ازدریچه کتاب
(۳۷)
♨️گذری بر جنگهای ایران در طول تاریخ
✍حامد دوستمرادی
🔺سرزمین ایران، چون زبانی که در بطن خود داستانها و اسطورههای فروانی را نهفته دارد، در طول تاریخ به مثابهی صحنهای برای درگیریهای بیپایان بوده است. این سرزمین همواره در معرض حمله و سلطهی بیگانگان قرار داشته، اما ایرانیان با درکی عمیق از اهمیت زبان، فرهنگ، و استقلال سیاسی خود، پیوسته در صدد بقای #هویت_ملی خویش برآمدهاند. آنان با عزمی راسخ و صبر تحسینبرانگیز، در برابر طوفان حوادث و تهاجمهای ویرانگر ایستادگی کرده و پس از هر شکست، بار دیگر به پا خاسته و به حیات خود ادامه دادهاند.
▪️مبنای شکلگیری تاریخ نظامی ایران، درگیرهای مکرر در محورها و جغرافیاهای متفاوت است؛ به وضوح، محورهای شمال شرقی و شمال غربی، بستر توسعهی جنگها و درگیریها بودهاند. در یک مطالعهی تاریخی، تجزیه و تحلیلی از جهات تهاجمهای خارجی به ایران و بالعکس، از دورهی هخامنشیان تا به امروز به دست آمده است:
- در محور شمال شرقی، ۶۱ حمله به داخل و ۵۱ حمله به خارج؛
- در محور شمال غربی، ۶۸ حمله به داخل و ۶۰ حمله به خارج؛
- در محور غربی، ۵۸ حمله به داخل و ۴۸ حمله به خارج؛
- در محور جنوبی غربی، تنها ۶ حمله به داخل؛
- در محور جنوبی (خلیج فارس)، ۱۷ حمله به داخل و ۶ حمله به خارج؛
- در محور شمالی (شرق دریای مازندران)، ۱۱ حمله به داخل و ۷ حمله به خارج؛
- در محور شمالی (غرب دریای مازندران)، ۱۱ حمله به داخل و ۱۷ حمله به خارج؛
- در محور شرقی، تنها ۲۳ حمله به خارج صورت گرفته است.
🔺مجموع این آمار نشان میدهد که ایرانیان در طول حدود ۲۵۰۰ سال تاریخ، به طور کلی ۴۴۴ بار (با این جنگ ۴۴۵) به جنگ پرداختهاند. بهعبارتی، میتوان گفت که بهطور متوسط هر ۵.۵ سال یک جنگ در کارنامهی تاریخ ایران ثبت شده است. از این تعداد، ۲۳۲ حمله از بیرون به داخل فلات و ۲۱۲ حمله از داخل فلات به مناطق دیگر بوده است. بنابراین، میزان و حجم تهاجمها به داخل ایران به مراتب بیشتر از تلاشها برای گسترش قلمرو، و تنها در ضلع شرقی و جنوب شرقی، خطر کمتری نسبت به دیگر نقاط مرزها وجود داشته است.
▪️این تاریخ پر فراز و نشیب، نهتنها دلیلی بر وجود حیات جنگجویانهی ایرانیان بلکه نشانهای از آرزوی عمیق آنان برای حفظ #هویت و #بقاء است. آنان با درک اهمیت فرهنگ و تاریخ خود، همواره در پی آن بودهاند تا از سیطرهی حوادث و شرایط ناگوار رهایی یابند. ایران، در واقع، داستانی است از صبر، پایداری و سرزندگی که در بطن خود، پیغام و درسی برای آیندگان به همراه دارد.
برای مطالعه بیشتر در خصوص آمار جنگهای ایران میتوانید به این منبع مراجعه کنید:
1. کتاب جغرافیای سیاسی ایران، دکتر محمدرضا حافظ نیا، سال چاپ 1397