🔊 #بشنوید 🔰 #خارج_فقه_القضاء جلسه سیصد و بیست و پنجم 📌 مبحث قاضی تحکیم / جلسه سی و هشتم سال تحصیلی جدید 🎙 آیت الله #علی_اکبر_رشاد 📅 یکشنبه ۰۵ اسفند ماه ۱۴۰۳ #صوت #درس_خارج 🆔 @Rashad_ir

🔊 #بشنوید 🔰 #خارج_فقه_القضاء جلسه سیصد و بیست و ششم 📌 مبحث قاضی تحکیم / جلسه سی و نهم سال تحصیلی جدید 🎙 آیت الله #علی_اکبر_رشاد 📅 سه شنبه ۷ اسفندماه ۱۴۰۳ #صوت #درس_خارج 🆔 @Rashad_ir

📸 #عکسنوشت 🔰 شرایط قاضی منصوب ◾️ آنچه که از تحکیم در ادله و تاریخ به ما رسیده است نشان از آن دارد که شرایط قاضی منصوب در #قاضی_تحکیم معتبر نیستند همانگونه که در داستان یهود بنی قریظه مسلمین و یهود بنی قریظه از باب تحکیم معاذ بن جبل را به عنوان قاضی تحکیم برگزیدند حال آنکه جامع شرایط قضا نبود و مثلاً از اجتهاد بی بهره بود. یا در تحکیم شقاق زوجین بایسته نیست که حکمین مجتهد جامع #شرایط_قضا باشند. 💢 بریده ای از درس #خارج_فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد 🆔 @Rashad_ir

📸 #عکسنوشت 🔰 نفاذ حکم قاضی تحکیم از باب وفای به عهود و عقود ◾️ فرنود دیگری که باورمندان به تحکیم آورده اند #قاعده_وفای_به_عهد و عقود و شروط است. تفاهم و تراضی طرفین نزاع به رجوع به قاضی تحکیم نوعی عهد و عقد است و عامه نیز گاه این جستار را عقد تحکیم یا #شرط_تحکیم می نامند. از این رو از باب «اوفوا بالعقود و «المومنون عند شروطهم» وفای به این عقد و شرط و پذیرش حکم قاضی تحکیم بر طرفین نزاع بایسته و واجب است. این قاعده نیز فی الجمله اصل تحکیم و نفاذ حکم قاضی تحکیم را اثبات می کند ولی مطلق نیست چرا که وفای به هر عهد و شرطی جایز نیست و قاضی تحکیم نیز در هر امری نمی تواند حکم کند. در نتیجه ما همانگونه که نظر مشهور را نمی پذیریم که در #قاضی_تحکیم همه ی شرایط و اختیارات قاضی منصوب معتبر است نفاذ حکم قاضی تحکیم را نیز مرز بسته و کرانمند و محدود می دانیم. 💢 بریده ای از درس #خارج_فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد 🆔 @Rashad_ir

🔊 #بشنوید 🔰 #خارج_فقه_القضاء جلسه سیصد و بیست و هفتم 📌 مبحث قاضی تحکیم / جلسه چهلم سال تحصیلی جدید 🎙 آیت الله #علی_اکبر_رشاد 📅 یکشنبه ۱۷ فروردین ماه ۱۴۰۴ #صوت #درس_خارج 🆔 @Rashad_ir

📸 #عکسنوشت 🔰 تحکیم در حقیقت قضا نیست میانجیگری بزرگان و اطرافیان برای رفع نزاع است ◾️ ما عمل #قاضی_تحکیم را قضا به معنای دقیق کلمه تلقی نمی کنیم بلکه تحکیم نوعی دخالت بزرگان و اطرافیان برای رفع کشمکش و نزاع است. قاضی تحکیم در واقع کارشناس و عریف است که طرفین نزاع برای رفع کشمکش و کدورت میان خود به او روی آورده اند. عرف نیز از قاضی تحکیم به قاضی تعبیر نمی کند و از او بیش از حکمیت و رفع نزاع چشم داشتی ندارد از این رو شروط قاضی تحکیم بسیار کمتر از قاضی منصوب و مأذون است. از بنیان #فلسفه_حکمیت آن است که از راهی آسان تر و نزدیک کشمکش ها مرتفع شوند از این رو #شارع شروطی کمتر و آسان تر برای آن نهاده است. لهذا در تحکیم تنها شروطی معتبر هستند که بدون آنها فرآیند حکمیت سپری و انجام نمی شود مانند شرط عقل و بلوغ و سمع و بصر و مانند اینها و اینکه قاضی تحکیم منصف و مورد رضای طرفین نزاع باشد. 💢 بریده ای از درس #خارج_فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد 🆔 @Rashad_ir

