⬅️ فساد دستگاه قضایی به #سوء رفتار قضات دادگستری از جمله #دریافت رشوه، صدور احکام غیرعادلانه و نادرست،دخالت دادن تعصبات شخصی در جریان دادرسی و غیره اطلاق می‌گردد.
◀️ امر شناخته شده‌ای است که فساد دستگاه قضایی در ممالک در حال توسعه از جانب دولت دامن زده می‌شود، چرا که #بودجه دستگاه قضایی در کنترل قوه اجرائیه است.!!
مقامات دولتی استقلال و جداییی قوا را محترم نمیشمارند و این سبب وابستگی مالی وخیم قوه قضایی به دولت می‌گردد
#نظام جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب از اولین کشورها در این امر بوده است.
⬅️ بایست بین دو نوع مختلف #فساد قضایی تفاوت قائل شد: اول فسادی که منشأ ان #دولت است؛ از طریق برنامه‌ریزی بودجه و سایر امتیازها، و دیگری فسادی از جانب بخش خصوصی.
⬅️ ریشه کن کردن فساد قضایی، حتی در ممالک پیشرفته می‌تواند بسیار دشوار باشد. فساد قضایی می‌تواند به صورت استفاده #دولت‌ها از دستگاه قضایی برای #سرکوب مخالفین سیاسی به قیمت تباهی حکومت، نیز پدیدار گردد.!!
۸
⬅️ فساد سیستمی فسادی است که عمدتاً به دلیل #ضعف یک سازمان یا #یک فرایند به وجود می آید؛ و معمولاً با #مقامات مسئول که در داخل سیستم فاسد عمل می‌کنند، در هماهنگی است.
⬅️ عاملهایی که فساد سیستمی را تشویق و ترویج می‌کنند عبارتند از #تعارض منافع، کاربرد اختیاری قدرت ؛ انحصار قدرت، عدم شفافیت ، دستمزدهای پایین، وجود فرهنگ عدم مجازات.
⬅️ انواع اصلی فساد از جمله #رشوه‌خواری، اخاذی و اختلاس در نظامی موجودند که در آن فساد به جای استثنا یک قاعده است.
⬅️ محققان بین #فساد سیستمی مرکزیت دار و فساد سیستمی بدون مرکزیت بسته به اینکه در چه سطحی از دولت وقوع یافته باشند، تفاوت قائل می‌شوند؛ در ممالکی نظیر جمهوری‌های مستقل بعد از اتحاد شوروی هر دو گونه از فساد مشهود هستند. برخی محققین معتقدند که دولتهای غربی وظیفه دارند؛ دولتهای توسعه نیافته را در مقابل فساد سیستمی حفاظت کنند.
جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب توانست بر غلبه بیشتر موارد ذکر شده در فساد سیستمی ؛ قوانینی تصویب واجرا نماید که فساد بصورت استثنا و البته غیرقانونی باشد که در گام دوم انقلاب و سکانداری حجت الاسلام رئیسی ومبارزه همه جانبه با فساد در دستگاهها امیدی برای از بین رفتن بقیه موارد ایجاد شد که بعد از حضور در سکانداری دولت سیزدهم همآهنگی دولت و قوه قضاییه در این امر شدت پیدا کرده که امیدواریم فساد به صفر برسد و عدالت اجتماعی بطور کامل بوجود آید...
⏪ در ادامه به فساد خاندان پهلوی اشاره خواهیم کرد...
۹
🖊بحران‌هاي اقتصادي به وجود آمده در تاريخ گذشته ايران، ناشي از #فساد طبقه حاكم، چپاول ثروت‌هاي ملي و عمومي و همچنين وجود #مقامات بلندپايه حكومتي و دولت‌هاي فاسد بوده است.
◀️ صاحبنظران خارجي و انديشمندان بسياري بر اين مطلب تاكيد دارند که #فساد و رشوه‌خواري مقامات و اعضاي خاندان سلطنتي پهلوی به شدت با ارزش‌ها و عادت‌هاي اجتماعي طبقات متوسط و پايين جامعه سنتي ايران در تعارض بود كه خود منجر به همين دوگانگي شديد طبقاتي شد.
◀️ به جرات مي‌توان #فساد مالي حكومت پهلوي را يكي از دلايل #شكل‌گيري نهضت انقلاب اسلامي دانست.
