🔹 صدور پیام به مناسبت درگذشت همسر حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی جمعی از فضلاء و اساتید حوزه و دانشگاه به مناسبت درگذشت همسر حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی پیامی صادر کردند. متن این پیام به گزارش خبرگزاری حوزه چنین است: بسم‌الله الرحمن الرحیم "هُمْ وَأَزْوَاجُهُمْ فِی ظِلَالٍ عَلَی الْأَرَائِکِ مُتَّکِئُونَ" درگذشت اندوه‌بار بانوی فرهیخته، همراه و همسر صالحۀ جناب حجت‌الاسلام والمسلمین مهریزی مایه تأسف و تاثر شد. آن زنده‌یاد معلمی سخت‌کوش، دانشوری پرتلاش و مصداق روشن «متعلم فی سبیل النجاه» بود. سال‌های دشوار بیماری را با نگاهی زیبا و عارفانه به زندگی با صبوری و شکوری تحمل کرد و در همان روزگاران نیز از تعلیم و تعلّم باز نایستاد. جناب استاد مهریزی هم این سال‌های رنج و درد را با تلاش فراوان، مهرورزی و شکیبایی تحمل کرد و در تمام این مدت از تلاش‌های آموزشی و پژوهشی خود نکاست. از خداوند رحیم و غفور برای آن بانوی مکرمه روح وریحان و غفران و رضوان وحشر با اولیاء الرحمن و برای بازماندگان بویژه همسر مکرم و فرزندان گرامی اجر و شکیبایی وتسلای خاطر مسئلت می‌کنیم. مسعود آذربایجانی ـ عبدالرحیم اباذری ـ محمد اسفندیاری ـ محمدحسین اشعری ـ مجتبی الهی ـ محسن الویری ـ علیرضا امینی ـ هادی انصاری ـ ناصرالدین انصاری ـ عبد الرضا ایزدپناه ـ رضا برنجکار ـ علی بنایی ـ حمید پارسانیا ـ حسن پویا ـ محمد تقدیری ـ محمود تقی‌زاده داوری ـ محمد جعفری ـ رسول جعفریان ـ محمودرضا جمشیدی ـ محسن جوادی ـ مرتضی جوادی آملی ـ کاظم جواهری ـ سیدفرید حاج سیدجوادی ـ ابوالفضل حافظیان ـ محمدحسین حسین‌زاده بحرینی ـ سیدمحمدرضا حسینی جلالی ـ عبد الحسین خسروپناه ـ حامد الخفاف ـ علی راد ـ محمد رحمانی نیشابوری ـ حسین رحیمیان ـ ناصر رفیعی ـ محمدرضا زایری ـ علی‌اکبر زمانی‌نژاد ـ محمدتقی سبحانی ـ علی‌رضا سبحانی ـ سیداحمد سجادی جزی ـ محمدمهدی سخنور ـ حسین شایعی ـ سیدمحمدجواد شبیری ـ سیدعلی شبیری ـ محمود شریفی اقدم ـ حمیدرضا شریعتمداری ـ سیدمحمدکاظم شمس ـ علی شیروانی ـ محسن صادقی ـ محمدحسن صافی گلپایگانی ـ سیدعباس صالحی ـ حسن طارمی‌راد ـ سیدمحمدکاظم طباطبائی ـ سیدمحمد طباطبائی یزدی ـ احمد عابدی ـ علی عباسی ـ سیدمحمود علوی ـ ابوالقاسم علیدوست ـ مهدی غروی قوچانی ـ علی‌اکبر فصیحی ـ محمدهادی فلاح‌زاده ـ محمدحسین فلاح‌زاده ـ عبدالهادی فقهی‌زاده ـ سیدعلی قاضی عسکر ـ محمد قاینی ـ محسن کافی ـ علی کورانی ـ محمود گلزاری ـ نجف لک‌زایی ـ احمد مبلغی ـ محمدجواد محمودی ـ علی مختاری ـ رضا مختاری ـ سیدمحمدجعفر مرتضی‌العاملی ـ محمدرضا مروارید ـ سیدمحمود مدنی بجستانی ـ علی‌اکبر مسعودی خمینی ـ عبدالهادی مسعودی ـ محمدحسن مظاهری ـ محمدمهدی معراجی ـ محمدحسن معزالدینی ـ محمدهادی مفتح ـ محمدعلی مهدوی‌راد ـ محمدحسن مهدوی مهر ـ سیدعلی موسوی گرمارودی ـ محمدعلی میرزایی ـ علی نظری‌منفرد ـ محمدرضا نائینی ـ سیدجعفر نبوی ـ احمد نجمی ـ سیدعبدالفتاح نواب ـ اصغر هادوی کاشانی ـ سیدمحمد واعظ موسوی ـ علی ورسه‌ای ـ احمد واعظی ـ محمدرضا یوسفی ـ هادی یوسفی غروی ۱۴ اردی‌بهشت ۱۴۰۱ @MohsenAlviri

🔸 ارسال نامه در اعتراض به طرح "استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها" در واکنش به طرح "استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها" به عنوان نماینده کارگروه تخصصی برنامه‌ریزی، گسترش آموزش عالی و تحول علوم تاریخی وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری و شورای تحوّل و ارتقای علوم انسانی و پس از مشورت با اعضای محترم این کارگروه، نامه زیر خطاب به رییس محترم مجلس و رونوشت به وزیر محترم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارسال شد. جناب آقای دکتر قالیباف (دام عزه) رئیس محترم مجلس شورای اسلامی با سلام و تحیت؛ خبر بسیار نگران‌کننده ارائۀ طرح «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» در مجلس شورای اسلامی، با شعار «ایجاد اشتغال زاینده» و نیاز «بازنگری قوانین کنونی»، شوکی دلهره‌آور برای تاریخ‌پژوهان، باستان‌پژوهان و همه دوستداران فرهنگ، میراث فرهنگی و هویت سرزمین عزیزمان ایران بود. «کارگروه تخصصی برنامه‌ریزی، گسترش آموزش عالی و تحول علوم تاریخی» وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، بر پایه مأموریت ذاتی خود برای صیانت از مرزهای علمی و امتداد اجتماعی رشته‌های تاریخ متناسب با آرمان‌ها و ارزش‌های جمهوری اسلامی ایران، ضمن تشکر از موضع‌گیری شایسته انجمن‌های علمی که باید همواره پرچمدار مطالبات علمی و صنفی دانشگاهیان باشند، اعلام می‌دارد همسو با دیگر نهادها، مجموعه‌های مرتبط با حوزه میراث فرهنگی کشور، استادان، دانشجویان، پژوهشگران و مجموعه دلسوزان تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران که در بیانیه‌های اعتراضی خود جنبه‌های نادیده گرفته شده، ایرادات و کاستی‌های گسترده حقوقی و قانونی، هویتی و فرهنگی، دینی و عرفی و بسیاری موارد دیگر این طرح را بیان داشتند –بنابراین از تکرار آنها پرهیز شد- این ضرورت اساسی را برای خود و همه آحاد جامعه یادآور می‌شود که حوزه‌های هویتی، میراثی و فرهنگی کشور بسیار پیچیده و چند لایه هستند و هرگونه تصمیم‌گیری، سیاستگذاری و اقدام در این محورها نه تنها اکنون بلکه تمام ادوار آینده این سرزمین و میراث بشری و جهانی را تحت تآثیر قرار خواهد داد، بنابراین ورود به اینچنین ساحتی نیازمند اقدامات کارشناسی متخصصان به صورت کامل، دقیق، بدون سوگیری خاص، با لحاظ داشتن همه جوانب و پیامدها، در نظر داشتن مقوله تعارض منافع و رعایت کامل مصالح ملی اکنون و آیندگان است. در پایان یادآور می‌شود، دانش آموختگان رشته‌های تاریخ همچون دیگر آحاد دلسوز و دغدغه‌مند ایرانی، به هیچ وجه راضی نیستند با بهانه ایجاد اشتغال و درآمد در حوزه میراث و گردشگری و یا دیگر دلایل فاقد پشتوانه، چنین طرح‌های غیرکارشناسی را منفعلانه شاهد باشند. این در حالی است که بارها و از طریق مجاری قانونی پیشنهادهای دقیق و مشخص برای اشتغال دانش‌آموختگان رشته‌های تاریخ، و دیگر رشته‌های علمی با نمایندگان محترم مردم ایران مطرح شده است و برای به فعلیت درآوردن آنها، جامعه علمی کشور آماده همکاری است. بر این اساس کارگروه علوم تاریخی مؤکداً درخواست خارج شدن این موضوع از دستور کار مجلس را دارد. توفیق نمایندگان محترم در انجام شایسته وظایف نمایندگی مردم ایران را از درگاه الهی خواستاریم. محسن الویری ـ مدیر کارگروه تخصصی برنامه‌ریزی، گسترش آموزش عالی و تحول علوم تاریخی وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری و شورای تحوّل و ارتقای علوم انسانی ۲۶ اردی‌بهشت ۱۴۰۱ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن نامه به رئیس محترم مجلس در قالب پی‌دی‌اف @MohsenAlviri

🔹 انتشار مقاله "تأثیر آموزه‌های اهل بیت علیهم السلام بر آورده‌های زبانی مردم بیهق (سبزوار)" در شماره بیست و یکم فصلنامه شیعه‌پژوهی (سال هشتم، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ ش.، صص  ۴۷ ـ ۷۱) ، مقاله "تأثیر آموزه‌های اهل بیت علیهم السلام بر آورده‌های زبانی مردم بیهق (سبزوار)" که برگرفته از رساله دکتری سرکار خانم دکتر فرشته کوشکی است، همراه با نام سرکار خانم دکتر زهرا روح‌الهی امیری (استاد محترم مشاور ساله) و نام بنده (استاد راهنما) منتشر شده است.  در این مقاله، پس از اشاره به پیشینه تشیع مردم بیهق (سبزوار) و توضیح در باره چگونگی اثرگذاری باورهای شیعی بر ابعاد مختلف زیست اجتماعی مردم، آورده‌‌های زبانی مردم بیهق با بر پایه پنج محور نام‌ها و القاب، اذان، تکیه کلام‌ها، نوحه‌ها و مراثی، و شعر در بازه زمانی ورود اسلام به منطقه تا قرن دهم هجری مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله که با بهره بردن از منابع کتابخانه‌ای تدوین شده، نشان داده است که آورده‌های زبانی مردم بیهق تا پیش از ظهور صفویه تا چه اندازه متأثر از آموزه‌های اهل بیت علیهم السلام بوده است.  متن کامل مقاله به پیوست در دسترس است. ۱۱ خرداد ۱۴۰۱ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن کامل مقاله تأثیر آموزه‌های اهل‌بیت علیهم السلام بر آورده‌های زبانی مردم بیهق @MohsenAlviri

🔸 انتشار مقاله "ساز و کار تغییر اجتماعی از دیدگاه قرآن با تکیه بر سیر نزول" در صفحات ۴۷ تا ۸۲ شماره سوم سال نهم و شماره پیاپی ۳۵ (زمستان ۱۴۰۰) فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، مقاله "ساز و کار تغییر اجتماعی از دیدگاه قرآن با تکیه بر سیر نزول" که برگرفته از رساله دکتری آقای دکتر محمدحسن اخلاقی است، همراه با نام استاد راهنمای رساله منتشر شده است.  چکیده این مقاله با اندک تفاوت‌های ویرایشی در مقایسه با متن چاپ شده، چنین است: فهم جامعه و مسائل مربوط به آن، دست‌کم بخشی از تلاش‌های علمی دانشمندان از قدیم تاکنون بوده است. دغدغه‌ی تبیین تغییرات اجتماعی و دگرگونی‌هایی که در سطح نهادها و ساختارهای اجتماعی رخ می‌دهد و ارائه‌ی تبیینی درست از آن، مسأله‌ای بود که باعث ایجاد دانشی به نام جامعه‌شناسی شد. به دلیل نگاه به جامعه از زوایای مختلف و سطوح تحلیل متفاوت، جامعه‌شناسان دیدگاه‌های متعدد و در برخی موارد متضادّی از تغییر اجتماعی ارائه‌ کرده‌اند. دین (جهان‌بینی، شریعت و اخلاق)، انگیزه‌های روانی، اقتصاد و کُنش انسانی مهم‌ترین مولفه‌ها برای تحلیل دگرگونی‌های اجتماعی است. تدبّر در آیات قرآن و تحلیل آن‌ها بر اساس این مولفه‌ها با نظرداشت سیر نزول، می‌تواند در ارائه‌ی یک الگوی قرآنی در باب سازوکار تغییر اجتماعی راهگشا باشد. بر پایه چنین تدبری می‌توان گفت سازوکار تغییر اجتماعی از منظر قرآن، فراگردی چندبُعدی و دورانی است. در این فراگرد، جهان‌بینی و باور افراد جامعه به‌مثابه زیربنای تغییر اجتماعی بر کنش آن‌ها تأثیر می‌گذارد و باعث بازتولید یا تغییر ساختارها می‌شود، امّا این تأثیر یک‌طرفه نیست. در نهایت؛ از منظر قرآن، هرگونه تحلیلی برای فهم تغییرات اجتماعی و سازوکار آن باید بر رابطه متقابل باور و کنش افراد تمرکز کند. متن کامل مقاله به پیوست در دسترس است. ۱۳ خرداد ۱۴۰۱ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن کامل مقاله ساز و کار تغییر اجتماعی از دیدگاه قرآن با تکیه بر سیر نزول  @MohsenAlviri

