⚜انشعابات و فرقه های «شیعه» :
✅تشیع از همان ابتدای پیدایش، بعد از امامت بلافصل #امام_علی_علیه_السلام به شاخه های مختلفی تبدیل شد.
که این اختلافات به باورهای آنان از جمله؛ شمار امامان معصوم، عوامل متعدد سیاسی وجغرافیایی، انشعابات حاصل از اختلاف بر سر تشخیص مصداق امام، ظهور گروههای غلات بر می گشت.
در حال حاضر، مهمترین فرقه های مذهب تشیع، فرقه «امامیه» و «کیسانیه» و «زیدیه» و «اسماعیلیه» و «فطحیه» و «واقفیه» به شمار می رود که به صورت مفصل شرح خواهیم داد.
@TarikhEslam
1⃣فرقه «إمامیه»:👇
✅«امامیه» در اصطلاح نام فرقهای از تشیع است، که به امامت منصوص دوازده امام بعد از حضرت محمد مصطفی(ص) باور دارند.
این فرقه را به نامهای «شیعه اثنی عشری» یا «دوازده امامی» و «شیعه جعفری» هم میشناسند.
برخی امامیه را، نام هر فرقهای میدانند که اعتقاد به امام منصوب داشته باشد. طبق این معنی میتوان همه فرقههای شیعی را امامی نامید، اما امامیه اصطلاحی، که آن را از سایر فرقههای شیعه جدا میکند، همان است که به امامت منصوص دوازده امام پس از حضرت محمد(ص) معتقدند.
سلسله امامان در امامیه بر مبنای نصوص وارده مثل «حدیث لوح» که از جابر انصاری نقل شده و سایر روایات، امامیه تعداد امامان بعد از پیامبر(ص) را دوازده نفر میدانند. که به ترتیب عبارتند از؛
۱)علی بن ابیطالب المرتضی(ع)
۲)حسن بن علی المجتبی(ع)
۳)حسین بن علی الشهید(ع)
۴)علی بن الحسین السجاد(ع)
۵)محمد بن علی الباقر(ع)
۶)جعفر بن محمد الصادق(ع)
۷)موسی بن جعفر الکاظم(ع)
۸)علی بن موسی الرضا(ع)
۹)محمد بن علی الجواد(ع)
۱۰)علی بن محمد الهادی(ع)
۱۱)حسن بن علی العسکری(ع)
۱۲)حجة بن الحسن المهدی(عج) می باشد.
📚منبع:
فرق الشیعه نوبختی، ص۲۳۱
@TarikhEslam
2⃣فرقه «کیسانیه»:👇
✅«کیسانیه» پیروان مختار بن ابوعبید ثقفی هستند، که به یاری او انتقام سختی از قاتلان امام حسین(ع) گرفتند.
آنان، بعد از امام حسین(ع) به امامت «محمد حنفیه» پسر امام علی(ع) معتقد شدند.
کیسانیه در تفسیر آیه «وَ التِّينِ وَ الزَّيْتُونِ وَ طُورِ سِينِينَ وَ هذَا الْبَلَدِ الْأَمِينِ» میگفتند :
کلمات این آیه بیانگر رموزی است، از جمله این که تین، علی(ع) است، زیتون حسن(ع)، طور سینین حسین(ع) و بلد الامین «محمد حنفیه» می باشد.
طرفداران این فرقه معتقدند که محمد نمرده و درکوه «رضوی» در حال حیات است، و موعود آخر الزمان، او می باشد، که ظهور خواهد کرد.
این فرقه بعدها به دوازده فرقه تبدیل شدند.
در حال حاضر برای کیسانیه در سر زمین های اسلامی تابعینی ذکر نشده است.
📚منبع:
فرق الشیعه نوبختی، ص۲۳۲
@TarikhEslam
3⃣فرقه «زیدیه»:👇
✅«زیدیه» یکی دیگر از فرق معروف شیعه است که قائلند پس از امام سجاد(ع)، پسرش «زید» امام است.
این فرقه در آغازین سالهای سده دوم هجری از بدنه عمومی شیعه جدا شد و در برابر دیگر شیعیان قرار گرفت.
