#ادامه
#بخش_سوم
۳.۱ - #شرایط_نواب_عام
👈شرایطی که از سوی ائمه (علیهم‌السّلام) برای نایبان عام ذکر شده، عبارت است از این که آنان باید از #راویان_احادیث_اهل_بیت (علیهم‌السّلام)، #فقیه، #با_تقوا، #مطیع_اوامر_الهی، #حافظ_دین، مخالف با هواهای نفسانی و... باشند.
این شرایط، در روایات مختلفی بیان شده است:
◀️۱- امام صادق (علیه السلام)
هر کس از شما، حدیث ما را روایت کند و در حلال و حرام ما نظر افکند، و احکام ما را شناخته باشد، او را به عنوان #حاکم #قبول_کنید؛ زیرا من، او را حاکم بر شما قرار دادم.»(۸)
◀️۲- امام صادق (علیه السلام) در حدیث دیگری می‌فرماید:
.. امّا هر کدام از فقها که نگهدار نفس خود و حافظ دینش باشد و با هواهای نفسانی مخالفت کرده، مطیع اوامر الهی باشد، #عوام باید از او #تقلید کنند...»(۹)
◀️۳- امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) نیز در پاسخ به سؤالی که از آن حضرت در مورد تکلیف شیعه در دوران غیبت، شده بود، می‌فرماید:
؛ امّا در حوادثی که رخ می‌دهد، به راویان احادیث ما مراجعه کنید. آنان، #حجّت_من بر شما هستند و #من_حجت_خدا هستم...»(۱۰)
♻️هر چند نبوّت با پیامبری رسول گرامیاسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) خاتمه یافته، ولی ختم نبوت، ختم راهنمایی الهی (وحی) است و نه ختم رهبری الهی (یعنی امامت)؛ چرا که امامت و نبوت، دو منصب و دو شان هستند که احیاناً قابل تفکیک‌اند.» [۱۱]
و چون اسلام به عنوان آخرین دین و کامل‌ترین دین است، باید #همیشه فردی برای #هدایت_و_رهبری_جامعه وجود داشته باشد. بعد از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) این منصب، از سوی خداوند، به امامان معصوم (علیه السلام) واگذار شده است و چون آخرین امام (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) مستور شده و غایب شده‌اند، برای اداره‌ی جامعه در دوره‌ی غیبت، نایبان عامی تعیین شده‌اند که عهده‌دار وظیفه‌ی رهبری جامعه در این دوره هستند؛ البته، معلوم است که برخی از کمالات و مقامات ائمه‌ی معصومین (علیهم‌السّلام) قائم به نفس قدسی آنان است، مانند ولایت تکوینی و #علم_غیب و... این نوع مقامات، نه نیابت بردار است و نه نیاز به این است که در زمان غیبت، در این مناصب هم نیابتی باشد، امّا مناصب دیگر، از قبیل فتوا و بیان احکام الهی و منصب قضا و #فصل_خصومت_و_زعامت و رهبری جامعه و اداره‌ی امور مملکت اسلامی، قطعاً، از وظایف نایب عام امام زمان (علیه السلام) به شمار می‌آید. بنابراین، می‌توان گفت، اساسی‌ترین و مهم‌ترین ویژگی نایبان عام، #جانشینی_پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) است، بدین معنا که چون نایب عام، #قائم_مقام_امام است، پس خود به خود، همه‌ی رسالت‌ها و وظایف اجتماعی آنان به وی #منتقل می‌شود.
🔰امام صادق (علیه السلام) در این مورد می‌فرماید: «علماء، وارثان انبیایند. این وراثت، برای درهم و دینار نیست، بلکه #علم_را_به_ارث_گذاشته‌اند. پس کسی که از آن علم بگیرد، بهره‌ی فراوانی نصیبش خواهد شد.»[۱۲]
#ادامه👇
#پرسش
👈چرا امامان معصوم(ع) با این‌که می‌دانستند در چه زمانی و چگونه به #شهادت می‌رسند، کاری انجام ندادند؛ یعنی از این حادثه‌ای که در پیش رو بود، جلوگیری نکردند؟!
#پاسخ_اجمالی
♻️در این‌که آیا ائمه(ع) به صورت تمام و مطلق #علم_غیب به تمام وقایع و حوادث آینده، از جمله زمان و مکان شهادت خود داشتند، محل بحث و بررسی است. بر فرض ثبوت علم امامان از طریق غیب به زمان و مکان شهادتشان باید گفت:
◀️اوّلاً: هر انسانی روزی می‌میرد و اگر کسی هر اندازه هم #علم داشته باشد، از این قاعده مستثنا نیست. پس علم شخص مانع از مرگ و یا شهادت او نمی‌شود.
◀️ثانیاً: #قضا_و_قدر خداوند اگر حتمی شود به هیچ وجه عوض شدنی نیست.
◀️ثالثاً: علم امامان از طریق غیب به زمان مکان شهادتشان فقط علم به یک واقعۀ حتمی است و #رضایت آن بزرگواران به این قضا و قدر موجب ترفیع درجات آنها می‌شود.
♻️بنابر این، جلوگیری نمودن از بهترین مرگ؛ یعنی شهادت که مطابق با خواست حتمی خدای متعال است، معنایی غیر از عدم رضایت به خواست خداوند، ندارد که چنین امری نه تنها از آنان بعید است، بلکه آنچه را که از گفتار و کردار آنها استفاده می‌شود، این است که آنها راضی به قضای الاهی و #تسلیم_امر_پروردگار بودند.
#پاسخ_تفصیلی
🔰برای روشن شدن پاسخ ضروری است، ابتدا نحوۀ #علم_امامان(ع) به صورت خیلی خلاصه بیان شود، آن‌گاه ببنیم ائمه(ع) با این‌که به مرگ و شهادت خود علم داشتند؛چرا از آن جلوگیری نمی‌کردند!
در این‌که آیا امامان معصوم،علم غیب مطلق و تمام به امور داشتند؛ یعنی به #تمام_وقایع و حوادث گذشته و آینده از جمله زمان و مکان شهادت خود علم داشتند، محل بحث و اختلاف است. طبق آموزه‌های قرآنی، علم به غیب به صورت تام و تمام فقط در اختیار خداوند است؛ زیرا او است که احاطۀ همه جانبه بر تمامی عالم دارد. این معنا از آیات، 4 سورۀ رعد، 20 سورۀ یونس و 65سورۀ نحل استفاده می‌شود. بنابراین، عده‌ای با استفاده از این‌گونه آیات منکر علم ائمه به صورت وسیع و گسترده؛ مانند علم به زمان و مکان شهادتشان هستند.
◀️اما اکثر علمای شیعه، با استفاده از برخی آیات قرآن؛ نظیر: آل عمران، 179 و جن، 26 و 27 که می‌فرمایند: خدواند علم غیب را در اختیار رسولان قرار می‌دهد، معتقدند که اولیای الاهی، نیز اجمالاً از غیب آگاهی دارند. این معنا هم‌چنین از روایات ائمه استفاده می‌شود. امام صادق(ع) در این باره می‌فرماید: "هنگامی که امام اراده می‌کند، چیزی را بداند، خدا به او #تعلیم می‌دهد".[1]
#ادامه👇