#چگونه_فیلم_ببینیم
#قسمت_8⃣
✅ تجزیه و تحلیل فیلم و ادبیات
📌 آلفرد هیچكاك گفته است: «دوست ندارم فیلم تكهای از زندگی باشد چون مردم با چنین چیزی توی خانهشان، توی خیابان یا حتی جلوی یك سالن سینما روبهرو میشوند... ساختن یك فیلم یعنی اول از همه تعریف كردن یك داستان. احتمال وقوع چنین داستانی ممكن است اندك باشد اما هرگز نباید پیشپا افتاده و معمولی باشد. درام، به هر جهت همان زندگی است كه لحظات خستهكنندهاش را درآوردهایم.»
📌 سینما خصوصیاتی دارد كه آن را از نقاشی، مجسمهسازی، رمان و نمایشنامه مجزا میکند. البته چیزی كه در سینما یافت میشود كه خواستاران زیادی دارد و خیلی هم قدرتمندانه عمل میكند، قصهگویی آن است كه از خیلی جهات شبیه همان كاری است كه داستان كوتاه و رمان انجام میدهد. چون سینما داستانهایش را به شكلی دراماتیك ارائه میكند، حتی میشود گفت كه نزدیكی بیشتری به نمایش و تئاتر دارد. هم یك نمایش و هم یك فیلم به گونهای دراماتیك، بیش از آن كه بگویند چه شده، نشان میدهند كه چه اتفاقی رخ داده است.
📌 البته بر خلاف رمان، داستان كوتاه یا نمایش، سینما را به راحتی نمیشود بررسی كرد؛ سینما را نمیشود روی صفحههای كاغذ آورد. بررسی رمان و داستان كوتاه، نسبتاً راحتتر است چون آنها را مینویسند تا خوانده شوند. بررسی و تجزیه و تحلیل نمایش كمی دشوارتر است چون نوشته میشود تا اجرایش كنند. اما از آنرو نمایشنامه -که متكی به كلام است- منتشر میشود چون خوانندههایی كه از ذهنی قوی برخوردارند، دستكم میتوانند طرح كمرنگی از آنچه گفته شده را در ذهن مجسم كنند كه شاید روزی روی صحنه بیاید. این را در مورد فیلمنامه نمیتوان گفت، چون بخش اعظمی از یك فیلم متكی به عناصر بصری و دیگر عناصر غیركلامی است كه به راحتی نمیشود آنها را روی كاغذ آورد. تنها وقتی میتوانیم فیلمنامهای را بخوانیم و آن را بفهمیم كه فیلمی از رویش ساخته شده باشد. بنابراین خیلی از فیلمنامههایی كه منتشر میشوند، قرار نیست خوانده شوند و بلكه بناست كه یادآور فیلمی باشند. فیلمنامههای آثاری مانند پاپیون (۱۹۷۳) یا دوندهی ماراتن (۱۹۷۶) اینگونهاند.
📌 از طرفی چون مطالعه و بررسی سینما نیاز به تلاش مضاعفی دارد، نباید آن را نادیده بگیریم. اگر عموماً سینما را مورد بررسی و مطالعه قرار نمیدهیم به این معنا نیست كه وقتی فیلمی را تماشا میكنیم، باید قواعد تجزیه و تحلیل دراماتیك و داستانی آن را نادیده بگیریم. سینما و ادبیات در عناصر فراوانی با هم مشترك هستند. تجزیه و تحلیل قابل فهم یك فیلم مبتنی بر قواعدی است كه در نقد ادبی به كار گرفته میشوند. بنابراین پیش از آن كه سراغ عناصر منحصربهفرد سینما برویم لازم است نگاهی به آن دسته عناصری بیندازیم كه سینما از آن استفاده میكند تا داستان خوبی را روایت كند...
🌿 @GeraFilm1