💠💠 اسرائیلیات (1) ✡ روایات و داستان‌هاى وارد شده از منابع یهود به فرهنگ اسلامى 1⃣ واژه #اسرائیلیات گاهى در معنایى ویژه، فقط بر آن دسته از روایاتى اطلاق مى‌گردد که صبغه‌ی #یهودى دارد و از طریق فرهنگ یهودى وارد حوزه اسلامى مى‌شود، و گاهى در معنایى گسترده‌تر هر آنچه را که صبغه‌ی یهودى و مسیحى دارد و در منابع اسلامى داخل شده، و گاهى در مفهومى گسترده‌تر از دو مورد پیشین به‌کار رفته و هر نوع روایت و حکایتى را که از منابع غیر اسلامى وارد قلمرو فرهنگ اسلامى مى‌گردد شامل مى‌شود. 2⃣ مراوده زیاد #یهودیان با مسلمانان در صدر اسلام، گسترده‌تر بودن فرهنگ یهود در مقایسه با ملت‌هاى دیگر، عداوت بیشتر آنان با مسلمانان، کارآمدتر بودن حیله‌هایشان و نقش بیشتر #یهود در گسترش این روایات، سبب شد جنبه‌ی یهودى و اسرائیلى بر دیگر جهات غالب، و بر همه‌ی آنها واژه #اسرائیلیات اطلاق شود. 3⃣ آغاز ورود اسرائیلیات به فرهنگ اسلامى به نفوذ تمدّن و فرهنگ یهودى به فرهنگ اعراب بت‌پرست قبل از اسلام بازمى‌گردد. #اهل_کتاب چون داراى دین و کتاب آسمانى بودند، موقعیت و فرهنگ بالاترى در مقایسه با مشرکان داشتند و نزد آنان از جایگاه علمى ویژه‌اى برخوردار بودند. مشرکان براى فهم بسیارى از مسائل، از جمله مسائل مربوط به خلقت، تاریخ ملّت‌هاى گذشته و‌… به آنان مراجعه مى‌کردند. 4⃣ مراجعه اعراب به اهل‌کتاب، بعد از ظهور #اسلام و پذیرش آیین جدید ادامه یافت و آنان براى فهم برخى ناشناخته‌ها، اهل‌کتاب را بر دیگران ترجیح مى‌دادند، تا این‌که پیامبراکرم صلى‌الله‌علیه‌وآله به‌طور صریح مسلمانان را از مراجعه به آنان منع کرد؛ ولى با وجود نهى صریح پیامبر، گروهى از مسلمانان براى دستیابى به مطالبى که به گمان آنان در معارف اسلامى وجود نداشت، به اهل‌کتاب مراجعه مى‌کردند. 5⃣ نو مسلمانانِ اهل‌کتاب که در عهد صحابه، اسلام را پذیرفته بودند، از عوامل دیگر ورود #اسرائیلیات به فرهنگ اسلامى بودند. اینان با #تظاهر به اسلام و سوء استفاده از اعتماد برخى صحابه، #خرافات فراوانى را وارد حوزه فرهنگ اسلامى کردند. 🕊🕊🕊@bazgashteeisamasih

💠💠 اسرائيليات (3) ✡روایات و داستان‌هاى وارد شده از منابع یهود به فرهنگ اسلامى 🔴🔴 دلايل جواز مراجعه به یهود 1⃣ دلايل قرآنی 🔸قرآن پیامبر و مسلمانان را به مراجعه به #اهل_کتاب دعوت کرده است: «فَاِن‌کُنتَ فى شَکّ مِمّا اَنزَلنا اِلَیکَ فَسئلِ الَّذینَ یَقرَءونَ الکِتابَ مِن قَبلِکَ لَقَد جاءَکَ الحَقُّ مِن رَبِّکَ فَلا تَکونَنَّ مِنَ المُمتَرین». (یونس:94) در آیه‌اى دیگر به مسلمانان مى‌گوید: از‌ اهل ذکر که همان اهل‌کتاب هستند، بپرسید: «فَسألوا اَهلَ الذِّکرِ اِن کُنتُم لاتَعلَمون». (نحل:43) و در آیه‌ی 45 سوره زخرف مى‌گوید: «و‌سأل مَن اَرسَلنا مِن قَبلِکَ مِن رُسُلِنا…». مقصود از کسانى که باید از آنان پرسیده شود امّت‌هاى گذشته و عالمان دینى آنان هستند. در آیاتى نیز به صراحت، پرسش از بنی‌اسرائیل به میان آمده است: «فَسأل بَنى اِسرائیلَ» (اسراء:101 و نیز بقره:211) 2⃣ دليل روایی 🔸اهل سنت روایتى از پیامبراکرم نقل کرده‌اند که فرمودند: «حدثوا عن #بنی_اسرائیل و لا حرج : از بنى‌اسرائیل روایت کنید و مانعى ندارد». 