| 🚩 نزاع نظریه‌ها 🔸 نظریه‌ها، برسازنده‌ی جهان واقعی هستند؛ به آن مشروعیت می‌بخشند و ترمیم و دوام آن را ممکن می‌سازند. رشد نگاه انتقادی که از عدم کفایت و نابسندگی نظریه‌های پشتیبان نظم نوین جهانی خبر می‌داد، اندیشیدن به آلترناتیو هژمونی آمریکایی را تقویت کرده است. نظریه‌ی #ژئوپلیتیک_منازعه_جهانی که توسط #والرشتاین و #تیلور ارائه شد، یکی از این آلترناتیوها بود که راهبرد شمال-جنوب را جایگزین راهبرد غرب_شرق کرد. 🔹یکی دیگر از نظریه‌هایی که از #راهبرد_شمال_جنوب پشتیبانی می‌کند، نظریه‌ی #رابرت_کاپلان است. نظریه‌ی کاپلان عمدتا با نام رهیافت #ژئوپلیتیک_آنارشی شناخته می‌شود. نظریه‌ی وی نمونه‌ای از تلاش‌هایی است که می‌کوشند تصویری از نظام جایگزین #نظام_بین‌الملل موجود را ترسیم کنند. 🔸کاپلان روی ناآرامی‌هایی که در نقاط مختلف جهان در حال گسترش بود، تمرکز کرد و اصطلاح جدید ژئوپلیتیکی #شمال_ثروتمند و #جنوب_شورشی را برای توضیح و تبیین وضعیت موجود ابداع نمود. البته قصد کاپلان ترمیم قدرت جهانی آمریکاست و کم‌تر می‌توان از دل آن #نظم_جهانی بدیل را استشمام نمود. 🔹نظریه‌ی #برخورد_تمدن‌ها نیز یک سویه‌ی ژئوپلیتیکی دارد. #هانتینگتون در این نظریه که به رهیافت #ژئوکالچر مربوط می‌شود، زیرساخت منازعات ژئوپلیتیکی که #کاپلان از آن سخن می‌گفت را در فرهنگ‌ها و تمدن‌های منتشر در جغرافیای ملل جست‌وجو کرده است؛ وی این وضعیت را به اوضاع بعد از #جنگ_سرد پیوند زد و رد پای خطوط گسل‌خیز این منازعه را در جغرافیای جهان ترسیم نمود. عنوان کتاب وی یعنی «برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظام نوین جهانی» به وضوح از جنبه‌ی ژئوپلیتیکی نظریه‌ی ساموئل هانتینگتون پرده برمی‌دارد. این نظریه، نسخه‌ای کاربردی برای بقای #نظم_نوین_جهانی در مواجهه با شرایط گذار به #نظم_جدید بوده است. 🔸روی‌آوردن #ایالات_متحده به ایجاد #جبهه_تکفیری برای مقابله با #جبهه_مقاومت، بر اساس این نظریه‌های ترمیمی پشتیبانی می‌شود. نظریه‌ی کاپلان در پایان قرن بیستم نگاشته شد؛ نظریه‌ی برخورد تمدن‌های هانتیگتون نیز در سال 1993 میلادی مطرح گردید. اقدام امریکا در ایجاد کانون‌های تکفیری در #غرب_آسیا نیز از سال 1996 میلادی آغاز شد و در سال 2007 میلادی به بهره‌برداری رسید. #عملیات_سایکلون و تجهیز مسلحین افغان نمونه‌ای بسیار برجسته در این راستاست. کاپلان نیز در این میان روی منازعات #بالکان تمرکز داشت و از نزدیک در این منطقه زندگی می‌کرد. تضعیف گفتمان #اسلام_سیاسی از درون با تاسیس گروه‌های سلفی و تکفیری، از بالکان و #آسیای_مرکزی تا #غرب_آسیا نکته‌ی تمرکز این نظریه‌ها بوده است. 🔹جا دارد ما نیز در ایران عزیزمان از خودمان بپرسیم که نظریه‌ی پشتیبان ما از جبهه‌ی مقاومت چیست و چه آرایش تئوریکی در برابر نظریه‌های رقیب به خود باید بگیریم؟ اساسا آیا توجه به لایه‌ی تئوریک این تقابل‌ها و تغییرات را یک امر جدی و لازم و ضروری می‌دانیم یا معتقدیم که این وجه بیش‌تر یک فعل تشریفاتی و نمایشی و تزئینی است؟ #نظریه_مقاومت در برابر #نظام_سلطه را از کجا پی بگیریم؟ این یادداشت ادامه دارد.... @yavari57

