🌙 خداشناسی در اسلام و مسیحیت (۱) ✍ نویسنده: #استاداسماعیل‌همتی ✍ #پیش_گفتار: مسئله خداشناسی در اسلام و مسيحيت نه فقط به سبب حساسيت فوق العاده زیاد موضوع خداشناسی در این دو دین بلکه حتی بخاطر پیچیدگی های خود بحث خدا شناسی کاری بسیار سخت و حجيم ميباشد، بویژه اگر مولف نداند خواننده كيست و با چه پیش دانشی برمطالب می نگرد. سوای آن، ارائه چنين گفتاری در چند پست یا حتی چند صفحه کار را تقریبا غیر ممکن می سازد. لهذا سعی بر آن خواهد شد تا مطالب با سادگی تمام و خلاصه گویی اما مستند بر متون مرجع دو دین ابراهیمی #اسلام و #مسيحيت که همان قرآن و کتاب مقدس(بایبل) است و بدون استدلال های پیچیده اعتقادی تقدیم گردد. 🆚 با تمام تفاوتهایی که این دو دین در برخی جنبه های نظری و عملی با یکدیگر دارند، اشتراک نظر آنها در وجود خدای یگانه آفريننده قادر مطلق غير قابل انکار است. جای جای کتب آسمانی #قرآن و کتاب مقدس آكنده از آیات #توحیدی است. 💢 تنها موردی که موجب جدایی جدی بین این دو دین گردیده است نظريه الوهیت مسیح و روح القدس میباشد که در اسلام چنين امري بطور كاملا جدی مردود شناخته شده است. ⚠️ ناگفته نماند که در دین یهود نیز هیچکس نمیتواند در مقام الوهیت قرار گیرد مگر خدای خالق یکتا. كما اینکه سه مورد اول از ده فرمان منزل بر حضرت موسی(ع) نیز تاکید بر توحيد و پرستش خدای یگانه، پرهیز از شرک و احترام بر نام مقدس او میکند.بنابراين دين مسيحيت در باب خداشناسی نه تنها با اسلام بلکه با یهوديت نيز تفاوتی محرز در تعريف وحدانیت خدا دارد. 🌍 در دنیای مدرنیزه کنونی که به همه چيز ارزش داده شده است بجز خداباوری، در دنیایی که بعضی ها خدا را بدون دین و تدبیر مستمر الهی در تصور می پرورانند یا خدا را بکلی انکار میکنند و يا به چندین خدا ايمان دارند.نکته اشتراک ادیان توحیدی در خداشناسی نباید کم اهميت تلقی گردد.در حقیقت بزرگترین و مهمترین نکته اشتراك ادیان توحیدی ایمان به خدای خالق و یکتایی است که همیشه و در همه جا حاضر و ناظر است و طرح و برنامه ای برای گیتی ريخته است. ✅ مصلحت تمدن بشری چنین ايجاب ميکند که تمامی تفاوت های خداشناسی در سطحی تخصصی با درایت و منطق مورد بحث و گفتگوی طرفین قرار گیرد و عدالت در انعکاس نظرات مخالف رعایت گردد. چه بسا جمله ای غرض ورزانه از سوی عالمی موجب گمراهی نسل هایی گردد و بالعکس شهامتی حکیمانه در قبول نظرات منطقی و برحق مخالفین موجب هدايت نسل هایی بشود. ❇️ با این مقدمه كوتاه ما در ادامه این پست ابتدا تعریف کلی خدا در کتاب مقدس و قرآن را ارائه میدهیم و در پست های آینده به نکات بیشتر اشتراك و اختلاف اسلام و مسيحيت در خداشناسی بطور کلی خلاصه اشاره خواهیم کرد. ═══════════┅┄‌ 🍂 فلسفه و علما تعريف وسيع و متفاوتی برای خداارائه داده‌اند که درمواردي بسبب محدودیت درک بشر از ماورالطبیعه موجب بروز اختلافات و گاه انحرافاتی شده است. 🕎✝☪ اما آنچه در ادیان ابراهیمی بطور تقریبا متفق القول بيان گرديده آن است که: #خدا موجودی حقیقی و غیر مادی قائم به ذات است که منشا هستی و تداوم دهنده آن است.او در همه جا حاضر است و بر همه چيز ناظر و هیچ حدودی حاکم بر وجود او نيست.و خدایی جاودان،فيض بخش و عادل است.بیشترین اختلاف ادیان ابراهیمی در خداشناسی ريشه در خصوصیات و ویژگی های عملی نسبت داده شده به خدا دارد که در ادامه با مثال توضیح خواهیم داد: 🕎 #در_عهدعتيق ميخوانیم که خداوند بر روی زمین راه رفت،ابراهیم او را ديد، از غذای ابراهیم خورد،و نیز با یعقوب کشتی گرفت. 📕تورات_پیدایش_باب۱۸ 📕تورات_پیدایش_باب۳۲ ✝ در عهد جديد موضوع خداشناسی بسیار پیچیده تر و مهمتر از عهد عتیق مطرح شده است. امروزه تقريبا همه مسیحیان معتقدند که مسیح همان خدای خالق مطلق است ودر قالب خدای سه گانه(تثلیث) يعنی خدای پدر در جسم مسیح وارد شد،با مردم زندگی کرد و با انتخاب بدترین نوع مرگ یعنی مرگ بر روی صلیب شخصا كيفر گناه اولیه بشر را متحمل گردید تا بدينوسيله رستگاری بشر را تضمین نماید. ☪ برعكس مسيحيت،در اسلام انتساب هر گونه خصوصيت فیزیکی به خدا بطور جدی منع گرديده است.حتی از دادن یکی از معروف ترین عناوین مسیحی يعنی #پدرآسمانی پرهیز شده است و این بخاطر تعریف کاملا متافیزیکی و غیر قابل تغیير بودن ماهیت خدا در اسلام است.چرا که اگر خدا بصورت فیزیکی ظاهر شود و مقید به قوانین حاکم بر مخلوقات گردد ديگر نميتواند قائم بذات، همه جا حاضر،بی نیاز از همه،نامحدود، مجرد و تغییر ناپذير باشد. 🕎✝☪ بنابراین در سه دین ابراهیمی به وجود خدای قادر مطلق یکتا ایمان دارند اما در خصوصیات و ویژگی های او اختلافاتی در این اديان ديده میشود. #ادامه_دارد... #اسلام #مسیحیت #خداشناسی #خداشناسی_در_اسلام_ومسیحیت ❇️ کانال تخصصی مسیحیت شناسی ایتا | تلگرام