زید، مردم را به تبعیت از کتاب و سنت و جهاد با ستمگران و حمایت از محرومان و اعطای به مستضعفان دعوت میکرد و درباره غنایم جنگی میگفت :
باید به عدالت قسمت شود و در رد مظالم اصرار فراوان داشت.این فرقه از دیگر فرق شیعه به تسنن نزدیکترند.
شهرستانی، در ملل و نحل، سه شاخه را در زیدیه ترسیم میکند؛
۱)جارودیه :
پیروان ابی الجارود (زیاد بن منذر) که به تعیین امام به دست پیامبر(ص) به نص بر اوصاف نه شخص، معتقدند.
۲)سلیمانیه :
پیروان سلیمان بن جریر که اعتقاد به شورایی بودن امامت و جواز تقدم مفضول با وجود فاضل داشت.
۳)صالحیه و بتریه :
پیروان حسن بن صالح بن حی و کثیر النوی الابتر که مثل سلیمانیه به شورایی بودن امامت قائل بودند، با این فرق که در ایمان یا کفر عثمان توقف میکردند.
📚منبع:
فرق الشیعه نوبختی، ص۲۴۳
@TarikhEslam
4⃣فرقه «إسماعیلیه»:👇
✅«اسماعیلیه» نام فرقه دیگری است که معتقدند؛ بعد از حضرت امام جعفر صادق(ع) ،فرزندش «اسماعیل» امام است.
وگاه در بلاد مختلف به نامهای گوناگون مانند باطنیه، تعلیمیه خوانده شدهاند.
فرقه مشهور اسماعیلیه، همان باطنیه و تعلیمیه است.
بنابر اعتقاد اسماعیلیان، امام صادق(ع) در زمان حیات خودشان اسماعیل را به عنوان امام بعدی معرفی کردند.
اما اسماعیل در زمان حیات پدرش از دنیا رفت و مرگ اسماعیل قبل از به امامت رسیدن باعث به وجود آمدن تشتت و اختلاف در تعیین امام بعدی شد. برخی از این رو که اعتقاد داشتند سخن امام(ع) نباید تغییر کند، گفتند اسماعیل هنوز زنده است و روزی به عنوان قائم ظهور خواهد کرد!
برخی هم از این بابت که معتقد بودند، امامت به استثنای امام حسن(ع) و امام حسین(ع) از طریق برادری منتقل نمیشود، به انتقال امامت از اسماعیل به فرزندش محمد روی آوردند.
برخی نیز قائل به «بداء» شده، و همراه با سایر شیعیان به امامت موسی بن جعفر(ع) معتقد شدند.
سلسله امامان شیعه اثنی عشری از طریق گروه اخیر ادامه می یابد.
📚منبع:
فرق الشیعه نوبختی، ص۲۵۳
@TarikhEslam
5⃣فرقه «فطحیه»:👇
✅«فَطَحیّه» معتقدند که «عبدالله» پسر امام جعفر صادق(ع) ملقب به «اَفطَح» بعد از ایشان امام است.
پس از شهادت امام ششم شیعیان، پسر بزرگ ایشان، «عبدالله» ادعای جانشینی امام(ع) را نمود.
او با نقل این روایت از قول پدرش که : «امامت هر امام به پسر بزرگ او منتقل میشود!» عدهای را دور خود جمع کرد.
ادعای او دوام چندانی نیافت و عبدالله هفتاد روز پس از شهادت امام صادق(ع) از دنیا رفت و چون فرزند و جانشینی نداشت، پیروان او سرگردان شده، عموما به امامت امام کاظم(ع) بازگشتند و عمر این عقیده در همان ابتدای ظهور به پایان رسید.
برخی از بزرگان امامیه مانند بنی فضّال نیز به عبدالله گرویدند؛ ولی بسیاری از آنان در میانه راه و یا با مرگ او از این مسیر بازگشتند.
📚منبع:
فرق الشیعه نوبختی، ص۲۵۶
@TarikhEslam
6⃣فرقه «واقفیه»:👇
✅«واقِفیه» یا «واقِفه» یا «مَمْطوره» گروهی از شیعیان که بر امامت امام موسی کاظم(ع) توقف کردند، از اعتراف به امامت امام رضا(ع) سرباز زدند و معتقد بودند که امام کاظم(ع)، مهدی موعود است که در غیبت به سر میبرد و رجعت خواهد کرد.
