💠 ادراک نبوی 🔹 [جناب فخر رازی] می ‌گوید آیا این قسم اوّل وحی که فرمود: ﴿وَ مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن یكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاّ وَحْیاً﴾ ـ یعنی «بلاواسطه» ـ آیا این برای پیامبری محقق شده است یا نه؟ خدا با یکی از این سه راه ممکن است حرف بزند؛ امّا هیچ پیامبری «بلاواسطه» را درک کرده یا نه؟ می گوید مشهور بین اهل تفسیر این است که وجود مبارک کلیم خدا «بلاواسطه» حرف را شنید: ﴿وَ أَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِمَا یوحَی﴾،[1] این کلام #بلا_واسطه است.[2] بعد درباره وجود مبارک پیغمبر (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم) می گوید که «و قیل»[3] که وجود مبارک پیغمبر اسلام (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم) هم کلام «بلاواسطه» خدا را درک کرده است که در مسئله #معراج فرمود: ﴿فَأَوْحَی إِلَی عَبْدِهِ ما أَوْحی﴾،[4] غافل از اینکه وجود مبارک پیغمبر اصلاً #با_قرآن آمده است! اینکه درباره اهل بیت (عَلَیهِم السَّلَام) هست، یقیناً شامل خود پیغمبر می شود که «إِنِّی تَارِكٌ فِیكُمُ الثَّقَلَینِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیتِی فَإِنَّهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا حَتَّی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ»،[5] نه یعنی اهل بیت در دنیا با قرآن آشنا شدند و در #قوس_صعود با هم هستند تا #حوض_کوثر! اینها با هم آمدند و با هم می روند. 🔹 این بیان شریف مرحوم شیخ طوسی در امالی[6] خیلی بیان لطیفی است! یک وقت ذات اقدس الهی فرمود: ﴿أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ﴾ که ﴿وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِن بَنِی آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّیتَهُمْ﴾،[7] اولین و آخرین را جمع کرده و بعد به همه فرمود: ﴿أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ﴾، وقتی کسی آن‌جا با قرآن باشد و از آن‌جا نازل شده باشد، در #قوس_صعود هم با قرآن هست تا آن‌جا، آنها که در این‌جا آشنا نشدند! بنابراین «مَا شَكَكْتُ فِی الْحَقِّ‏»[8] این است. 🔹 مطلب دیگر این است آن کسی که خودش #صادر_اول یا ظاهر اول است، چه حاجت که «مع الواسطه» بشنود؟ سرّش این است که او مظهر «أَلدَّانِی فی عُلُوِّهِ وَ العَالِی فی دُنُوِّهِ» است؛ این از بیانات نورانی امام سجاد (سَلَامُ اللَّهِ عَلَیه) در صحیفه[9] است که فرمود خدای سبحان «أَلدَّانِی فی عُلُوِّهِ وَ العَالِی فی دُنُوِّهِ» است. فرمود: ﴿نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ﴾،[10] امّا این‌چنین نیست که آن مقام شامخ را تجافی کرده باشد. اگر خدای سبحان «أَلدَّانِی فی عُلُوِّهِ وَ العَالِی فی دُنُوِّهِ» است، مظهر کامل او که وجود مبارک پیغمبر و اهل بیت (عَلَیهِم السَّلَام) هستند، آنها هم همین‌ طور می ‌باشند. پیغمبر (صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم) از آن جهت که به مقام ﴿دَنَا فَتَدَلَّی﴾[11] رسید با ﴿إِنَّكَ لَتُلَقَّی الْقُرْآنَ مِن لَدُنْ حَكِیمٍ عَلِیمٍ﴾[12] آشناست و از آن جهت که ﴿یأْكُلُ الطَّعَامَ وَ یمْشِی فِی الأسْوَاقِ﴾[13] در این عالم هست و تنزّل کرده و #مرحله_نازله_نفس در عالم طبیعت است، مرحله نازلهٴ نفس نبوی این کلمات و الفاظ را می شنود تا ﴿وَ مَا ینطِقُ عَنِ الْهَوَی ٭ إِنْ هُوَ إِلاّ وَحْی یوحَی﴾[14] ظهور کند. این ‌چنین نیست که حالا باید همه کلمات را حضرت «بلاواسطه» بشنود، آن مقام سر جای خود محفوظ است، مقامات میانی هم سر جای خود محفوظ است و مقامات نازله هم سرجای خود محفوظ است؛ لذا هر سه قسم را ممکن است او ادراک کند. [1]. سوره طه، آیه13. [2]. مفاتیح الغیب، ج‏27، ص613؛ «هل فی البشر من سمع وحی اللّه تعالى من غیر واسطة؟ المشهور أن موسی علیه السلام سمع كلام اللّه من غیر واسطة...». [3]. مفاتیح الغیب، ج‏27، ص613؛ «و قیل إن محمدا صلی اللّه علیه و سلّم سمعه أیضا لقوله تعالى: ﴿فَأَوْحی‏ إِلى‏ عَبْدِهِ ما أَوْحی﴾». [4]. سوره نجم، آیه10. [5]. دعائم‌الاسلام، ج1، ص28. [6]. الأمالی (للطوسی) ؛ النص ؛ ص232؛ «أَنَ‏ رَسُولَ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ‏ وَ آلِهِ) قَالَ لِعَلِی: أَنْتَ الَّذِی احْتَجَّ اللَّهُ بِكَ فِی ابْتِدَائِهِ الْخَلْقَ حَیثُ أَقَامَهُمْ أَشْبَاحاً، فَقَالَ لَهُمْ: أَ لَسْتُ‏ بِرَبِّكُمْ‏ قَالُوا: بَلَی. قَالَ: وَ مُحَمَّدٌ رَسُولِی قَالُوا: بَلَی. قَالَ: وَ عَلِی بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَصِیی فَأَبَی الْخَلْقُ جَمِیعاً إِلَّا اسْتِكْبَاراً وَ عَتَوْا مِنْ وَلَایتِكَ إِلَّا نَفَرٌ قَلِیلٌ وَ هُمْ أَقَلُّ الْقَلِیلِ وَ هُمْ أَصْحَابُ الْیمِینِ». [7]. سوره اعراف، آیه172. [8]. نهج البلاغة(للصبحی صالح)، خطبه4. [9]. الصحیفة السجادیة، دعای47. [10]. سوره ق، آیه16. [11]. سوره نجم، آیه8. [12]. سوره نمل، آیه6. [13]. سوره فرقان، آیه7. [14]. سوره نجم، آیات3 و4. #معراج_پیامبر_اسلام_صلی_الله_علیه_و_آله_و_سلم #صادر_اول #همراه_با_قرآن #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه شوری ـ جلسه 45 تاریخ: 1394/09/04 🆔 @a_javadiamoli_esra