⬅️ فساد می‌تواند در ابعاد مختلفی رخ دهد:
#فسادی که منافع کوچک برای اشخاص اندکی ایجاد کند (فساد جزئی یا فساد خرد)
#فسادی که در بعد دولت و ابعاد بزرگ روی می‌دهد (فساد کلان یا فساد بزرگ)
#فسادی که در ساختار زندگی روزمرهٔ مردم در اجتماع رایج و گسترده است و نشانه جرایم سازمان‌یافته‌است. (فساد نظام‌مند یا فساد سیستماتیک).
⬅️ فساد جزئی یا فساد خرد در ابعاد کوچک و درون چارچوب‌های اجتماعی و عرف‌های حاکم روی می‌دهد.
برای نمونه می‌توان از ردوبدل شدن #هدایای_نامناسب یا استفاده از ارتباطات شخصی برای کسب نفع نام برد.
این نوع از فساد مشخصاً در کشورهای در حال توسعه که در آن‌ها کارمندان دولتی بسیار پایین‌تر از خط فقر زندگی می‌کنند مشاهده می‌شود.
⬅️ فساد کلان یا فساد بزرگ در بالاترین سطوح دولتی اتفاق می‌افتد و نیازمند واژگونی نظام سیاسی، قانون‌گذاری و اقتصادی است.
این فساد عموماً در #دولتهای دیکتاتوری و دولت‌هایی که فاقد #قوانین صحیح برای جلوگیری از فساد هستند روی می‌دهد.
نظام دولتی در بسیاری از کشورها مشتمل بر شاخه‌های مقننه، مجریه و قضاییه است که به صورت مستقل فعالیت می‌کنند و این استقلال بنا بر قاعده باید آن‌ها را از فساد دور نگه دارد.
⬅️ فساد سیستماتیک (یا فساد بومی) فسادی است که در وهلهٔ نخست به دلیل #ضعف در یک سازمان یا فرایند اتفاق می‌افتد و می‌توان آن را در تقابل با فسادی دانست که فقط تعدادی از کارمندان یا کارگزاران یک سازمان درگیر فساد هستند.
عوامل مشوق فساد سیستماتیک شامل منافع متعارض، قدرت اختیاری، قدرت انحصاری، عدم شفافیت، پرداخت دستمزد کم و فرهنگ مصونیت از مجازات می‌باشند.
۵
⬅️ فساد سیستمی فسادی است که عمدتاً به دلیل #ضعف یک سازمان یا #یک فرایند به وجود می آید؛ و معمولاً با #مقامات مسئول که در داخل سیستم فاسد عمل می‌کنند، در هماهنگی است.
⬅️ عاملهایی که فساد سیستمی را تشویق و ترویج می‌کنند عبارتند از #تعارض منافع، کاربرد اختیاری قدرت ؛ انحصار قدرت، عدم شفافیت ، دستمزدهای پایین، وجود فرهنگ عدم مجازات.
⬅️ انواع اصلی فساد از جمله #رشوه‌خواری، اخاذی و اختلاس در نظامی موجودند که در آن فساد به جای استثنا یک قاعده است.
⬅️ محققان بین #فساد سیستمی مرکزیت دار و فساد سیستمی بدون مرکزیت بسته به اینکه در چه سطحی از دولت وقوع یافته باشند، تفاوت قائل می‌شوند؛ در ممالکی نظیر جمهوری‌های مستقل بعد از اتحاد شوروی هر دو گونه از فساد مشهود هستند. برخی محققین معتقدند که دولتهای غربی وظیفه دارند؛ دولتهای توسعه نیافته را در مقابل فساد سیستمی حفاظت کنند.
جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب توانست بر غلبه بیشتر موارد ذکر شده در فساد سیستمی ؛ قوانینی تصویب واجرا نماید که فساد بصورت استثنا و البته غیرقانونی باشد که در گام دوم انقلاب و سکانداری حجت الاسلام رئیسی ومبارزه همه جانبه با فساد در دستگاهها امیدی برای از بین رفتن بقیه موارد ایجاد شد که بعد از حضور در سکانداری دولت سیزدهم همآهنگی دولت و قوه قضاییه در این امر شدت پیدا کرده که امیدواریم فساد به صفر برسد و عدالت اجتماعی بطور کامل بوجود آید...
⏪ در ادامه به فساد خاندان پهلوی اشاره خواهیم کرد...
۹