3⃣ دليل سیره 🔸از این‌که برخى صحابه از جمله #ابوهریره و ابن‌عبّاس به اهل‌کتاب تازه مسلمان مراجعه مى‌کردند و در برخى از مسائل قرآنى از آنان مى‌پرسیدند و عبداللّه بن عمرو ‌بن عاص در جنگ یرموک به دو بار شتر از کتب #یهود دست یافت و از آنها روایت نقل کرد، مى‌توان جواز مراجعه به اهل‌کتاب را به‌دست آورد. 🔵🔵 پاسخ به دلايل جواز مراجعه به یهود 1⃣ پاسخ به آیات 🔹مخاطب آیات مورد استناد، کافران و منافقانى هستند که در رسالت پیامبر شک دارند. دلیل این امر، صدر و ذیل آیه 94 سوره یونس است: «فَاِن کُنتَ فى شَکّ مِمّا اَنزَلنا اِلَیکَ … فَلا تَکونَنَّ مِنَ المُمتَرین». چنان‌که مخاطب در آیات «فَسألوا اَهلَ الذِّکرِ اِن کُنتُم لاتَعلَمون * بِالبَیِّناتِ…» نیز ارشاد به اصل عقلایى رجوع به‌کارشناسان و اهل خبره است و بر جواز رجوع به فرد یا گروهى خاص دلالت ندارد. 🔹بر فرض دلالت داشتن این آیات، در مقابل آنها آیاتى هست که اهل کتاب، به ویژه عالمان آنان را اهل تزویر، مکر و #تحریف کتاب‌هاى آسمانى معرّفى کرده است: (بقره:‌75) در آیه‌اى دیگر آنان را کسانى دانسته که مطالبى را از جانب خود نوشته و براى دستیابى به متاع دنیا آن را میان مردم منتشر مى‌کنند: (بقره:79) بر همین اساس، قرآن در آیاتى دیگر به صراحت مسلمانان را از مراجعه و پرسش از آنان درباره تاریخ گذشتگان منع کرده است: (کهف:‌22) 2⃣ پاسخ به روایت 🔹حدیث «حدثوا عن بنی‌إسرائیل و‌ لا‌حرج» نیز کنایه از این است که شما در بیان زشتی‌ها و فضاحت‌هاى اهل‌کتاب در وسعت هستید و هرچه درباره آنان بگویید خلاف واقع نخواهد بود، زیرا رسوایى و پلیدى این قوم گسترده‌تر از آن است که در مورد آنان احتمال داده مى‌شود. مؤیّد این مسأله روایت دیگرى است که پیامبر فرمودند: «تحدثوا عن بنی‌اسرائیل و لا حرج فإنکم لاتحدثون بشىء الاّ و قد کان فیهم أعجب ‌: درباره بنى‌اسرائیل سخن بگویید و ایرادى ندارد، زیرا شما هیچ مطلبى درباره آنان نقل نمى‌کنید جز این‌که شگفت‌انگیزتر از آن میان آنان وجود دارد». 🔹افزون بر این، روایات متعدّدى در منع از مراجعه به اهل‌کتاب وارد شده است؛ از ‌جمله در روایتى نقل شده که پیامبر پس از مشاهده نسخه‌اى از #تورات در دست #عمر به‌شدّت خشمناک شد و مسلمانان را از پرسش از اهل‌کتاب منع کرد. سپس فرمود: اگر موسى علیه السلام نیز اکنون زنده بود براى او پیروى جز از دین من جایز‌ نبود. در روایتى دیگر، حضرت در برابر قرائت مطالبى از اهل‌کتاب به‌وسیله #عمر فرمود: من برانگیخته شدم، درحالى‌که آغازکننده و پایان‌دهنده بودم. به من کلمات مفید و بى‌شمار داده شده است. مبادا سخنان اهل‌کتاب شما را سرگرم سازد. 3⃣ پاسخ به ادعای وجود سیره 🔹در پاسخ به دلیل عمل صحابه، باید گفت عالمان از صحابه از مراجعه به اهل‌کتاب خوددارى مى‌کردند، زیرا آنان با وجود شخص پیامبر که منبع علوم اوّل و آخر بود و امیرمؤمنان که دروازه علم حضرت به شمار مى‌رفت، نیازى به مراجعه به اهل‌کتاب و ابى بن کعب و امثال او نداشتند. 🕊🕊🕊@bazgashteeisamasih

