💠 منطقه پرواز ممنوع؛ تلنگری به مادران
⭐️ نگاهی مادرانه به فیلم «منطقه پرواز ممنوع»
✍🏻 هاجر صفائیه، نویسنده و محقق
♦️ میخواستم پا بگذارم جا پای #جلال. از گلدستهها میرفتم بالا تا برسم به فلک. دنیای نوجوانی بود و هزار شور در سر. بزرگتر هم که شدم، باز هم پایم را میکردم در کفشهای جلال. قلم میزدم تا تجربههای او را تکرار کنم. میخواستم بفهمم چطور نشانهگذاری میکند در داستان.
میآموختم چگونه #نوجوان را از پلههای مارپیچ گلدسته بالا میبرد تا به او بیاموزد انقلاب و رسیدن به آزادی، شدنی است.
🔹 مادر شدهام و نوجوانم میخواهد تجربه کند آنچه را میبیند یا دوست دارد در دنیایش داشته باشد.
هر روز هوس میکند در منطقهای ممنوعه، پرواز را تجربه کند. دلش میخواهد مرزهایی را که برایش کشیدهام پاره کند و قاعدهها را به هم بزند. سرکشی و مخفی کاری در کارش نیست. استقبال میکند از اینکه همراهیاش کنم در تجربههای جدیدش.
♦️ فیلم «منطقه پرواز ممنوع» زندگی من بود با پسر نوجوانم. تلنگری بود تا خودم را محک بزنم که برای کشف حقیقت، حاضرم پسرم را همراهی کنم؟ پابه پایش، شبانه و مخفیانه، دزدان سرگردنه را تعقیب کنم و برای رسیدن به حقیقت، کمکش کنم؟
و فیلم پر بود از نشانهها. ردپاهایی که جامانده بودند. نوجوان دهه هشتاد شاید دیگر لازم نباشد ردپای جلال را دنبال کند.
تاریخ به او از آنچه تصور میکند، نزدیکتر است. #منطقه_پرواز_ممنوع، پر بود از نشانگرهای تاریخی که راه را به نوجوان نشان میداد.
🔅 آینه | فرهنگ و مردم
🆔 eitaa.com/aayneh
🔴✅ چرا فروش «منطقه پرواز ممنوع» و «بنیامین» خوب بود؟
✍ عبدالله ناصری
⭕️ فروش ۴.۵ میلیاردی مطرب موجب شده برخیها فروش دو فیلم #منطقه_پرواز_ممنوع و #بنیامین را پایین ارزیابی کنند. واقعیت چیست؟
♦️ در شرایطی که فروش بهترین فیلمهای کودک و نوجوان، از یک سوم موفقترین فیلمهای بزرگسالان بالاتر نمیرود فعلا توقع رقابت این سینما با سینمای بزرگسال و مخصوصا طنز، عجیب است و آنها را تنها باید با همسنخهایشان مقایسه کرد.
🔹 فیلمهای کودک و نوجوان عمدتاً افتتاحیههای شلوغی ندارند بلکه با فروش پایین شروع میکنند و تدریجا اوج میگیرند. به دو دلیل عمده:
✔️چون سینماهای تعیینکننده که افتتاحیههای قدرتمند در آنها رقم میخورد (مثل سینماکوروش با داشتن ۱۲ درصد از فروش کل سینمای ایران) غالبا سینمای بزرگترها هستند و بسیاری از خانوادهها و مدارس، بهخاطر فضای مصرفزدگی حاکم بر آن فرزندانشان را به آنجا نمیبرند.
✔️ چون بچهها با اراده خودشان نمیتوانند به سینما بروند. آنها هم باید اجازه والدین یا مدرسه بگیرند و هم تا وقتی آنها او را به سینما ببرند صبر کنند. عملاً از اراده دیدن فیلم تا نشستن آنها بر صندلی سینما فاصلهای هست که به هفته اول نمیرسد.
♦️ تصمیم میگیرید به سینما بروید. آیا در ساعت فراغت، سینمای نزدیک شما، فیلم دلخواهتان را دارد؟ فیلمهای کودک و #نوجوان بهخاطر افتتاحیههای ضعیفتر، سالنهای کمتر و نامناسبتری میگیرند. مطرب در ۶ روز اول ۳۸۰۰ سانس داشت و منطقه و بنیامین ۹۰۰ سانس؛ معادل یک چهارم. پس امکان تماشای این دو برای مخاطبان، سهچهارم کمتر از مطرب است.
🔹 شما به سینما میروید تا از یک اکران با نور خوب در پرده نمایشی بزرگ و صدای مناسب لذت ببرید. اما اگر فیلم در یک سالن ۱۲ نفره با ویدئوپروژکتور معمولی اکران شود طبیعی است سراغ فیلم دیگری بروید. این اتفاقی است که طی این هفته در برخی سالنهای ضعیف و کوچک سینمایی برای منطقه پرواز ممنوع و بنیامین افتاد.
♦️ نوع مخاطب مهم است. مخاطب فیلمهایی مثل مطرب همان روزهای اول آن را در سینما میبیند؛ مخصوصاً اگر فیلم یک هفته توقیف شده باشد و احتمال توقیف دوبارهاش هم؛ هدیهای رایگان ولی فوقالعاده و احتمالا با طراحی قبلی از سوی سازمان سینمایی. چیزی که مخاطبان بالقوه اثر را بسیج کرد و روز اول به سینما کشاند.
اما نوع مخاطب پرواز ممنوع و بنیامین نه فقط عادت و الزام به دیدن فیلم در روزهای نخست ندارند که حتی منتظرند چگونه فیلم را رایگان، نیمبها، با تخفیف بیشتر یا حتی در تلویزیون ببینند.
🔹 منطقه پرواز ممنوع، بهغیر از سینماها، تاکنون به کمک اکرانهای مردمی در شهرهای فاقد سینما نیز 30 میلیون تومان فروخته است، فروشی که در سایت سینماتیکت لحاظ نشده است اما باید در ارزیابی موفقیت فیلم لحاظ شود.
♦️ حضور همزمان سه فیلم کودک و نوجوان روی پرده، مخاطبان این فیلمها را تقسیم کرد و منجر به کاهش آمار فروش هر سه فیلم شد.
🔹 بازخوردها نشان میدهد عمده مخاطبان پرواز ممنوع، از تماشای آن خیلی راضی هستند، راضیتر از برخی کارهای دیگر روی پرده. این رضایت اما آنگونه که باید در گیشه منعکس نمیشود. این دیگر شکست فیلم در گیشه نیست؛ بلکه بیشتر شکست و نارسایی سازماندهی سینمای ایران در معرفی فیلمهای خوب به مخاطب است.
♦️ بنیامین و پرواز ممنوع، اولین اثر سینمایی کارگردان و اولین تجربه تهیهکنندهشان هستند. ولی در عین حال با تورنادوی چهره شناخته شدهای در سینمای کودک چون سید جواد هاشمی رقابت میکنند و از آن پیشی میگیرند.
🔹 سال گذشته فیلشاه (پرفروشترین پویانمایی تاریخ سینمای ایران) در روز اول کمتر از ۳ و در هفته اول فقط ۵۵ میلیون فروخته بود، در حالی که پرواز ممنوع در همین مدت حدود ۱۴۰ و بنیامین حدود ۸۰ میلیون فروختهاند.
⭕️ برعکس برخی تصورات که «منطقه پرواز ممنوع» و «بنیامین» را شکست خورده تلقی میکنند باید گفت آنها در مقایسه با سینمای ایران، شروع خوب و بهتر از خوبی داشتهاند و اگر روند طبیعی فروش فیلمهای کودک و نوجوان را طی کنند میتوانند به فروش چشمگیری دست پیدا کنند.
⭕️ تنها در صورتی که وضعیت این دو فیلم را با خودشان و مخاطب بالقوهای که میتوانستند در هفته اول داشته باشند یا کمیتی که برای تصحیح روندهای معیوب سینمای ایران مورد نیاز است مقایسه کنیم حتما اعداد و فروش بسیار بالاتری باید رقم میخورد و از این حیث اوضاع خوب نبود.
🔅 آینه | فرهنگ و مردم
🆔 eitaa.com/aayneh
✳️🔴 مسئله ما سینمای تقلیلگرایی است که دوست ندارد مخاطبانش بیشتر شود
👈 سخنان صریح حامد بامروتنژاد، تهیهکننده فیلم #منطقه_پرواز_ممنوع در برنامه #هفت اخیر
🔹 شروع بحث با صحبت درباره «سانس ندادن به یک فیلم»، #تقلیل ماجراست. دعوا و محل بحث، این است که سینمای ما به این مخاطب سه چهار درصدی که دارد اکتفا کرده است و انگار دوست دارد در این حیات خلوت بماند.
🔸ما بازخوردهای متعددی داشتیم که #خانواده وقتی منطقه پرواز ممنوع را میبیند میگوید این فیلمی است که من نباید جایی نگران باشم که چه توضیحی به بچهام بدهم. این مخاطب دارد به سبد سینما اضافه میشود ولی سینمایی که اینها را به رسمیت نمیشناسد همزمان سه فیلم #کودک و #نوجوان اکران میکند، دو تا هم در یکی دو هفته آینده میآید. به پنج تا فیلم همزمان نمیشود سانس خوب داد.
