🔰 احكام امر به معروف
🖌 امربه معروف و نهى از منكر با شرايطى كه دررسالههاى عمليه آمده است، واجب است و ترك آن معصيت است و در مستحبات و مكروهات، امر و نهى مستحب است. (1)
🖌 هرگاه بدعتى در اسلام واقع شود بر همه مخصوصاً علماى دين واجب است حق را اظهار و باطل را انكار كنند. (2)
🖌 آداب امر به معروف و نهى از منكر:
سزاوار است كسى كه امر به معروف و نهى از منكر مىكند به نكات زير توجه نمايد:
🔹الف) مانند طبيبى دلسوز و پدرى مهربان باشد.
🔹ب) قصد خود را خالص كند و تنها براى رضاى خدا اقدام كند و عمل خود را از هرگونه برترىجويى پاك گرداند.
🔹ج) خود را پاك و منزه نداند. چه بسا ممكن است همان شخص كه اكنون خطايى از او سرزده است. داراى صفات پسنديدهاى باشد كه مورد محبت الهى است؛ هر چند اين عمل او هم اكنون ناپسند باشد. (3)
🔹د) رضايت به فعل منكر و ترك معروف حرام است. (4)
🔹ه) در وجوب نهى از منكر، فرقى بين گناه بزرگ (معصيت كبيره) و گناه كوچك (معصيت صغيره) نيست. (5)
🔹و) اگر بداند يا احتمال دهد كه امر و نهى در صورت تكرار مؤثّر است واجب است تكرار كند. (6)
❓پرسش: در شرايط امروز وظيفه ما نسبت به امر به معروف افراد ناشناسى كه نمىدانيم اثر دارد يا نه چيست؟
✅ پاسخ: در فرض احتمال اثر و اجتماع ساير شرايط واجب است. (7)
-----------------
1. توضيحالمسائل مراجع، ج 2، ص 618، م 2786.
2. توضيح المسائل مكارم شيرازى، م 2514.
3. تحرير الوسيله، ج 2، شرائط امر به معروف، م 14.
4. همان، القول فى مراتبها. م 7.
5. همان، القول فى اقسامها، م 14.
6. همان، الشروط، م 5.
7. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 1، ص 482، س 1.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 51
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 وقف بر امام حسين عليه السلام
🔸شدت علاقه شيعيان به سالار شهيدان موجب شده كه در طول تاريخ بسيارى از شيعيان املاك خود را بر حرم ايشان و براى عزادارى او وقف كنند.
🔻اين امر، احكام خاصى در فقه به خود اختصاص داده است كه به برخى از آنها اشاره مىشود:
📍مسأله: آنچه براى برگزارى مراسم امام حسين عليه السلام وقف شده نبايد در موارد ديگر صرف شود. (1)
📍ساختمانى را كه به نام حسينيه ساخته مىشود بايد در همان مورد خاص از آن استفاده شود و جايز نيست به مدرسه و مسجد تبديل شود. اگر هم تبديل شده بايد به حال اول برگردد. (2)
❓پرسش: اثاث حسينيهاى كه متروك و مخروبه شده اگر بماند ضايع مىشود حكمش چيست؟
✅ پاسخ: اگر در آن حسينيه يا حسينيه ديگر قابل استفاده نيست بفروشد و صرف احتياجات حسينيه نمايد. (3)
❓پرسش: آيا جايز است وسايل و ظروف حسينيه را براى مصارف ديگر استفاده نمود؟
✅ پاسخ: اگر براى حسينيه وقف شده است جايز نيست. (4)
❓پرسش: ساختن حسينيه درقبرستانى كه قسمتى از آن به حال تعطيل درآمده چه صورتى دارد؟
✅ پاسخ: قبرستان اگر وقف دفن اموات باشد جايز نيست. (5)
---------------
1. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 351، س 40.
2. همان، ص 3526، س 53؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 87، ص 276؛ تحريرالوسيله، ص 74، م 61.
3. همان، ص 386، س 126.
4. استفتائات مكارم، ج 1، ص 299، س 1043.
5. استفتائات امام خمينى( ره)، ج 2، ص 358، س 59.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 52
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام مقتل
🖌 در ذكر مقتل و مصيبتخوانى لازم است دقّت شود مبادا مطالب و مسائل بىاساس مطرح شود.
👈 حضرت على عليه السلام در طى نامه خود به حارث همدانى نوشت: لا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ كَذِباً. (1)
يعنى نقل مكن از براى مردم هر چه را كه شنيدهاى كه همين بى دقتى در نقل كافى است براى دروغگويى.