همچنین به گروهی از شیعیان که بر امامت امام حسن عسکری(ع) توقف کردند و ایشان را مهدی موعود دانستند نیز واقفه گفته میشود.
علی بن اسماعیل میثمی، اولین کسی بود که بر آنها نام ممطوره را گذاشت.
اخبار و نصوص متعددی وجود دارند که تأکید میکنند علت توقف این گروه در امامت موسی بن جعفر(ع)، فریفته شدن به اموال و ثروتهای فراوانی بود که نزد آنان جمع شده بود.
همچنین شبهههای اعتقادی که گاه در اثر القاء اندیشههای نوپدید و گاه به سبب برداشتهای نادرست از برخی مبانی و مصادر عقیدتی پدید میآمدند در شکلگیری و زمینهسازی حرکت واقفیه مؤثر بودند.
اولین کسانی که این اعتقاد را آشکار ساختند «علی بن ابی حمزه بطائنی»، «زیاد بن مروان قندی» و «عثمان بن عیسی رواسی» بودند.
📚منبع :
فرق الشیعه نوبختی، ص۲۷۵
@TarikhEslam
📚✍📚✍📚✍📚✍📚✍
1️⃣3️⃣2⃣ #معرفی_کتاب:📚
کتاب «فرق الشیعه» بررسی فرقه های شیعه از آغاز تا پایان سده سوم هجری؛ اثر ابومحمد نوبختی✍📚👇
@TarikhEslam
4_5925037646895122970.pdf
518.3K
📚✍📚✍📚✍📚✍📚
کتاب «فرق الشیعه»
@TarikhEslam
📆بیست و هفتم جمادی الاول سال هشتم عام الفیل، سالروز وفات #حضرت_عبدالمطلب_رحمه_الله جدّ بزرگوار حضرت رسول اکرم(ص) :👇
#وقایع_ماه_جمادی_الاول
@TarikhEslam
✅نام عبدالمطّلب شَیبَه و کنیهاش أبوالحارث بود.
در منابع، او را به القاب و نامهای دیگری نیز از قبیل عامر، سید البطحاء، ساقی الحجیج، ساقی الغیث، غیث الوری فی العام الجدب، أبو السادة العشره، عبد المطّلب، حافر زمزم، ابراهیم ثانی و فیّاض خوانده اند.(۱)
او جدّ حضرت رسول اکرم(ص) و بزرگِ قبیله قریش و همچنین از بزرگان شهر مکه بود.
درباره سبب شهرت او به عبدالمطلب نوشته اند :
چند سال پس از وفات هاشم، مطلب (عموی عبدالمطّلب)، او را از یثرب به مکه آورد.
وقتی مردم مکه و قریش عبدالمطلب را دیدند که همراه مطلّب وارد شهر میشود، به گمان این که او بنده خریداری شده مطلّب از یثرب است، او را «عبدالمطلب خواندند و این نام بعدها همچنان باقی ماند.(۲)
نسب عبدالمطلب(ع) به حضرت ابراهیم(ع) میرسد.
قول مشهور در بین سیره نویسان و مورخان، به این ترتیب می باشد :
📋《محُمَّدٌ رَسُولُ اللهِ(ص) ابْنُ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبْدِ المُطَّلِبِ بْنِ هَاشِمِ بْنِ عَبْدِ مَنَافِ بْنِ قُصَيِّ بْنِ كِلَابِ بْنِ مُرَّةَ بْنِ كَعْبِ بْنِ لُؤَيِّ بْنِ غَالِبِ بْنِ فِهْرِ بْنِ مَالِكِ بْنِ النَّضْرِ بْنِ كِنَانَةَ بْنِ خُزَيْمَةَ بْنِ مُدْرِكَةَ بْنِ إِلْيَاسَ بْنِ مُضَرَ بْنِ نِزَارَ بْنِ مَعَدَّ بْنِ عَدْنَان!》
به نقل از ابن عباس از حضرت رسول اکرم(ص) روايت شده است كه ایشان فرمودند :
📋《إِذَا بَلَغَ نَسَبِی إِلَى عَدْنَانَ فَأَمْسِکُوا》
♦️هر گاه نسب من به عدنان رسيد توقف كنيد.(۳)
وى، داراى ده فرزند پسر به نام هاى: حارث، زبیر، ابوطالب، حمزه، غیداق، ضرار، مقوّم، ابولهب، عباس و عبدالله و شش دختر بود.
