⭕️ شراب غلبه‌ی عشق را گویند؛ و این مخصوص کاملان است که در نهایتِ سلوک، اخص‌اند. شراب بطور مطلق، کنایه از سکر محبت و جذبه‌ی حق است. عشق و ذوق و سکر را به شراب تشبيه کرده‌اند. شراب و شمع و ذوق و نور عرفان ببین شاهد که از کس نیست پنهان شراب و شمع شاهد جمله حاضر مشو غافل ز شاهدبازی آخر شراب بیخودی درکش زمانی مگر از دست خود یابی امانی بخور می تا ز خویشت وارهانند وجود قطره با دریا رسانند شرابی خور که جامش روی یارست پیاله چشم مست بادہ خوارست شرابی را طلب بی ساغر و جام شراب باده خوار و ساقی آشام شراب اینجا زجاجه، شمع مصباح بُوَد شاهد فروغ نور الواح میر سید علی همدانی گوید: چون تأثيرات خواص شراب معنوی، مواقع تصرفات سِرّی و قلبی را از ظلمات حرص و بخل و کبر و عُجب که از صفات بهیمی و سبعی‌اند، در مقام تزکیه، پاک و مصفا می‌گرداند، باز در مقام تحليه‌ی سِرّ، وجود سالك را به زینت جود و سخا، و زیور حلم و حیا مزین می‌گرداند. شراب ازل: تجلیات قدم را گویند، و از آن به شراب الست تعبیر شده است. عراقی گوید: از شراب الست روز وصال دلِ مستم هنوز مخمور است شراب الست: (نك: شراب ازل) شراب پخته: عالم ملکوت و عیش صرف را که مجرد است گویند. شراب توحید: محو شدن در ذات، و مبرا شدن از تمام شواغل دنیوی. چون ز مستی می‌توان رستی ز هستی لاجرم عاشقان را مِیْ پرستی بِهْ ز طاعات آمده شراب خام: عيش ممزوج که مقارن عبودیت است. شراب عشق: غليان عشق به حق را شراب عشق گویند. شراب عشق جوشان‌تر شرابی است که آن یکدم بُوَد این جاودانی رخ چون ارغوانش آن کند آن که صد خمّ شراب ارغوانی شراب طهور: عاشق پاک را گویند. کجا شراب طهورست و کجا مِیِ انگور طهور آب حیات است و آن دگر مردار شراب لایزالی: مراتب تجلیات قدم است. عطار گوید: پیش از آن کاندر جهان، باغ رز و انگور بود از شراب لایزالی جان من مخمور بود ما به بغداد ازل لاف اناالحق می‌زدیم پیش از آن کاین دار و گیر و نکته‌ی منصور بود شراب معرفت: همان معرفت را گویند که فرمود «العلم نور يقذفه الله في قلب من يشاء. و انصاری گوید: بار خدایا، بروی زمین بندگانند که آشامنده‌ی شراب معرفتند و مست از جام محبت. تا هرچند که از حقیقت آن شراب در دنیا جز بوئی نه و از حقیقت آن مستی جز نمایشی نه. زانکه دنیا زندان است، زندان چند برتابد؟ باش تا فردا که مجمع روح و ریحان بُوَد و معرکه‌ی وصال جانان و رهی در حق نگران. 📕 #فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی ✍ دکتر سیدجعفر سجادی