❓پرسش: در بعضى از هيئتهاى مذهبى مصيبت هايى خوانده مىشود كه مستند به مقتل معتبرى نيست و از هيچ عالم يا مرجعى هم شنيده نشده است تكليف شنوندگان چيست؟
✅ پاسخ: نقل مطالب به صورت مزبور بدون اينكه مستند به روايتى باشد و يا در تاريخ ثبت شده باشد وجه شرعى ندارد مگر آنكه نقل آن به عنوان بيان #حال به حسب برداشت متكلم باشد.
👈 و تكليف شنوندگان نهى از منكر است به شرطى كه موضوع و شرايط آن نزد آنان ثابت شده باشد. (2)
🖌 مسأله: تمام مراجع خواندن روضههاى دروغ و بى اساس را حرام مىدانند. (3)
❓پرسش: آيا داستان عقد و عروسى حضرت قاسم در كربلا صحّت دارد؟ خواندن و بيان كردن اين داستان چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: چون در منابع معتبره نيامده بهتر ترك آن است. (4)
❓پرسش: مقاتل معتبره اعم از فارسى و عربى چيست؟
✅ پاسخ: كتاب لهوف و نفس المهموم. (5)
و برخى از بزرگان كتاب مقتل ابى مخنف، مقتل عبدالرزاق مقرم و منتهى الآمال را نيز معرفى نمودهاند.
-----------------
1. منتهى الآمال، ص 567 در پايان جلد اول. مرحوم محدث قمى روايات زيادى در مذمت خواندن روضههاى بىاساس و دروغ در كتاب مذكور آورده است.
2. اجوبة الاستفتائات خامنهاى، ج 2، س 36، ص 129.
3. مسائل جديد، ج 3، محسن محمودى، ص 32.
4. استفتائات جديد مكارم، ج 1، ص 508؛ جامع المسائل فاضل، ج 1، ص 624، س 218.
5. جامع المسائل فاضل، ج 1، س 2178.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 54
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 غلوّ در مداحى
❓پرسش: برخى از ذاكرين در مدح اهلبيت عليهم السلام تعبيراتى مانند زهرا پرستم، على پرستم، لااله الا الزهراء و ... مطرح مىكنند. اين گونه الفاظ چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: نبايد مسائلى كه خلاف شأن ائمه است، مطرح شود. (1)
❓پرسش: گفتن ذكرهايى مثل خداى من حسين من، من علىاللهىام و ... چه حكمى دارد؟
✅ پاسخ: جايز نيست و بايد ترك شود. (2)
--------------------
1. مسائل جديد، ج 1، ص 41، استفتائات بهجت، ج 4، س 6395 و 6396.
2. استفتائات آيت الله جوادى آملى، ص 114.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 55
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احكام عاشورايى
🖌 يكى از شيوههاى مؤثر بيان احكام محرم، توجه به #سيره امام حسين عليه السلام در احكام است كه خود مىتواند انگيزه بيشترى براى پذيرش و عمل به احكام براى سوگواران امام حسين عليه السلام باشد.
👈 در اينجا به چند نمونه از سخنان امام حسين عليه السلام از مدينه تا كربلا در رابطه با احكام اشاره مىشود:
✅ 1. احياء واجبات و احكام دين
يكى از اهداف نهضت امام حسين عليه السلام احياء واجبات و احكام دين است.
🔹 چنانكه خود حضرت در سخنى مىفرمايد:
الّلهُمَّ انَّك تَعلَمُ انّه لَم يَكن ما كان مِنّا تَنافُساً فى سُطان وَلا التماساً مِن فُضُول الحُطام ولكن لِنَرى المَعالِمَ مِن دينك و نظهُر الاصلاحُ فى بلادِك ويَأمنَ المَظلومونَ مِن عبَادكَ و يَعمَلَ بفرائِضِك و سُنَّتِكَ و احكامِك ... (1)
بارالها تو خود مىدانى آنچه كه از ما برآمده از سر رقابت در سلطنت و ميل به افزودن كالاى دنيا نبوده است بلكه از آن روست كه پرچم دين تو را افراشته بينيم و اصلاح را در شهرهايت آشكار كنيم و بندگان ستمديدهات را در امان باشند. و به فرائض و سنتها و احكامت عمل شود.
👈 امام حسين عليه السلام جان خود و پاكيزهترين انسانهاى زمان خود را فدا نمود تا مردم به احكام دين #عمل كنند چون سعادت در سايه #علم و #عمل به احكام دين است.
