◀️شبهه #شماره_2117
⛔️ سوال: ⛔️
@Wiki_Shobhe
با عرض سلام، درمورد خمس، پاسخ شما به این روایت از امام زمان (عج) که میفرمایند: در دوره غیبت خمس از شیعیان من برداشته شده چیست؟
#اعتقادی #مذهبی
✅◀️ پاسخ : ▶️✅
@Wiki_Shobhe
آنچه در پرسش به آن اشاره شده، مربوط به روایاتی است که بر طبق اطلاق آنها؛ ائمه اطهار(ع)، خمس را –در زمان حضور امام معصوم(ع) و در زمان غیبت امام مهدی(عج)- به شیعیان بخشیده و بر آنان حلال نمودهاند و لازم نیست مردم تنها سهم امام(ع) و یا سهم سادات را هم بدهند که در فقه به آن «اخبار تحلیل خمس» گفته میشود.
فقهای بزرگوار بحثهای مفصلی در این موضوع مطرح کردهاند.
با توجه به زمان و موقعیت صدور روایات تحلیل خمس، نیز شرح و استدلال بیشتر فقهای شیعه دربارهی این روایات، نتایجی از این دست به دست میآید که روایات تحلیل خمس، مربوط به زمان خاص است؛ مانند اینکه پرداخت خمس دشوار و یا شخص پرداخت کننده در تنگدستی و مشکلات معیشتی در زندگی باشد. توجه ائمّه اطهار(ع) عمدتاً به این بوده که کار را براى شیعیان در صورت ناچارى و تنگنایى و نبودن حکومت اسلامی، آسان سازند.
اگر بر فرض، اطلاق روایات تحلیل را بپذیریم؛ از آنجایی که منعی در روایات مربوط به عصر غیبت امام مهدی(عج) در گرفتن خمس نیست و در واقع، دلایل از این جهت ساکتاند، حکومت اسلامی که در صدر آن فقیه جامع شرایط باشد، میتواند با معیارها و مقرّرات معیّنى تحلیل و اذن را محدود کند، بلکه میتواند مردم را از تصرّف در اموال عمومى- جز در صورت اذن و با شرایط خاصى- باز دارد و این مقتضاى ولایت و نیابت از امام معصوم(ع) است و به عنوان یک حکم ولایى از سوى فقیه با هدف در نظر گرفتن مصالحى خاص تلقى میشود که با اطلاق تحلیل یا اذن به عنوان حکم اوّلى منافاتى ندارد.
در بخشی از توقیع به خط صاحب الزمان(عج)، چنین آمده است: «... و امّا آنان که در اموال ما چنگ آویختهاند؛ هر کسى کوچکترین چیزى از آن را حلال بشمارد و آن را بخورد، گویا آتش خورده است. و امّا خمس را ما بیگمان براى شیعیان حلال کردیم و تا زمان ظهور، اجازهی این تصرّف را به آنان دادیم تا براى پاک بودن و پلید نبودن ولادتشان در گشایش باشند».
از توقیع شریفی که از صاحب الزمان(عج) نقل شده است، نیز استفاده میشود؛ شاید خمسى که در توقیع بیان شده نوع خاصى از خمس بوده که مصلحت، حلال نمودن آنرا اقتضا میکرد، چنانکه بیان علت به پاک شدن ولادت، اشعار به آن دارد. و با توجه به اینکه کلام حضرت در پاسخ به پرسشی بوده که نه بیان شده و نه معلوم است، در حالیکه نیاز به پرسش داریم تا با تناسب حکم و موضوع بتوان استدلال نمود و به مقصود امام(عج) پیبرد؛ لذا دلیلى بر حمل «الف و لام» در کلمهی «الخمس» بر استغراق نیست؛ زیرا شاید سؤال از نوع خاصى از خمس بوده و «الف و لام» هم براى عهد و اشاره به همان نوع خاص باشد، و وقتى هر یک از این احتمالات بیاید، دیگر استدلال براى استفاده عموم از توقیع شریف باطل است.
پاسخ تفصیلی به همراه منابع در این نشانی:
http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa22262
پاسخی دیگر در این نشانی:
آیا خمس بر شیعیان حلال شده است؟
http://www.hawzah.net/fa/Question/View/10861
🇮🇷 کانال ویکی شبهه 🇮🇷
🌐«کانال جامع شبهات و شایعات فضای مجازی»🌐
https://telegram.me/joinchat/BWGstz9LDGhlEtwQ6sumxg