#مبانی_نظری #پژوهانه 🔷 شناخت 🖌استاد صفایی حائری 🔹تفاوت‏ها فقط در مجموعه‏ ها مشخص مى‏ شوند، چون نقاط مشترك گمراه مى ‏كنند. يك مجموعه ‏ى فكرى از نقطه‏ ى شروع تا پايان و مراحلى كه نشان مى ‏دهد و ارتباط هايى كه تحليل مى‏ كند، شناخته مى‏شود، وگرنه هر مكتبى در قسمت ‏هايى با مكتب ديگر اشتراك دارد. و همين اشتراك‏ ها باعث مى ‏شود كه بگوييم اسلام هم همان را مىگويد، درحالىكه اسلام همان را ولى نه در همان مجموعه و نه در آن جايگاه مى‏گويد؛ كه آنچه اسلام مىگويد بايد با پايه ‏ها و بارهايى كه بر دوش دارد مقايسه شود و فهم شود و چه بسا كه همان‏ گفته، آثارى كاملًا متفاوت را بدنبال بياورد. 🔸 اگر میبينيم كه اسلام از انسان مىگويد، نبايد آن را با اومانيسم مقايسه كنيم، كه اومانيسم بازگشت به انسان است و اسلام آغازى از قدر و عظمت انسان دارد و انسان را نه به انسان كه به خداى خويش باز مى‏گرداند ... 🔹اگر اسلام از آزادى مىگويد، نبايد با آزادى ماركسيسم و يا اگزيستانسياليزم و يا دموكراسى غربى مقايسه شود كه آزادى اسلام در ابعادى ديگر و در زمينه ‏اى ديگر مطرح شده‏ اند. آزادى انسانى ما مربوط به تركيب ماست و آزادى از جبرهاى علمى و اسارت‏هاى روحى و حتى آزادى از خودآزادى، در جايگاهى مستقل مطرح شده‏ اند. و اين است كه اين آزادى ‏هاى موجود در جمهورى اسلامى زيادتر از آزادى ‏هاى سياسى اسلام هستند، گرچه خيلى باور نمى‏كنند. 🔸اگر اسلام از تاريخ مىگويد، ولى تاريخ را رابطه ‏ى انسان با ابزار و رابطه‏ ى ابزار با شرايط توليد نمى‏شناسد؛ كه تاريخ رابطه ‏ى انسان با مجموعه‏ ى نظام هستى است و انسان آزاد در اين ارتباط هاى قانونمند، يا حركت مى‏ كند و يا به بُن‏ بست مى ‏رسد و ديگران جايگزين او مى ‏شوند ... و او بايد عبرت بگيرد. و رسم رفتن را بياموزد. 🔹و همين‏طور فكرى كه اسلام مى‏گويد در آن نظام‏ تربيتى است 🔸و همين‏طور حقوقى كه مى ‏گويد و يا جزايى كه مطرح مى ‏نمايد و يا جهادى كه عرضه مى‏ شود. اين‏ها را نبايد بتنهايى با نمونه ‏هاى مشابهش در مكتبهاى ديگر مقايسه كرد كه در مجموعه‏ ها بايد مجموعه ‏ها را در نظر گرفت و اصالت را به تركيب داد نه اجزاء؛ كه در تركيب، اجزاء وضعيت ديگر و وضعيت تابعى دارند. 📗يادنامه زنده ياد على صفايى حايرى، ص: ۵۱