eitaa logo
کانال دروس آیت الله العظمی جوادی آملی
11.2هزار دنبال‌کننده
1.3هزار عکس
1.4هزار ویدیو
4.7هزار فایل
آخرین جلسات دروس و مباحث حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی (دام ظله) در قالب تصویر، صدا و متن بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء معاونت رسانه ارتباط با ادمین: @bonyad_esra_admin فهرست: https://eitaa.com/a_javadiamoli_doross/11098
مشاهده در ایتا
دانلود
💠 تمثیل قرآنی 🔹 مَثل را برای چند منظور ذكر می ‌كنند: یكی اینكه افراد متوسّط، دستشان به این دامنه مطلب برسد. برای آن است كه آن مطالب بلند را پایین بیاورند و به حسّ نزدیك ‌تر كنند تا در دسترس اوساط از مستمعان برسد. فایده دیگر آن است كه همین مَثلی كه از بالا به پایین آمده و به عنوان یك در دسترس دیگران است، به صورت نردبان برای اوحدی از مخاطبان است كه آن اوحدی همین مَثل را بگیرند و بالا بروند؛ اگر گفته شد « وَ اقرَأ وارقَ»[1] ناظر به این بخش است. پس مَثل حداقل دو فایده را به همراه دارد: یكی برای آن است كه دامنه مطلب پایین بیاید تا هم ‌افق دستِ اوساط قرار بگیرد و آنها بفهمند. فایده دیگر آن است كه همین مَثل پایین‌ آمده، دستاویزی باشد برای اوحدی كه همین را بگیرند و بالا بروند. آن جا كه در فرمود ما این مَثل ها را می ‌زنیم ﴿لَعَلَّهُمْ یتَذَكَّرُونَ﴾،[2] ﴿لَعَلَّهُمْ یتَفَكَّرُونَ﴾[3] این طایفه از آیات برای اوساط از مؤمنان است و اما آنچه در سوره مباركه «عنكبوت» آیه 43 فرمود: ﴿وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا یعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ﴾ این ناظر به آن فایده دوم است. 🔹 اولاً باید كسی عالِم باشد؛ عالِم به اصطلاح قرآنی نه عالم حوزوی و دانشگاهی عالم به اصطلاح قرآنی همان است كه ﴿إِنَّمَا یخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء﴾[4] كه با هم آمیخته باشد، وگرنه صِرف آگاهی از مطالب را قرآن عالِم شدن نمی ‌داند. پس كسانی را قرآن عالم می ‌داند كه باشند كه ﴿إِنَّمَا یخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء﴾. اگر كسی عالِم شد و اهل خشیت شد، در فرهنگ قرآن جزء اوساط از مخاطبان است؛ بر خلاف اوساط عمومی كه بنای عقلا و فهم عرف آن را همراهی می ‌كند. آن اوساط كه بحثش در اول اشاره شد دیگرند و این اوساط قرآنی دیگرند. علما جزء متوسّطان از مخاطبان قرآ‌ن هستند! خب اینها كه عالِم ‌هستند، به اصطلاح قرآن كه می باشند اینها این طناب را می‌ گیرند بالا می ‌روند؛ لذا فرمود: ﴿وَمَا یعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ﴾؛ عالِم‌اند كه می‌ شوند! علما هستند كه می ‌شوند! عقل همان است كه «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اكْتُسِبَ بِهِ الْجِنَان‏»،[5] عقل آن است كه انسان، مالك بهشت بشود، نه بهشتی! آن كه بهشتی است عالِم است، آن كه مالك بهشت است عاقل است. بنابراین عالِم به اصطلاح قرآنی متوسّط است، عاقل به اصطلاح قرآنی جزء است فرمود: ﴿وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یتَفَكَّرُونَ﴾[6] و بالأخره به برسند، اما ﴿وَمَا یعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ﴾.[7] [1] . الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج2، ص606. [2] . سوره ابراهیم، آیه 25؛ سوره زمر، آیه 27. [3] . سوره حشر، آیه 21. [4] . سوره فاطر، آیه 28. [5]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج1، ص11. [6] . سوره حشر، آیه 21. [7] . سوره عنكبوت، آیه 43. 📚 سوره مبارکه نور ـ جلسه 23 تاریخ: 1390/08/25 🆔 @a_javadiamoli_doross
