࿐᪥✧﷽ ✧᪥࿐ 🔍 #ترنم_وحی 📖 لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ رَحیمٌ»(توبه ۱۲۸) 🔍 واژۀ «حرص» راغب اصفهانی در تعریف حرص چنین آورده است: «الحرص: فرط الشّره، و فرط الارادۀ... ➖حرص افراط و زیاده‌روی در آز است. 🖇 ریشۀ این لغت به زمان گذشته برمی‌گردد که رخت‌شوران برای شستن جامه‌های پشمین و سنگین، آن‌چنان با چوب بر آن می‌کوبیدند که سطح رویی جامه برداشته می‌شد و گاه آسیب می‌دید که در این‌باره تعبیر «حرص القصّار» را به‌کار می‌برند. ➖از کاربردهای این واژه، «الحارِصَۀ» و «الحَریصَۀ» است. به ابر هنگامی‌که به‌شدت می‌بارد، «حارِصَۀ» و «حَریصَۀ» می‌گویند؛ زیرا به‌واسطۀ باران آن، لایه‌های رویین زمین دچار فرسایش گشته و سطح خاک برداشته می‌شود. 🖇 راغب همچنین طمع را به «نزوع النّفس إلی الشی‌ء شهوۀ له» تعریف نموده است که به‌معنای رهاکردن امیال درونی نفس و کشش آن به‌سوی چیزی از روی میل و رغبت است. همچنین آن شیء مدّنظر را «مَطْمَع» می‌گویند. 🖇 ابن منظور مصری نیز «حرص» را در تعبیری مشابه چنین تعریف کرده است: «الحرص: شدّۀ الارادۀ و الشّره إلی المطلوب». ➖حرص عبارت است از زیاده‌خواهی و فزون‌طلبی افراطی به‌سوی مطلوب. همچنین «الحَرْص» (با فتحه) را به «الشَقّ» به‌معنای سوراخ‌کردن و گذارکردن تعریف کرده است. 🔍 کاربرد مثبت مفهوم «حرص» ➖واژۀ «حرص» لزوماً بار منفی ندارد و گاهی در معنای فزون‌خواهی و زیاده‌خواهیِ مثبت به‌کار می‌رود؛ چنان‌که کاربرد این واژه دربارۀ افراد طالب محبتِ فراوان، طالب هدایت، حریص در علم یا طمع‌ورز به مغفرت الهی، صرفاً به‌معنای فزون‌طلبی است. در برخی آیات قرآن نیز حرص به این معنا به‌کار رفته است : «لَقَدْ جاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ رَحیمٌ» به‌یقین، رسولی از خود شما به‌سویتان آمد که رنج‌های شما بر او سخت است و اصرار بر هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است. ➖ همچنین نظیر این معنا، آیه‌ای است که خطاب به پیامبرﷺ می‌فرماید: «وَ ما أَکْثَرُ النَّاسِ وَ لَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنینَ» و بیشتر مردم، هر چند اصرار داشته باشی، ایمان نمی‌آورند. ➖ بنابراین در این دو آیه و دیگر آیات مشابه، حرص در معنای مثبت و لغوی آن یعنی حرص به هدایت مردم و طمع به غفران الهی به‌کار رفته است. بدیهی است کارکرد مثبت این واژه در این موارد و مشابه آن به‌دلیل صواب و خیربودن موضوعی است که حرص به آن تعلّق گرفته و در مورد آن به‌کار رفته است نه کاربرد محض این واژه. #تفسیر #مفاهیم @Tarannome_Vahy °❈※☆═🎶═☆※❈°