#زندگی‌به‌طعم‌عسل
حکمت(۶)⬿ارزش راز دارى و خوشرويى
"صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ، وَ الْبَشَاشَةُ حِبَالَةُ الْمَوَدَّةِ، وَ الِاحْتِمَالُ قَبْرُ الْعُيُوبِ.
وَ رُوِيَ أَنَّهُ قَالَ فِي الْعِبَارَةِ عَنْ هَذَا الْمَعْنَى أَيْضاً [الْمُسَالَمَةُ خَبْءُ الْعُيُوبِ] الْمَسْأَلَةُ خِبَاءُ الْعُيُوبِ، وَ مَنْ رَضِيَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيْهِ"
سينه خردمند صندوق راز اوست و خوشرويى وسيله دوست‌يابى، و شكيبايى، گورستان پوشاننده عيب هاست. و يا فرمود: پرسش كردن وسيله پوشاندن عيب‌هاست و انسان از خود راضى، دشمنان او فراوانند.
حـنیفـا🇱🇧🇵🇸
#زندگی‌به‌طعم‌عسل حکمت(۶)⬿ارزش راز دارى و خوشرويى "صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ، وَ الْبَش
حفظ اسرار و حُسن رفتار:
امام(علیه السلام) در این عبارات نورانى و آنچه در ذیل آن آمده بر چهار مطلب تأکید مى کند: نخست مى‌فرماید:
«سینه عاقل گنجینه اسرار اوست» (صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ)
یعنى همان گونه که صاحبان ثروت اشیاء قیمتى را در صندوق‌هاى محکم نگاه دارى مى‌کنند، انسان عاقل نیز باید اسرارش را در دل خود پنهان دارد، چرا که اسرار او اگر به دست دوست بیفتد گاه سبب ناراحتى اوست و اگر به دست دشمن بیفتد ممکن است سبب آبروریزى او شود. به علاوه بعضى از اسرار ممکن است با سرنوشت ملتى ارتباط داشته باشد که اگر بى موقع فاش شود سبب خسارت عظیمى براى جامعه گردد.
#قسمت‌اول
به همین دلیل در حالات پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) نقل شده است: هنگامى که تصمیم بر غزوه و پیکارى با دشمن مى‌گرفت کاملاً آن را پنهان مى‌داشت. به عنوان نمونه مسئله فتح مکه بود که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) حد اکثر پنهان کارى را در آن به خرج داد که اگر این کار را نمى‌کرد و خبر به اهل مکه مى‌رسید آنها بسیج مى‌شدند و خون‌هاى زیادى در حرم امن خدا ریخته مىشد ولى پرده پوشى پیغمبر(صلى الله علیه وآله) بر این سرّ سبب شد که مکه بدون هیچ گونه مقاومت و خون ریزى تسخیر شود و فصل تازه‌اى در پیشرفت اسلام و بازگشت مخالفان به سوى حق گشوده گردد.
#قسمت‌دوم
مرحوم مغنیه در شرح نهج البلاغه خود به اینجا که مى‌رسد نکوهش شدیدى از وضع دنیاى امروز مى‌کند که انواع اسباب و وسایل براى تجسس و کشف اسرار افراد اختراع شده و به طرز وحشتناکى اسرار همگان فاش مى‌گردد.
زمانى مرحوم مغنیه چنین سخنى را گفت که هنوز مسائل امروزى اختراع نشده بود. شرایط امروز چنان است که از طریق شنودها، ماهواره ها، دوربین ها و وسایلى که مخفیانه در همه جا ممکن است به کار گذاشته شود تقریبا همه اسرار مردم را مى‌توان فاش کرد و این ناامنى عجیبى است براى دنیاى امروز و برخلاف آنچه شعار داده مى‌شود آزادى انسان‌ها را سخت تهدید مى‌کند.