💠 اعتصام به قرآن كریم 🔸 ماه مبارك رمضان فرا رسیده و این اولین ماه از دوازده ماه است هم «رَأْسُ‏ السَّنَة»[1] است و هم «غُرَّةُ الشُّهُور».[2] كوی حق سالشان از ماه مبارك رمضان شروع می ‌شود و به شعبان ختم می‌ شود؛ زیرا در این ماه مقدّرات علوم و معارف از یك سو و ارزاق و لوازم رزقی از سوی دیگر نازل می ‌شود، هم در ادعیه هم در روایات ماه مبارك رمضان به عنوان «رَأْسُ‏ السَّنَة» و «غُرَّةُ الشُّهُور» نام گرفت. ماه مبارك رمضان چه شبش و چه روزش خصوصیتی دارد كه در ماه های دیگر نیست؛ این زمان به بركت آن متزمن كه نزول قرآن كریم است نسبت به ازمنه دیگر شرفی دارد كه دیگر ماه ها آن را ندارند. اینكه در دعاها می ‌خوانیم «وَ هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ كَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ»؛[3] ناظر به همین است؛ لذا شب و روزش خصوصیتی دارد كه دیگر ماه ها فاقد این خصوصیت ‌اند و آن در اثر نزول قرآن كریم است. 🔸 نزول قرآن كریم همان طوری كه در بحث های دیگر به عرضتان رسید از سنخ آویختن قرآن است نه انداختن! قرآن در ماه مبارك رمضان انداخته نشد آن طوری كه باران را نازل می ‌كنند و به زمین می ‌اندازند كه به صورت تجافی است، بلكه قرآن را آویختند و این شده یك طرفش به دست خدای سبحان است و طرف دیگرش به دست مؤمنان و قاریان و مفسّران و عالمان قرآن اندیش. در ماه مبارك رمضان بهترین فرصت برای گرفتن این و بالا رفتن است و اگر كسی از افق طبیعت بالا رفت و از منظر فرا طبیعی جهان را دید نه بیراهه می ‌رود نه راه كسی را می ‌بندد؛ نه تنها شیطان های او بسته‌اند، بلكه او شیطان های دیگران را هم می‌ بندد! نه تنها در جهنم به روی او بسته است، بلكه او توان آن را دارد كه درهای جهنم دیگران را هم ببندد تا كسی به دوزخ نرود! پس مهمترین عنصر این ماه به قرآن كریم است؛ این كتاب، این كتاب، پذیرش و این كتاب و به این كتاب. 🔸 هر اندازه انسان در خدمت قرآن كریم باشد باز راه دارد، چون یك سوی قرآن عربی مبین است كه در سوره «زخرف» فرمود: ﴿إِنّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنَاً عَرَبِیاً لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ﴾[4] و سوی دیگرش منزه از عبری و عربی بودن تازی و فارسی بودن و مانند آن است، فرمود: ﴿وَ إِنَّهُ فی أُمِّ الْكِتابِ لَدَینا لَعَلِی حَكیمٌ﴾.[5] این قرآن در آغازش علیّ حكیم است و در انجامش عربی مبین، اگر كسی این عربی مبین را اعتصام كرد و فهمید و باور كرد و عمل نمود كم كم بر اساس «اقْرَأْ وَ ارْقَ»[6] همین طناب را می ‌گیرد بالا می ‌رود تا به نوبه خود به آن علیّ حكیم بار یابد، از علوّ الهی طرفی ببندد و از حكمت الهی بهره ببرد و بشود ﴿یؤْتِی الْحِكْمَةَ مَنْ یشَاءُ وَ مَنْ یؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِی خَیراً كَثیرَاً﴾.