📜 مقتل شناسی(۱۰)
۱۱. نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم(ع)
شیخ عباس سه کتاب به نام های نفس المهموم، نفثة المصدور و منتهی الآمال درباره واقعه عاشورا نوشته، که در کتاب اول مختص واقعه عاشورا و سومی، شرح حال ائمه(ع) است که بخش مفصلی از آن اختصاص به امام حسین (ع) دارد.
🔸این کتاب دارای یک مقدمه، پنج باب که هرباب دارای فصل های متعدد است و یک خاتمه دارد.
مقدمه کتاب کوتاه و درباره ولادت امام حسین(ع) است. باب نخست درباره مناقب امام حسین(ع) ، پاداش گریستن بر او، لعن بر کشندگان و اخباری درباره شهادت اوست. باب دوم، که مفصل ترین باب کتاب است، درباره قیام آن حضرت و شهادت او و یاران و خاندانش است و در آن، وقایع عاشورا با تفصیل بیشتر بیان شده است. باب سوم درباره حوادث پس از شهادت آن حضرت است؛ باب چهارم حوادث خارق العاده ای دارد که پس از شهادت حضرت، روی داده است؛ باب پنجم به فرزندان و همسران امام و پاداش زیارت او و تعرض و ستم خلفا به قبر حضرت اختصاص یافته است.
🔹به پیوست نفس المهموم، کتاب نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن يوم العاشور از همین مؤلف است که در آن بیشتر به مناقب امام حسین(ع) و یارانش پرداخته شده است. در خاتمه کتاب، مؤلف به پیروی از استادش، محدث نوری در کتاب لؤلؤ و مرجان، اندرزهایی به اهل منبر و تعزیه خوانان داده است.
🔻نفس المهموم، یکی از گزارش های مفصل بوده و ویژگی های فراوانی دارد. در این کتاب منبع هر روایت و مطلب مشخص شده و مؤلف با قرار دادن رمز برای هر کتاب، منبع کلام خود را نشان می دهد. فصل بندی آن نیز قابل توجه است که کمی به کتاب های معاصر شباهت دارد. ویژگی دیگر این است که درباره اشخاص، مکان ها و گزارش ها، توضیحات سودمندی داده است. گفتنی است مؤلف در برخی موارد و در پاورقی، برخی روایات را نقد و نظراتی بیان کرده است.
همانطور که گفته شد محدث قمی روایات و مطالب را از منابع متعدد برگرفته است، اما این مطالب را به گونه ای در کتابش آورده که هیچ یک قابل تشخیص و بیگانه از هم نیست. معمولا وقتی از منابع مختلف در یک اثر استفاده می شود، زبان متفاوت آثار حس می شود، اما در این اثر این گونه نیست. از دیگر ویژگی های این کتاب، پیوستگی مسیر حوادث کربلا و عاشوراست.
محدث قمی این کتاب را با رویکرد زدودن تحریفات و دروغ ها نوشته است. این کتاب بیشتر توصیفی است تا تحلیلی؛ البته باید گفت اگر نویسنده قصد تحلیل داشت قطعا توانایی این کار را به بهترین شکل داشته است، اما قصدش از نگارش این کتاب، اثری پیراسته بوده است تا به عنوان یک مقتل خوانده شود و از همین رو نحوه نگارش آن به صورت مقتل خوانی است و این که اقوال گوناگون را آورده، قصدش این بوده تا با آوردن اسناد بتوان قول درست را یافت.
🔻این کتاب اثری خوشخوان است و خواننده را به دست انداز نمی افکند و مخاطب را با زندگی امام حسین(ع) آشنا می کند و از بهترین و کامل ترین منابع و مقاتل عاشوراست.
نفس المهموم، در سال های اخیر، با مقدمه سید احمد حسینی و تحقیق رضا استادی، چاپ شده که با عنوان «در کربلا چه گذشت» عرضه شده است.
