنان كه قرآن كريم بالخصوص به اين دو موضوع متعرض شده:
{«وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ* يَتَوارى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ أَ يُمْسِكُهُ عَلى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرابِ أَلا ساءَ ما يَحْكُمُونَ» «1».
و{«وَ إِذَا الْمَوْؤُدَةُ سُئِلَتْ* بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ» «2».
• در چنين محيطى كه توصيف شد، اسلام زن را جزء حقيقى و عضو كامل جامعه انسانيت قرارداده و از اسارت بيرون آورده و آزادى اراده و عمل به وى بخشيد. زن مانند مرد در ثروتى كه طبقه گذشته به ارث مىگذارند شركت دارد و از پدر و برادر و عمو و خالو و ساير خويشاوندان و همسر ارث مىبرد و هر كار مشروع و زندگى معروف را براى خود انتخاب كند آزاد است و عمل وى احترام اجتماعى داشته و باارزش مىباشد، حقوق خود را مىتواند مطالبه كرده و به مراجع صالحه مستقيماً مراجعه كند و در صورت تعدى، اقامه دعوى نمايد و شهادت اقامه كند و در همه اين مراحل كه كليات زندگى زن به آنها تأمين كامل مىشود، مرد هيچگونه ولايت و قيمومت و تحكمى نسبت به زن ندارد.
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
❖ پاسخ حجتالاسلام مهدی موسوی به ادعاهای جناب فاضلی: آیا برچسبزنیهای غیراخلاقی محصول ۳۰ سال انس با جامعهشناسی است؟!
• طبیعی است که آقای دکتر فاضلی آثار متعدد و متکثر استاد پارسانیا در فلسفه علوم اجتماعی، جامعهشناسی انقلاب اسلامی و جامعهشناسی اسلامی را ازجمله کتاب «نماد و اسطوره»، «جهانهای اجتماعی»، «حدیث پیمانه»، «تطورات روشنفکری حوزوی»، «سنت، ایدئولوژی، علم»، «حقیقت و دموکراسی»، «مبانی معرفتی و سیمای اجتماعی سکولاریسم و معنویت»، «جامعهشناسی معرفت و علم»، «پلورالیسم: زمینههای عقیدتی و اجتماعی»، «هفت موج اصلاحات»، «عرفان و سیاست»، «روششناسی انتقادی حکمت صدرایی»، «تحلیل و بررسی سند ۲۰۳۰» و «هستی و هبوط» بخصوص دو کتاب «فلسفه و روش علوم اجتماعی» و «بیست پرش در باره علم دینی» که به مسئله مورد ادعای ایشان پرداخته است، را بر فرض مطالعه، درک نکند و آنها را نپذیرد؛ زیرا اختلاف ایشان یک اختلاف مبنایی و پایهای و فلسفی است.
• لازمه نقد علمی این است که ببینیم گوینده در چه فضای فکری و اجتماعی به این بحث پرداخته است و مقصودش چیست، زمانی که از عقبه ادبیات فلسفی هوش مصنوعی سخن میگوید، باید پرسش شود که منظور گوینده از این عقبه چیست، مقصود از ادبیات فلسفی چیست، هوش مصنوعی را چه میداند و حوزههای علمیه چگونه میتوانند این عقبه را تولید کنند؟ چرا سایرین نمیتوانند و دهها پرسشی که از این جملۀ تقطیعشده میتوان بهدست آورد.
• متن کامل در رسانه فکرت
💻 https://fekrat.net/article/lnk/60627
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
❖ ۱۴۰۲ «آیه» اینگونه گذشت!
🔹 برگزاری درسگفتار
▫️آشنایی با روش علوم انسانی مدرن و علوم انسانی اسلامی
▫️قرابت سنجی روش و موضوع حکمت عملی با علوم انسانی
▫️تاملی بر نسبت فمینیست با علوم انسانی
▫️بومی سازی علوم انسانی در اندیشه استاد رضا داوری اردکانی
▫️دانش های زبانی و علوم انسانی اسلامی
▫️علم دینی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی
▫️نیچریه / سید جمال الدین اسدآبادی
▫️روشنگری چیست؟ / ایمانوئل کانت
▫️ظرفیت سنجی نظام های فکری معاصر در تحول علوم انسانی
🔹 برگزاری نماواج (تک جلسه)
▫️مقدمهای بر روانشناسی اسلامی
▫️عدالت به مثابه منبع پنجم فقه تمدنی
▫️گستره عقل در فقه تمدنی
🔸 برای آشنایی بیشتر با مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه
💻 Www.nsayeh.com
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b
#تحول | #تغییر | #بازیابی_هویت
❖ فرارسیدن بهار و سال نو بر شما فرهیختگان گرامی مبارک باد؛
• «آیه» زبانیست که بهار اعجاز خود را توسط آن بر ما می نمایاند تا یاد بشر دگرباره به غنی مطلق رهنمون شود و چه مغتنم سالیست ، امسال که آیات طبیعت در کنار آیات وحیانی نمود پیدا می کنند و انسان را از فراموش شدن توسط خود بر حذر می دارند.
• مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه در سال پیش رو تمام ظرفیت خود را به کار می گیرد که با رویکردی تحول خواهانه و آسیب شناسانه به دل جریان های علمی بزند و با منطق و صدای رسا از گفتمان علوم انسانی اسلامی در برابر مخالفان و موافقان سیاست زده دفاع کند و در حد وسع خود برای رهایی گفتمان اصیل از شعار و سیاست زدگی قدم های کوچکی بردارد.
•
•
•
•
༺ مدرسه علوم انسانی اسلامی آیه ༻
https://eitaa.com/joinchat/2315124922C2faae9826b