🔻روانشناسی و جامعه شناسی در ادبیات فقهِ فردی و اجتماعی؛
✍️ استاد معظم دکتر سید صائب هاشمی نسب
(روانشناس، مجتهد، مدرس دروس خارج حوزه علمیه قم)
در عصر حاضر،تحولات شگرفی در زمینههای روانشناسی و جامعهشناسی به وقوع پیوسته است که نیاز به بررسی و تحلیل در قالب ادبیات فقه فردی و اجتماعی را بیش از پیش ضروری میسازد.انسان معاصر با چالشها و پیچیدگیهای جدیدی روبهرو است که نمیتوان آنها را صرفاً از منظر دینی و دستوری مورد ارزیابی قرار داد.این مسأله بهخصوص در زمینههای اعتقادی و باطنی مطرح میشود که گاهی اوقات نمیتوانند پاسخگوی نیازهای واقعی و پیچیدهی روحی و اجتماعی افراد باشند.
#روانشناسی بهعنوان علمی که به مطالعه رفتار و فرآیندهای ذهنی انسان میپردازد،میتواند بهعنوان یک ابزار کلیدی در فهم بهتر انسان و جامعهی معاصر در نظر گرفته شود. از سوی دیگر،جامعه شناسی نیز با بررسی ساختارها و روابط اجتماعی به ما کمک میکند تا درک عمیقتری از وضع موجود و چالشهای اجتماعی پیدا کنیم.
🔺 برای مطالعه ی ادامه مبحث،میتوانید به لینک زیر مراجعه فرمایید.
لینک مبحث 👉
I🆔I @Noorshariat
◾القسم الثاني من العبادة المكروهة
294- قوله: «و امّا القسم الثاني: ... الخ».
تتعلق هذه العبادات ببدائل، مثل الصلاة في الحمام. فإذا كان النهي عن ذلك مستندًا إلى ما ذُكر في القسم الأول من الوجهين، فقد يكون أيضًا بسبب وجود حزازة في الطبيعة المأمور بها، مما يؤدي إلى أن يكون ثواب تلك الطبيعة أقل بسبب تلك الحزازة، في حال كانت الطبيعة المأمور بها، بغض النظر عن الخصوصيات، تحمل مقدارًا من المصلحة والرجحان. وقد تنقص تلك المصلحة بسبب وجود خصوصية معينة تؤدي إلى تنافر، كما هو الحال في الصلاة في الحمام، حيث تتعارض مع ما يُعتبر "فسطاط الدين" و"معراج المؤمن"، رغم أن الصلاة في الحمام قد لا تكون في حد ذاتها حزازة أو واجبة.
من جهة أخرى، قد تزداد المصلحة بسبب وجود خصوصية تعزز التوافق، كما في الصلاة في المسجد، أو قد تبقى المصلحة كما هي، كما في الصلاة في المنزل، حيث لا يوجد تنافر أو توافق شديد.
وبذلك، يتضح أن طلب الترك في هذا السياق ليس بسبب انطباق عنوان وجودي يحمل نقصًا، كما في الوجه الأول، بل بسبب خصوصية وجودية لفرد معين من الطبيعة، مما يجعل ذلك الفرد، كطبيعة خاصة، أقل مصلحة من الطبيعة في حد ذاتها. وبالتالي، يكون النهي متعلقًا بتلك الحزازة، لكنها ليست بالدرجة التي تؤدي إلى نقص في الوجوب، بل تبقى المصلحة كافية للوجوب، رغم أنها قد تكون أقل من مصلحة الطبيعة التي قد تتضمن أكثر من المقدار المطلوب للوجوب.
لذا، يبقى الفرد واجبًا، ويُعتبر النهي بمثابة إرشاد ونصيحة للمطلوب منه، لتوجيهه نحو اختيار الفرد الكامل الذي يمكنه من تحقيق أعلى مراتب الثواب المقررة لتلك الطبيعة.
والفرق بين الإرشاد في هذا القسم والقسم الأول واضح تمامًا، حيث إن السبب هنا هو النقص في أصل ما تعلق به النهي، بينما في القسم السابق كان مجرد إرشاد إلى عنوان راجح دون حزازة. وبالتالي، تكون الكراهة تعني أن الثواب للمنهي عنه أقل مقارنة بما أُعد للطبيعة من المصلحة في حد ذاتها، ولا يُعتبر ذلك دليلاً على ضرورة القول بالكراهة بالنسبة لكل ما هو مرجوح مقارنة بشيء آخر.
📚النهاية في توضيح الكفاية، تعليق الأستاذ المعظم العلامة المحقق السيد صائب الهاشمي نسب، الجزء الأول.