عبدالمطلب(ع) رسول اکرم(ص) را خیلی دوست می داشت و به تنها یادگار فرزندش عبدالله می بالید.
نقل است که بعد از ولادت حضرت رسول اکرم(ص)، عبدالمطلب(ع) نوزاد را در آغوش گرفت و وارد خانه كعبه شد و در آنجا به دعا و نيايش پرداخت و از درگاه خداوند به خاطر عطاي چنين فرزندی، شكر بجا آورد و این شعر را سرود :
📋《الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَعْطَانِي
هَذَا الْغُلامَ الطَّيِّبَ الأَرْدَانَ
قَدْ سَادَ فِي الْمَهْدِ عَلَى الْغِلْمَانِ
أُعِيذُهُ بِالْبَيْتِ ذِي الأَرْكَانِ
حَتَّى أَرَاهُ بَالِغَ الْبُنْيَانِ
أُعِيذُهُ مِنْ شَرِّ ذِي شَنَآنِ
مِنْ حَاسِدٍ مُضْطَرِبِ الْعَنَانِ》
♦️حمد وسپاس خداوند را كه اين پسر را به من داد كه اندامى خوشبو دارد و در گهواره بر همه پسران سیادت دارد.(۴)
عبدالمطّلب موحد و یکتا پرست بود و از پرستش بتها بر کنار بود، و خدا را به یگانگی می شناخت و به نذر وفا میکرد، و سنتهایی نهاد که بعضی از آنها در قرآن نازل گشت.
بنابر روایات تاریخی، ماجرای حمله ابرهه به مکه معروف به حمله اصحاب فیل در زمان عبدالمطلب روی داد.
وقتی ابرهه با لشکری از یمن به قصد تخریب کعبه به مکه حمله کرد، لشکریان ابرهه شتران قریش را به غارت بردند و میان عبدالمطّلب و ابرهه ملاقاتی صورت گرفت.
عبدالمطلب تنها آزادی شتران خود را درخواست کرد.
ابرهه گفت :
📋《عَجَباً لِقَوْمٍ سَوَّدُوكَ وَ رَأَّسُوكَ عَلَيْهِمْ حَيْثُ تَسْأَلُنِي فِي عِيرٍ لَكَ وَ قَدْ جِئْتُ لِأَهْدِمَ شَرَفَكَ وَ مَجْدَكَ وَ لَوْ سَأَلْتَنِي اَلرُّجُوعَ عَنْهُ لَفَعَلْتُ》
♦️تعجب می کنم از اینکه قومت چگونه تو را به سروری قبولت کردند، در حالی که تو فقط شترانت را از من مطالبه می کنی، در حالی که من برای انهدام کعبه آمده ام که اگر از من درخواست بازگشت داشتی، بر می گشتم.
عبدالطلب پاسخ داد :
📋《أَيُّهَا اَلْمَلِكُ! إِنَّ هَذِهِ اَلْعِيرَ لِي وَ أَنَا رَبُّهَا فَسَأَلْتُكَ إِطْلاَقَهَا وَ إِنَّ لِهَذِهِ اَلْبَنِيَّةِ رَبّاً يَدْفَعُ عَنْهَا》
♦️ای پادشاه! من خداوندگار شترانم و این خانه نیز خداوندگاری دارد که از آن محافظت خواهد کرد.
سپس به مکه بازگشت، که روز بعد تودۀ عظیمی از پرندگان به لشکر ابرهه حمله کردند.(۵)
رسول اکرم(ص) هشت سال از عمر شریفش گذشته بود که عبدالمطلب از دنیا رفت.
از حضرت رسول اکرم(ص) سوال شد :
📋《أَ تَذْكُرُ مَوْتَ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ!》
♦️آیا مرگ عبدالمطلب را به یاد دارید؟
حضرت(ص) فرمود :
📋《نَعَمْ! أَنَا يَوْمَئِذٍ اِبْنُ ثَمَانِ سِنِينَ!》
♦️آری! آن وقت من هشت ساله بودم.