⬅️ رژيم سابق داعيه #مبارزه با مفاسد مالي را داشت در حالي كه خود به شدت در آن غوطه‌ور بود. اسراف، تجمل، دزدي، رشوه و در يك كلام #فساد خاندان سلطنتي و مقامات بلند پايه جامعه آن روز ؛ دليل اصلي بحران موجود در كشور به شمار مي‌رفت.
◀️ دامنه فساد آنقدر گسترش يافته بود كه يكي از خبرنگاران خارجي با اشاره به جريان مبارزه با فساد در ايران نوشته بود «اين كار، غيرممكن به نظر مي‌رسد؛ چرا كه پاي همه به نحوي گير است.»
◀️ دامنه فساد و سوءاستفاده‌هاي مالي اطرافيان شاه و صاحبان نفوذ و قدرت در حكومت‌هاي گذشته و به‌ويژه در دستگاه پهلوي آنقدر وسيع و گسترده بود كه از ديد پژوهشگران خارجي نيز به دور نمانده است؛ آنها بيشترين موارد فساد مالي را مربوط به خانواده پهلوي و دربار شاه مي‌دانند. چه بسيار سوءاستفاده‌هايي كه توسط يك وزير يا مقام بالاي مملكتي صورت مي‌گرفت و به راحتي از آن مي‌گذشتند، در حالي كه يك كارمند ساده با دريافت مختصر رشوه‌اي محاكمه و زنداني مي‌شد.
۱۲
🖊حكومت استبدادي شاه كه هر روز بر شدت اختناق مي‌افزود، راه را براي #فساد مالي خاندان و اطرافيانش هموار مي‌كرد.
🖊بعد از روي كار آمدن #محمدرضا اوضاع جامعه از نظر شيوع فساد مالي بدتر شد، چرا كه فساد در آن زمان تنها به رضاخان و اطرافيان بانفوذ او محدود مي‌شد، اما در دوران سلطنت پهلوي دوم، از شخص شاه گرفته تا خاندان و فاميل او و دولت‌هایی که بر سر كار آمده و وابستگان آنها، همگي به چپاول اموال عمومي، رشوه‌خواري و اخاذي مشغول بودند، به طوري كه اين ميزان گستردگي، باعث شكل‌گيري اعتراضات داخلي و خارجي شد و حاكميت را با بحران #مشروعيت مواجه كرد!!
🖊این مساله به عنوان يك موضوع ملي مطرح بود؛ چرا كه به قولي «در رژيم گذشته فسادهاي زير 100 ميليون تومان را مباح مي‌شمردند.» از آن جا كه خود #دولت فاسد بود، نمي‌توانست در مقابل فساد مقامات و صاحبان قدرت و نفوذ ؛كاري انجام دهد و وقتي دولتمردان ادعاي مبارزه با فساد مالي را مي‌كردند، به سراغ چند تاجر، بازاري يا كارمند دون پايه رفته و آنها را محاكمه مي‌كردند و خود را حامي جامعه‌اي بدون مفاسد مالي مي‌دانستند.
🖊در سال‌هايي كه نفت به قيمت خوبي فروش مي‌رفت، فساد در نورچشمي‌ها بسيار زياد مي‌شد و وقتي قيمت نفت پايين مي‌آمد، بحران اقتصادي، فقر مزمن، مهاجرت روستاييان، تبعيض و شكاف طبقاتي و هزار و يك معضل ديگر در جامعه شيوع پيدا مي‌كرد؛ اين موضوع نتيجه سياست‌هاي غلط و سوءاستفاده‌هاي مالي كلان و نيز برداشت‌ها و حيف و ميل‌هاي بي‌حساب و كتاب ثروت عمومي بود!!!
۱۴
🖊دوستان توجه فرمایید که در تحلیل و ارزیابی میزان فساد اقتصادی کشور در دوران طاغوت و مقایسه آن با ضریب انحرافات اقتصادی در دوران جمهوری اسلامی ایران و تفاوت های این دو دوره ، نباید این نکته ظریف فراموش شود که #فساد در دوران پیش از انقلاب، #سیستماتیک و قانونی بوده است.!!