💠💠 اسرائیلیات (4) ✡ روایات و داستان‌هاى وارد شده از منابع یهود به فرهنگ اسلامى 🔴 معروف‌ترین چهره‌هاى پدیدآورنده #اسرائیلیات افرادى که روایات اسرائیلى را پدید آورده یا به نشر و گسترش آن کمک کرده‌اند، فراوان‌اند؛ امّا برخى در این زمینه، بیشترین نقش را ایفا کرده‌اند، به‌گونه‌اى که بیشتر روایات و افسانه‌هاى اسرائیلى موجود در کتاب‌هاى تفسیر، حدیث و تاریخ اسلامى به این گروه ختم مى‌شود. این عدّه را بشناسيم و از روايات آن‌ها احتراز كنيم: 1⃣ عبدالله بن سلام از عالمان #یهود و از قبیله خزرج است. او از کسانى بود که احادیث فراوانى را جعل کرد تا نظر عوام را به خود متوجه، و جایگاهش را میان آنان رفیع سازد. از وى روایت شده که پیامبر به او اجازه داده یک شب قرآن و یک شب #تورات بخواند!! 2⃣ کعب الاحبار از دانشمندان بزرگ #یهود در یمن بود. صحابه از جمله عمر در آغاز براى اطّلاع از برخى معلومات به او مراجعه مى‌کردند؛ امّا پس از مدّتى بر اثر نقل روایات دروغ به سخنان او با دیده تردید نگریسته، او را تکذیب کردند. این #یهودى به ظاهر مسلمان، توانست به کمک برخى صحابه از جمله ابوهریره که بیشترین نقش را در نقل و گسترش روایات کعب برعهده داشت، خرافات و داستان‌هاى دروغ و جعلى فراوانى را وارد معارف دینى مسلمانان کند. 3⃣ تمیم بن اوس الدارى او نخستین کسى است که داستان‌سرایى را در مسجد رواج داد و حتّى به اتفاق روایات، نخستین قصّه‌گو در اسلام است. وى از خلیفه دوم اجازه قصّه‌گویى خواست. #عمر ابتدا ممانعت کرد. سپس به او اجازه داد تا پیش از نماز‌جمعه مردم را موعظه کند. 4⃣ وهب بن منبّه از دانشمندان بزرگ #اهل_کتاب در یمن بود. محمد رشید‌رضا درباره او و کعب‌الاحبار مى‌نویسد: هیچ خرافه‌اى در کتاب‌هاى تفسیرى و تاریخى درباره آفرینش موجودات، پیامبران، امّت‌هاى آنان و رستاخیز، به کتاب‌هاى تفسیر و تاریخ اسلامى راه‌نیافت، جز آن‌که این دو در آن نقش داشتند. 5⃣ محمد بن کعب القرظى پدر وى از اسیران #بنی_قریظه و از فرزندان #کاهنان_یهود بود. در مساجد به قصّه‌گویى مى‌پرداخت و افسانه‌هایى را از کتاب‌هاى پیشینیان نقل مى‌کرد و سرانجام درحالى‌که در مسجد مشغول قصّه‌گویى بود، سقف مسجد فرو ریخت و به همراه گروهى دیگر جان‌سپرد. 6⃣ عبدالله بن عمرو بن عاص او نخستین کسى بود که پس از وفات پیامبر، به نشر #اسرائیلیات پرداخت. در جنگ یرموک به دو بار شتر از #کتب_یهود دست یافت [!!!] و از آن، مطالب و داستان‌هایى نقل مى‌کرد. 7⃣ ابوهریره وى نخستین راوى است که در اسلام مورد اتّهام قرار گرفت و بسیارى از اصحاب از جمله عمر، عثمان، عایشه او را به دروغگویى متّهم کردند و على علیه‌السلام او را دروغ‌گوترین مردم دانست. 8⃣ ابن جریج اصل وى رومى، و پیش از اسلام نصرانى مذهب بود. ذهبى وى را یکى از قطب‌هاى نشر #اسرائیلیات می‌داند. 🕊🕊🕊@bazgashteeisamasih