💠 احتیاط 🔸 به ما فرمودند ﴿لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ﴾ كه مخاطب اوّلی و اصلی‌ آن همین حوزه ‌های علمیه و دانشگاه‌ ها هستند؛ خصوصیات آن بزرگوارها را معرفی كردند، فرمودند خصوصیت ‌های آنها دو قسم است: یك قسم كه در دسترس احدی نیست این ﴿ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ یؤْتیهِ مَنْ یشاءُ﴾ است,[1] ﴿اللَّهُ أَعْلَمُ حَیثُ یجْعَلُ رِسالَتَهُ﴾[2] آن نبوّت است, آن امامت است, آن خلافت كبراست, آ‌ن عصمت كلیه است آنها كه در دسترس كسی نیست؛ اما فرمود آن بهره‌ های رقیق از آن حقایق مقدور شما است؛ آن‌گاه كمالات اینها را شمردند فرمود آنها اهل بصیرت‌ اند, آنها اهل علم‌ الیقین ‌اند, آنها اهل عمل ‌اند, آنها ﴿أُولُوا الْأَلْبابِ﴾[3] هستند, آنها ﴿أُولِی الْأَبْصارِ﴾[4] هستند, آنها ﴿أُولِی النُّهی﴾[5] هستند, آنها ﴿أُولُوا بَقِیةٍ﴾[6] هستند, آنها ﴿أُولُوا الْعَزْمِ﴾[7] هستند؛ همه این كمالات برای انسان‌ ها مخصوصیاً حوزویان ممكن است. 🔸 ﴿أُولِی النُّهی﴾ گفتند عقل را «نُهیه» می ‌گویند زیرا انسان را از زشتی نهی می ‌كند ﴿أُولِی النُّهی﴾ این است. عقل را حِجر گفتند، برای اینكه عقل تحجیر می ‌كند. دیدید در بیابان‌ های وسیع اگر كسی خواست یك مقدار از این زمین‌ ها را به خودش اختصاص بدهد و به عنوان احیای موات بگیرد تَحجیر و پرچین می ‌كند؛ اینكه در كتاب ‌های فقهی «حقّ‌التحجیر» را که ملاحظه كردید همین است. عقل, تحجیر می ‌كند، جلوی بیگانه را می‌ گیرد و مرزبندی می ‌كند. این بیان نورانی امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) كه احتیاط را معنا كرده است همین است، به كمیل فرمود كمیل! «أَخُوكَ دِینُكَ فَاحْتَطْ لِدِینِكَ»؛[8] فرمود برادرهای شناسنامه ‌ای زیادند، ولی انسان یك برادر بیشتر ندارد و آن #دین است، «فَاحْتَطْ لِدِینِكَ» احتیاط كن! می‌ گویند فلان شخص #محتاط است, محتاط است یعنی چه؟ یعنی وقتی زحمت كشید باغی درست كرد, درختی غرس كرد و این درخت‌ ها به ثمر نشستند برای صیانت از این باغ، دور این باغ را حائط رسم می‌ كند، یعنی دیوار می ‌كشد. آدم محتاط, آدمی است كه دینش را مثل آن درخت پرثمر بداند, یك; دور این دینش را دیوار بكشد, دو; كه هر كسی نیاید به دلخواه خودش از میوه‌ های دین او استفاده كند, سه. آدمی كه بی‌ حائط است، یعنی بی‌ دیوار است و دور دینش را دیوار نكشید آدم محتاطی نیست. حضرت فرمود: «أَخُوكَ دِینُكَ فَاحْتَطْ لِدِینِكَ». گاهی می ‌فرماید: «خُذِ اَلْحَائِطَةَ لِدِینِكَ»؛[9] یعنی وقتی دین داری دورش را دیوار بكش! اگر باغی دورش دیوار نباشد، هر عابر و ره گذری از میوه‌ آن استفاده می‌ كند اینكه در دسترس دیگران قرار می ‌گیرد و اینكه محفوظ نیست! ﴿هَلْ فی‏ ذلِكَ قَسَمٌ لِذی حِجْرٍ﴾[10] همین است، ﴿أُولُوا الْأَلْبابِ﴾ همین است, «اولوا العقول» همین است, ﴿أُولُوا بَقِیةٍ﴾ همین است. الآن یكی از القاب نورانی وجود مبارك ولی عصر (ارواحنا فداه) این است كه او #بقیة_الله است عنوان «بقیة الله» نظیر اسمای حسنای خدا توقیفی نیست. هر انسانی كه در اثر عنایت الهی از وجه ‌اللّهی برخوردار باشد آن «بقیة ‌الله» است؛ منتها بعضی‌ ها در درجه یك و دو, بعضی در درجه صد [قرار دارند]. [1] . سوره مائده، آیه 54؛ سوره حدید، آیه 21. [2] . سوره انعام، آیه 124. [3] . سوره بقره، آیه 269؛ سوره آل عمران، آیه 7. [4] . سوره حشر، آیه 2. [5] . سوره طه، آیه 54. [6] . سوره هود، آیه 116. [7] . سوره احقاف، آیه 35. [8] . امالی(للمفید)، متن، ص283. [9] . بحار الانوار، ج2، ص259. [10] . سوره فجر، آیه 5. #بقیة_الله #اهل_بصیرت #وجه_الله #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1394/11/24 🆔 @a_javadiamoli_esra