#مقتل_شناسی
#مقاتل_مستند_معاصر
#تاریخ
#نقد_مشهورات
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi
📜 مقتل شناسی(۱۱)
۱۲. منتهی الآمال في تواريخ النبي و الآل
شیخ عباس قمی این کتاب دو جلدی را با زبانی ساده، مختصر و با استفاده از منابع معتبر درباره فضایل، مناقب و حوادث دوران زندگانی چهارده معصوم(ع) و به زبان فارسی نگاشته است. همچنین محدث قمی در تكمله منتهی الآمال، کتاب تتمة المنتهى في وقایع ایام الخلفاء را نگاشت که به تاریخ خلفای بعد از پیامبر اختصاص دارد.
🔹این کتاب در واقع یک دوره تاریخ تحلیلی و مستند است و در چهارده باب تدوین شده است که هر باب، اختصاص به یک معصوم دارد. جلد نخست آن، از زندگی پیامبر تا زندگی امام حسین(ع) و جلد دوم از زندگی امام سجاد تا امام دوازدهم(ع) را شامل می شود.
باب پنجم که مربوط به امام حسین(ع) است، نسبت به باب های دیگر، حجیم تر است و حدود یک پنجم کتاب را دربر می گیرد. این باب دارای چهار مقصد و یک خاتمه و هر مقصد دارای چندین فصل است.
مقصد اول که چهار فصل دارد، درباره ولادت آن حضرت و برخی از مناقب وی و برخی از اخبار در خصوص ثواب گریستن بر حضرت و اخباری درباره شهادت وی است. مقصد دوم که دارای هفت فصل است، به قیام آن حضرت از آغاز تا ورود به کربلا و شهادت مسلم بن عقیل و دو کودکش پرداخته است. مقصد سوم که پنج فصل دارد، از ورود امام به کربلا تا شهادتش است. مقصد چهارم که دارای دوازده فصل است، به وقایع پس از شهادت امام و بردن اسرا به شام و کوفه و خطبه های امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) و دیگران تا بازگشت اهل بیت به مدینه و نیز برخی از مراثی درباره آن حضرت و نیز معرفی فرزندان امام پرداخته است.
بخش خاتمه از این باب حاوی مطالبی از قبیل اهمیت برپایی مجلس عزاداری و انتقاد از وضعیت روضه خوانی و عزاداری و چنان که در نفس المهموم نیز نگاشته است، پند و اندرزهایی به اهل منبر و ذاکران مصایب امام حسین(ع) است.
🔸با توجه به آن که این اثر، پس از نفس المهموم ونفثة المصدور و در دهه آخر زندگی مؤلف نوشته شده است، حاصل آخرين مطالعات، تأملات و بررسیهای مولف، محقق و محدث آن است و از این حیث در زمانی نوشته شده است که نگارنده به پختگی کامل در تتبعات علمی خود دست یافته است. به همین دلیل از این نگاشته، استقبال بسیاری شده و تاکنون چاپ های متعدد و گوناگونی از آن عرضه شده است و بخش مقتل و زندگی امام حسین(ع) از کتاب منتهی الآمال به صورت جداگانه نیز منتشر شده است.
🔻محدث قمی، در بیان مطالب غالب منابع خود را نام برده و روایت های مختلف درباره یک واقعه را ذکر می کند؛ در چاپ اخیر که به همت باقری بیدهندی تصحیح شده، این منابع با ذکر آدرس دقیق، استخراج و در پاورقی ارائه شده است.
🔻محدث قمی، در مقتل منتهی الآمال، پژوهش های فراوانی در تحریف زدایی از وقایع عاشورا دارد و در مجموع باید گفت که این بخش از کتاب، از بهترین و کامل ترین گزارش های عاشوراست و با توجه به ویژگی هایش، بهترین میزان در جهت شناسایی، تحقیق و پژوهش در این حوزه است و باید مطالب خارج از آن را با دیدی پژوهشی و نقادانه نگریست.
#مقتل_شناسی
#مقاتل_مستند_معاصر
#تاریخ
#نقد_مشهورات
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi