🔰 بارور کردن عقل و فطرت، وظیفه نهادهای نظام اسلامی
🔹جهاد تبیین، در واقع تلاش برای استخراج #حقیقت از دل #واقعیت است. باید تلاش کرد جامعه به جای دیدن واقعیتها، تمایل به شناخت حقیقتها داشته باشد.
🔺واقعیتها از جنس #وقایعاند، سطحی و زودگذر، احتیاج به تبیین و تحلیل خاصی ندارند، فقط کافی است نقل شوند به همین جهت برای طرح آنها لازم نیست انسان زحمت خاصی متحمل شود. قوای ادراکی انسان که در زمینه شناخت وقایع فعالند، #حس و #خیال و #وهم هستند.
🔺اما حقیقتها از جنس #حقاند، عمیق و دقیق به همین جهت احتیاج به تبیین و تحلیل دارند و برای بیان آنها انسان دچار زحمت میشود؛ چون باید موانع را کنار زد، شبهات و گرههای ذهنی را برطرف ساخت، استدلال و تبیین کرد، جنگ شناختی دشمن را بیاثر نمود و مخاطب را به حقیقت مسائل رهنمون شد. قوای ادراکی انسان که در رابطه با فهم حقایق فعالند، #عقل و #فطرت هستند.
🔺به دلیل فعال بودن #هیجانات و غلبه حس و خیال در بیشتر افراد، غالب آنان به دنبال اطلاع از واقعیتها و حوادثند نه حقیقتها.
🔺برای گذر جامعه از سطح ظاهریِ وقایع به لایه عمیقتر حقایق، باید #عقل، #فکر، #فطرت و #وجدان جامعه را بیدار و بارور ساخت، همان رسالتی که انبیاء الهی در رابطه با جوامع بشری داشتند.
🔹حضرت علی(ع) در رابطه با رسالت پیامبران الهی میفرماید: «لِیَستَأدُوهُم مِیثاقَ فِطرَتِهِ وَ یُذَکِروهُم مَنسِىَ نِعمَتِهِ ... وَ یُثیروا لَهُم دَفائِنَ العُقول»/ خطبه 1 نهجالبلاغه
🔹ترجمه: خداوند رسولانش را بر انگیخت ... تا انسانها را به فطرت انسانى و سرشت انسانیت که همراه با شرف و کرامت است برگردانَد؛ نعمتهاى فراموششده الهى را به یاد آنها بیاورَد و خِرَدهاى دفنشده را مبعوث کند.
🔺عقل و فطرت جامعه اگر احیاء شود، آن جامعه هیچگاه دچار انحراف نخواهد شد و به بیراهه نمیرود. این دو عنصر همانند دو چراغ عمل میکنند که در طوفان حوادث مسیر را روشن کرده و انسان را از فروافتادن در گمراهیها نجات میدهند.
🔺به همین جهت تمام تلاش جنود ابلیس و دشمنان ادیان الهی و به خصوص اسلام این است که عقل و فطرت جوامع را از طریق ذائقهسازیهای کاذب و سرگرم کردن انسانها به مسائل فرعی و انحرافی، بمیرانند و یا حداقل به حاشیه ببرند.
🔺کسانی که باید در مقابل این طرح حسابشده دشمن بایستند و روشنگری نمایند، در درجه اول علمای دین و در درجه دوم سایر خواص و نخبگان فکری و اندیشهای هستند که دل در گرو اسلام و انقلاب اسلامی دارند و جبهه گسترده اهل ایمان را تشکیل میدهند.
🔺تلاش اینان در بارورسازی عقل و فطرت، قطعا مصداق جهاد فی سبیلالله است و اجر فراوانی دارد. به موازات تلاش افراد، حاکمیت و نهادهای نظام اسلامی نیز باید در این زمینه سیاستگذاری، برنامهریزی و تلاش کنند. اما سوالی که مطرح میشود این است آیا نهادها و سازمانهای مختلف در ایران اسلامی در این زمینه به وظیفه خود عمل میکنند؟
🔺سیاستهای دولتها، مصوبات مجالس شورای اسلامی، رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد، برنامههای صدا وسیما و سازمان تبلیغات اسلامی، سیاستهای تبلیغی حوزه علمیه و ... تا چه میزان معطوف به این هدف بوده است؟ آیا در راستای تقویت عقل و فطرت جامعه بوده و یا بها دادن به احساسات و عواطف و پاسخ به هیجانات جامعه؟
🔺از کنار این مساله زیربنایی نباید به سادگی عبور کرد چرا که ریشه بسیاری از #دینداریها و #دینگریزیها در این موضوع نهفته است. بر اساس آیات و روایات، وظیفه حکومت اسلامی و تمامی شوون و ساختارهای آن، هدایت جامعه به سمت کمال و سعادت ابدی خود است که برای نیل به این هدف، باید ابزارها و قوای #هدایت یعنی عقل و فطرت را در جامعه بیدار و تقویت کرد.
🔺امید است نهادها و سازمانهای مختلف در نظام اسلامی با بررسی سیاستها و عملکرد خود و ارزیابی دقیقتر نسبت به رویکردها و ماموریتهای تعریف شده، علاوه بر برطرف کردن نقاط ضعف احتمالی در این زمینه، تقویت قوای ادراکی هدایت و سعادت انسانها را در دستور کار خود قرار دهند.
1403/6/13
✍️ محسن رضایی
🆔 @MohsenRezaei