💠 شرح صدر 🔹 در جامعه ما، بركات فراوان هست. اختلاف یك وسیله #رحمت است كه «اخْتِلَافَ أُمَّتِی رَحْمَة»،[1] ما باید تلاش و كوشش بكنیم، این اختلاف را، نظیر اختلاف «لَیل وَ نَهَار» بدانیم كه از آن بهره بگیریم. نه اینكه ـ خدای نكرده ـ اختلاف را به مخالفت تبدیل كنیم، مخالفت را به معاندت تبدیل كنیم و این دو شرط دارد: یكی اینكه نگوییم من این كار را كردم، یكی اینكه نگوییم تو عُرضه نداشتی این كار را بكنی، هر دو نقص است! دو چیز مانع این است كه این اختلاف صد درصد حق و مقدس و منزه را تیره ‌می كند: یكی اینكه من اینم، یكی اینكه تو آنی! ▫️ ما با #شرح_صدر كه این آقا در همین حدّ است، من هم اگر بودم همین طور فكر می ‌كردم. با شرح صدر می‌توانیم اختلاف را، اختلاف نگه داریم، نگذاریم به مخالفت تبدیل بشود، وگرنه به معاندت تبدیل می‌شود، سر از معاندت در می ‌آورد و می ‌شود «إربا إربا»، این اصل اول. 🔹 اصل دوم این است: امام (رضوان ‌الله تعالی علیه) این معنا را ـ استاد همه ما بود ـ خوب درك كرد و همه موارد را به جا پیاده كرد. ما شهریور سال هزار و سیصد سی و چهار بود كه وارد قم شدیم، اولین برخورد ما با مرحوم آیت ‌الله هاشمی درس امام (رضوان ‌الله علیه) بود. ایشان به عنوان یك طلبه فاضل، درس امام شركت می‌كردند. امام هم یك شخصیت «جامع الأطراف» بود؛ نه «جامع الأطراف» حوزوی، بلكه «جامع الأطراف» جهانی! در حوزه بعضی از آقایان فقه و اصول خوب خواندند، مجتهد بودند، از فلسفه و كلام خبر نداشتند؛ بعضی‌ها فلسفه و كلام خوانده بودند، فقه و اصولشان جامع نبود؛ بعضی‌ ها در عرفان كار كردند، در فقه و اصول یا فلسفه خیلی قوی نبودند. امام در همه این بحث ها ـ به لطف الهی ـ جامع بود، این هم یك مطلب. اما آنچه در امام بود و در دیگران بسیار ضعیف بود یا اصلاً نبود، آن #جامعیت_جهان_شمولی او بود. قرآن كریم از یك چنین انسان جهان شمولی كه مظهر ذات أقدس الهی قرار می‌ گیرند، به عنوان ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ یاد می ‌كند. خیلی ‌ها پیش امام درس خواندند، به عنوانی كه فقیه است، به عنوانی كه اصولی است، به عنوان اینكه حكیم است، به عنوان اینكه عارف است، درس خواندند؛ اما هاشمی پیش امام به عنوان اینكه ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ است، درس خوانده ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾.[2]‏ 🔹 امام (رضوان‌ الله علیه) شاگردان متعدد داشت، فقه و اصول می‌گفت، در بعضی جلسات خصوصی عرفان می‌گفت، در بعضی جلسات فلسفه می‌گفتند و شاگردان خاصی داشتند. مرحوم آیت ‌الله هاشمی، ضمن اینكه فقه و اصول را خدمتشان می‌خواندند، امام به عنوان ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾، رویشان كار كرد و او هم شاگرد متعلِّم استاد ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بود. ایشان زندان رفتن را، شكنجه شدن را، دشواری‌ها را تحمل كردن، و #صبور بودن و دشنام را شنیدن و اختلاف را به مخالفت تبدیل نكردن، مخالفت را به معاندت تبدیل نكردن، پیش این ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾ خواندند؛ این با درس و بحث حاصل نمی‌شود! اینكه عرض كردیم این #صحابی_صادق_و_صالح_و_صابر بود، برای اینكه معلم ایشان که ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بود، او را خوب تربیت كرده است. هر كدام از ما یك گوشه ‌ای از فرمایشات امام را یاد گرفتیم؛ اما ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بودن كار دیگر است! [1]. وسائل الشیعة، ج‏27، ص141. [2]. سوره نجم، آیه5. #چهارمین_سالگرد_درگذشت_آیت_الله_هاشمی_رفسنجانی #صحابی_صادق_صالح_صابر #گسترش_رحمت #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 مصاحبه نشریه حریم امام با حضرت استاد تاریخ: 1395/11/12 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 هویت و شناسنامه آدم 🔸 اگر ذات اقدس الهی به موسای كلیم تو از ما #شرح_صدر خواستی گفتی: ﴿رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی ٭ وَ یسِّرْ لِی أَمْرِی﴾[1] شرح صدر طلب كردی و خواسته‌های دیگری را با ما درمیان گذاشتی ما هم به تو گفتیم: ﴿قَدْ أُوتیتَ سُؤْلَكَ یا مُوسَی﴾[2] به تو #شرح_صدر دادیم و دل تو را را نورانی كردیم، حالا دست خود را به دل خود بگذار بیرون بیاور, ببین آفتاب می ‌شود یا نه؟ این‌چنین نیست كه اگر كسی دل تیره داشته باشد صاحب #ید_بیضا بشود و این‌چنین نیست كه سرمایه آدم در جیب آدم باشد #سرمایه_آدم در جَیب آدم است، در گریبان آدم است، در یقه آدم است، در صدر و دل آدم است. دشمن بخواهد حمله بكند شما چه كار می ‌كنید؟ به هر حال این عصا باید اژدها بشود یا نشود؟ آن دستی كه به جیب می ‌رود وقتی به عصا برسد كه عصا را اژدها نمی‌ كند! 🔸 اگر دست به جَیب مشروح, به #صدر_مشروح, به قلب نورانی برسد آن دست نورانی است كه عصا را اژدها می ‌كند این راه برای همه است; منتها انبیای الهی ائمه معصومین (علیهم الصلاة و علیهم السلام) در قله این مقام‌ اند درجه هزارند شاگردانشان در درجه یك و دو در دامنه دشت ‌اند به هر حال راه باز است. این‌ چنین نیست كه آدم #هویت خودش را در جیب و كیف جستجو كند، هویت و شناسنامه آدم در جان آدم است. [1]. سوره طه، آیات25 و 26. [2]. سوره طه، آیه36. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1385/02/14 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 جلوه الهی 🔸 همه ما برابر آنچه در سوره مبارکه «احزاب» است وجود مبارک رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) را اُسوه قرار می ‌دهیم ﴿لَقَدْ کانَ لَکمْ فی رَسُولِ اللّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ﴾[1] آن حضرت گذشته از ارتباطات الهی و عبودیتی که داشت، إسراء نصیب او شد، معراج نصیب او شد و مانند آن، همان پیام و همان خلافت را در #ارتباط_مردمی هم حفظ کرد. شما می ‌بینید در سُنن رسول گرامی این مطلب به عنوان یک ستاره درخشان است حضرت با کسی حرف می ‌زد #تمام_رخ او را نگاه می‌ کرد.[2] اینکه شما می‌ بینید در مصاحبه ‌هایی که مسئولین با مردم دارند یا با یکدیگر دارند نیم رُخ نگاه می‌ کنند، حواسشان پیش دوربین است که عکس اینها درست بیفتد؛ این روش، #روش_پیغمبر نبود. حضرت با کسی حرف می ‌زد با تمام چهره با او حرف می ‌زد، نه یک گوشه رخ او به این طرف باشد و اساس به طرف دوربین [باشد]، حواس او نزد خودش بود نه نزد دیگری! 🔸 این معنا را که وجود مبارک پیامبر که خلیفه خداست از کجا یاد گرفته؟ بزرگانی که سیره نویس هستند و خلافت وجود مبارک حضرت را تبیین می ‌کنند، می ‌گویند این را وجود مبارک رسول گرامی از ذات أقدس الهی یاد گرفته است. خدا هرگز نیم رخ به بنده‌ خود نگاه نمی کند![3] اگر کسی گفت «یا الله» خدا با #تمام_چهره او را نگاه می ‌کند می ‌گوید «لبیک»؛ منتها در آینه هستی این شخص بیش از این تابش نیست! با صدهزار جلوه بیرون آمدی که من ٭٭٭ با صدهزار دیده تماشا کنم تو را[4] او با صدهزار جلوه خود را نشان می‌ دهد، او با تمام اسمای حُسنایی که در #جوشن_کبیر»[5] است خود را نشان می ‌دهد؛ منتها این گیرنده کم می ‌گیرد، هر اندازه از #شرح_صدر برخوردار بود بیشتر می‌ گیرد. 🔸 بنابراین ما معنای خلافت را خوب باید مشخص کنیم، یک؛ اگر معنای خلافت مشخص شد باید حرف «مستخلف عنه» و «منوب عنه» را بزنیم نه حرف خودمان را بزنیم، این دو؛ اگر کسی حرف خود را زد #خلیفة_الله نیست، «خلیفة الله» نبود مشمول طرد آیات دیگر است. [1]. سوره احزاب, آیه21. [2]. ر.