✍️ #آموزش_صرفاً_آمریکایی_در_بحث_رشد_اخلاقی!
🤔 فرض کنید بین پدر و مادرتان که هر دو را به یک اندازه دوست دارید اختلافی پیش آمده و شما ناچارید از یکی از آنها طرفداری کنید، ولی دوست ندارید طرف دیگر ناراحت یا دلخور شود؛ در اینجا کار درستتر چیست؟ چرا؟
و یا
یکی از بستگان نزدیک شما به شدت مشکل مالی پیدا کرده؛ و شما هم مقداری پول در حساب خود دارید که برای یک کار بسیار ضروری در حال پس انداز هستید؛ در این موقعیت کار صحیح تر را چه میدانید؟ و چرا؟
و...
👆آنچه شما در پاسخ به این سوالات خواهید داد به #استدلال_اخلاقی مشهور است؛
از نظر روانشناسی افراد در سنین مختلف به گونه های مختلفی دست به استدلال زده و تصمیم های اخلاقی را اتخاذ میکنند. این فرایند #رشد_اخلاقی آنها را نشان میدهد.
🔺یادم هست در دورههایی که مباحث رشد در روانشناسی را تدریس میکردم وقتی به نظریه #رشد_اخلاقی_کُلبرگ میرسیدیم و معمای هانز (یکی از معماهای اخلاقی کلبرگ) را به دانشجویان #ایرانی #مسلمان #بزرگسال توضیح میدادم استدلالهایی غیر از بحث #عدالت و #انصاف میآوردند و نمیتوانستند کاملاً با استدلال هانز همراهی کنند.
🔴 دانشجویان مباحث فقه اسلامی و #حکم_الله را برای تصمیم اخلاقی پیش میکشیدند که خیلی در طبقهبندی اخلاقی کلبرگ حضور نداشت.
✅ خوب است نظریههای دیگری چون نظریه گیلیگان که #مراقبت را دیگر دلیل استدلال اخلاقی میداند یا نظریه هایت و گرام که #بنیانهای_اخلاقی پنجگانه را بهعنوان دلائل اخلاقیِ انجام یا ترک رفتارها شناسایی کردهاند نیز به دانشجویان ایرانی تدریس شود؛
🔹آنوقت شاید کمی از #آمریکایی_زدگی در روانشناسی فاصله بگیریم و به #روانشناسی_فرهنگی نزدیک شویم!
طبق مطالعات، نظریه بنیانهای اخلاقی با فرهنگ جوامع دیگر سازگاری بیشتری دارد.
♦️با این کار شاید پژوهشگران علاقمند شوند که بنیانهای اخلاقی مبتنی بر #فرهنگ_ایرانی_اسلامی را نیز شناسایی کنند!
🔶🔶پنج بنیان اخلاقی مورد اشاره:
🔹آسیب/مراقبت
🔹انصاف/ تلافی
🔹حفظ گروه/ وفاداری
🔹اقتدار/ احترام
🔹پاکی/ پرهیزکاری
#نوشتارهای_حمید_رفیعی_هنر
eitaa.com/Mohyiee
✍️#روانشناسیِ_تخدیر_یا_رهایی_بخش؟
مدتها بود در این اندیشه بودم که راه برونرفت از رویکرد تخدیری در روانشناسی چیست؟
#تخدیر؟!
بله!
✳️ روانشناسی امروز در حوزه تجویز در دام تخدیر گرفتار شده است، و به تعبیر پارگامنت، به #روانشناسی_کنترل تبدیل شده است.
گو اینکه همه رویکردها از فرویدینها گرفته تا نئو بکینها همه در پی تجویز اصولی هستند که من و تو بتوانیم خود را به نفع خواستههای دیگران کنترل کرده، با شرایط سازگار شده، خود را آسوده نگه داریم!
یا در لاک خود فرو رفته و کاری به کار دیگران نداشته باشیم، دلخوش از مسکّنی باشیم که به ما زدهاند، و در دغدغه آن نباشیم که برای دیگران چه رخ میدهد، هرکس گلیم خود را از آب برون کشد!
هدف آرامش #من است!
🔺در این وادی ممکن است جلوی چشمانمان افرادی در مشکلاتشان دست و پا بزنند و یا دچار ناراستیهایی باشند، اما آن قدر دُز تخدیرِ تجویز بالاست که گاه به پدیده #بی_احساسی_ناظر دچار میشویم!
بگذریم!
📃 دیروز، اما با مقالهای روبرو شدم که از ایده #روانشناسی_آزادی_خواهانه و رهایی بخش سخن گفته بود، آن هم از منظر #دین_اسلام!
آغازگر این ایده، مارتین بارو، روانشناس اسپانیایی الاصل سالوادوری است، او یکی از ده تاثیرگذار برتر در روانشناسی اجتماعی است که بهخاطر اندیشههای آزادیخواهانهاش جان خودش را از دست داد( ظاهرا توسط دولت آمریکا ترور شد!)
ایده او را خودتان در جای دیگر دنبال کنید،
فارغ از اینکه تمام حرفهای نویسنده مقاله مورد اشاره که تحت تاثیر مارتین بارو بوده، مورد پذیرش من باشد، اما او در ایده مذکور میخواهد روانشناسی اسلامیِ آزادیخواهانه را طرح ریزی کند، روانشناسی بر مبنای #تفکر_توحیدی.
🔹روانشناسی که نسبت به اقشار جامعه بی تفاوت نیست، فقیر و غنی نمیشناسد، نژاد و قومیت را مبنای قضاوت قرار نمیدهد، بلکه همه را انسان میبیند، آن هم از جنس #مخلوق_خداوند!
🔸نگاه توحیدی یعنی نگاه عدالت گسترانه خداوند در میان همه انسانها،
یعنی دغدغه همه افراد را داشتن، یعنی نسبت به حوادث جامعه بی تفاوت نبودن،
یعنی رهایی از تخدیر!
🔹این نگاه، آسیبهای روانی را نه صرفا امر فردی، که #تعامل_جامعه_فرد تلقی می کند.
وجود #ظلم در یک گروه، در یک خانواده، و در یک جامعه را منشأ شکلگیری آسیبهای روانی، و #عدالت را تغییردهنده و درمان کننده میداند.
نویسنده قائل است از منظر اسلام داد عدالت در اوج است، آن هم بر مدار توحید.
هرچه قدر نگاه عدالت محورانه توحیدی در یک جمع گسترش یابد، سلامت در افراد آن گروه گسترش خواهد یافت، و افراد همواره در پی نجات یکدیگر خواهند بود
و متقابلا تفکر ظلم مآبانه و تبعیض گرانه خاستگاه آسیبها و ناراستیها خواهد بود.
🤔 حال، انتخاب با ماست که کدام ایده را در جامعه خود گسترش دهیم؟
🌿🌺🍃🌸🌿
#نوشتارهای_حمید_رفیعی_هنر
eitaa.com/Mohyiee