#إجتماع_الأمر_و_النهی
#کفایة_الأصول
#النهایة_فی_توضیح_الکفایة
𖣐اللّٰهُمَــ؏َجِـلْ لِوَلیــِـــڪَ الـْفَرَّج𖣐
♡⠀ 〇⠀ ⎙⠀ ⌲
ˡⁱᵏᵉ ᶜᵒᵐᵐᵉⁿᵗ ˢᵃᵛᵉ ˢʰᵃʳᵉ
I🆔I @Noorshariat
نور شریعت
منتخب غایة الوصول فی شرح الأصول - تعریف علم الأصول.pdf
1.29M
🔹 منتخب کتاب غایة الوصول فی شرح الأصول (تعریف علم اصول)، تقریرات درس خارج اصول استاد معظم دکتر سید صائب هاشمی نسب «دام ظله» ، این کتاب شریف بحول قوه الهی تقریبا در 20 جلد جمع آوری و تدوین خواهد شد.
🔸 منتخب كتاب غاية الوصول في شرح الأصول (تعريف علم الأصول)، تقارير لدروس الخارج الأصول أستاذنا المعظم الدكتور السيد صائب الهاشمي نسب «دام ظله»، هذا الكتاب الشريف بحول قوة الله سيتم جمعه وتدوينه تقريباً في 20 مجلداً.
#غایة_الوصول_فی_شرح_الأصول
#علامه_محقق_دکتر_هاشمی_نسب
𖣐اللّٰهُمَــ؏َجِـلْ لِوَلیــِـــڪَ الـْفَرَّج𖣐
♡⠀ 〇⠀ ⎙⠀ ⌲
ˡⁱᵏᵉ ᶜᵒᵐᵐᵉⁿᵗ ˢᵃᵛᵉ ˢʰᵃʳᵉ
I🆔I @Noorshariat
May 11
◾علّامه جلیل القدر محمّد باقر مجلسی رَحِمَهُ الله مینویسند:
در بعضی از تألیفات أصحاب دیدم روایت شده وقتی هارون الرشید لعنة الله عليه تصمیم گرفت که امام موسی بن جعفر را به قتل برساند ، کُشتن حضرت را به هریک از سربازان و سپاهيان خود که پیشنهاد کرد ، قبول نکردند. نامهای به کارگزاران خود در ممالک فرنگ نوشت که برایم گروهی پیدا کنید که خداوند و رسولش را نشناسند ، من میخواهم در کاری از آنها کمک بگیرم. گروهی را فرستادند که از اسلام و زبان عربی هیچ چیز نمیدانستند و پنجاه نفری میشدند. وقتی نزد رشید رسیدند ، به آنها احترام نمود و از آنها پرسید پروردگار شما کیست؟ و پیامبرتان چه کسی است؟ گفتند ما هرگز پروردگار و پیامبری نمیشناسیم. رشید آنها را وارد خانهای که إمام علیه السّلام در آن جا زندانی بودند نمود تا حضرت را بکُشند و خودش از روزنه اتاق به تماشای آنها نشست. همینکه چشمشان به إمام افتاد ، سلاحهای خود را انداختند و بدنشان به لرزه درآمد و به سجده افتادند و به جهت رحم کردن به ایشان گریه میکردند. إمام علیه السّلام شروع کردند دست بر سر آنها کشیدن و به زبان خودشان با آنها صحبت کردن و آنها اشک میریختند.
وقتی هارون این صحنه را دید ، ترسید فتنهای برپا شود ، بر سر وزیرش فریاد کشید که آنها را بیرون بیندازد. آنها به جهت احترام حضرت عقب عقب رفتند و سوار بر اسبهای خود شدند و بدون اینکه با هارون حرفی بزنند به طرف شهر خویش براه افتادند.
📚 بحارالأنوار ۴۸ / ۲۴۸.
#شهادت_امام_کاظم_علیه_السلام
𖣐اللّٰهُمَــ؏َجِـلْ لِوَلیــِـــڪَ الـْفَرَّج𖣐
I🆔I @Noorshariat
نور شریعت
🔻نگاهی به روحانیت سنتی و سیاست اسلامی: چالشها و تناقضها؛
✍️ استاد معظم سید صائب هاشمی نسب «دام ظله»
امروزه، به دلیل نوسانات سیاسی و اجتماعی، توجه ویژهای به نقش روحانیت در شکلدهی و هدایت جامعه وجود دارد. بهویژه در کشورهای اسلامی، روحانیت سنتی به عنوان یک قشر کلیدی همواره در کانون توجه قرار داشته و مباحث مربوط به سیاست اسلامی و کارکردهای آن در عرصه اجتماعی و سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است. در این سطور، به تحلیل چالشهایی میپردازیم که روحانیت سنتی با آنها مواجه است و تأثیر این چالشها بر آینده اسلامی و ارتباط آنها با سیاست اسلامی را بررسی میکنیم.