ک: شرح الاربعین حدیثاً (قونوی)، ص163؛ «فَأَقْبَلَ عَلَی النَّاسِ بِوَجْهِه»‏. [3]. الأمالی شیخ صدوق، ص272؛ شرح اربعین صدر الدین قونوی، ص163 و 164؛ «إِذَا الْتَفَتَ الْتَفَتَ جَمِیعاً». [4]. فروغی بسطامی، غزل شماره9. [5]. البلد الأمین و الدرع الحصین، ص402. #شرح_صدر #خلیفه_الهی #هفته_وحدت #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1387/12/22 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 شهید گران ‌بها 🔹 امروز شهادت شهید مرتضی مطهری (قدس الله نفسه الزکیة) است. او یک شهید گران‌ بها و کمیابی است. هنوز هم که هنوز است مثل #شهید_مطهری نیامده است! 🔹 یکی از دوستان ما در بعضی از درس‌ های خصوصی مرحوم علامه شرکت می‌ کرد، مقداری هم در درس «فقه» مرحوم آقای داماد شرکت می ‌کرد. ایشان امتحانی داد و استاد دانشگاه شد و دانشگاه رفت. صبح روز جمعه ‌ای بود رفتم زیارت همین «وادی السلام»، دیدم ایشان قبل از من رفته بود زیارت کرده بود و دارد بر می ‌گردد، در همین دالان ورودی یکدیگر را دیدیم و احوال ‌پُرسی کردیم. او گفت فلانی من رفتم تهران که کار آقای مطهری را بکنم دیدم نمی ‌شود می‌ خواهم برگردم قم، با اینکه تحصیل کرده بود «فقه» دید، «اصول» دید، «فلسفه» دید. 🔹 کار #شهید_مطهری کار هر کسی نبود، او از فلات خواجه طوسی و شیخ طوسی و مانند اینها بود. این فرمایشات مرحوم علامه را که ایشان در اصول فلسفه تقریر کردند، اینها تقریرات درس مرحوم علامه است. ایشان شارح نبود، مقرِّر نبود، ایشان محرّر بود! تحریر، کار خواجه نصیر است؛ اصطلاح «تحریر، تحریر»! تحریر اقلیدس برای خواجه نصیر است. محرِّر بودن غیر از شارح بودن است، غیر از مقرِّر بودن است. محرِّر کسی است که دست و بال مطلب را باز می ‌کند، این مطلب را به پرواز در می ‌آورد، نه اینکه آن کلمه را توضیح بدهد و شرح کند! این مطلب را آزاد می ‌کند، فکر را هم آزاد می ‌کند و هر دو در پرواز هستند. 🔹 تا حُرّیت نباشد، کسی مثل #شهید_مطهری نیست. غرض این است که خیلی‌ها شرح کردند، خیلی‌ها تقریر کردند؛ اما این بزرگوار از دیار خواجه نصیر است، خواجه نصیر محرِّر بود. خدا غریق رحمت کند سیدنا الأستاد مرحوم علامه طباطبایی را! ـ نمی‌دانم با تحریر اقلیدس آشنا هستید یا نه! به هر حال یک کتاب سنگینی است مثل بنای عقلا و فهم عرف و اینها که نیست، این صد درصد عقلی است ریاضی محض است مقاله ده آن خیلی سنگین است ـ ایشان با همان لهجه آذری می‌فرمود به اینکه انسان گویا عَزرائیل را در روبرو می‌بیند! این مقاله دَه این‌قدر سنگین است! خواجه این را تحریر کرد، نه شرح کرد، نه تقریر کرد! یعنی دست و بال مطلب را باز کرد، مطلب را به پرواز درآورد، ذهن خواننده را باز کرد و این ذهن را به پرواز درآورد. این کار شیخ طوسی است که نسبت به اقدمین کرده، کار خواجه نصیر است که نسبت به اقدمین کرده است. 🔹 #شهید_مطهری از دیار این بزرگواران است، لذا مثل او قبلاً نبود، بعد از او در طی این چهل سال کسی نیامده است. ما ـ به لطف الهی ـ از او عالم‌تر و دانشمندتر داریم؛ اما آن ‌که بتواند این سعه صدر را داشته باشد، این‌طور نبود؛ با هر گروهی #فکر بکند، #مناظره بکند، حرف آنها را گوش بدهد، با #شرح_صدر آزاداندیش باشد، نبود. حشر ایشان ـ إن‌ شاء الله ـ با انبیاء و اولیای الهی باشد! حشر همه شما اساتید و فضلای بزرگوار که در همین راستا تلاش و کوشش می ‌کنید با انبیا و اولیای الهی باشد! #روز_معلم #سالروز_شهادت_شهید_مرتضی_مطهری #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس خارج فقه نکاح تاریخ: 1398/02/11 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 متن #درس_اخلاق 🔹 تاریخ: 1403/08/02 👈 حقیقت علم، #شرح_صدر به همراه دارد، علم حقیقی نباید با جهل آمیخته شود قلب وسیع، آسیب پذیر نیست اما اگر علم با جهل آمیخته شود یا قلب بیمار باشد، به فساد کشیده می ‌شود. #حکمت147 #سال1403 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_doross