🔹 فیلم کودک و نوجوان فیلم خانواده است. یعنی خانواده باید کودک را به سینما بیاورد. و جالب اینجاست که فیلم #بنیامین از ۵ بعد از ظهر به بعد در تهران ۴، ۵ سانس بیشتر ندارد. وضعیت فیلم ما فقط یه ذره بهتر از بنیامین است.
🔸من اوایل اکران میگفتم اگر این سانسهایی که به فیلم ما داده شد به فیلم پرفروش هم داده میشد نمیفروخت. در یکی از پردیسهای سینمایی تهران سانسهای یک فیلم این ساعتها بود: ۱۱ صبح، ۱۲ ظهر، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳ و ۲۴. و فیلم بنیامین در آن پردیس فقط یک سانس ۸ صبح داشت. حتی گاهی در سانس صبح مدارس هم همان فیلمها را پخش می کنند. حالا فیلم کودک و نوجوان قرار است بفروشد و اثبات کند میتواند رقابت کند؟
🔹 در یکی از پردیسها فیلم شنبه، یکشنبه و دوشنبه سانس داشت، سهشنبه نیمبهایی که فیلم من مخاطب دارد و خانواده میتواند به سینما بیاید سانس عصر من را گرفتند. رایزنی کردیم سانس دادند. ساعت چند؟ ۲۳:۵۹ دقیقه!
یعنی دعوا سر این نیست که فیلم میفروشد یا نه. دعوا سر این است که این فیلم قرار نیست بفروشد. و آن فیلم قرار است بفروشد.
🔸 سینمای کودک و نوجوان مخاطب خودش و ساز و کار خودش را دارد. مثلاً فیلم خانواده، فیلم انفجاری نیست در مخاطب روزهای اول. دلایل خودش را دارد. مثلاً خانواده باید دست جمعی به سینما بیاید و اگر فیلم شما وسط ماه اکران شد باید صبر کنید تا اول ماه بشود و خانواده حقوق بگیرد و بتواند بیاید. اصلا این اقتضائات فهم نمیشود.
🔹 آیا #کف_فروش در سینمای کودک و نوجوان مثل کف فروش در سینمای #طنز باید باشد؟ همانجوری که یک کودک و نوجوان را وسط یک بورس ول نمیکنید فیلم کودک و نوجوان را هم نباید وسط یک بازار که فقط #پول را میشناسد ول کنید.
🔸 شما به عنوان #سازمان_سینمایی هیچ ساز و کاری برای اینکه من قدرت رقابت یکسان داشته باشد نداری؟ ایراد از آنجا شروع میشود تو نمیخواهی مخاطب سینما بزرگ شود وگرنه کاری میکردی. این ساختار انگار فیلمی را که بخواهد این سه چهار درصد را توسعه بدهد دوست ندارد. یک مخاطب سه چهار درصدی که چه خوب مخاطب سینمای ایران هستند و چه بد که فقط همین سه چهاردرصد.
🔹 امروز یک #خبرگزاری_سینمایی، یک کلیپ درباره فروش فیلمهای روی پرده کار کرد. ولی از سه فیلم کودک و نوجوان هیچ اسمی نیاورد. در حالی که فروش ما از چند فیلم در کلیپ بیشتر بود. انگار این اصلا سینما نیست.
🔸 مشکل ما سینمای تقلیلگرا است. سینمایی که در قیمتگذاری #بلیت هم تقلیلگراست. قیمت بلیت طوری است که انگار بخش زیادی از مردم ایران قرار نیست به سینما بیایند و توانایی سینما آمدن داشته باشند.
🔹 این سینما در #ژانر هم تقلیلگراست. ما چقدر کارگردان داریم که دارند طنز میسازند اما قبلا اصلا در این صبغه نبوده. چرا؟ چون این ساز و کار او را به این نتیجه رسانده است که تو که کار جدی یا فلسفی میساختی، اگر دغدغه اختلاف طبقاتی داشتی، بیا همه باید کار طنز بسازید، من هم به شما سالن میدهم!
🔸 ما در تلویزیون، دو برنامه جدی سینمایی داریم، یکی «هفت» و یکی #نقد_سینما که جفتش ساعت ۱۱، ۱۲ به بعد است. یعنی برای اون سه چهار درصد برنامه ریزی شده و قرار نیست برای همه مردم ایران باشد.
🔅 آینه | فرهنگ و مردم
🆔 eitaa.com/aayneh