🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
آلوده به نرخ بهره منفی
👤 دکتر مرتضی کاظمی
✍️ در ایران نرخ بهره واقعی (Real interest rate) غالبا منفی و رانتی بوده است. آلوده‌ترین دستگاه به نرخ بهره منفی، دولت است.
✍️ ای کاش فقط دولت به این مرض آلوده شده بود؛ فعالان اقتصادی و بسیاری از شهروندان به ناچار به این آلودگی آغشته شده‌اند.
✍️ فرمولی که اقتصاددانان برای محاسبه نرخ بهره واقعی در نظر دارند تفاضل نرخ بهره اسمی و نرخ تورم است. در ۵۰سال گذشته اکثرا نرخ بهره اسمی بسیار پایین‌تر از نرخ تورم بوده و عده‌ای به‌طور مداوم از منفی بودن نرخ بهره واقعی و در نتیجه وام‌های ارزان، بهره‌مند شده و به طرز ناسالمی مال‌اندوزی کرده‌اند.
✍️ ساده‌ترین مثال زمان‌هایی است که در تورم ۲۰درصدی کسانی می‌توانسته‌اند به منابع مالی و بانکی با نرخ بهره ۲۰درصدی دسترسی پیدا کنند. آیا عجیب است که مردم برای دریافت چنین وام‌هایی با نرخ بهره‌ای که ۲۰درصد زیر صفر است، سر از پا نشناسند؟
✍️ در چنین وضعیتی توجیهی که از سوی سیاستگذاران مطرح می‌شود هدایت نقدینگی برای حمایت از تولید و جامعه است.
✍️ اما هیچ‌گاه در ایران چنین آرزوی محالی (یعنی حمایت از تولید از طریق نرخ بهره منفی) به وقوع نپیوسته است.
✍️ این پول‌های ارزان بهترین رانتی بوده که فقط به عده‌ای اندک رسیده، اما عده کثیری را متضرر کرده و بخشی از تورم از همین کانال ایجاد شده است.
✍️ ریشه این آلودگی در دو بستر «نرخ بهره دستوری» و «اعتبارات تکلیفی» تقویت شده است.
✍️ این دو خصوصیت در نظام بانکداری باعث ایجاد «بانکداری دستوری» و در واقع یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن در اقتصاد ایران شده است. بانکداری دستوری روشی برای رانت‌خواری، فساد و تبعیض ظالمانه بوده و همچنان هست.
✍️ اساسا هدف از راه‌اندازی یا حفظ بعضی از بنگاه‌های اقتصادی، خلق ارزش و سودآفرینی نبوده و نیست؛ هدف تورم‌خواری و بهره‌مندی از نرخ بهره منفی بوده و همچنان تورم‌خواری برای ادامه فعالیت این بنگاه‌ها توجیه اقتصادی ایجاد می‌کند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #نرخ_بهره_منفی #رانت #نرخ_بهره_دستوری #بانکداری_دستوری
✅ دنیای اقتصاد
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد:
تورم در اقتصاد ایران پدیدهای پولی است یا ارزی؟
👤 هادی حیدری؛ کارشناس پولی و بانکی
✍️ شدت نوسانات متغیرهای اسمی مانند نرخ ارز، رشد نقدینگی و شاخص قیمت مصرف‌کننده در دهه اخیر در مقایسه با دوره‌‌‌های مشابه بیشتر بوده است.
✍️ جهش‌‌‌های شدید در نرخ ارز که حدود ۵۰درصد یا بیشتر بودهاند، در سال‌های اخیر سه‌بار تکرار شده است.
✍️ شواهد آماری تایید می‌کند که میانگین ۱۰ساله نرخ تورم سالانه در دو دوره متفاوت و متوالی یعنی دوره اول، ۱۳۹۳-۱۳۸۳ و دوره دوم، ۱۴۰۳-۱۳۹۳ به ترتیب حدود ۱۹درصد و ۲۸درصد بوده است.
✍️ همچنین در مورد رشد نقدینگی سالانه، میانگین ۱۰ساله رشد این متغیر در دو بازه زمانی مذکور به ترتیب حدود ۲۸درصد و ۲۹درصد بوده است.
✍️ در نهایت مقایسه میانگین نرخ رشد ارز در دو بازه ۱۰ساله در دوره مشابه مذکور برای رشد سالانه نرخ دلار به ترتیب در بازه‌های مشابه زمانی فوق حدود ۱۷درصد و ۴۱درصد بوده است.
✍️ سوالی که همواره در اقتصاد ایران مطرح بوده است، این است که آیا تورم در اقتصاد ایران یک پدیده پولی است یا ناشی از جهش‌‌‌های ارزی نیز است؟
✍️ در اقتصاد ایران با توجه به دخالت حداکثری سیاستگذار، افزایش قیمت ارز تاثیر بیشتری بر تورم دارد تا کاهش آن. به همین دلیل است که توصیه‌‌‌های اخیر در حوزه سیاستگذاری پولی برای کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور براساس مطالعات صورت‌پذیرفته همواره بر هدف‌گذاری دوگانه و کنترل دو متغیر مهم یعنی رشد نقدینگی-رشد نرخ ارز تاکید دارد.
✍️ به عبارت دیگر، هدف‌گذاری نرخ ارز به‌عنوان لنگر اسمی برای کنترل انتظارات تورمی برای این نوع اقتصادها مورد تایید است.