🌙#خداشناسی_دراسلام_ومسیحیت (۳) ✍#نویسنده:استاداسماعیل‌همتی ⁉️ #آیا_مسیح_خداست؟ 🔖 عمده‌ ترین انشقاق فکری مسلمانان و مسیحيان در مسیح شناسی است.بسبب اهمیتی که هويت مسیح در مباحثه بین دینی این دو قوم داشته است، ضروری است که این امر مهم را با استناد به خود کتاب مقدس مسیحیت بطور خلاصه برسی کنیم: 1⃣ عهد جديد در موارد متعددی مسیح را پیامبر،فرستاده وبنده خدا معرفی میکند. 📙 انجیل متی_باب۱۳، بند۵۷ 📙 انجیل مرقس_باب۶، بند۴ 📙 انجیل لوقا_باب۱۳، بند۳۳ 📙 انجیل یوحنا_باب۱۷، بند۳ 📙 انجیل متی_باب۱۲، بند۱۸ 📙 انجیل متی_باب۲۰، بند۲۸ 📙 اعمال رسولان_باب۳، بند۱۳ 📙 اعمال رسولان_باب۴، بند۲۷ 2⃣ حضرت را کوچکتر از خدا، کوچکتر از روح القدس معرفی میکند و حتی #بنی_آدم معرفی کرده است. 📙 انجیل یوحنا_باب۱۴، بند۲۸ 📙 مرقس_باب۳، بند۲۸-۲۹ 3⃣ حضرت خود بکرات فرموده بودند که خدای مردم همان خدای وی نیز هست. 📙 انجیل یوحنا_باب۲۰، بند۱۷ 📙 مکاشفه_باب۳، بند۱۱-۱۲ 4⃣ حضرت عیسی به صورت متعدد بسوی خدا #رازونیاز میكند او حتی گریه و زاری میکند تا خدا او را از مرگ بدست مردم نجات دهد. 📙 انجیل لوقا_باب۵، بند۱۶ 📙 انجیل لوقا_باب۱۰، بند۲۱ 📙 انجیل یوحنا_باب۱۷، بند۱۱ 📙 انجیل لوقا_باب۲۲، بند۴۴ 📙 انجیل مرقس_باب۱، بند۳۵ 5⃣ وقتی شخصی او را #معلم_نيک خطاب میکند حضرت مسیح بر او #اعتراض کرده و میفرماید که #فقط_خدا شایسته لقب نیک است 📙 انجیل مرقس_باب۱۰، بند۱۸ 📙 انجیل لوقا_باب۱۸, بند۱۹ 6⃣ ایشان بارها اعلام کرده بودند که هرگز کاری از خود نمیتوانند بکنند و هرچه میکنند از سوی خدا و به اذن خدا است. 📙 انجیل یوحنا_باب۵، بند۱۹ 📙 انجیل یوحنا_باب۸، بند۲۸ 7⃣ آن حضرت بعضی چیزها را نمیدانستند حتى از زمان بازگشت مجدد خود نیز خبر نداشتند. 📙 انجیل مرقس_باب۱۳، بند۳۲ 📙 مرقس_باب۱۱، بند۱۲-۱۴ ═══════════┅┄‌ ⁉️ اما چرا مسیحیان او را خدا میخوانند؟آیا این ادعا پایه و اساس مکتبی دارد؟باید گفت که در کتاب مقدس موردی مطرح شده است که حضرت مسیح خود را با خدا یکی دانسته اند و در جایی فرموده است که هرکس وی را ببيند خدا را دیده است. 📙 انجیل یوحنا_باب۱۰، بند۳۰ 📙 انجیل یوحنا_باب۱۴، بند۹ ⚠️آنچه مسيحيان توجه نمی کنند متن این آیات است.اگر آیات قبلی و بعدی را نيز بخوانند بخوبی از مفهوم این سخنان که فقط تأکید در رسالت پیامبری مسیح دارند مطلع خواهند شد. اگر مسیح خود را یکی با خدا خوانده نه بمعنی یکی بودن در هویت بلکه یکی بودن در آرمان ميباشد.