| 🔸نظم، مولود #بحران است. تاریخ گواهی می‌دهد که بحران‌های بزرگ، آبستن نظم‌های فراگیر و گسترده در جهان بوده‌اند. معمای #نظم آن‌جاست که یک دستش در پنجه‎ی آشفتگی است و دست دیگرش درگیر شکل‌دادن به روابط و معادلات جهان‌ساز. درجایی‌که رنج‌مویه‌های بحران به آسمان بلند شده است، ناگهان صدای گریه‌ی تولد #نظم_جدید نیز برمی‌خیزد و از درراه‌بودن آینده‌ای متفاوت از امروز خبر می‌دهد. 🔹توجه استراتژیست‌های سرشناسی مثل #وولفرز و #کیسینجر به تولد نظم از دل بحران این پرسش را پیش می‌کشد که آیا در شرایط آشفته و بحرانی امروز جهان، آیا طرحی در حال شکل‌دادن به نظم آینده است؟ طراحان نظم آینده چگونه به این میدان‌های پرآشوب نگاه می‌کنند؟ مواد خام و اولیه‌ای که در این بحران‌ها تولید می‌شوند، چگونه در ساخت نظم جهان آینده به کار گرفته می‌شوند؟ 🔸برای پاسخ به این پرسش، مرور فرآیند منتهی به نظم امروزین جهان می‌تواند مفید باشد. کم‌تر کسی هم‌زمان با هیاهوی سال‌های 1914 تا 1918 میلادی (در اثنای #جنگ_جهانی_اول) صدای پایه‌گذاری ستون‌های #نظم_نوین_جهانی را نیز به گوش خود می‌شنید. اگرچه این نظم در بازه‌ی 1919 میلادی تا 1991میلادی تکوین پیدا کرد و بعد از پایان #جنگ_سرد و فروپاشی #شوروی در سال 1991میلادی توانایی خلق وضعیت امنیتی مطلوب خود را به دست آورد، اما پایه‌های این وضعیت در بحبوحه‌ی جنگ جهانی اول بر زمین گذاشته شد. 🔹رد پای پایه‌گذاری نظم‌های جهانی را می‌توان در تقلاهای نظری و تئوریکی جست‌وجو کرد که می‌کوشند تا دیدگاه تازه‌ای درباره‌ی #جنگ، #قدرت و #امنیت ترسیم کنند. با فروکش‌کردن شعله‌های #جنگ_جهانی_اول توجه به تدوین نظریه‌های جنگ، قدرت و امنیت مورد توجه قرار گرفت. نظریه‌پردازان می‌خواستند با پیش‌بینی‌پذیرکردن میدان، بحران‌های بین‌المللی پساجنگ را مهار کرده و در ید کنترل ایده‌ی مطلوب‌شان درآورند. 🔸نخستین موج واقع‌گرایی در #روابط_بین‌الملل در اثنای گرگ‌ومیش پس از جنگ جهانی اول متولد شد. از مهم‌ترین شخصیت‌های پیشگام این رویکرد می‌توان به #آرنولد_اسکار_وولفرز (Arnold Oscar Wolfers) 📎 اشاره کرد. وی به مفهوم #نفوذ تمرکز کرد و اعلام نمود: تقلا برای اعمال نفوذ و کسب #اعتبار در سطح جهان که مورد اهتمام قدرت‌های بزرگ قرار می‌گیرد، محیط امنیتی خاصی را در روابط بین‌الملل ایجاد می‌کند و به روابط و معادلات جهانی سمت‌وسو و راستای مشخصی می‌بخشد. 🔹نام #وولفرز در صدر فهرستی قرار دارد که می‌توان آن را جریان اندیشکده‌های سیاسی، دفاعی و امنیتی غرب نامید. وولفرز که حتی در میانه‌ی #جنگ_جهانی_دوم نیز به تفکر نازی در آلمان تعلق خاطر داشت، ناگهان این کشور را ترک کرد و به #دانشگاه_ییل در آمریکا پیوست. او افراد مستعدی را شناسایی و جذب نمود و آن‌ها را در «دفتر خدمات استراتژیک» به کار گرفت. این مرکز به زودی به یک قطب #تصمیم‌سازی برای دولت آمریکا تبدیل شد. وولفرز به مدت 10سال، مدیر مرکز تحقیقات سیاست خارجی واشنگتن در دانشگاه جان هاپکینز بود. امروز که به مهاجرت وولفرز از #آلمان به آمریکا نگاه می‌کنیم، رد پای فرآیند تغییر نظم را نیز در این مهاجرت می‌بینیم. 🔸میراث فکری وولفرز در #مطالعات_امنیت، اهمیت «نفوذ» و «اعتبار» را برای معماران #نظم_جهانی برجسته کرد و از طریق اعتباربخشی به رهیافت #واقع‌گرایی در مطالعات سیاسی، سمت‌وسوی خاصی را به نظم جهانی بخشید. #نظریه_مقاومت #منطق_مقاومت @yavari57