#علوم_فنون_دهم
#روش_تدریس
#درس_یک
درس یکم که مبانی تحلیل نام دارد در واقع ترکیب سه درس از کتاب فنون دهم سال گذشته است .
💢اهداف کلی این درس :
✅آشنایی بامتن
✅آشنایی با کالبد شکافی نظم
✅آشنایی با کالبد شکافی نثر
✴️در بخش اول دبیر می تواند با استفاده از عطر متن بویایی ، صدای باران متن شنیداری، تصویر شاعران متن دیداری را آموزش دهد ،سپس با خوانش چند بیت از یک شعر ویا بخشی از نثر متن ادبی را آموزش دهد .
⭕️سپس با یاد آوری انواع #لحن که در دوره ی متوسطه ی اول دانش آموزان خوانده اند، وخواندن یک نمونه در کلاس ،خوانش ابیاتی را به دانش آموزان بسپارد تا تمرین لحن خوانش داشته باشند و تشخیص بدهند هر متن نظم و نثر با چه لحنی باید خوانده شوند .
(دبیر می تواند از شیوه ی خط خوانش هم استفاده نماید که قبلا در طرح درس فارسی دهم درباره ی آن توضیح داده ام .)
🔰بخش بعدی کالبد شکافی و بررسی متون در سه قلمرو است که کمی با انواع قلمروها در درس فارسی متفاوت است و متون گسترده تر از فارسی بررسی می گردند .
♻️دبیر طبق آموزه های کتاب(صفحات ۱۴ الی ۲۰) ، ۵ مرحله ی تحلیل را برای دانش آموزان توضیح می دهد و از گروه های دانش آموزی می خواهد طبق آموزه ها متن های داده شده را بررسی و تحلیل کنند .
💥توجه:
در قسمت قلمرو زبانی ساختمان واژه ها در این درس نوشته شده وچون ساختمان واژه از کتاب فارسی دهم حذف شده است نیاز است دبیر ساختمان واژه را برای دانش آموزان یک بار یاد آوری کند .💥
💠در پایان گروهها تحلیل های متون نظم ونثر را برای دوستان خود بیان می کنند و دبیر کارهای دانش آموزان را نظارت کرده ونکات لازم را بیان می کند .
✍جهت تمرین بیشتر خودارزیابی ها در خانه حل شود و علاوه برآن هر گروه یک شعر و یک نثر را انتخاب کرده و در سه قلمرو بررسی نماید .
فرحناز حسینی ،استان البرز(کرج)
@adabiyatjame1112
#خود_ارزیابی_درس_اول
#علوم_فنون_دهم
#فرحناز_حسینی
(ویرایش براساس چاپ جدید کتاب سال ۹۷)
◀️پرسش ۱ : مفهوم «متن »را با ذکر دو مثال توضیح دهید.
✅ص ۱۲ کتاب پاراگراف اول (هر چیزی که ذهن ما را به پویایی در آورد متن است ...دراین کتاب مقصود ما از متن ،آثار شعر و نثر فارسی است.برای نمونه کتاب ها معمولا متن دیداری هستند و اگر خوانده شوند به آن ها متن های شنیداری یا خوانداری می گویند . صداهایی که می شنویم (شنیداری),بویی که حس می کنیم(بویایی),مزه ای که می چشیم (چشایی)و...نیز متن محسوب می شوند.
◀️پرسش۲-یکی از آسانترین وکاربردی ترین شیوه ها در بررسی و تحلیل متن چیست ؟
✅متن از سه دیدگاه زبان، ادبیات و فکر یعنی در سه قلمرو بررسی شود : زبانی، ادبی، فکری.
◀️پرسش ۳- با توجه به قلمرو فکری، دیدگاه خود را درباره ی محتوا و موضوع سروده زیر بنویسید .
آب را گل نکنیم ...
✅این متن عرفانی است و سپهری با کمک گرفتن از طبیعت وبا دیدگاه عرفانی، تلاش می کند مهربانی و دوستی را میان همه ی پدیده های هستی مطرح کند. شاعر در این شعر از شهر گمشده وسرزمین آرمانی اش سخن می گوید وخوش بین است و خوشبینی را القا می کند . آب تمثیلی است برای تمام زندگی، وگل نماد نادرستی و کژی است .روح بزرگ سپهری در این سروده مشهود است .
◀️پرسش ۴-در خوانش شعر زیر،به چه نکاتی باید توجه کرد
نهنگی بچه خود را چه خوش گفت
به دین ما حرام آمد کرانه
به موج آویز و از ساحل بپرهیز
همه دریاست ما را آشیانه
✅خوانش درست شعر(چشم خوانی) با هدف کشف لحن شعر، یکباره خواندن شعر بدون گسست، پس از خواندن شعر متوجه می شویم لحن خواندن این شعر، روایی-داستانی است زیرا یک داستان کوتاه، با مفهوم تلاش وکوشش ودوری از سستی است که شاعر آن را به خواننده انتقال می دهد.
در ابتدا متن به آهنگ نرم و ملایم خوانده می شود و در ادامه به تناسب فضای داستان و شخصیت ها، از لحن های دیگر بهره می جوید.
◀️پرسش ۵ -سروده زیر را بخوانید و با توجه به قلمرو ادبی«کنایه، تشبیه،تشخیص، مثل ومراعات نظیر »را شناسایی کنید.
هر که زین گلشن لبی خندان تر از گل بایدش
خاطری فارغ ز عالم چون توکل بایدش...
✅بیت اول:
چون توکل تشبیه
لب خندان گل تشخیص
گل وگلشن مراعات نظیر
✅بیت دوم :
تشبیه جبهه (پیشانی)به گل
جبهه وا کردن : کنایه از گشاده رویی
✅بیت سوم:
بند گران به زبان داشتن کنایه ا ز سکوت کردن.
✅بیت چهارم :
روسفید شدن کنایه.
فلک تشخیص.
مصرع دوم : ضرب المثل
✅بیت پنجم:
قطره،آب، ابر، دریا :مراعات نظیر
قطره ي آبی که دارد در نظر :تشخیص
◀️پرسش ۶-باتوجه به متن زیر ، به پرسش ها پاسخ دهید.
شنیدم که خلیفه ای خوابی دید، برآن جمله که پنداشتی که ...
✴️الف-دو ویژگی زبانی را استخراج کنید.
✅کاربرد«ی» استمراری در آخر فعل به جای « می» استمراری در اول فعل ⏪پنداشتی( می پنداشت)
✅کاربرد دستور تاریخی نمونه کاربرد «اندر» به جای «در»
✅استفاده از واژه ی عربی «اقربا»به جای نزدیکان
✅سادگی و روانی