🔰اصول تدریس احکام 5⃣
🔸 3. همگام با زمانها، مناسبتها و نيازها
مربى احكام بايد احكام را متناسب با زمان بيان كند، اين مناسبتها اقسامى دارد:
🔹الف) مناسبتهايىكه احكام و اعمال خاصى دارد. مانند: احكام محرم و صفر، عيد غدير، عيد فطر و قربان، اعتكاف، رمضان و ....
🔹ب) مناسبتهايى كه آداب و احكام خاصى براى آن مطرح نشده است، مانند ايام ولادت يا شهادت برخى از معصومين عليهم السلام.
🖌 در چنين شرايطى مربى احكام مىتواند مسايلى را كه به نحوى ارتباط با آن مناسبت دارد، مطرح نمايد.
مثلًا در موضوع ولادت يا شهادت امام صادق عليه السلام مىتواند از موضوعات زير استفاده نمايد:
احكام عمومى معصومين عليهم السلام همچون: #لزوم احترام به آنچه مربوط به آنهاست، حرام بودن #نسبت_دروغ به آنها، احكام #نذر، لزوم #آشنايى و فراگيرى احكام كه مورد توجه و تأكيد امام صادق عليه السلام به عنوان رئيس مذهب شيعه بوده است و بارها بر فراگيرى و عمل به احكام تأكيد نموده است.
👈 مىتوان از سخنان امام صادق عليه السلام تحت عنوان «لَيسَ مِنّا» كه به نحوى به احكام مربوط مىشود، بهره برد مانند: «ليس منا» «من خان مسلماً» «من غش مسلماً» سپس خيانت و غش را بيان نمود و ... .
👈و يا از پرسشهاى فقهى كه از آن حضرت شده بهره برد
و نيز مىتوان از نرم افزارهايى كه به نحوى درباره امام صادق عليه السلام استفتاء احكامى دارد، بهره برد.
🔸4. نوآورى
در بيان احكام بايد با زمان و مسايل جديد همراه بود تا انگيزه شنيدن احكام در مخاطبان بيشتر شود مانند:
احكام #پورسانت، #اسكونت، #ناهنجارىهاى اينترنتى، #جراحىهاى پلاستيك، #كنترل جمعيت، نماز در #قطبهاى شمال و جنوب، #شكستن
قفل برنامههاى نرمافزارى، #هديه جنين، احكام #انسان_منجمد، #شبيه سازى، #تقلب در امتحانات، #چت كردن با جنس مخالف، #مالكيت دولت، استفاده از #فيلمهاى_مبتذل، #جريمههاى بانكى، سفرهاى عمودى و ... .
🔸5. استفاده از مهارتها
مىتوان براى ايجاد انگيزه فراگيرى احكام شرعى، از مهارتهاى #هنرى، رسانههاى تصويرى و نمايشى همچون #فيلم، #اسلايد و ... استفاده نمود.
🔸6. آسان نشان دادن احكام
يكى از عواملى كه براى فراگيرى احكام در مخاطبان ايجاد انگيزه مىكند، آسان نشان دادن احكام است.
🖌 كسى كه به احكام فقهى آشنايى داشته باشد، مىداند كه در تمام ابواب فقهى، شرايط آسانى براى مكلفان قرار داده شده است. براى مثال:🔻
📌اگر شخصى بيمار باشد و نتواند نماز را ايستاده بخواند، مىتواند نشسته بخواند.
📌اگر نمىتواند وضو بگيرد، مىتواند تيمم كند.
📌اگر روزه براى شخص زيان داشته باشد، نبايد روزه بگيرد.
📌نماز مسافر كوتاهتر از نماز حاضر است.
📌تا يقين به نجاست پيدا نشود، همه چيز پاك است
و ... .
📌اگر چنانچه اداى كفاره براى مكلف ممكن نباشد، در نهايت بايد استغفار كند، اگرچه با گفتن يك مرتبه «استغفرالله» باشد. (1)
📌اگر بدهكار در زمان مقرر نمىتواند بدهى خود را ادا نمايد، بايد به او وقت داده شود.
📌اگر انسان ناچار شود درزمين و محلآلوده نماز بخواند و بدن و لباس او آلوده مىشود بايد در حال ايستاده نماز بخواند و براى سجده با سر اشاره كند و تشهد را ايستاده بخواند. (2)
📌در حج، قدرت و استطاعت بدنى واجب است و بر مريضى كه توان رفتن به خانه خدا را ندارد، واجب نيست. (3)
📌از شرايط امر به معروف و نهى از منكر، عدم ضرر جانى و مالى و آبرويى است. (4)
📌اگر چيزى كه سجده بر آن صحيح است، ندارد يا اگر دارد به واسطه سرما يا گرماى زياد و مانند اينها نمىتواند بر آن سجده كند، بايد به لباسش اگر از كتان يا پنبه است، سجده كند و اگر از چيز ديگر است بر همان چيز سجده كند و اگر آن هم نيست بايد بر پشت دست و چنانچه آن هم ممكن نباشد به چيز معدنى مانند انگشتر عقيق سجده نمايد. (5)
✅ در تمام مسائلى كه به صورت تدريجى است نوعى تخفيف براى مكلفان است.
-------------
1. توضيح المسائل مراجع، م 1660.
2. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 605، م 1074.
3. تحريرالوسيله، ج 1، ص 380، م 42.
4. همان، ص 472، م 9.
5. توضيح المسائل مراجع، م 1084.
📚 شيوه هاى جذاب سازى احكام ؛ ص74
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 پنج نكته در رابطه با #نفقه
🔸1. پرداخت نفقه سه گروه بر انسان واجب است: #پدر و #مادر، #فرزندان و #همسر گرچه در عده طلاق رجعى باشد.
