انجمن علمی مطالعات تاریخی «آیه»
#میزگرد_تخصصی گفتاری در نقش اجتماعی زنان در تاریخ اسلام 🔹سرکار خانم نجمه صالحی «پژوهشگر و مدرس حوزه
.
.
#قسمت_اول
#گزارش میزگرد روز اول دی ماه با موضوع: نقش زنان در عرصه عمومی دوران نبوی و پسانبوی
سرکار خانم نجمه صالحی در ابتدای ارائه مساله اصلی را تشریح کردند و اشاره نمودند: در عصر جاهلیت، نگرش جامعه عرب به زنان و مردان به طور کلی متفاوت بود و زنان به طور عمده از فعالیتهای سیاسی و اجتماعی کنار گذاشته میشدند. با ظهور اسلام و بعثت پیامبر اکرم (ص)، تحولات فکری و اجتماعی در جامعه آغاز شد که به تغییر نگرش نسبت به زنان منجر گردید. پیامبر با تأکید بر حقوق زنان و مشارکت آنها در امور مختلف، جایگاه اجتماعی و فرهنگی آنها را ارتقا داد و به آنها نقش فعالی در جامعه بخشید.
ایشان افزودند: با گذشت زمان و پس از وفات پیامبر، این آموزهها به تدریج دستخوش تغییرات منفی شد و زنان به حاشیه رانده شدند. در قرون بعدی، این کنارهگیری به بخشی از فرهنگ جوامع اسلامی تبدیل شد و به نظر میرسد ظهور جریانهای مدرن مانند فمنیسم اسلامی، واکنشی به این پیشینه فکری باشد. در این راستا، کشورهای اسلامی در تلاشند تا با بازخوانی مفاهیم و حقوق زنان، به روزرسانیهای لازم را در دین و فرهنگ خود انجام دهند.
خانم صالحی افزودند: تحقیقات نشان میدهد که در دوران پیامبر، زنان در عرصههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فعال بودند و به عنوان مشاوران و کنشگران سیاسی شناخته میشدند. اما در دورههای بعدی، با ترویج نظریات منفی درباره زنان و تأکید بر نقصان عقل آنها، نقش و جایگاه زنان به شدت کاهش یافت. این تغییرات به تدریج به حاشیهنشینی زنان در جامعه منجر شد و به نظر میرسد که این روند ناشی از تفکرات حاکمان آن زمان بوده است.
به منظور مقايسه دوره بيست و سه ساله نبوي و سه خليفه نخست اهل تسنن درباره زنان پژوهشی انجام شد.
يكي از گزارههاي حائز اهميت، روايات ناظر به عقل زنان بوده كه در تراث روايي نخستين اهل تسنن نقل شده است. بر پايه پژوهش انجام گرفته در منابع اوليه حديثي اهل تسنن، دو نوع تعبير ناظر به اين مطلب وجود دارد؛ نخست: از زنان با تعبير «نَاقِصَاتِ عَقْلٍ وَدِينٍ» ياد شده بدين معنا كه بهره آنان از عقل و دين ناقص است و افزون بر آن، پر شمارترين افراد اهل جهنم بانوان هستند. دوم: پذيرش نظر بانوان درست نيست و اطاعت از آنها موجب ندامت است.
قابل ذكر است كه سند اين روايات ضعيف است، چنانكه گزارش «ربيع انصاري» با سند نقل نشده بنا بر اين مرسل بوده و در شمار روايات ضعيف قرار گرفته و از نظر اكثر قريب به اتفاق عالمان حديث و نقد كنندگان در اين زمينه قابل احتجاج نيست(ابن صلاح، مقدمة ابن الصلاح في مصطلح الحديث ص 54). نقل «عايشه» نيز به تعبير «ابن عدي»(ابن عدي، الكامل في ضعفاء الرجال، ج3، ص 262) و «مَقدسي»(المقدسي، ذخيرة الحفاظ، ج3، ص 1557)، ضعيف و بنا بر نظر «عُقيلي» باطل و بدون اساس است(العقيلي، الضعفاء الكبير، ج4، ص 74). روايت «زيد بن ثابت» به خاطر وجود «عنبسه» در سند آن، ضعيف و غير قابل استناد است(ابن الجوي، الموضوعات، ج2، ص 177). خبر «انس بن مالك» نيز به خاطر وجود «عيسي بن ابراهيم» در سلسله راويان آن و به دليل انقطاعي كه در سند، به شدت ضعيف است(السخاوي، المقاصد الحسنة، ص400).
بنا بر مطالب پيش گفته مستند نمودن روايات مذكور به رسول خدا مخدوش است.