◾️روحانیت سنتی و سیاست اسلامی: دیروز، امروز، فردا؛
تعارض میان روحانیت سنتی و سیاست اسلامی مسألهای نیست که به یک دوره خاص محدود شود؛ بلکه این موضوع تاریخی طولانی و پیچیده دارد. از دیروز، زمانی که روحانیت سنتی به دلیل عدم اعتقاد به سیاست اسلامی مورد انتقاد قرار میگرفت، تا امروز که به خاطر بیتوجهی به تدوین سیاست اسلامی تحت فشار است، چالشهای زیادی در مسیر این قشر وجود دارد. در واقع، روحانیت سنتی با وجود تلاشهای قابل توجه برای حفظ اصول اسلامی، از فشارهای ناشی از تحولات سیاسی و اجتماعی رنج میبرد.
برخی بر این باورند که روحانیت سنتی بیعمل و جدا از دنیای معاصر است و ادعا میشود که آنها فاقد توانایی و درک لازم برای تدوین سیاستهای اسلامی متناسب با نیازهای روز جامعه هستند. از سوی دیگر، نگرانیهایی درباره ناکامی سیاست اسلامی وجود دارد که تأثیر منفی بر روحانیت سنتی دارد و نگرانیهای جدیدی برای آینده این قشر ایجاد میکند.
◾️نقش روحانیت سنتی در حفظ هویت اسلامی؛
با وجود چالشها و انتقادات، نمیتوان نقش حیاتی روحانیت سنتی در حفظ هویت اسلامی و اصول مذهبی را نادیده گرفت. به نظر میرسد این قشر به عنوان نگهدارنده هستههای اسلامی تحت فشار قرار دارند و در عین حال، همواره در تلاش برای حفظ تعالیم و اصول دین هستند. این روحانیت با تسلط بر متون مذهبی و تجربیات تاریخی، پیوندی ناگسستنی با جامعه برقرار کرده است. در این جامعه، ملیت و دین بهطور جداییناپذیری با یکدیگر مرتبط هستند و روحانیت سنتی نقش مهمی در انسجام این پیوند ایفا میکند.
اما در کانون انتقادات، شائبه سکولاریسم و عدم بهروز بودن روحانیت قرار دارد. برخی از افراد سیاسی به دلایل خاص، سعی در ترسیم چهرهای منفی از علمای سنتی دارند و آنها را دور از تمدن و ناتوان در انطباق با جامعه مدرن میدانند. این نقشهها میتواند ناشی از عدم درک صحیح سیاست و سیاستگذاری دینی باشد و نیاز به تبیین جاهطلبیهای سیاسی و دینی را به وضوح نشان میدهد.
◾️چالشهای سیاسی و اجتماعی پیشرو؛
روحانیت سنتی باید با چالشها روبهرو شود و همواره بهروز و منعطف باشد تا بتواند در دنیای جدید سیاسی و اجتماعی با پیچیدگیهای فعلی مواجه شود. یکی از مسائلی که باید به آن پرداخته شود، نوسانات سیاسی و تأثیر آن بر روحانیت است. آیا واقعیتهای متغیر دنیای امروز میتواند به تغییراتی در دین و روحانیت منجر شود که بر دوش سنّتها قرار گیرد؟ آیا روحانیت سنتی میتواند به نیازهای روحی و معنوی جامعه پاسخگو باشد و در عین حال، دستخوش تغییرات مدرنیته شود؟
در نهایت، نقش روحانیت سنتی در این چرخه، نه تنها به عنوان نگهدارنده، بلکه به عنوان حرکتی فراتر برای دین و معنویت است. با وجود تمامی انتقادات، یک واقعیت غیرقابل انکار وجود دارد: مردم هنوز به علما و روحانیون سنتی اعتماد دارند و در زمانهای بحران به آنها روی میآورند. این اعتماد عمومی به روحانیت، نشاندهنده عمیقتر از سیاست و بهروز کردن اصول دینی است.
ریشههای تاریخی و فرهنگی روحانیت سنتی نمیتواند به خاطر ضعف در سیاست اسلامی نادیده گرفته شود.
در واقع، این روحانیت همواره منبعی بیپایان برای انتقال معارف اسلامی به نسلهای جدید فراهم میآورد.
