هدایت شده از اندیشکده قصد
بسم الله
🗝به عقب برنمیگردیم! [بخش پنجم]
دکتر #علی_سعیدی
🔅هم تمدن اسلامی از #انقلاب_کشاورزی قرن سوم و چهارم شروع شد و هم تمدن اروپایی مدرن با انقلاب کشاورزی و تحول در شیوههای آیشبندی و تولید مازاد کشاورزی آغاز شد. برای نخستین بار مسلمانان بودند که #کشاورزی_تجاری را مرسوم کردند و محصولات زراعی را علاوه بر احتیاجات خود، به منظور کالایی برای فروش، تولید کردند. کشاورزی پایۀ تمدن و تضمینکنندۀ قوام جامعه است.
🔸کشور ما با اینکه تنها بیست و هفت درصد زمین زیر کشت دارد و از این نظر رتبه ۱۲۷ دنیاست، با همۀ کمآبی و مشکلات بخش کشاورزی و نفوذ در این بخش و تحولات اقلیمی و...، براساس آمار بانک جهانی به لحاظ ارزش افزودۀ بخش کشاورزی در جایگاه یازدهم جهانی قرار دارد. تازه این مربوط به زمان خشکسالی است و بدون احتساب بارشهای سال گذشته است.
🔸این را هم اضافه کنم که در جریان تحریمهای هشتسالۀ اخیر، بخش کشاورزی بسیار کمتر از بخشهای دیگر آسیب دیده است و این امر بیانگر مقاومت و درونزایی این بخش است که تا حدی به خاطر بافت مردمی و غیرانباشتی آن است.
🔸در سفر دو سال پیش به کرمانشاه، از نزدیک شاهد بودم که قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا زمینهای بسیاری را در این منطقه تسطیح و آمادۀ کشت کرده است. آبهای سطحی زیادی که بیحسابوکتاب از کشور خارج میشد چندسالی است که به طور هوشمندانهای جمعآوری و به سمت زمینهای زراعی جهتدهی میشوند. زمینهای هفتتپه شوش هم که مستشاران آمریکایی و اسرائیلی به نام کالیفرنیای ایران نامگذاری کرده بودند، ظرفیت بینظیری در منطقه است. اضافه کنید که دشت مغان و جلگۀ خوزستان هر کدام به تنهایی میتواند تمام نیاز کشاورزی منطقه را تأمین کند.
🔸سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی در اقتصاد ایران نزدیک به دوبرابر میانگین جهانی است. هفده درصد از اشتغال کشور مربوط به بخش کشاورزی است و این یعنی شاغلان بخش کشاورزی از کل شاغلان بخش دولتی بیشتر است. همچنین کشاورزی ایران ظرفیت بسیار زیادی برای ورود به بازار روبهرشد محصولات #ارگانیک دارد که متأسفانه با سیاستهای غلط جهادکشاورزی در زمینۀ بذرهای وارداتی و ترویج انواع کود و سم شیمیایی، به حاشیه رانده شده است.
🔸زیرساختهای بخش کشاورزی و توان تولیدی در این بخش نشان میدهد که افزایش تولید با مانع فنی خاصی روبهرو نیست و هر چه است از قامت ناساز بیاندام «اقتصاد» ماست!
🔸بازار جهانی هم به محصولات کشاورزی ما نیاز دارد. کشورهای شمالی و بهویژه روسیه تمایل زیادی به تجارت کشاورزی با ما دارند. پیوستن ایران به پیمان اوراسیا زمینۀ بسیار مساعدی برای این امر فراهم کرده است. همچنین کشورهای عراق و افغانستان و سوریه و تمامی کشورهای حاشیۀ خلیج فارس متقاضی محصولات کشاورزی ایران هستند. حتی اروپا هم میتواند مقصد محصولات کشاورزی ما باشد و زمینههای زیادی برای ورود به بازار آنها وجود دارد.
🔹مشکل بخش کشاورزی این است که تولیدکننده در زنجیرۀ ارزش محصول، سهم بسیار کمی دارد. مشکل دیگر، بیثباتی در سیاستگذاری صادرات و واردات در این بخش است. بسیار شده است که به دلیل تنظیم بازار داخل، جلوی صادرات محصولات کشاورزی به یکباره گرفته شده است یا جلوی واردات با بیبرنامگی باز شده است. این سیاستهای هردمبیلی هم انگیزۀ کشاورز را تضعیف میکند و هم اعتماد شرکای خارجی را از بین میبرد.
🔸#دانش_بنیان_کردن کشاورزی و تکیه بر صادرات، هم میتواند توزیع درآمد را در کشور بهبود بخشد و هم میتواند باعث مهاجرت معکوس به روستاها شود؛ روستاییانی که از سر ناچاری زمینهای خود را رها کردهاند و به شهرها و مشاغل خدماتی روی آوردهاند، بهشدت مستعد بازگشت به روستاها هستند.
🆔 @QasdWay