در تحليل گزارههاي فوق چند نكته شايان ذكر است:
نخست: پذيرفتن اخبار ياد شده، با دادههاي دانش كلام درباره قدرت خداوند ناسازگار است، زيرا خلق موجود ناقص كه نيمي از جمعيت انسانها را تشكيل ميدهد و در جنبههاي مختلف داراي كنشگري است، به معناي اين است كه خداوند قدرت بر ايجاد موجود كامل ندارد و يا از اساس بنا دارد ميان دو موجود كه به تصريح قرآن از نظر ماهيت مساوي هستند و از نفسي واحد خلق شده و روح الهي در هر دو دميده شده، تبعيض قائل شود كه صورت دوم نيز با حكمت الهي سازگار نيست؛
دوم: قبول روايات مذكور با آيات الهي مبني بر مشاركت برابر بانوان در امر مشورت با مردان سازگاري ندارد و بديهي است كه ميان گفتار نبوي و وحي الهي تناقض نيست؛
سوم: اين روايات با سيره نبوي ناهمگون است زيرا پذيرش پندار «نقصان عقل بانوان» و «پشيماني در صورت قبول نظر آنها»، با سيره آن حضرت در مشورت با زنان همساز نيست، چرا كه مشورت با بانوان مختلف و پذيرش نظر آنان چنانكه گذشت، نشان از اتكاي كامل رسول خدا به عقل آنها است چون در صورت نبود چنين اعتمادي، مشورت و پذيرش نظر آنان بيمعنا است؛
#ادامه_دارد
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
انجمن علمی مطالعات تاریخی «آیه»
#میزگرد_تخصصی گفتاری در نقش اجتماعی زنان در تاریخ اسلام 🔹سرکار خانم نجمه صالحی «پژوهشگر و مدرس حوزه
.
#ادامه_گزارش
#قسمت_دوم
خانم صالحی در ادامه مورد چهارم تحلیل روایت مذکور را بیان کردند:
چهارم: بر پايه برخي گزارشها تشويق به مخالفت با بانوان روش برخي از صحابه پيامبر بوده چنانكه به تصريح عالمان اهل تسنن روايت منسوب به حضرت محمد مبني بر مشورت با بانوان و بركت در مخالفت با آنان، درست نبوده و اصل آن سخن عمر بن خطاب است(السخاوي، المقاصد الحسنة، ص400 ؛ المناوي، فيض القدير، ج4، ص 263 ) و برخي عالمان وهابي(الباني، سلسلة الأحاديث الضعيفة والموضوعة وأثرها السيئ في الأمة، ج1، ص619) نيز افزون بر تصريح بر اين مطلب، اين روايت را نپذيرفتهاند زيرا با عمل رسول خدا مبني بر قبول سخن ام المؤمنين ام سلمه در ماجراي صلح حديبيه در تضاد است. افزون بر اين در نقل ديگري عمر بن خطاب سفارش ميكرد كه از زنان نيكو بر حذر باشيد(الجاحظ، المحاسن والأضداد، ص 146؛ المقدسي، الآداب الشرعية، ج3، ص 291؛ الأبشيهي، المستطرف في كل فن مستظرف، ج2، ص 494).
مدرس حوزه و دانشگاه اضافه کردند: افزون بر اين، عدم اعتماد به نظر زنان و نپذيرفتن سخن آنان در مسائل سياسي نيز در عصر نبوي نبوده و در دوره خلافت ابوبكر رخ داده است كه نمود آن در مخالفت با نظر حضرت زهرا، ام ايمن، ام المؤمنين ام سلمه نمايان گشت. بنا بر اين به نظر ميرسد بر اساس گفتار و كردار زن ستيزانهاي كه از خليفه اول و دوم گزارش شد، ظرف زماني ساخت و انتشار اين دست از روايات به نام پيامبر در عصر خليفه اول يا دوم صورت گرفته است.
گزاره ديگر زنان را با شيطان برابر دانسته است، درك واقع بينانه در اين زمينه مستلزم كاوش روايات در اين باره است كه بايسته بررسي است...
