💠 وعده و وعید الهی
🔹 [ذات اقدس الهی] فرمود: ﴿ذلِكَ بِأَنَّ اللّهَ لَمْ یكُ مُغَیرًا نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلی قَوْمٍ حَتّی یغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ﴾[1] این از آن غرر آیاتی است كه هم در سوره مباركه «انفال» آمده هم در سوره مباركه «رعد»[2] و بیانگر سنّت الهی در #وعده و #وعید است.
1️⃣ فرمود اولاً نعمی كه افراد دارند از #انعام_الهی است، از خودشان نداشتند و از دیگران هم نگرفتند؛ هر نعمتی كه در دست دیگران است ذات اقدس الهی داد ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ﴾،[3] این یك اصل.
2️⃣ اصل دوم تداوم نِعَم [یعنی] ادامه نعمت هاست كه این هم نعمتی [بر] روی نعمت است. این ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ﴾ بقای نعمت را هم شامل می شود، اینكه در سوره مباركه «ابراهیم»[4] و مانند آن آمده است كه ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ﴾ اصل نعمت «من الله» است، تداوم نعمت هم «نعمة الاخری» این «من الله» است، پس این دو مطلب رایگان از طرف ذات اقدس الهی آمده است.
3️⃣ امر سوم آن است كه نعمتی را كه داد و ادامه هم داد حالا می گیرد یا نمی گیرد؟ فرمود مادامی كه تحوّل درونی پیدا نشود ما [نعمت را] نمی گیریم و همچنان ادامه می دهیم، اگر تحوّل پیدا بشود میگیریم. خب پس آن نعمت ابتدایی كه «مِنَّتُكَ ابْتِدَاءٌ»[5] و «نِعَمِكَ ابْتِدَاءٌ»[6] در صحیفه سجادیه آمده است، #نعمت_ابتدایی است؛ ادامه نعمت كه نعمت فوق نعمت است، این هم نعمت الهی است؛ [در] ازاله این نعمت سخن از #وعید است دیگر #وعده تمام شد. فرمود: ﴿لَمْ یكُ مُغَیرًا نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلی قَوْمٍ﴾ تا اینجا مرز وعده بود؛ یعنی نعمتی كه ما دادیم رایگان دادیم و مدتی هم ادامه دادیم همچنان ادامه می دهیم، ما از كسی نمی گیریم؛ از اینجا مرز #وعید شروع می شود، مگر اینكه خود شخص باعث بشود كه نعمت از او رخت بربندد ﴿حَتّی یغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ﴾، این یك اصل كلّی است.
🔹 #وعده_الهی چه نسبت به فرد، چه نسبت به امت و جامعه مطلق است و هرگز ذات اقدس الهی عمل كسی را بی اثر نمی گذارد، مشابه این اصل كلی در آیه نود سوره مباركه «یوسف» به این صورت آمده است: وقتی برادران یوسف آن آخرین بار به حضور مبارك یوسف آمدند و او را شناختند ﴿قالُوا أَ إِنَّكَ َلأَنْتَ یوسُفُ﴾ وجود مبارك یوسف (سلام الله علیه) فرمود: ﴿قالَ أَنَا یوسُفُ وَ هذا أَخی قَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَینا﴾، چرا؟ این ﴿إِنَّهُ﴾ اصل كلی است، ﴿إِنَّهُ مَنْ یتَّقِ وَ یصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لا یضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنینَ﴾،[7] هر كه باشد! من هم #صبر كردم و خدا اجر من را داد، لازم نیست كه یك ملت صبر بكند! هر كسی چه فرد چه امت اهل #تقوا_و_صبر بود، خدای سبحان جزای چنین احسانی را خواهد داد. پس درباره #وعده فرقی بین فرد و امت نیست، هر كس اهل پرهیزكاری بود پاداش خود را دریافت می كند؛ اما درباره #وعید اگر امتی و ملّتی پشت پا به #حق بزند، این زودتر منقرض می شود؛ حكومتی پشت پا به #حق بزند زودتر منقرض می شود، اما درباره فرد ممكن است ذات اقدس الهی مدّتی عفو كند.
[1]. سوره انفال, آیه53.
[2]. سوره رعد, آیه11؛ ﴿... إِنَّ اللَّهَ لاَ یغَیرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ ...﴾.
[3]. سوره نحل، آیه 53.
[4]. سوره ابراهیم, آیه6؛ ﴿.. اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیكُمْ ..﴾.
[5]. صحیفه سجادیه، دعای 45.
[6]. صحیفه سجادیه، دعای 12.
[7]. سوره یوسف، آیه 90.