📸 #عکسنوشت 🔰 آیا با عدم نفاذ حکم قاضی تحکیم، اصل تحکیم لغو خواهد بود؟! ⁉️ برخی بر آنند اگر #شارع_مقدس برای اصلاح ذات البین امر به تحکیم کند ولی پذیرفتن حکم قاضی تحکیم را بر طرفین نزاع واجب نداند این امر شارع لغو و عبث خواهد بود. ⚜️ پاسخ آن است که اولاً دانسته نیست که این آیات دلالتی بر وجوب داشته باشند و شاید کسی بر این نگره باشد که این آیات دلالت بر حسن تحکیم دارند. حتی اگر این آیات بر وجوب پرداختن افراد شایسته به تحکیم دلالت کنند بر وجوب تبعیت توده ی مردم از ایشان دلالت نمی کنند. ⚜️ لغو بودن در زمانی است که همه ی مردم هماره در برابر #تحکیم ایستادگی و رویارویی کنند. ولی اگر در بیشتر زمان ها حکم کسانی که به تحکیم می پردازند از سوی طرفین نزاع پذیرفته شود و تنها گاهی برخی به رویارویی برخاسته و به پذیرش تحکیم تن در ندهند دیگر فرمان الهی لغو و بیهوده نخواهد بود. از بنیان همه ی واداشتن ها و بازداشتن های الهی همینگونه است و هماره برخی به رویارویی با آنها برخاسته و از پذیرش آنها سر باز می زنند ولی این بدان معنی نیست که همه ی امر و نهی های الهی بیهوده و عبث بوده اند. 💢 بریده ای از درس #خارج_فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد 🆔 @Rashad_ir

📸 #عکسنوشت 🔰 جایگاه و اهمیت تحکیم در شقاق و نشوز 📌 #تحکیم در خانواده و اسره هنگامی است که میان زن و شوی کشمکش و ستیزی رخ دهد و یکی از آنها یا هر دو به ناسازی و ناسازگاری با دیگری برخیزد و کارنوشت ها و تکالیف خویش را بر زمین بنهد. در این حالت پیش از روی آوردن به دادگاه که چه بسا بر کشمکش و ستیز بیافزاید به سر انگشت تحکیم این گره بسته را می گشایند و حتی اگر به دادگاه هم روی کنند دادگاه پیش از داوری، آنها را به #حکمیت فرا می خواند. تحکیم در خانواده چنان جایگاه بلندی دارد که در میان اقسام چهارگانه ی تحکیم قرآن تنها از آن سخن رانده است. 📌 بحث از چیستی و #ماهیت_تحکیم در خانواده پردامنه است و به اینکه حکمین از سوی قاضی معین شوند یا اطرافیان زوجین آنها را به حکمیت بگمارند یا خود زوجین آنها را برگزینند وابسته است. بی گمان تحکیم در خانواده و میان زوجین غیر از قضاست و از چیستی متفاوتی برخوردار است. بسته به عناصر و مولفه های موجود حکمین می توانند ماهیت های گوناگونی داشته باشند. شاید عریف یا کارشناسانی باشند که سبب شقاق و #نشوز میان زوجین را بررسی و کشف می نمایند. در تحکیم شقاق و نشوز دو فرد شایسته برگزیده می شوند تا به محیط زندگی زوجین داخل شوند و از نزدیک رفتار زوجین با یکدیگر را مشاهده کنند. 💢 بریده ای از درس #خارج_فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد 🆔 @Rashad_ir