🖊بسیاری از پرونده هایی که امروز تحت عنوان اختلاس، دزدی، پولشویی ، رانت و ... از آن یاد می شود،در دوران پیش از سال 1357 ،کاملا #قانونی و موجه بوده و گویی این موضوع از حقوق مسلم مقامات پهلوی به شمار می رفته است و یکی از دلایل اصلی متزلزل شدن رژیم منحوس پهلوی و در نهایت سقوط آن، به عمق همین فسادها و نارسایی ها و نارضایتی عمومی مردم از زیاده خواهی های علنی و به اصطلاح قانونی خاندان پهلوی و مقربان آن ها معطوف می شد.
🖊میلسپو (مستشار نظامیِ آمریکایی)در این خصوص می نویسد:
رضا شاه، روی هم رفته، مملکت را پاک دوشید؛ روستائیان، عشایر و زحمتکشان را بیچاره کرد و از زمین داران باج هنگفت گرفت و در عین آنکه اقداماتش طبقه جدید (سرمایه داران-تجار) انحصارگران، پیمانکاران و مقربین سیاسی را غنی ساخت، تورم، مالیات های سنگین و...سطح زندگی مردم را کاهش داد.
آنچنان که اسناد نشان می‌دهد؛ ثروت رضاخان به هنگام مرگ، حداقل سه میلیون پوند و حدود یک و نیم میلیون هکتار زمین بوده که بخشی از آنها با مصادره مستقیم و برخی دیگر با مجاب ساختن مالکان این اراضی به فروش اجباری آنها با قیمت نازل و نقل و انتقال های دولتی (اما به واقع غیر قانونی) ، ضمیمه ثروت رضاه شاه شده بود.!!!
🖊گزارش‌های سفارت بریتانیا به عنوان یکی از اصلی ترین و بزرگ ترین حامیان رضاخان بر جلوس او بر تخت سلطنت نیز موید فسادِ اقتصادیِ شدید نخستین شخص مملکت در زمان پهلوی اول است.
🖊در گزارش اشاره شده این‌چنین قید شده؛ اشتهای سیری ناپذیر وی به اندازه ای است که عجیب نخواهد بود اگر چند صباح دیگر کسی بپرسد چرا اعلی حضرت بی درنگ همه ایران را به نام خود به ثبت نمی رساند؟.
۱۷
🖊وزیر مختار بریتانیا چنین نوشته است:
او همچنان در کارانباشت ثروت از #راه‌های مشکوک است و فرماندهان ارشد نظامی خود را نیز در کار آزاد گذاشته و در عین حال از هیچ فرصتی برای #بی اعتبار کردن فرماندهان در صورت سوء ظن نسبت به قدرت گرفتن آنها از طریق اندوختن ثروت پرشمار برای بهره گیری شخصی دریغ نمی‌کند و البته اگر آنها سهم عده ای از ثروت به دست آمده را به شاه بدهند، او نیز از دزدی های آنها چشم پوشی خواهد کرد.
🖊چنین گزارش‌هایی در ارتباط با #فساد اقتصادی دوران پهلوی اول کم و محدود نیست و با یک بررسی و تحقیق در ارتباط با وضعیت اقتصادی حاکم در دوران پهلوی به روشنی به عمق فاجعه مذکور پی خواهیم بُرد.
🖊سازمان اطلاعاتی ایالات متحده در گزارشی در ارتباط با #فساد خاندان پهلوی می نویسد:
اخیرا رئیس یکی از بزرگ ترین بانک های ایران به یکی از مقامات سفارت گفته که توجه شاه را نسبت به یکی از معاملات اشرف جلب کرده که اگر جزئیات آن علنی شود، بازتاب منفی در پی خواهد داشت و البته شاه نیز به این گزارش بی توجهی می‌کند و گویی اهمیتی برای وی نداشته است.
🖊علاوه بر برادران شاه؛ امیرهوشنگ دولو (سلطان خاویار)، کریم ایادی (پزشک معتمد شاه) و سهامدار شرکت نفت پارس، آلودگی اقتصادی شریف امامی موسوم به آقای 5 درصد (اطلاق این لقب به این دلیل بوده که وی از کلیه قراردادهای دولتی، سهمی 5 درصدی را برای خود لحاظ می‌کرده است) تنها بخش کوچکی از فساد موجود در دربار پهلوی و ایادی این رژیم منحوس به شمار می رفت.
مثال های فوق، موید این واقعیت تلخ است که با وجود پرونده های مرتبط با #فساد اقتصادی در دوران پس از انقلاب، حجم فساد موجود قابل مقایسه با آن دوران نیست.