🔹2. نفقه پدر و مادر و فرزندان در صورتى واجب است كه #فقير باشند و در غير اين صورت واجب نيست، ولى نفقه #همسر واجب است گرچه نيازمند نباشد.
🔸3. اگر انسان خرجى پدر و مادر يا فرزندان را نداده، مديون #نمىباشد بلكه فقط گناه كرده است اما در مورد همسر چنين نيست و هر مقدار كه خرجى همسر را ندهد به همان مقدار شرعاً #مديون است. (1)
🔹4. آنچه از نفقه و خرجى بر مرد واجب است نيازهاى #عادى زندگى همچون تهيه #غذا، #پوشاك و #مسكن است
👈و مخارجى همچون بدهىهاى شرعى زن مانند #كفاره، #خمس، #رد_مظالم، #صدقه، #هديه و #نذورات بر گردن شوهر نيست.
🔸5. اگر شوهر مخارج زندگى را به شكل روزانه يا هفتگى پرداخت نمايد و زن با صرفه جويى يا دلايل ديگر خرج نكند، نفقه، مال او مىشود و شوهر حق باز پس گيرى آن را ندارد. (۲)
----------------
1. شرح لمعه، ج 6، ص 73.
2. تحريرالوسيله، ج 2، ص 317، م 11.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج1 ؛ ص131
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 چهار نكته درباره #هديه
🔸1. برترى دادن فرزندى بر فرزند ديگر در هديه دادن #كراهت دارد. (1)
🔹2. اگر يكى از فرزندان داراى #خصوصيتى باشد كه سزاوار برترى است، چنانچه باعث #فتنه و فساد نشود برترى دادن او در هديه #خوب است. (2)
🔸3. اگر هديه دادن به فرزندى موجب #حسادت و #كينه و #فتنه شود #حرام است. (3)
🔹4. كودك نمىتواند به صورت #مستقل چيزى را به ديگران ببخشد. (4)
--------------
1. تحريرالوسيله، ج 2، ص 61، م 22.
2. تحريرالوسيله، ج 2، ص 61، م 22.
3. همان.
4. همان، ص 56، م 1 و ج 2، ص 12، م 1.
📚 احكام دو دقيقه اى ؛ ج1 ؛ ص145
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احکام عاشورائی
✅ 4. حرامخوارى
🖌 در منابع اسلامى تأكيد بسيارى بر پرهيز از #لقمه حرام شده است.
👈 پيامبراكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: انَّ اخوفَ ما اخافُ عَلى امتى مِن بَعدى هذِهِ المَكاسِبُ الُمحرَّمه (1)
بيشترين ترس و نگرانيم بر امتم اين كسبهاى حرام است.
👈 و نيز فرمود: كَسبُ الحَرامُ يبين فى الذُّريّه (2)
لقمه حرام در نسلهاى بعد اثر نامطلوب خود را ظاهر مىكند.
🔹 از ويژگى لشكريان يزيد حرام خوارى است.
🔹قرآن در دو آيه سوره مائده حرام خوارى را از صفات يهود برشمرده است. (3)
🔹امام حسين عليه السلام چندين بار با لشكريان يزيد صحبت كرد حسب و نسب خود را معرفى كرد. از همه راههاى منطقى و احساسى براى روشن ساختن حقايق براى آنها استفاده كرد اما اثرى نداشت آنگاه فرمود: فَقَدُ #مُلِئَت بُطوُنكم مِنَ الحَرام و طُبِع عَلى قُلوبِكم (4)
شكمهاى شما از حرام پر شده است. و بر دلهاى شما مهر خورده است.
انواع حرامخورى 🔻
⛔️ الف) حرام خورى آشكار و بىپوشش
مانند #ربا، #كم فروشى، #غش در معامله، #قمار، فروش چيزهايى كه موجب #فساد در جامعه مىگردد. مانند: فروش عكسهاى مبتذل، فيلمهاى آلوده خريد و فروش ابزار حرام (5)
⛔️ ب) حرامخورى با پوشش
اين نوع حرام خورى بسيار خطرناك است زيرا بسيارى از مسلمانان با پوشش حلال وجدان خود را فريب مىدهند. مانند #رشوه در پوشش حق حساب، #هديه و پول چايى يا رباخوارى در پوشش #مضاربه، كارمزد و كلاه شرعى.
-------------
1. بحارالانوار، ج 130، ص 54.
2. كافى، ج 5، ص 125.
3. مائده، 67 و 68.
4. بحارالانوار، ج 45، ص 8.
5. درباره درآمدهاى حرام در جلد 3 احكام عمومى آقاى وحيدى، ص 79 تا 108 بحث شده است.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 60
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 چهار نكته درباره هديه
🔸۱. برترى دادن فرزندى بر فرزند ديگر در هديه دادن كراهت دارد. (۱)
🔹۲. اگر يكى از فرزندان داراى خصوصيتى باشد كه سزاوار برترى است، چنانچه باعث فتنه و فساد نشود برترى دادن او در هديه خوب است. (۲)
🔸۳. اگر هديه دادن به فرزندى موجب حسادت و كينه و فتنه شود حرام است. (۳)
🔹۴. كودك نمىتواند به صورت مستقل چيزى را به ديگران ببخشد. (۴)
────────────
۱. تحريرالوسيله، ج ۲، ص ۶۱، م ۲۲.
۲. همان.
۳. همان.
۴. همان، ص ۵۶، م ۱ و ج ۲، ص ۱۲، م ۱.
📚 احكام دو دقيقهاى (همراه)، ج۳، ص: ۱۱۷
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
#هدیه
#خانواده
#فقه_اسلامی