#فقه_مقاصدی #مقدمات_بحث #بیان_مساله 13 🖋 نمونه هایی از نصوص بیان گر مقاصد شریعت: ✅ نصوص روایی: تبیین مقاصد شریعت، منحصر در نصوص قرآنی نیست، بلکه نصوص روایی فراوانی به بیان مقاصد شریعت پرداخته اند که به عنوان نمونه، از روایت ذیل می توان یاد کرد: 🔆 عن النبی (صلی الله علیه و آله و سلم): انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق. 🔅پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم): من برای تتمیم مکارم اخلاقی، مبعوث شده ام. 📚 بحار الانوار، ج 16، ص 260. ✨نتیجه آن است که، هیچ یک از احکام شریعت، معارض و ناسازگار با این هدف، جعل و تشریع نشده است. ادامه دارد... @Hoseinmehrali

#اصول_فقه ۸۳ #مقاصد_شریعت ۱ #بیان_مساله ۲ 🖋 از یک سو می دانیم که تعالیم دین مبین اسلام، برگرفته از وحی و اراده خداوند متعال است و از سوی دیگر می دانیم که هیچ یک از افعال و اراده های خداوند سبحان، لغو و بیهوده و بی هدف نمی باشد. ✅ از سوی سوم، می دانیم که اسلام، اکمل ادیان و خاتم ادیان است و در نتیجه توانایی پاسخگویی به تمامی نیازهای بشریت تا پایان هستی را خواهد داشت. 🔆 یکی از اندیشه هایی که در قرن معاصر، جانی دوباره یافته است، این است که بسیاری از مسائل مستحدثه فقهی را می توان با توجه به اهداف و مقاصد شارع حکیم، حل و فصل نمود. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۸۴ #مقاصد_شریعت ۲ #بیان_مساله ۲ 🖋 افعال انسان ها، گاهی هدف مند است و گاهی بی هدف. به افرادی که افعال هدف مند دارند، حکیم گویند. در بسیاری از موارد، افعال هدف مند انسان ها، در راستای رفع نواقص و تامین نیازی های ایشان است، ولی خداوند متعال، از هر نقص و نیازی مبرا است. بنابراین، حکیمانه بودن افعال الهی، اقتضای ذات و حکمت او است. ✅ ارسال رسل، انزال کتب و تشریع مقررات، فعل خداوند حکیم است و بر اساس مطالب پیش گفته، کاملا هدف مند است و این اهداف، در نصوص دینی، تبیین شده است. 🔆 نصوص دینی اعم از آیات و روایات، گاهی بیان گر احکام شرعی هستند و گاهی بیان گر اهداف و مقاصد شریعت. تکلیف فقیه در قبال نصوص بیان گر احکام شرعی روشن است زیرا بیش از هزار سال است که فقها به این نصوص پرداخته و از این طریق، احکام شرعی را استخراج می نمایند که خلاصه روند آن عبارت است از: در موارد وجدان نص، ابتدا سند و دلالت این نصوص را بررسی می نمایند و سپس اگر معارض داشت، بر اساس ضوابط باب تعارض، رفع تعارض می نمایند و اگر معارض نداشت، به افتا می پردازند. در موارد فقدان نص نیز از طریق اصول عملیه، حکم ظاهری را کشف می نمایند. ✨ سوال اصلی این است که تکلیف فقیه در قبال نصوص بیان گر اهداف و مقاصد شریعت چیست؟ 🔅 در فرآیند استنباط احکام شرعی، یا در برآیند آن، نصوص بیان گر اهداف و مقاصد شریعت، چه کارکرد و جایگاهی دارد؟ ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۸۵ #مقاصد_شریعت ۳ #بیان_مساله ۳ 🖋 تحقیق در این مساله، صرفا اختصاص به علم فقه ندارد، بلکه در تمامی علوم اسلامی که با نصوص دینی سر و کار دارد، مطرح است؛ زیرا تکلیف هر پژوهشگری در مقابل نصوص بیان گر اهداف و مقاصد شریعت، باید روشن و واضح باشد تا دریافت های او از سایر نصوص و تولیدات علمی وی، از اعتبار کافی برخوردار شود. ✅ به عنوان مثال، محققی که در علم اخلاق، مطالعه و تحقیق می نماید، قبل از بیان و استنتاج گزاره های اخلاقی، باید از جایگاه نصوص بیان گر مقاصد شریعت، در روند استنتاج این گزاره ها، آگاه باشد، زیرا در غیر این صورت، ممکن است به بیراهه رود و در استخراج دقیق نظام اخلاقی دین مبین اسلام، دچار اشتباه شود و به تبع، در استنباط سلول ها و گزاره های این نظام نیز، به اشتباه افتد. 🔆 همین روند با همین توضیح، در سایر علوم اسلامی نیز مطرح است، زیرا چه در روند استنباط گزاره های جزئی هر کدام از این علوم و چه در روند استخراج نظام کلی حاکم بر آن علم، باید از قبل، تکلیف پژوهشگر با مقاصد کلی شارع حکیم و نصوص بیان گر مقاصد شریعت، روشن شده باشد تا در تمام این مراحل و قدم به قدم، از انطباق تک تک اجرای آن علم با اهداف و مقاصد کلی شارع حکیم، اطمینان حاصل نماید. ✨ نتیجه آن است که پژوهش در علوم روان شناسی اسلامی، کلام اسلامی، اخلاق اسلامی، سیاست اسلامی، تاریخ اسلامی، اقتصاد اسلامی و ... و ترسیم نظامات حاکم بر این علوم، بدون تعیین تکلیف مقاصد شریعت، امکان پذیر نیست. 🔅البته تحقیق در هر کدام از این علوم، مجال و نوشتار جداگانه ای می طلبد و این مختصر بر آن است تا این مساله را در علم فقه بررسی نماید تا تکلیف فقیه در قبال نصوص بیان گر مقاصد شریعت، روشن گردد؛ و البته واضح است که این کار، راه را برای تعیین تکلیف جایگاه این نصوص در دیگر علوم نیز بسیار هموار و آسان می نماید. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945

#اصول_فقه ۸۶ #مقاصد_شریعت ۴ #بیان_مساله ۴ 🖋 در رابطه با اهداف و مقاصد شارع حکیم، چهار حیطه قابل بحث و بررسی است: 1. اهداف و مقاصد دین 2. اهداف و مقاصد فقه 3. اهداف و مقاصد برخی ابواب یا طائفه ای از احکام فقهی 4. اهداف و مقاصد یک حکم فقهی. ✅ قسم اول را در فلسفه دین مورد تبیین و تحقیق قرار می دهند و روشن است که پاسخ های مربوط به آن، در فلسفه فقه، بی تاثیر نخواهد بود؛ چرا که که اهداف شارع حکیم از فقه، همسو با اهداف او از دین است و این دو به هیچ وجه نمی توانند ناسازگار باشند. 🔆 قسم دوم در حقیقت، محل نزاع اصلی این تحقیق است و پاسخگویی به آن، ارتباط مستقیم با نتیجه این بحث خواهد داشت. ✨ قسم سوم نیز مانند قسم دوم، ارتباط مستقیم با نتیجه این تحقیق دارد، اگر چه ثمره آن، محدود به همان ابواب فقهی یا طوائف خاص از احکام است و ثمره گسترده قسم پیشین را نخواهد داشت. تذکر این نکته نیز ضروری است که اهداف و مقاصد ابواب فقهی نیز باید همسو با اهداف و مقاصد فقه باشد، چنان چه مقاصد فقه نیز همسو با مقاصد دین است. 🔅 قسم چهارم، همان مبحثی است که در کتبی مانند علل الشرائع شیخ صدوق (رضوان الله تعالی علیه) و ...، مطرح شده است که از موضوع این تحقیق، خارج است و در اصطلاح به آن، «ملاکات احکام» یا «علل الشرایع» می گویند. روشن است که ملاک هر حکمی نیز باید همسو با اهداف و مقاصد باب فقهی باشد که در آن واقع شده است، چنان چه مقاصد ابواب نیز همسو با مقاصد فقه است. ادامه دارد... 📚 کانال پژوهش های اصولی https://eitaa.com/joinchat/1772093454C44c5b95945