🖊دوستان گرامی اگر امروز شاهد تشکیل و گشوده شدن پرونده های قضائی بسیاری در ارتباط با #مفاسد اقتصادی هستیم، در دوران طاغوت، #پرونده‌ای تشکیل نمی شد که عزم رژیم را در برخورد با مفاسد اقتصادی به اثبات رساند و موارد موجود اندک نیز در #دعواهای سیاسی درونی پهلوی بروز پیدا می‌کرد.!!!
۱۸
❓به نظر شما چرا جمهوری اسلامی باید روی حجاب پافشاری کند و برای آن اینقدر هزینه بدهد؟
آیا راحت‌تر نیست که #پوشش و سایر محدودیت‌ها در روابط را #آزاد کند و اجازه دهد مردم در این لذت‌های مادی غرق شوند و دیگر کاری به کار حکومت نداشته باشند؟
#فمینیسم_ابزار_استعمار
⚠️ اتفاقا تمام نظام‌های سیاسی دنیا نفع خود را در این می‌بینند که مردم و به خصوص جوانان در سرگرمی و لذت‌های #جنسی غرق باشند و در عوض آنها به #حکومت خود ادامه دهند. اتفاقی که در کشورهای غربی رخ داده است. #جمهوری_اسلامی نیز اگر صرفا حفظ قدرت و حکومت برایش مهم باشد، راحت‌ترین کار همین است!
✅ اما از آنجایی که #کرامت_انسانی و رشد استعدادهای انسان و به خصوص #زنان برای جمهوری اسلامی مهم است، روی این اصل ایستاده است و برای آن هزینه می‌دهد و #شهید تقدیم می‌کند. و نمی‌گذارد زنان به کالای لذت جویی مردان تبدیل شوند.
برای روشن شدن اهمیت این اقدام، کافی است به سند زیر دقت کنید:
♨️ در سال 2001، شاهزاده #بندربن_سلطان، سفیر #عربستان_سعودی در واشنگتن، در گفت‌وگویی که با #نیویورک_تایمز انجام می‌دهد، دربارۀ مقایسۀ #عربستانِ امروز و ایرانِ زمانِ شاه می‌گوید:
«در سال‌های پایانیِ دهۀ 1960، #شاه_ایران تعدادی نامۀ محرمانه به #ملک_فیصل، #پادشاه_عربستان، نوشت. وی در یکی از آنها نوشته بود:
📝 "برادرم! از تو خواهش می‌کنم دست به #مدرنیزاسیون بزن. درهای کشور خود را باز کن. آموزشگاه‌های #مختلط پسر و دختران را باز بگذار. #دیسکو برگزار کن. مدرن باش، وگرنه تضمین نمی‌کنم که بتوانی تاج‌وتخت خودت را نگه داری❗️" »
(📚 nytimes.com/2001/11/04/world/a-nation-challenged-ally-s-future-us-pondering-saudis-vulnerability.html )
👈 یعنی همین کاری که امروز بن سلمان در عربستان انجام می‌دهد. #کنسرت‌های مختلط و انواع برنامه‌های آزاد برای جوانان برگزار می‌کند تا دیگر کسی به اقدامات جنایتکارانه او، مانند حمله به #یمن یا اعدام بیش از ۸۰ نفر جوان معترض در یک روز و یا قتل شیعیان توجه نکند.
💢 در پایان خوب است به محیطی که محمدرضا پهلوی در جامعه برای مشغول کردن جوانان به فساد و بی‌بندوباری ایجاد کرده بود اشاره کنیم. در دوران پهلوی:
❗️ تعداد زنان #دانشگاهی (12٫884 نفر) کمتر از یک‌سوم تعداد زنان #بدکاره (50.000 نفر) بود.
❗️ تعداد کتابخانه‌های کل کشور (۲۹۰ کتابخانه) کمتر از یک‌سوم تعداد #مشروب‌فروشی‌های فقط شهر تهران (۸۰۰ باب مغازه) بود.
❗️ میزان مصرف #آبجو روزانه در شهر تهران، 400.000 بطری بود و این در حالی بود که تعداد کتاب‌های منتشرشدۀ کل سال در کشور، تنها حدود 1000 عنوان بود.
❗️ تعداد دانشگاه‌های کشور (223 دانشگاه) کمتر از یک‌پنجم تعداد خانه‌های #فساد (1٫120 مرکز) بود که برخی از آنان در جهان سرآمد بودند، مانند #کابارۀ شکوفۀ نو، که یکی از چهار کابارۀ معروف جهان بود.