✍️ منظور از هدف‌گذاری نرخ ارز تثبیت قیمت ارز نیست، بلکه استفاده از این ابزار به‌عنوان یک ابزار برتر سیاستی در مدیریت حساب سرمایه و کنترل انتظارات تورمی است.
✍️ اگر فرض کنیم دو عامل رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز عوامل کلیدی و موثر بر تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها بودهاند، مقایسه میانگین رشد نقدینگی در این دوره نشان از تغییرات بزرگ ندارد و احتمالا جهش‌‌‌های ارزی، به دلیل تحریم، موجب تغییر کانال نرخ تورم بودهاند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #تورم #نرخ_ارز #رشد_نقدینگی
🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:
🔴 حمله نظامی اسرائیل و برخی نکات مهم
👤 موسی غنینژاد؛ اقتصاددان
✍️ حمله نظامی بامداد ۲۳ خرداد اسرائیل به ایران، با هر حسابی در چارچوب روابط بین‌الملل، تجاوزی آشکار به حاکمیت ملی ایران و اقدامی به‌غایت وحشیانه و غیر‌انسانی است.
✍️ یک‌بار دیگر ثابت شد که در عرصه روابط سیاسی بین‌المللی در مواردی نه‌چندان اندک، حرف آخر را نه قوانین حقوقی بلکه قانون جنگل می‌‌‌زند.
✍️ رژیم اسرائیل که خود محصول نوعی اندیشه مهندسی اجتماعی-سیاسی پیچیده است، بنا به شرایط خاص خود به دلایلی نتوانست در قامت دولت‌ملت مدرن عادی ظاهر شود.
✍️ هر زمان که در کشاکش نیروهای سیاسی داخلی اسرائیل، افراطیون مجذوب توهمات آخر‌‌‌الزمانی دست بالا را پیدا کردند، این رژیم عملا در قامت دولت یاغی ظاهر شد که نه‌تنها قوانین بین‌المللی را زیر پا می‌‌‌نهد، بلکه هیچ اعتنایی به ملاحظات حتی نزدیک‌‌‌ترین متحدان خود ندارد.
۱- در مواردی، از جمله آنچه اکنون در مورد تجاوز نظامی اسرائیل به ایران اتفاق افتاده و قانون جنگل در روابط بین‌المللی حاکم می‌شود، تنها منطق قدرت و موازنه نیروها عمل می‌کند. فعلا بزرگ‌ترین قدرت نظامی دنیا (ایالات‌متحده آمریکا) و متحدان غربی‌‌‌اش طرف اسرائیل را گرفته‌‌‌اند و چشم‌‌‌اندازی هم برای تغییر چنین وضعیتی وجود ندارد.
✍️ آنچه دولت ایران در این شرایط می‌‌‌تواند انجام دهد، رفتن به سوی متحدان یا حداقل کسب پشتیبانی کشورهایی است که منافع ملی‌‌‌شان در برقراری صلح و ثبات در منطقه و ایران است؛ مانند کشورهای جنوب خلیج‌فارس به‌ویژه عربستان‌سعودی، چین و پاکستان (که به سلاح‌‌‌های هسته‌‌‌ای مجهز است).
✍️ اکنون زمان آن است که قدرت سیاسی حاکم بر کشور ما، منافع ملی ایران را یک‌بار برای همیشه به درستی تعریف کند و استراتژی ملی ایران را فارغ از شعارهای جهان‌‌‌وطنانه خیال‌‌‌پردازانه تعریف کند.
۲- بعضا سخنانی به گوش می‌رسد، حتی از سوی معدود «روشنفکرانی» که گویی در توهم رهایی ایران به دست متجاوزان خارجی هستند.
✍️ این سخنان، جای تحیر و تاسف عمیق دارد و بسیار خطرناک است. فراموش نکرده‌‌‌ایم روزنامه‌نگار نادان و بی‌‌‌خبر از تاریخ و دیپلماسی منطقه که به یاری برنار هانری لویِ «فیلسوف» چپ‌‌‌گرای فرانسوی، دلال سیاسی موساد اسرائیل، حضور رئیس‌جمهور فرانسه رسید تا آرمان آزادی‌‌‌خواهی ایرانیان را به گوش او برساند!
✍️ یاد‌آوری می‌‌‌کنیم که برنار هانری لوی و جناحی از حزب سوسیالیست به رهبری دانیل میتران همسر رئیس‌جمهور اسبق فرانسه از طرفداران سرسخت «کشور مستقل کردستان» با پشتیبانی اسرائیل هستند.
✍️ این واقعیت را مقایسه کنید با این ادعای کذایی که گویا اسرائیل و ایران از زمان کوروش متحد سیاسی یکدیگر بودهاند!
✍️ این واقعیت تاریخی که کوروش قوم یهود را از ستم مصریان رها کرد به صورت اتحاد سیاسی دو کشور وانمود می‌شود، حال آنکه دولت یهود یا اسرائیل پدیداری متعلق به نیمه دوم سده بیستم میلادی است و تا پیش از آن هیچ‌گاه از لحاظ واقعیات تاریخی عینیت خارجی نداشته است.
✍️ شبیه‌سازی‌‌‌هایی از این دست که گویا ایران و اسرائیل منافع ملی مشترکی دارند، بخشی از پروپاگاندای توخالی اسرائیلی است تا نیات پلید تجزیه و تضعیف ایران را از انظار عمومی بپوشانند.
#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #متحدان_ایران #منافع_ملی #پروپاگاندا #حمله_نظامی #قانون_جنگل