#سنت_الهی
#تقوا_و_صبر
#نعمت_های_الهی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سوره انفال ـ جلسه 64
تاریخ: 1379
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 فیض الهی
🔹 از سابق می گفتند انسان وقتی نزد مولا می رود, چیزی باید به عنوان هدیه ببرد كه آنجا نباشد, یك؛ نبودن آن هم كمال باشد نه نقص, دو. ما اگر نزد ذات اقدس الهی می رویم كه باید برویم حتماً نباید با دست خالی برویم و باید چیزی ببریم, اگر آن چیز علم و عمل و تلاش و كوشش باشد كه اینها همه #نعمت_های_الهی است, یك; ﴿ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ﴾,[1] دو; پس چیزی ما آنجا نبردیم كه نباشد! معدن علم آنجاست, معدن كمال آنجاست, معدن قدرت آنجاست. آنچه او به ما داد كه نباید به عنوان زادراه یا به عنوان هدیه به پیشگاه او ببریم، آنجا جز فقر و عجز و ذلّت نیست، اگر گفتند: «در كوی او شكسته دلی می خرند و بس»[2] یعنی همین. ما #قلب_سالم آوردیم و سلامتِ او در شكستگی آن است, فقر و فلاكت و مسكنت آوردیم، این «مَولای یا مَولای أنتَ الخالِقُ وَ أنَا المَخلُوقُ, أنتَ القَوی وَ أنَا الضَعیفُ»[3] همین است; یعنی به بارگاه الهی عجز و مسكنت و ضعف و جهل و جهالت و «وَ ارحَم عَبدَكَ الجَاهِلَ»,[4] یعنی من جهل آوردم, شما با علم آن را حل كنید. اگر كسی ـ خدای ناكرده ـ بگوید ما چند سال زحمت كشیدیم علمی اندوختیم یا فلان كار خیر را انجام دادیم ـ بارها به عرضتان رسید ـ این طرز تفكّر, اسلامی حرف زدن و قارونی فكر كردن است, مگر قارون غیر از این می گفت كه ﴿إِنَّما أُوتیتُهُ عَلی عِلْمٍ عِنْدی﴾[5] من خودم زحمت كشیدم این را پیدا كردم؟! اگر كسی اسلامی حرف زد باید اسلامی فكر كند، اگر گفت من مسلمانم باید بگوید «مَا بِنَا مِن نَعمَةٍ فَمِنكَ»[6] نباید بگوید ما سی چهل سال زحمت كشیدیم علم پیدا كردیم, چه كسی این نعمت را داد؟ چه كسی این توفیق را داد؟ داشتن استاد خوب نعمت است، داشتن شاگرد خوب نعمت است, داشتن هم بحث خوب نعمت است, داشتن هم حجره خوب و رفیق خوب نعمت است ﴿ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ﴾، اینكه گفتند #اهل_محاسبه باشید یعنی همین.
🔹 مگر می شود انسان یك رفیق خوبی, هم بحث خوبی, شاگرد خوبی, استاد خوبی, كتاب خوبی نصیب او بشود و #فیض_الهی نباشد؟! اگر ذات اقدس الهی بخواهد یك دانشجو یا طلبه ای را خوب بپروراند, همه این وسایل را برای او فراهم می كند؛ رفیق خوب, هم حجره خوب, هم اتاق خوب, استاد خوب, شاگرد خوب, كتاب خوب برای او فراهم می كند طولی نمی كشد كه او استاد حوزه و دانشگاه می شود، دیگر نباید بگوید ما چند سال زحمت كشیدیم عالِم شدیم, در تمام این مدت ها دیگری بود كه او را راهنمایی می كرد «مَا بِنَا مِن نَعمَةٍ فَمِنكَ».
[1] . سوره نحل، آیه53.
[2] . دیوان حافظ، غزل شماره39.
[3] . المزار الکبیر(لابن المشهدی)، ص174 و 175.
[4] . الاقبال، ج1، ص136.
[5] . سوره قصص، آیه78.
[6] . مصباح المتهجد، ج1، ص63.
#فکر_قارونی
#نعمت_های_الهی
#هدیه_به_بارگاه_الهی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1393/02/18
🆔 @a_javadiamoli_esra
💠 وصول برکات
🔹 صریح #وعده_قرآن این است كه ﴿وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّریقَةِ لَأَسْقَیناهُمْ ماءً غَدَقاً﴾؛ باران فراوان می فرستیم و سدها را پر میكنیم؛ فرمود شما خودتان را اصلاح كنید، باران به عهده ما؛ اما اگر كم فروشی باشد, گران فروشی باشد, اختلاس باشد, بدرفتاری باشد، دل شما میخواهد كه سد پر شود؟ اینچنین نیست. در جای دیگر هم فرمود: ﴿الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ الْمَلائِكَةُ﴾؛ آمدن فرشته، مشروط به #استقامت ماست, آمدن باران، مشروط به #استقامت ماست, غم و حزن برداشته شود مربوط به #استقامت ماست. فرمود: ﴿وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُری آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیهِمْ بَرَكاتٍ﴾؛ مردم سرزمین, اگر اختلاس نكنند, سرقت نكنند, كم فروشی و گران فروشی نكنند همه روزی ها تأمین است؛ این آیات قرآن است و صریحاً وعده داد!
🔹 درباره اهل كتاب هم اینچنین است؛ فرمود: ﴿وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیهِمْ﴾ ما اینچنین میكنیم, بنابراین یك مدیر كل است كه دارد عالم را اداره می كند. جهان را, انسان را, فرشته ها را, ابر و باد و مه و خورشید را, شیاطین را با نظم دارد اداره می كند؛ اگر یك جا سخن از ﴿قَیضْنا لَهُمْ قُرَناءَ﴾ است, یك جا هم ﴿تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ الْمَلائِكَةُ﴾ است؛ اگر یك جا قحط و غلاست یك جا هم ﴿وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَی الطَّریقَةِ لَأَسْقَیناهُمْ ماءً غَدَقاً﴾ است. فرمود برای ما فرق نمی كند، #هر_كسی در هر زمان و زمینی به دین خود عمل كند و بیراهه نرود، ما #نعمت_های_الهی را برای او نازل می كنیم.
فرمود اینها همه تحت ولایت من هستند؛ هر امری را كه شما حساب كنید، آسمان و زمین و باد و باران همه را تنظیم كرده فرمود شما بیراهه نروید، همه چیز را من تأمین می كنم؛ این #وعده_صریح_قرآن_كریم است.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سوره مبارکه فصلت جلسه 15
تاریخ: 1394/01/30
🆔 @a_javadiamoli_esra