❗️ در دورانی که در ایران، به‌ندرت کارخانه‌ای دیده می‌شد، 40 کارخانۀ تولید #مشروبات_الکلی وجود داشت که در 800 مرکز فروش مشروبات عرضه می‌شد.
زن _زندگی_ازادی
💠 اندیشکده راهبردی #سعداء
◀️ فساد پلیس نوع ویژه ای از #سوءرفتار پلیس است که در ازای #نفع مالی یا ارتقا درجه از تعقیب پرونده ای خودداری می‌کنند،
در پرونده‌ها، دستگیری‌ها وسایر روندها به‌طور #انتخابی و با دخالت دادن سوء نظرشخصی عمل می‌کنند، یا برای حمایت از همکارانشان دروغ می‌گویند.!!
یک نمونه رایج #فساد پلیس رشوه خواری در قبال گزارش ندادن فعالیت باندهای قاچاق مواد مخدر و تن‌فروشی (فحشا) و سایر امور غیرقانونی است.!!
◀️زیر پا گذاشتن #مرام‌نامه و دستورالعمل رفتاری پلیس برای محکوم کردن متهمین است، استفاده از شواهد جعلی از نمونه های رایج فساد است.
◀️در موارد معدود و کمیاب تری افراد پلیس مستقیماً در سازمان‌های تبهکاری عضویت و شرکت دارند. در اکثر شهرهای بزرگ اداره داخلی ویژه ای برای تحقیق در زمینه تخلفات و فساد پلیس وجود دارد.
⬅️ فساد دستگاه قضایی به #سوء رفتار قضات دادگستری از جمله #دریافت رشوه، صدور احکام غیرعادلانه و نادرست،دخالت دادن تعصبات شخصی در جریان دادرسی و غیره اطلاق می‌گردد
5⃣
◀️ امر شناخته شده‌ای است که فساد دستگاه قضایی در ممالک در حال توسعه از جانب دولت دامن زده می‌شود، چرا که #بودجه_دستگاه_قضایی در کنترل قوه اجرائیه است.!!
مقامات دولتی استقلال و جداییی قوا را محترم نمیشمارند و این سبب وابستگی مالی وخیم قوه قضایی به دولت می‌گردد
#نظام_جمهوری_اسلامی_ایران بعد از انقلاب از اولین کشورها در این امر بوده است.
⬅️ بایست بین دو نوع مختلف #فساد قضایی تفاوت قائل شد:
اول فسادی که منشأ ان #دولت است؛
از طریق برنامه‌ریزی بودجه و سایر امتیازها، و دیگری فسادی از جانب بخش خصوصی.
⬅️ ریشه کن کردن فساد قضایی، حتی در ممالک پیشرفته می‌تواند بسیار دشوار باشد. فساد قضایی می‌تواند به صورت استفاده #دولت‌ها از دستگاه قضایی برای #سرکوب مخالفین سیاسی به قیمت تباهی حکومت، نیز پدیدار گردد.!!
6⃣
◀️بحران‌هاي اقتصادي به وجود آمده در تاريخ گذشته ايران، ناشي از #فساد طبقه حاكم، چپاول ثروت‌هاي ملي و عمومي و همچنين وجود #مقامات بلندپايه حكومتي و دولت‌هاي فاسد بوده است.
◀️صاحبنظران خارجي و انديشمندان بسياري بر اين مطلب تاكيد دارند که #فساد و رشوه‌خواري مقامات و اعضاي خاندان سلطنتي به شدت با ارزش‌ها و عادت‌هاي اجتماعي طبقات متوسط و پايين جامعه سنتي ايران در تعارض بود كه خود منجر به همين دوگانگي شديد طبقاتي شد.
◀️به جرات مي‌توان #فساد مالي حكومت پهلوي را يكي از دلايل #شكل‌گيري نهضت انقلاب اسلامي دانست.
⬅️رژيم سابق داعيه #مبارزه با مفاسد مالي را داشت در حالي كه خود به شدت در آن غوطه‌ور بود. اسراف، تجمل، دزدي، رشوه و در يك كلام #فساد_خاندان_سلطنتي و مقامات بلند پايه جامعه آن روز ؛ دليل اصلي بحران موجود در كشور به شمار مي‌رفت.