🔹 انتشار مقاله "دلالات شعر الغدیر و تطبیقاته؛ دراسة أحادیة للقصیدة الجُلجُلیة" در شماره دوم سال اول مجلة نیم‌سالانه التاریخ و الحضارة  الاسلامیة؛ رؤیة معاصرة (تابستان و پاییز ۱۴۴۳ ق.)، مقاله "دلالات شعر الغدیر و تطبیقاته؛ دراسة أحادیة للقصیدة الجُلجُلیة" از صفحه ۹ تا صفحه ۳۰ منتشر شده است.  چکیده فارسی این مقاله چنین است: شعر به عنوان یکی از بنیادی‌ترین شیوه‌های انتقال معنی و پیوند با دیگران بر دو رکن اندیشه و خیال در جامه آرایه‌های زبانی استوار است. اندیشه‌ای که بر بال خیال بنشیند آسان‌تر ره به دل و ذهن مخاطب می‌برد. رویداد غدیر از همان نخستین سال‌های پس از وقوع موضوع برخی سروده‌ها بوده است. شاعران غدیر به مثابه راویان این حدیث نبوی نقشی انکارناپذیر در زنده نگاه داشتن، دوام، بر جان مخاطبان نشاندن و تبیین ابعاد مختلف غدیر داشته‌اند. این نوشتار پس از توضیحی کوتاه در باره مفهوم شعر و جایگاه آن در فرهنگ اسلامی، با مبنا قرار دادن قصیدة جُلجُلیه سروده عمرو بن العاص بن وائل (۴۳ ق.) در قرن اول هجری کوشیده است با واکاوی دلالت‌های این سروده‌، سهم شعر غدیر را در ایضاح تاریخی و تبیین ابعاد رویداد غدیر و تبدیل آن به یک نشانه هویتی برای پیروان مکتب اهل بیت علیهم السلام و یا هویت‌بخشی به آن‌ها نشان دهد. متن کامل مقاله به پیوست در دسترس است. ۱۵ خرداد ۱۴۰۱ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن کامل مقاله دلالات شعر الغدیر و تطبیقاته  @MohsenAlviri

🔸 انتشار مقاله "رهیافتی تاریخی در واکاوی مفهوم بداء در متون شیعی" مقاله‌ای با عنوان "رهیافتی تاریخی در واکاوی مفهوم بداء در متون شیعی" برگرفته از پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد آقای محمدجواد پردل همراه با نام بنده به عنوان استاد راهنما در صفحات ۳۱ تا ۵۲ سال ۵۲، شماره ۲، شماره پیاپی ۱۰۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۹ (منتشر شده در بهار ۱۴۰۱) فصلنامه جستارهایی در فلسفه و کلام به چاپ رسیده است. چکیده این مقاله، چنین است:  بداء از کاربردی ترین آموزه های معرفتی در علوم مختلف است. از این رو دستیابی به تعریف جامع از آموزۀ بداء ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است؛ چراکه بررسی آثار اندیشمندان این حوزه، حکایت از ارائۀ تعریف‌های متفاوتی از این آموزۀ شیعی تا به امروز دارد که حتی برخی، آن را خوانش دیگری از آموزۀ نسخ قلمداد کرده‌اند. جهت نیل به تعریف درست از این آموزه، پژوهش پیش رو بر آن است که از مسیر معنای لغوی و بیان عامل جدایی معنای اصطلاحی از معنای لغوی بداء، با روش توصیفی ـ تحلیلی به حضور و تطوّر تاریخی این آموزه در تألیفات شیعه پرداخته و با تکیه بر رویکرد جدید در تعریف این آموزه در دو سدۀ اخیر، مؤلفه‌هایی که از میان تعریف‌ها بیشتر مورد تکرار قرار گرفته است، را استخراج کرده و تعریف جامعی از بداء ارائه دهد و در نهایت با پیراستن قیدهایی از تعریف پیشینیان، به تکمیل تعریف بداء بپردازد. تعریف جامع بداء در دو محور (مقام ثبوت و مقام اثبات) که محور دوم آن از دو سطح (بداء در سطح شخصی و بداء در سطح عمومی) می‌باشد، در این پژوهش ارائه می‌گردد. جدا نمودن بین عنوان بداء با سایر معانی معرفتی هم‌عرض آن (نسخ، قضا و قدر) و همچنین افزودن قید “مخالفت واقعه با اخبار مخبر صادق” و تأکید بر قید “ظهر منه” از دقت‌هایی است که موجب برطرف شدن نقایص تعریف پیشنیان از این آموزه شده است. متن کامل مقاله به پیوست در دسترس است. ۱۷ خرداد ۱۴۰۱ @MohsenAlviri

مربوط به یادداشت بالا متن کامل مقاله "رهیافتی تاریخی در واکاوی مفهوم بداء در متون شیعی" @MohsenAlviri

🔹 توضیح و اعتذار در پنجاه روز گذشته به بهانه تنگی وقت و فشردگی برنامه‌ها، فرصت ارائه گزارشی از پاره‌ای فعالیت‌ها که معمولا اخبار آن در این‌جا بازتاب می‌یافت، دست نداد. امیدوارم بتوانم به تدریج آن‌ها را گزارش کنم. از دوستان عزیزی که از سر مهر از این وقفه شکایت داشتند، پوزش می‌خواهم. ۶ مرداد ۱۴۰۱ @MohsenAlviri