توضیح دلایل آن در پیمانه چندسطری این پست نمیگنجد اما بطور خلاصه ميتوان به انجيل يوحنا باب۱۷، بند۲۰-۲۶ اشاره کرد که مفهوم یکی بودن با خدا را به وضوح توضیح داده است و نشان میدهد که در فرهنگ قوم یهود یکی بودن با خدا بمعنی خدا بودن نیست بلکه تقرب و هم آرمانی با خدا است. ❇️ ناگفته نماند بعضی ها او را #خدا نیز خوانده اند.در جاهایی که مسیح خدا خوانده شده است دو ایراد عمده مطرح است: 1⃣ آنکه دیگران مسیح را خدا خوانده اند نه خودشان.بنابراین حجت نامه نمیتواند باشد. 2⃣ آنکه کلمه ای که در زبان یونانی برای مسیح استفاده شده است و مترجم آنرا #خدا ترجمه کرده اند #كریوس میباشد که با خدایی که برای خالق استفاده گردیده است یعنی #تیوس بسیار تفاوت دارد.در زبان یونانی به هر مرد محترمی #کریوس گفته میشود،حتی در محاوره امروزی معادل دقیق فارسی آن #سرور و #آقا میباشد. ═══════════┅┄‌ ✝ آخرین و مهمترین موردی که مسيحيان بدان استناد میکنند تا الوهیت مسيح را ثابت کنند انجيل يوحنا ۱-۱ میباشد که چنین ترجمه شده است:در آغاز کلمه بود،کلمه با خدا بود و کلمه خدا بود.اما حقیقت امر این است که اینچنین ترجمه ای دردسر های منطقی و عقیدتی برای تثلیثیون ایجاد کرده.حتی برخی از مسيحیان مثل #شاهدان_یهوه میگویند که چنین ترجمه ای کاملا اشتباه و غير مسئولانه میباشد. ⁉️ چراهای بی‌جواب👈️️ اگر مسیح همان خدای مجسم است،پس چرا هرگز خود چنین ادعایی نکرد؟چرا حتى نيک بودن خود را رد کرد؟️چرا خود را پیامبر و بنده خدا خواند؟️چرا روح القدس را بالاتر از خود دانست؟چرا نميدانستن که درخت انجیر چه زمانی میوه میدهد؟️چرا نمیدانست چه زمانی دوباره میاید؟ 🔥 پاسخ به این پرسشها برای هیچ عالم مسیحی آسان نیست.آنان برای توجیه آیاتی که مبیّن بندگی،پیامبری،نقص در علم و انسان بودن مسیح میباشند به دلایلی همچون دو بعدی بودن مسیح(انسال كامل+خدای کامل)، تواضع مسیح، وابستگی وی به خدای پدر، فرمانبرداری از خدای پدر و غیره روی میاورند.اما حقیقتا این استدلال ها در طی تاریخ راه بجایی نبرده اند. چگونه شخصی هم خدای کامل و هم انسان کامل باشد اما نداند که فصل میوه دهی درخت انجیر کی میباشد؟ #پایان... ❇️ کانال تخصصی مسیحیت شناسی ایتا | تلگرام