9⃣
✅ فساد مالي در عصر قاجار
⬅️ساختار حكومتي #اقتصاد ايران كه از ديرباز بر مناسبات كسب و كار حاكم بوده و استبداد حكومت‌هاي تك‌نفره قاجار و پهلوي، از دلايل پيدايي و رشد فساد اقتصادي به حساب مي‌آيند.
ايران چه در عصر قاجار وچه قبل از آن ضربه‌هاي بسياري از فساد مالي و عواقب آن مانند فقر و تبعيض خورده است. قراردادهاي تركمانچاي، گلستان، تالبوت، دارسي و تشكيلات فراماسونري، كاپيتولاسيون و انقلاب سفيد، همه به نوعي #باج‌دادن به بيگانگان و سوءاستفاده‌هاي مالي توسط ايادي داخلي و خارجي بوده است كه گوشه‌هايي از #فساد مالي را نشان مي‌دهد. در اين ميان مبارزان بسياري بودند كه در راستاي مبارزه با مفاسد مالي و خلاصي كشور از اين معضل، جان خود را از دست دادند؛ #اميركبير از سردمداران چنان مبارزاتي بود و تاريخ گواه آن است كه چه بر سر او آوردند.
◀️داستان به قتل رسيدن اميركبير حكايت از نارضايتي عاملان فساد در دستگاه حكومتي ناصرالدين شاه دارد؛ چرا كه اقدامات اصلاحي او باعث قطع دست‌درازي‌هاي بسياري بر اموال عمومي و بيت‌المال شد. بعدها نيز آيت‌الله كاشاني، مصدق، مدرس، حضرت امام(ره) از ديگر بزرگاني بودند كه به مبارزه عليه فساد دستگاه حاكمه پرداختند.
◀️سلاطين قاجار جملگي مرتكب اعمال فسادآلودي بودند كه هر يك به نوعي پرده از چهره فاسد آنان برمي‌داشت. در تاريخ آمده كه آغامحمدخان قاجار براي به دست آوردن جواهرات نادري دست به جنايت‌هاي بسياري در خراسان زد؛ از جمله اينكه حاكم خراسان را در فجيع‌ترين شكل به قتل رساند.
1⃣1⃣
⬅️حكومت استبدادي شاه كه هر روز بر شدت اختناق مي‌افزود، راه را براي #فساد مالي خاندان و اطرافيانش هموار مي‌كرد.
⬅️بعد از روي كار آمدن #محمدرضا اوضاع جامعه از نظر شيوع فساد مالي بدتر شد، چرا كه فساد در آن زمان تنها به رضاخان و اطرافيان بانفوذ او محدود مي‌شد، اما در دوران سلطنت پهلوي دوم، از شخص شاه گرفته تا خاندان و فاميل او و دولت‌هایی که بر سر كار آمده و وابستگان آنها، همگي به چپاول اموال عمومي، رشوه‌خواري و اخاذي مشغول بودند، به طوري كه اين ميزان گستردگي، باعث شكل‌گيري اعتراضات داخلي و خارجي شد و حاكميت را با بحران #مشروعيت مواجه كرد.
⬅️این مساله به عنوان يك موضوع ملي مطرح بود؛ چرا كه به قولي «در رژيم گذشته فسادهاي زير 100 ميليون تومان را مباح مي‌شمردند.» از آن جا كه خود #دولت فاسد بود، نمي‌توانست در مقابل فساد مقامات و صاحبان قدرت و نفوذ ؛كاري انجام دهد و وقتي دولتمردان ادعاي مبارزه با فساد مالي را مي‌كردند، به سراغ چند تاجر، بازاري يا كارمند دون پايه رفته و آنها را محاكمه مي‌كردند و خود را حامي جامعه‌اي بدون مفاسد مالي مي‌دانستند
⬅️در سال‌هايي كه نفت به قيمت خوبي فروش مي‌رفت، فساد در نورچشمي‌ها بسيار زياد مي‌شد و وقتي قيمت نفت پايين مي‌آمد، بحران اقتصادي، فقر مزمن، مهاجرت روستاييان، تبعيض و شكاف طبقاتي و هزار و يك معضل ديگر در جامعه شيوع پيدا مي‌كرد؛ اين موضوع نتيجه سياست‌هاي غلط و سوءاستفاده‌هاي مالي كلان و نيز برداشت‌ها و حيف و ميل‌هاي بي‌حساب و كتاب ثروت عمومي بود
1⃣4⃣