🔊 #بشنوید 🔰 #خارج_فقه_القضاء جلسه سیصد و بیست و هشتم 📌 مبحث قاضی تحکیم / جلسه چهلم و یکم سال تحصیلی جدید 🎙 آیت الله #علی_اکبر_رشاد 📅 سه شنبه ۱۹ فروردین ماه ۱۴۰۴ #صوت #درس_خارج 🆔 @Rashad_ir

📸 #عکسنوشت 🔰 چیستی حکمیت در شقاق و نشوز 📌 این احتمال هم داده شده است که این نوع از #حکمیت از جنس امر به معروف و نهی از منکر باشد. چون بی گمان در نزاع های میان زوجین معروف های پرشماری ترک و منکرهای فراوانی انجام می شود و اگر جز این بود نزاعی رخ نمی داد. این احتمال هم داده شده است که حکمیت میان زوجین از امور حسبیه باشد چون به هر روی #شارع مقدس راضی به جدایی زوجین و پیامدهای آن نیست. در این صورت مخاطب آیه ی بالا تنها حکومت یا اهلین نیستند بلکه این امر بر زمین مانده را دیگر مومنین مثلاً همسایگان و دوستان و آشنایان نیز می توانند و بلکه باید تدارک نمایند. 📌 شاید هم حکمیت میان زوجین راهی خاص و مستقل و خودایستا برای پاسداری از #کانون_خانواده باشد. این احتمال هم هست که حکمیت میان زوجین ارشاد به حکم عقل و رویه ی عقلاء برای رفع نزاع میان زوجین و پاسداری از کانون خانواده باشد. در این صورت فرمان خداوند به حکمیت میان زوجین یک امر ارشادی خواهد بود. و یا حکمین کارنوشت و تکلیفی جز گزارش آنچه که در کانون خانواده بر زوجین گذشته و می گذرد و رفتار و سلوک ایشان ندارند تا حاکم یا اهلین یا مسلمین برای رفع نزاع میان زوجین تصمیم گرفته و اقدام نمایند. 📌 در این صورت نیازی نیست که حکمین کارشناس باشند. در کشف ماهیت و چیستی حکمیت میان زوجین این احتمال هم هست که همه ی مصادیق این قسم از تحکیم از یک جنس نباشند و ماهیت و چیستی های گوناگونی برخوردار باشند یعنی برخی توکیل و پاره ای اصلاح ذات البین و بعضی امر به معروف و نهی از منکر باشند. 💢 بریده ای از درس #خارج_فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد 🆔 @Rashad_ir

📸 #عکسنوشت 🔰 تقدم حکمیت میان زوجین بر راه حل قضایی 📌 بر حکام است که از بیداد رعیت بر یکدیگر پیشگیری کنند و اگر کسی گردنکشی نمود و بر دیگری ستم روا داشت او را بازداشته و سزا دهند و اگر میان مردم کشمکش و ستیزی رخ داد آن را چاره و مرتفع کنند ولی ظاهر آن است که خداوند مسأله ی #نشوز زوجه را که می تواند به #شقاق میان زوجین منجر شود را به خویشان و اهل زوجین احاله نموده است چرا که می فرماید: ⚜️ حكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا (نساء ۳۵) و فرمان می دهد که از میان خویشان زن و شوی کسانی را برای داوری میان آنها برگزینید. 📌 فضای آیات مربوط به #نشوز و شقاق بیش از آنکه قضایی و در پیوند با حاکمان باشد یک فضای اخلاقی است چرا که در کشمکش های خانوادگی نخست به قضا تمسک نمی شود بلکه در آغاز از اخلاق و عواطف یاری می جویند. خانواده ای که روابط و مناسبات اعضای آن مبتنی بر حقوق باشد چندان دوامی نخواهد داشت. قرآن بنیان نهاد خانواده را بر عواطف نهاده است. 💢 بریده ای از درس #خارج_فقه_القضاء آیت الله علی اکبر رشاد 🆔 @Rashad_ir

🔊 #بشنوید 🔰 #خارج_فقه_القضاء جلسه سیصد و بیست و نهم 📌 مبحث قاضی تحکیم / جلسه چهل و دوم سال تحصیلی جدید 🎙 آیت الله #علی_اکبر_رشاد 📅 یکشنبه ۲۴ فروردین ماه ۱۴۰۴ #صوت #درس_خارج 🆔 @Rashad_ir