خانم صالحی در آخر مباحث اشاره کردند، یافتههای تحقیق حاکی از آن است که:
1. بر اساس آموزههاي اسلام زنان در ماهيت، تكامل معنوي، انتخاب حق و باطل، استقلال اجتماعي، مالكيت اقتصادي و حقوق خانوادگي، داراي تساوي هستند؛
2. زنان در عصر پيامبر صلیاللهعلیهوآله در امور مختلف سياسي، اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي نقش فعال داشتند، چنانكه مسئله بيعت آنان، نقش آفريني در جنگ، ادامه فعاليت اقتصادي بانواني نظير حضرت خديجه و عطر فروشی بانوی صحابی و ... شاهدي بر اين امر است؛
3. در نگاه قرآن و آموزههاي نبي اكرم صلیاللهعلیهوآله نه تنها بهره زنان از عقل مانند مردان كامل بوده بلكه در عرض مردان مورد مشورت قرار ميگرفتند و آن حضرت به نظر آنان عمل ميكرد؛
4. در دوره خلیفه اول زناني همچون حضرت فاطمه زهرا سلاماللهعلیها و ام سلمه، ام ایمن و ... در عرصه سياسي وارد شده و حكومت را با چالش مواجه ساختند اما به حاشيه رانده شدند و حق آنان ناديده انگاشته شد؛
5. در دوره خلیفه دوم و سوم در راستاي كنار زدن بانوان گزارههايي مانند «نقصان عقل»، «ابليس انگاري» و ... به نام پيامبر صلیاللهعلیهوآله در جامعه رواج يافت كه بر اساس آيات قرآن، سيره نبوی و مباني دانش رجال، انتساب آنها به رسول خدا صلیاللهعلیهوآله نادرست است، بنا بر اين اين دست از روايات جعلي است و به نظر ميرسد نقلهاي زن ستيزانه ياد شده محصول تفكر سردمداران حكومتهاي سهگانه پس از رسول اكرم صلیاللهعلیهوآله است چنانكه یکی از خلفا نيز اعتراف نمود با اينكه خداوند براي زنان حقوقي قرار داد اما مانند دوران جاهلي آنان را در هيچ امري وارد نساختيم؛
6. به نظر ميرسد اقدامات مذكور در راستاي كاستن نقش بانوان در امور سياسي و جلوگيري از اثربخشي اين عنصر اثر گذار بود.
🍃پایان
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
13.42M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
.
🔰انجمن علمی مطالعات تاریخی «آیه» با همکاری معاونت پژوهش دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام برگزار میکند:
#نشست_علمی
جایگاه فلسفه علم تاریخ در مطالعات تاریخ تحلیلی
📚ارائه کننده:
جناب آقای دکتر مجید کافی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
🖋ناقد:
جناب آقای دکتر نعمت الله صفری فروشانی
پژوهشگر تاریخ اهل بیت علیهم السلام
🖌دبیر علمی:
جناب آقای سلمان فیاض
دانشجوی دکتری فلسفه تاریخ
⏳زمان: چهارشنبه 12 دی ماه 1403
🕰ساعت: 15 تا 17
🏫مکان: دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام
#آیه
#گروه_تاریخ
#اداره_پژوهش
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
دکتر قرائتی.mp3
9.92M
🔉فایل صوتی نشست علمی
❇️ موضوع: بررسی بسترهای اجتماعی تحولات بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم
🎙ارائه کننده: حجتالاسلام والمسلمین دکتر قرائتی
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
#آیه
#گروه_تاریخ
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی_آیه
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
📍#گزیده_نشست
🔰با موضوع:
بررسی بسترهای اجتماعی تحولات بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم
🎙 حجتالاسلام والمسلمین دکتر قرائتی
دکتر قرائتی به بررسی بسترهای اجتماعی مخالفت با حدیث غدیر پس از رحلت پیامبر (ص) پرداختند. ایشان اظهار داشتند که شواهد گوناگون تاریخی نشان میدهد که باورها و سنتهای رایج جامعه اسلامی در آن دوره، نقش مهمی در عدم پذیرش حدیث غدیر داشتند.
باورهای مانع از نقش آفرینی حدیث غدیر:
1. دنیوی دانستن خلافت: بسیاری از افراد عصر نبوی خلافت را امری دنیوی میدانستند که نیازی به استعلام نظر پیامبر (ص) نداشت.
2. تفکیک فرامین پیامبر (ص): برخی باور داشتند که فرامین پیامبر (ص) به دو دسته وحیانی و انسانی تقسیم میشوند و لازمالاتباع نیستند.
3. اعتماد به صحابه: مردم به صحابه اعتماد داشتند و گمان میکردند که آنها به روایات و سننی دسترسی دارند که حدیث غدیر را کنار میزند.
4. توجیه تحولات جدید: باور داشتند که ممکن است شرایط جدید، مصالح جدیدی را اقتضا کند که نیازی به پیروی از فرامین نبوی نباشد.
5. توصیه پنداشتن فرامین نبوی: برخی مردم فکر میکردند که اعلام خلافت علی بن ابی طالب (ع) در غدیر خم تنها یک توصیه بوده است.
6. پایان عصر نبوت: بعد از رحلت پیامبر (ص)، برخی صحابه بیعتشان را پایانیافته میدانستند و نیازی به تبعیت از فرامین او نمیدیدند.
7. هراس از فتنه: برخی از مهاجران با ترس از فتنه و اختلاف، فرامین نبوی در موضوع خلافت را نادیده گرفتند.
8. مقبولیت عرب از قریش: باور داشتند که قریش و نزدیکان پیامبر (ص) اولی به خلافت هستند.