⁉️ روح‌القدس؛ خدا یا شیطان؟ 🔖 #قسمت_اول 📝 قبل از ورود به بحث ذکر یک نکته ضروری است که #روح‌القدس یکی از فرشتگان مخلوق خداوند است که از طرف خدا مامور شد برای ارسال وحی و کمک به پیامبران، اما کلام فعلی ما درباره روح‌القدسی است که درچهارچوب و قالب #تثلیث است و این نکته که تثلیث در مسیحیت کپی برداری از سه گانه پرستی دیگر ادیان است مورد قبول بسیاری از دین شناسان معاصر و گذشته است.و تنها فرقی که بین آنها وجود دارد این است که در مسیحیت فقط نام اقنوم ها و اشخاص و ضلع های تثلیث تغییر کرده است و ما به دنبال آنیم که ببینیم «روح القدس»جایگزین چه کسی شده است؟آیا همان شخص اولیه که روح القدس را به جای آن گذاشته اند، دارای مقام خدایی بوده است؟ ✍ #ویل‌دورانت درباره نقش پولس در بوجود آمدن این عقاید در مسیحیت، چنین می گوید 👈 #پولس؛الهیاتی به وجود آورد که در سخنان مسیح، چیزی جز نکاتی مبهم، از آن نمی توان یافت: «هر انسانی که از زن به دنیا بیاید، وارث گناه آدم است و از نفرین ابدی جز بوسیله مرگ پسر خدا که کفاره گناه است، نمی تواند نجات یابد.»چنین مفهومی برای مشرکان قابل قبول تر از یهودیان بود.مردم مصر، آسیای صغیر و یونان از دیرباز به خدایانی مانند اوزیریس و آتیس و دیونوسوس که بخاطر نجات بشر مرده بودند، اعتقاد داشتند و عنوان هایی از قبیل: سوتر (منجی) و الئوتریوس (رهاننده) به این خدایان اطلاق می کردند. واژه کوریوس (خداوندگار) که پولس به مسیح نسبت داد، همان عنوانی بود که کیش های سوریه و یونان به دیونوسوس که می مرد و رستگاری را عملی می ساخت، داده بودند. غیریهودیان انطاکیه و شهرهای دیگر که هرگز عیسی را در حیاتش نشناخته بودند، نمی توانستند او را جز به شیوه خدایان منجی بپذیرند. 📙 تاریخ‌تمدن_جلد ۳، صفحه۷۰۰ ✍ باز #ویل‌دورانت درباره تاثیر پذیری مسیحیت از ادیان دیگر چنین نظر می دهد 👈 مسیحیان نخستین نیز پس از آنکه عیسی را به خدایی شناختند، ناگزیر شدند که مقداری به ریزه کاری و باریک بینی کلامی بپردازند تا از آن راه، به دو هدف برسند: یکی تناسب منطقی عدد سه و دیگری عقیده توحید. سنت یهود طبعا به توحید می کشید، ولی خدای یهود خدای جنگ و زور بود، و تهیدستان، خدایی مهربان را می خواستند و به همین دلیل بیشتر به سمت مسیحیت آمدند و مسیحی شدند. پس یهوه مُرد و اَب زاییده شد. چون او خدای همه بود و باید این معنا را با وجود شر و بدی در روی زمین سازگار کنند؛ لازم بود که مانند ایرانیان خدای شری درست کنند به نام شیطان یا ابلیس (Lucifer)، در عین حال این آیین جدید می باید با رسوم و آداب اقوام مدیترانه ای مبنی بر پرستش خدایان سه گانه منطبق شود، اما میل به توحید مخصوصا در میان یهود باعث شد که مسیحیان سه خدای دین مسیحیت را بصورت تثلیث درآورند. به این صورت علمای مسیحی دین جدید را دین توحید دانستند، در صورتی که در نظر مردم فقط شکل دیگری از چند خدایی آشنای آنها بود. 📙 تاریخ لذات فلسفه_صفحه۴۱۷ ═══════════┅┄ 📜 حال با این مقدمه کوتاه که برای ما روشن کرد خیلی از اعتقادات مسیحیت فعلی (مثل تثلیث، فدیه و...) برگرفته و کپی برداری شده از دیگر ادیان است، به مسئله اصلی خودمان برمی گردیم که درباره این موضوع بود که روح القدس در تثلیث جای چه کسی را گرفته است؟ 🔰 نظر دیوید کلیتون (David Clayton) را در این باره با هم می خوانیم: THE THIRD PERSON شخص سوم (در تثلیث = روح القدس) In these versions of the Trinity we find the following striking elements. در این نسخه از تثلیث ما موارد برجسته زیر را دریافتیم. (a)A creator-god who is good and merciful. یک خدای خالق که خوب و عادل است. (b) In two of these versions we find another god who is his son, who is also a good being. در دو تا از این نسخه ها ما خدای دیگری را یافتیم که پسرش است که او نیز خوب است. (c) A third god (in some cases who was also the son of the father and brother to the second god) who is evil and who makes war against the father and the son. خدای سوم ( در بعضی موارد ذکر شده که او هم پسر پدر و برادر خدای دوم بوده است) که شر است و کسی است که در مقابل پدر و پسر می ایستد. #خدا #تثلیث #شیطان #لوسیفر #مسیحیت #روح‌القدس ❇️ کانال تخصصی مسیحیت شناسی ایتا | تلگرام