[7] [1]. تهذیب الأحکام, ج4, ص333؛ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیه السَّلام قَالَ إِذَا سَلِمَ شَهْرُ رَمَضَانَ سَلِمَتِ السَّنَةُ وَ قَالَ رَأْسُ‏ السَّنَةِ شَهْرُ رَمَضَانَ». [2]. الإقبال بالأعمال الحسنة(ط ـ الحدیثة)، ج‏1، ص31؛ «أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیه السَّلام قَالَ‏ إِنَّ الشُّهُورَ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی كِتابِ اللَّهِ یوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ‏ فَغُرَّةُ الشُّهُورِ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَلْبُ شَهْرِ رَمَضَانَ لَیلَةُ الْقَدْرِ وَ نُزِّلَ الْقُرْآنُ فِی أَوَّلِ لَیلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَاسْتَقْبِلِ الشَّهْرَ بِالْقُرْآن‏». [3] . إقبال الأعمال (ط ـ القدیمة)، ج‏1، ص24. [4]. سوره زخرف، آیه3. [5]. سوره زخرف، آیه4. [6]. الکافی(ط ـ اسلامی)، ج2، ص606. [7]. سوره بقره، آیه269. 📚 پیام موضوعی تاریخ: 1384/07/10 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 حبل متین 🔹 وجود مبارک پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) فرمود: اگر خواستید خدا با شما حرف بزند قرآن بخوانید، خواستید با خدا حرف بزنید نماز بخوانید. فرمود: قرآن که است، «أَحَدُ طَرَفَیهِ بِیدِ اللهِ سُبحَانَهُ وَ تَعَالی»،[1] این طناب را خدا آویخت، نه انداخت! درست است که ﴿إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیلَةِ الْقَدْرِ﴾[2] و شاید صدها بار شنیدید که خدا باران را نازل کرد یعنی به زمین انداخت، قرآن را نازل کرد یعنی به زمین آویخت، نه انداخت، یک طرفش به دست اوست! کتابی که یک طرفش به دست اوست و یک طرفش به دست ماست، چرا او را نگیریم؟! این است که فرمود: ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ﴾،[3] حبل انداخته مشکل خودش را حلّ نمی کند، یک حبل آویخته که به جای بلند بسته است اعتصامش سودآور است و مشکل آدم را حلّ می کند، فرمود این طناب را بچسبید، این طناب انداخته شده باشد به جایی که مشکل خودش را حلّ نمی کند، این طناب آویخته است، نه انداخته! این با «انزلنا المطر» خیلی فرق دارد. نازل کردن باران به انداختن این قطرات است، نازل کردن قرآن به آویختن این است، «أَحَدُ طَرَفَیهِ بِیدِ اللهِ سُبحَانَهُ وَ تَعَالی»؛ شما این را بگیرید و البته محکم! شاید مطلب بیشتری برای آدم حلّ بشود. ما خیال می کنیم او را انداخت. در همان سرزمین هم فرمود: «أَحَدُ طَرَفَیهِ بِیدِ اللهِ سُبحَانَهُ وَ تَعَالی وَ الطَرَفُ الآخَرُ بَأَیدِیکُم»؛[4] لذا اعتصام کنید و این حبل را بگیرید. [1]. غرر الاخبار، ص62. [2] . سوره قدر، آیه1. [3] . سوره آل عمران، آیه103. [4]. غرر الاخبار، ص62. 📚 درس اخلاق تاریخ: 1396/06/16 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مظهر اسماء 🔸 فصل اول كه مربوط به هویت مطلقه و ذات اقدس الهی است كسی به آنجا دسترسی ندارد؛ فصل دوم هم كه اكتناه صفات ذاتی است كسی به آن دسترسی ندارد؛ می ‌ماند فیض خدا, وجه خدا, نور خدا كه ﴿اللَّهُ نُورُ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ﴾ است، این فصل سوم كه است و فصل آفرینش و افاضه ذات اقدس الهی است، این برای انسان ها قابل دسترسی است. 