سنتهای مانع از نقش آفرینی حدیث غدیر:
1. تعهد به نظام شورایی: مشارکت افراد در نظام شورایی و تصمیمگیریهای قبیلهای مانع از پذیرش حدیث غدیر شد.
2. مشارکت قبایل در منافع و هزینهها: سنت مشارکت قبایل در منافع و هزینهها تأثیر مستقیمی بر بیتوجهی به حدیث غدیر داشت.
3. ناپسند دانستن محدود شدن قدرت در یک خاندان: باور داشتند که قدرت نباید در یک خاندان محدود شود و این باور بر پذیرش حدیث غدیر تأثیر گذاشت.
4. نسخ ناپذیری بیعت: تعهد افراد به بیعت خود، حتی اگر بر اشتباهشان آگاه شوند، مانع از پذیرش حدیث غدیر شد.
جریانها و مناسبات مانع از نقش آفرینی حدیث غدیر:
1. تشتت جامعه اسلامی: رقابتهای حزبی و تشتت جامعه اسلامی مانع از نقش آفرینی حدیث غدیر شد.
2. ترس انصار از مهاجرین: انصار به دلیل ترس از انتقامگیری مهاجرین، به اقدامات مخاطرهآمیزی چون زیر پا نهادن حدیث غدیر مبادرت ورزیدند.
3. تلاش انصار برای اخراج مهاجرین: برخی از انصار در صدد اخراج مهاجرین از مدینه بودند تا خود حاکمیت را در دست گیرند.
4. دشمنی مهاجرین نسبت به امام علی (ع): مهاجرین به دلیل دشمنی با امام علی (ع) و نقش او در جنگهای بدر و احد، تمایلی به خلافت ایشان نداشتند.
#آیه
#گروه_تاریخ
#انجمن_علمی_مطالعات_تاریخی_آیه
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
7.76M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#نشست_علمی
جایگاه "فلسفه علم تاریخ" در مطالعات تاریخ تحلیلی
📚ارائه کننده:
جناب آقای دکتر مجید کافی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
🖋ناقد:
جناب آقای دکتر نعمت الله صفری فروشانی
پژوهشگر تاریخ اهل بیت علیهم السلام
🎙جناب آقای دکتر کافی شما را به شرکت در این نشست علمی دعوت میکنند.
👈بزودی ....
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
13.97M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#نشست_علمی
جایگاه "فلسفه علم تاریخ" در مطالعات تاریخ تحلیلی
📚ارائه کننده:
جناب آقای دکتر مجید کافی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
🖋ناقد:
جناب آقای دکتر نعمت الله صفری فروشانی
پژوهشگر تاریخ اهل بیت علیهم السلام
🎙جناب آقای دکتر صفری فروشانی شما را به شرکت در این نشست علمی دعوت میکنند.
👈بزودی ....
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
27.42M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#نشست_علمی
جایگاه "فلسفه علم تاریخ" در مطالعات تاریخ تحلیلی
📚ارائه کننده:
جناب آقای دکتر مجید کافی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
🖋ناقد:
جناب آقای دکتر نعمت الله صفری فروشانی
پژوهشگر تاریخ اهل بیت علیهم السلام
🎙سرکارخانم دکتر زهرا روحاللهی امیری شما را به شرکت در این نشست علمی دعوت میکنند.
👈بزودی ....
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
20.9M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
الگوی سوم زن در جهان🌿✨
📌مقام معظم رهبری: زن مسلمان ایرانی تاریخ جدیدی را پیش چشم زنان جهان گشود و ثابت کرد که میتوان زن بود، عفیف بود، محجبه و شریف بود و در عین حال، در متن و مرکز بود.»
در مسیر تمدنسازی اسلامی، زن مسلمان ایرانی باید به عنوان الگوی جهانی زنان به افراد دنیا شناسانده شود.
#الگوی_سوم
#زن_مسلمان
#نقش_اجتماعی
#صدای_دانشجو
#تلویزیون_اینترنتی
#انجمن_علمی_زبان
#مطالعات_بینا_فرهنگی
#دانشگاه_باقرالعلوم_علیه_السلام
🦋 —•—•—•—•—•—•🦋
🌿به ما بپیوندید 🌿
🔸«آیـــه»
انجمن علمی مطالعات تاریخی@BOU_AYEH
🔸«جهاننما»
"انجمن علمی زبان و مطالعات بینافرهنگی "@Bou_SLIS
🔸«نُــــهــــا»
انجمن علمی مطالعات تاریخی هویت تمدنی زن مسلمان@BOU_NOHA
.
#گزارش_تصویری
میزگرد تخصصی(گفتاری در نقش اجتماعی زنان در تاریخ اسلام)
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
🌱 «آیـــه»؛ انجمن علمی مطالعات تاریخی
📜 https://eitaa.com/BOU_AYEH
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