🔷 خدای مسیحیت، یهود و اسلام 🔹 اولين و ريشه‌اى ترين جزء دين، اعتقاد به خداست،  امام علی (ع) می فرمایند: آغاز و پایه ی اول دین شناختن خداست دینتان را بر اساس خداشناسی عقلانیِ ادیان انتخاب کنید: 🔹 خدايى كه در مسيحيت مطرح است خدايى است كه مى‌تواند به صورت انسان در بيايد و بعد به صليب كشيده شود و فداى انسان هاى ديگر گردد تا بدين وسيله كفاره گناهان آنان و موجب نجات و رستگارى ايشان شود. مسيحيت، خدا را اين گونه توصيف مى‌كند كه خداى پدر به صورت خداى پسر در شكم حضرت مريم قرار گرفت و از او متولد شد و چند سالى هم بين بندگان و مخلوقاتش زندگى كرد تا اين كه او را به دار كشيدند و دوباره به آسمان بازگشت!! 🔹 خداى يهود شايد از اين هم جالب تر باشد؛ خداى آنها آن چنان خدايى است كه محل اصلى زندگى‌اش در آسمان است، گاهى هم به زمين آمده، در آن به تفرج مى‌پردازد. گاهى هم هوس كشتى گرفتن به سرش مى‌زند و با يعقوب پيامبر سرشاخ مى‌شود و يعقوب او را به زمين زده و بر سينه‌اش مى‌نشيند!!! خلاصه، يعقوب پيامبر آن قدر روى سينه خدا مى‌نشيند كه نزديك است صبح شود و خدا مى‌گويد يعقوب عزيزم! دست از من بدار، الآن هوا روشن مى‌شود و مردم مى‌بينند كه تو مرا زمين زده‌اى [و آبرويم مى‌رود!] يعقوب مى‌گويد تا مرا بركت ندهى رهايت نمى‌كنم. خدا هم براى خلاصى از چنگال يعقوب به او بركت عطا فرموده و يعقوب از او دست برداشته و خدا دوباره به آسمان باز مى‌گردد!!! 🔹 از نظر اسلام، خداى متعال جسم نيست، صعود و نزول ندارد، زمين و آسمان و ديروز و امروز برايش تفاوتى نمى‌كند، او خالق زمان و مكان است نه محدود به آنها، ديدنى نيست و همه مخلوقات در حيطه قدرت وى و محكوم اويند، نه زاده و نه زاييده شده و از اين نسبت هاى سخيف و نارواى مسيحيان و يهوديان پاك و منزّه است. #خدا #یهود #اسلام #مسیحیت #خدای_مسیحیت_یهود_اسلام 🆔 کانال تخصصی مسیحیت شناسی ایتا | تلگرام