بنابراین، لازم است که در شناخت صحیح این چالشها بیش از پیش تلاش کنیم و به روحانیت سنتی که در تلاش است تا پایههای ایمان را حفظ کند و در عین حال با چالشهای مدرن دست و پنجه نرم کند، افتخار کنیم.
#روحانیت_سنتی
#احیای_روش_علمای_سلف
#دوری_از_هرگونه_تفکر_قشری
#علامه_محقق_دکتر_هاشمی_نسب
𖣐اللّٰهُمَــ؏َجِـلْ لِوَلیــِـــڪَ الـْفَرَّج𖣐
♡⠀ 〇⠀ ⎙⠀ ⌲
ˡⁱᵏᵉ ᶜᵒᵐᵐᵉⁿᵗ ˢᵃᵛᵉ ˢʰᵃʳᵉ
I🆔I @Noorshariat
◾امام باقر (علیهالسلام) میفرمایند:
بخدا قسم به درستی که اگر ایمان حضرت ابوطالب (علیهالسلام) را در کفه ترازو قرار بگیرد و ایمان این مردم در کفه دیگر ترازو قرار گیرد حتما #ایمان حضرت ابوطالب (علیهالسلام) بالاتر است.(۱)
◾#امام_ﺭﺿﺎ (ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻠﺎﻡ) در جواب سوال حضرت عبدالعظیم حسنی (علیهالسلام) ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ:
اگر کسی در ایمان حضرت ابوطالب (علیهالسلام) شک کند جایگاهت به سوی آتش #جهنم است.(۲)
◾#امام_صادق (علیهالسلام) به یونس بن نباته فرمودند:
مردم درباره ایمان حضرت ابوطالب (علیهالسلام) چه میگویند؟
یونس: درباره کفر و عذابش سخن میگویند،
◾امام صادق (علیهالسلام) فرمودند:
دشمنان خدا دروغ میگویند، #حضرت_ابوطالب (علیهالسلام) از همنشینان پیامبران، صدیقان، شهیدان و صالحان است، و آنان همنشینان خوبی برای او هستند، او مانند اصحاب کهف ایمان خود را مخفى کرد، او بشارت #بهشت دریافت کرد بعد از دنیا رفت.(۳)
منابع:
۱.ایمان ابیطالب (علیهالسلام) ص۴، بحارالانوار ج۳۵ ص۱۵۶
۲.ایمان ابیطالب (علیهالسلام) ص۸۲، بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۳۵ ص۱۱۱
۳.کنز الفوائد ج۱ ص۱۸۳ چ، ایمان ابیطالب (علیهالسلام) ص۸۴
#وفات_حضرت_ابوطالب
#۲۶_رجب_الأصب
I🆔I @norshariat110
✨﷽✨
#اعمال_شب_و_روز_مبعث
📌اعمال شب بیست و هفتم
🔺غسل کردن
🔺زیارت امیرالمومنین «علیه السلام»
🔺خواندن دوازده رکعت نماز که در هر رکعت سورههای حمد، فلق و ناس را یکبار و نیز اخلاص چهار بار خوانده میشود و بعد از اتمام نماز، گفته شود: "لا اله الا الله والله اکبر الحمدلله وسبحان الله ولا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم"
🔸از این شب با نام «لیلة المحیا» به معنای شب احیا و شب زندهداری نیز نام برده شده است.
📌اعمال روز بیست و هفتم
🔺غسل کردن
🔺روزه گرفتن
🔺صلوات فرستادن
🔺زیارت امیرالمومنین «علیه السلام»
🔺زیارت پیامبر «صلی الله علیه و آله و سلم»
🔺خواندن دوازده رکعت نماز که در هر رکعت سوره حمد و یس را بخواند پس از نماز، چهار بار سوره حمد را بخواند و سپس چهار بار بگوید: "لا اله الا الله والله اکبر والحمد لله وسبحان الله ولا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم" و بعد چهار بار بگوید: " الله ربی لا اشرک به شیئا"
#عیدمبعث
#یارحمۃللعالمینـ
I🆔I @Noorshariat
الجلسة 1 - استصحاب العدم الازلی.pdf
118.2K
🔻 إستصحاب العدم الأزلي
«الجلسة الأولى»
🔹 درس الخارج الأصول الأستاذ المعظم الهاشمي نسب «دام ظله»
🔸 السنة الدراسية 1440
#درس_خارج_اصول
𖣐اللّٰهُمَــ؏َجِـلْ لِوَلیــِـــڪَ الـْفَرَّج𖣐
♡⠀ 〇⠀ ⎙⠀ ⌲
ˡⁱᵏᵉ ᶜᵒᵐᵐᵉⁿᵗ ˢᵃᵛᵉ ˢʰᵃʳᵉ
I🆔I @Noorshariat