🔸 انسان می ‌تواند مشاهده كند كه ذات اقدس الهی چگونه كریم است، چگونه رحیم است، چگونه شافی است، ﴿یطْعِمُنِی وَ یسْقِینِ ٭ وَ إذا مرضت فهو یشفین﴾ و مانند اینها را می تواند مشاهده كند؛ بعد از اینكه اینها را مشاهده كرد شوق و شعفِ شرف ‌باری برای او پیدا می‌ شود سعی می‌ كند كه این اسما را در خودش هم پیاده كند كه بشود؛ مرحله سوم آن است كه بشود مظهر این اسما. 🔸 این ایام كه میلاد وجود مبارك امام نهم بود او بود. اگر كسی شد مرحله سوم را می ‌تواند طی كند؛ یعنی خودش مظهر اسمی از اسمای خدای سبحان بشود. اگر كسی خیال كند كه احادیث اهل بیت (علیهم السلام) كه آن ذوات قدسی همتای قرآن كریم ‌اند مثل باران نازل شده است این احادیث را به یك‌ نحو خاص معنا می كند؛ اما وقتی فهمید كه اینها آویخته شدند نه انداخته، همراه این یكی پس از دیگری می ‌رود؛ اول این اسمای حسنا را شماره می ‌كند، معنایش را می‌ فهمد، آثار ادبی و لغوی ‌اش را می ‌فهمد، بحث‌های تفسیری ‌اش را می ‌فهمد، درس و بحثش را اداره می ‌كند که این فیض خوبی است که كار حوزه و دانشگاه هم در این مرحله است؛ بعد، از راه اخلاق كم كم آن دیدِ ‌او باز می ‌شود، مشاهده می ‌كند كه چگونه ذات اقدس الهی با این اسما دارد عالَم را اداره می ‌كند. 📚 درس اخلاق تاریخ: 1392/03/02 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 مراتب قرآن 🔹 قرآن درجاتی دارد مراتبی دارد؛ در آغاز سوره «زخرف» فرمود: ﴿إِنَّا جَعَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِیا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ٭ وَ إِنَّهُ فی‏ أُمِّ الْكِتابِ لَدَینا لَعَلِی حَكیمٌ﴾ یك طرف آن عربی است، یك طرف آن نه عربی است نه عِبری است نه فارسی است، بلکه «عَلِی حَكِیم» است. 🔹 شما می ‌بینید «ذریحِ مُحارِبی» رفته خدمت امام صادق (سلام الله علیه) عرض كرد: این آیه ﴿ثُمَّ لْیقْضُوا تَفَثَهُم﴾ یعنی چه؟ حضرت فرمود: «لِقَاءُ الْإِمَامِ». وقتی «ذرِیح» گفت من رفتم خدمت حضرت، حضرت فرمود این «لِقَاءُ الْإِمَامِ» است، برخی آمدند خدمت حضرت گفتند ما سالیانی است خدمت شما هستیم چنین تفسیری نكردید! فرمود: «مَنْ یحْتَمِلُ مَا یحْتَمِلُ ذَرِیح»؛ یعنی همان است كه فرمود برخی از احادیث ما «صعب» است «مستصعب» است «لَا یحْتَمِلُهُ إِلَّا نَبِی مُرْسَلٌ أَوْ مَلَكٌ مُقَرَّبٌ أَوْ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ»؛ فرمود شما شاگردی مثل «ذرِیح» پیدا كنید تا ما را هم بگوییم؛ فرمود: «مَنْ یحْتَمِلُ مَا یحْتَمِلُ ذَرِیحٌ»؛ كسی كه را بتواند بشنود، چنین كسی است. 🔹 قرآن كتابی نیست كه مثل باران نازل شده باشد، خداوند قرآن را نینداخت، قرآن را آویخت؛ اینكه فرمود است، اینكه فرمود یك طرف آن به دست شماست و یك طرف آن به دست خداست، خب اگر آدم قدری بالاتر برود مطلب دقیق‌تری را كسب می‌ كند. آیا آن‌طوری كه پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می ‌فهمد، دیگران می ‌فهمند؟! آن‌طوری كه ائمه (علیهم السلام) می ‌فهمند، علما می ‌فهمند؟! آن‌طوری كه علما می ‌فهمند، توده مردم می ‌فهمند؟! مرحوم كلینی(رضوان الله علیه) در همان جلد اول كافی نقل كرد كه وجود مبارك پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در تمام مدت عمر به اندازه عقل خودش با كسی حرف نزد: «مَا كَلَّمَ رَسُولُ اللَّهِ(صلّی الله علیه و آله و سلّم) الْعِبَادَ بِكُنْهِ عَقْلِهِ قَطُّ»؛ البته اهل بیت مستثنا هستند و حضرت با كُنه عقل خودش با حرف می ‌زد؛ حضرت به اندازه عقل خودش با هیچ كسی حرف نزد جز با خواص مثل اهل بیت و اهل بیت هم همین‌طور بودند. اینكه وجود مبارك حضرت امیر فرمود: «هَا إِنَّ هَاهُنَا لَعِلْماً جَمّاً» با چه كسی؟ گاهی دست كمیل را می‌گرفت به گوشه ای می ‌برد و چند مورد را به او می ‌گفت و می‌ فرمود این‌ سینه پر از علم است و من كسی را پیدا نكردم که بگویم! اگر كمیل پیدا شد یا افرادی مثل عمارِ یاسر و مقداد پیدا می ‌شدند با آنها درد دل می ‌كردند. این‌چنین نیست كه قرآن همین باشد كه ما در مسابقات و مانند آن نقل می ‌كنیم، این كفِ قرآن است؛ ما اگر بالا بیاییم، از عربی مبین تا «عَلِی حَكِیم» خیلی راه است. 📚 سوره مبارکه ص جلسه 9 تاریخ: 1393/02/28 🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 معراجِ فیض 🔸 گرچه همه كتاب‌ ها ، اما این‌طور نیست که از آنجایی كه قرآن نازل شده است از همان‌جا تورات نازل شده باشد از همان‌ جا انجیل نازل شده باشد؛ همه كتاب ‌ها از نزد خدا هستند اما نزد خدا مراتبی دارد؛ از آن مقامی كه قرآن نازل شده است كتاب ‌های دیگر نازل نشد. از آنجا نازل شد آمد تا به عالَم طبیعت و ماده رسید كه شده لفظ, گفته می ‌شود, شنیده می ‌شود, خوانده می ‌شود كه ﴿إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآناً عَرَبِیاً لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ٭ وَإِنَّهُ فِی أُمِّ الْكِتَابِ لَدَینَا لَعَلِی حَكِیمٌ﴾. از تا را طی كرد. 🔸 «علی حكیم» دو اسم از اسمای حسنای ذات اقدس الهی است؛ این قرآن است این قرآن است این قرآن لدی الله است این قرآن لدی الله، «علی حكیم» است, لدینا «عربی مبین»: ﴿إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآناً عَرَبِیاً لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ٭ وَإِنَّهُ فِی أُمِّ الْكِتَابِ لَدَینَا لَعَلِی حَكِیمٌ﴾. 🔸 خدای سبحان قرآن را نازل كرد اما نه آن‌طوری كه باران را نازل كرد؛ باران را نازل كرد یعنی به زمین انداخت اما قرآن را نازل كرد یعنی به زمین ! الآن یك طرف قرآن به دست خداست و یك طرفش به دست ما؛ فرمود: «طَرَفٌ بِیدِ اَللَّهِ وَ طَرَفٌ بِأَیدِیكُمْ». گفتند بی ‌وضو دست نزن برای اینكه یك طرفش هم به دست بی‌دستی خداست! اگر قرآن را ـ معاذ الله ـ مثل باران نازل كرده باشد یعنی به زمین انداخته باشد دیگر آن قداست را ندارد دیگر نیست؛ طنابی كه آویخته است دیگران را نجات می‌دهد، از طنابِ انداخته كاری ساخته نیست. این طناب‌هایی كه الآن كنار مغازه انداخته شده ‌اند اینها مشكل خودشان را حل نمی‌ كنند، كسی به اینها اعتصام كند كه نجات پیدا نمی‌ كند، طنابی كه به جای بلندِ مستحكم بسته است اگر كسی آن را بگیرد نجات پیدا می‌ كند. قرآن، است و خداوند آن را آویخت؛ اگر ما آن را می ‌بوسیم, بالای سر می گذاریم و احترام می ‌كنیم، برای این است كه یك طرفش به دست بی‌ دستی خداست. آپارات: https://www.aparat.com/v/LKOyh 📚 سخنرانی عمومی تاریخ: 1392/08/01 🆔 @a_javadiamoli_esra