💝 خدایی که حضرت عیسی ع به بنی‌اسرائیل معرفی و توصیف کرد... 🌸 قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿زمر / ۵۳﴾ بگو اى بندگانم كه زياده بر خويشتن ستم روا داشته‏‌ايد، از رحمت الهى نوميد مباشيد، چرا كه خداوند همه گناهان را مى‏‌بخشد، كه او آمرزگار مهربان است‏. 🎙 استاد اسماعیل همتی https://instagram.com/esmhem 🎛 بانو سارا نظر پور https://instagram.com/sara.np.80 #خدا #بخشش #توبه #مهربانی ♡✦•┈┈❁🦋❁┈┈•✦♡

لینک پست در اینستاگرام👇👇

https://www.instagram.com/p/CMK_4Mepew9/?igshid=q7df7ccnt8b1

🔰 خدا در قرآن و کتاب مقدس «۱» ⁉️ محبت یا خشونت #خدا #قرآن #کتاب_مقدس ☦️ رسانه های تخصصی مسیحیت شناسی: ایتا | تلگرام | سایت hemmatiesm | سایت مقالات علمی، آکادمیا | یوتیوب | اینستاگرام

🔰 خدا در قرآن و کتاب مقدس «۲» ⁉️ الله یا یهوه، کدامیک بخشنده تر است؟ ✍ دکتر جک مایلز پاسخ می دهد. #خدا #قرآن #کتاب_مقدس ☦️ رسانه های تخصصی مسیحیت شناسی: ایتا | تلگرام | سایت hemmatiesm | سایت مقالات علمی، آکادمیا | یوتیوب | اینستاگرام

🔰 خدا در قرآن و کتاب مقدس «۳» ‼️ خدا و گناهِ آدم و حوا #خدا #قرآن #کتاب_مقدس ☦️ رسانه های تخصصی مسیحیت شناسی: ایتا | تلگرام | سایت hemmatiesm | سایت مقالات علمی، آکادمیا | یوتیوب | اینستاگرام

🔰 خدا در قرآن و کتاب مقدس «۴» ⁉️ آیا خدا فریب می دهد یا تدبیر می کند؟ #خدا #قرآن #کتاب_مقدس ☦️ رسانه های تخصصی مسیحیت شناسی: ایتا | تلگرام | سایت hemmatiesm | سایت مقالات علمی، آکادمیا | یوتیوب | اینستاگرام

🔰 قرآن و کتاب مقدس «۵» ⚔ قوانین جنگ ⛔️ دستوراتِ جنگی عهدین و پیامبر اسلام «ص» #خدا #قرآن #کتاب_مقدس ☦️ رسانه های تخصصی مسیحیت شناسی: ایتا | تلگرام | سایت hemmatiesm | سایت مقالات علمی، آکادمیا | یوتیوب | اینستاگرام

🔰 قرآن و کتاب مقدس «۶» ⁉️ کلام خدا مملو از شفقت، انصاف و عدالت است. #خدا #قرآن #کتاب_مقدس ☦️ رسانه های تخصصی مسیحیت شناسی: ایتا | تلگرام | سایت hemmatiesm | سایت مقالات علمی، آکادمیا | یوتیوب | اینستاگرام

🔰 قرآن و کتاب مقدس «۷» ⁉️ خدای عادل یا ظالم؟ #خدا #قرآن #کتاب_مقدس ☦️ رسانه های تخصصی مسیحیت شناسی: ایتا | تلگرام | سایت hemmatiesm | سایت مقالات علمی، آکادمیا | یوتیوب | اینستاگرام