#قسمت‌سوم
در حدیثى که در غررالحکم از امام(علیه السلام) نقل شده مى‌خوانیم:
"سِرُّکَ أسیرُکَ وَ إنْ أفْشَیْتَهُ صِرْتَ أسیرَهُ"
سرّ تو اسیر توست و هنگامى که آن را افشا کنى تو اسیر آن خواهى شد.
در حدیث دیگرى از امام صادق(علیه السلام) مى‌خوانیم:
"إِظْهَارُ الشَّیْءِ قَبْلَ أَنْ یُسْتَحْکَمَ مَفْسَدَةٌ لَهُ"
آشکار کردن چیزى پیش از استوار شدن آن سبب تباهى آن مى‌گردد.
#قسمت‌چهارم
بعضى افراد هستند که مى‌گویند ما سرّ خود را فقط به دوستان صمیمى مى‌گوییم غافل از این که آن دوستان صمیمى نیز دوستان صمیمى دیگرى دارند و به گفته سعدى: رازى که نهان خواهى با کس در میان منه، گرچه دوست مخلص باشد که مر آن دوست را نیز دوستان مخلص باشند همچنین مسلسل:
خامشى به که ضمیر دل خویش
با کسى گفتن و گفتن که مگوى
اى سلیم! آب ز سر چشمه ببند
که چو پر شد نتوان بستن جوى
#قسمت‌پنجم
سپس امام در دومین جمله مى‌فرماید:
«خوشرویى و بشاشت، دام محبت است» (وَالْبَشَاشَةُ حِبَالَةُ الْمَوَدَّةِ)
بدون شک افراد خوش‌رو و خوش برخورد که با چهره گشاده و لب هاى پرتبسم با دیگران برخورد مى‌کنند، دوستان زیادى خواهند داشت و به عکس، افرادى که با قیافه در هم کشیده و عبوس و خشم‌آلود با دیگران روبه رو مى‌شوند مردم از آنها متنفر مى‌گردند.
از آنجا که جلب محبت باعث اتحاد صفوف و وحدت کلمه مى‌شود، در روایات اسلامى ثواب هاى زیادى براى خوشرویى و بشاشت نقل شده است؛ از جمله در حدیثى از امیر مؤمنان على(علیه السلام) در بحارالانوار مى‌خوانیم که فرمود:
"إِذَا لَقِیتُمْ إِخْوَانَکُمْ فَتَصَافَحُوا وَأَظْهِرُوا لَهُمُ الْبَشَاشَةَ وَالْبِشْرَ تَفَرَّقُوا وَمَا عَلَیْکُمْ مِنَ الاَْوْزَارِ قَدْ ذَهَبَ"
هنگامى که برادران دینى خود را ملاقات مى‌کنید با هم مصافحه کنید و بشاشت و مسرت را در برابر آنها اظهار کنید و در نتیجه هنگامى که از هم جدا مى‌شوید گناهان شما بخشوده خواهد شد.
#قسمت‌ششم
در روایت معروفى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمده است که فرمود:
"یَا بَنِی عَبْدِالْمُطَّلِبِ إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَالْقَوْهُمْ بِطَلاَقَةِ الْوَجْهِ وَحُسْنِ الْبِشْرِ"
شما نمى‌توانید همه مردم را با اموال خود راضى کنید (چرا که نیازها بسیار زیاد و اموال کم است) بنابراین آنها را با چهره گشاده و خوشرویى ملاقات کنید (که سرمایه‌اى فنا ناپذیر و مایه خوشنودى مردم است.
تعبیر به «حبالة» (دام) اشاره به این است که حتى افرادى که از انسان گریزانند با اظهار محبت و خوشرویى به سوى وى مى‌آیند و کینه‌ها از سینه‌ها شسته مى‌شود.
در بعضى از کلمات حکما آمده است که سه چیز است که محبت را در دل برادران دینى آشکار مى‌سازد: با چهره گشاده با آنها روبه رو شدن و پیش دستى در سلام و جاى مناسب را در مجالس براى آنها مهیا ساختن.
#قسمت‌هفتم