ام ایمن می گوید :
📋《رَأَيْتُ رَسُولَ اَللَّهِ(ص) يَبْكِي خَلْفَ سَرِيرِ عَبْدِ اَلْمُطَّلِبِ 》
♦️حضرت رسول اکرم(ص) را می دیدم که در کودکی پشت سر تابوت عبدالمطلب(ع) می گریست.(۶)
عبدالمطلب را در مکه در قبرستان (حُجون) که بعدها به نام قبرستان ابوطالب مشهور شد، دفن کردند.
📚منابع :
۱)تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۱
۲)تاریخ طبری، ج۳، ص۸۰۲
۳)الکامل فی التاریخ ابن اثیر، ج۲، ص۲۱
۴)الطبقات الکبری ابن سعد، ج۱، ص۸۲
۵)مستدرک الوسائل محدث نوری، ج۹، ص۳۴۰
۶)بحارالانوار مجلسی، ج۱۵، ص۱۶۲
@TarikhEslam
📜وصیت #حضرت_عبدالمطلب_رحمه_الله به #حضرت_ابوطالب_رحمه_الله در خصوص کفالت حضرت رسول اکرم(ص) :👇
@TarikhEslam
✅ابن شهر آشوب می نویسد :
وقتی لحظات آخر عمر عبدالمطلب(ع) فرا رسيد، پسرانش را جمع کرد و سفارش رسول اکرم(ص) را به آن ها نمود.
عبدالمطلب گفت :
📋《مُحَمَّدٌ(ص) يَتِيمٌ فآوُوهُ وَ عَائِلٌ فَأَغْنُوهُ اِحْفَظُوا وَصِيَّتِي فِيهِ》
♦️محمد(ص) يتيم است و او را سرپرستی کنيد و نيازمند است او را بي نياز کنيد و وصيت و سفارش مرا درباره او حفظ کنيد!
ابولهب گفت : من اين کار را خواهم کرد؟
عبدالمطلب به او گفت :
📋《كُفَّ شَرَّكَ عَنْهُ!》
♦️شرّت را از او بازدار!
عباس اظهار داشت : من اين کار را به عهده خواهم گرفت!
عبدالمطلب به او گفت :
📋《أَنْتَ غَضْبَانُ لَعَلَّكَ تُؤْذِيهِ》
♦️تو مرد خشمناکی هستی، می ترسم او را آزار بدهی!
ابوطالب(ع) گفت : من اين دستور را اجرا مي کنم و کفالت او را به عهده مي گيرم؟
عبدالمطلب به او گفت : آری! تو سرپرستی او را به عهده گير!
و سپس بدنبال اين سخن، خطاب به حضرت محمد(ص) گفت :
📋《يَا مُحَمَّدُ(ص)! أَطِعْ لَهُ!》
♦️ای محمد! از وی اطاعت کن!
حضرت محمد(ص) فرمود :
📋《يَا أَبَهْ! لاَ تَحْزَنْ فَإِنَّ لِي رَبّاً لاَ يُضِيعُنِي》
♦️پدرجان! غمگين مباش مرا پروردگاري است که تباهم نخواهد کرد و به حال خود وانخواهد گذارد.
📋《فَأَمْسَكَهُ أَبُو طَالِبٍ فِي حَجْرِهِ وَ قَامَ بِأَمْرِهِ يَحْمِيهِ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ وَ جَاهِهِ فِي صِغَرِهِ مِنَ اَلْيَهُودِ اَلْمُرْصِدَةِ لَهُ بِالْعَدَاوَةِ وَ مِنْ غَيْرِهِمْ مِنْ بَنِي أَعْمَامِهِ وَ مِنَ اَلْعَرَبِ قَاطِبَةً اَلَّذِينَ يَحْسِدُونَهُ عَلَى مَا آتَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلنُّبُوَّةِ》
♦️پس از آن پس، ابوطالب(ع)، رسول اکرم(ص) را در کنار خود گرفت و با جان و مالش از او حمايت کرد و او را از خطرات یهود و برخی از عموزادگان که حسادت رسول اکرم(ص) را به خاطر مقام نبوتی که نصیب ایشان شده بود، را در دل می پروراندند، حفظ نمود.(۱)
📚منبع :
۱)مناقب ابن شهر آشوب، ج۱، ص۳۵
@TarikhEslam