✅ 2. امام حسين عليه السلام و امر به معروف
🔹امام حسين عليه السلام در مدينه در جوار قبر رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:
اللهم انّى احِبُّ المَعروف و انكرُ المنكَر (2)
پروردگارا من معروف را دوست دارد و منكر را بد مىدانم.
🔹امام حسين عليه السلام هنگام حركت از مدينه به سوى مكه در فرازى از وصيت خود به برادرش محمدبن حنفيه فرمود:
اريدُ ان آمُرَ بالمَعروفِ و انهى عَن الْمنكر (3)
مىخواهم امر به معروف و نهى از منكر كنم.
🔹و در فرازى ديگر از سخنانش فرمود:
الا و انَّ هؤلاء قَد لَزمُوا طاعَةَ الشَيطان و تَرَكوا طاعَةَ الرَّحمنِ و اظهِرو الفَساد و عَطَّلَوا الحُدود و احَلّوُا حَرامَ الله و حَرِّمُوا حَلالَه و انَا احَقُّ مِمَّن غَيَّرَ (4)
آگاه باشيد اينان اطاعت خدا را ترك و پيروى از شيطان را بر خود فرض نمودهاند فساد را ترويج و حدود الهى راتعطيل نموده و حلال را حرام و حرام را حلال نمودهاند. و من به قيام عليه اين همه فساد و مفسدين كه دين جدم را تغيير دادهاند از ديگران شايستهترم.
🔹امام حسين عليه السلام درباره نقش امر به معروف و نهى از منكر فرمود: اذا ادّيت و اقيمَت استَقامَت الفرائِضُ كُلُّها
اگر فريضه امر به معروف و نهىاز منكر به درستى انجام شود و اقامه گردد فرائض ديگر نيز انجام خواهد شد. (5)
📌نكته: مىتوان احكام و آداب امر به معروف را از بخش احكام محرم استفاده نمود.
----------------
1. ابن شعبه حرانى، تحف العقول، قم انتشارات بصيره 1394، ب 170.
2. مقتل مقرم، ص 133، بحار الانوار، ج 44، ص 328.
3. مقتل خوارزمى، ج 1، ص 188.
4. كاملابن اثير، ج 3، ص 280؛ انساب الاشراف، ج 3، ص 171؛ سخنان حسينبن على عليهما السلام از مدينه تا كَربلا، ص 149.
5. تحف العقول، ص 168.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 56
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احکام عاشورائی
✅ 3. امام حسين عليه السلام و مبارزه بابدعت گرايى
🖌 يكى از مسايلى كه در عصر امام حسين عليه السلام رواج داشت #بدعت گرايى بود!
👈 امام حسين عليه السلام در نامهاى به بزرگان بصره نوشت: انا ادعُوكُم الى كِتابِ اللّه وسُنّةِ نَبيِهِ فَانَّ السُّنَةَ قَد اميتت والبدعَةَ قَد احِييَت (1)
من شما را به (عمل به) كتاب خدا و سنت پيامبرش دعوت مىكنم چرا كه سنت پيامبر از ميان رفته و بدعتها رواج پيدا كرده است.
❓بدعت چيست؟
✅ بدعت در دين يعنى انجام عملى كه در كتاب و سنت پايه و اساسى ندارد. چنين عملى به نيت انجام عمل دينى بدعت و حرام است. (2) مانند نماز #تراويح، #آمين گفتن در بين حمد و سوره، دست #بسته نماز خواندن و #روزه روز عاشورا كه بنى اميه تشريع كردند.
👈 امام رضا عليه السلام درباره روزه روز عاشورا مىفرمايد:
پايه گذارش ابن مرجانه بوده است. آن روزى كه خطاكاران خاندان ابن زياد به خاطر تبرك جستن از قتل امام حسين عليه السلام در آن روز، روزه گرفتند. (3)
🔹مرحوم علامه امينى در كتاب الغدير با ذكر اسناد و مدارك، بدعتهاى معاويه را جمع آورى كرده است. او مىگويد: نخستين كسى كه #ربا را حلال شمرد، آشكارا به #شرب_خمر و خريدن آن اقدام كرد، اموالى را براى #جعل_حديث اختصاص داد، به دين خدا #اهانت كرد، #ازدواج با دو خواهر را در يك زمان اجازه داد، و #خطبه عيد را بر خلاف دستور پيامبر بر نماز عيد مقدم داشت، معاويه بود. (4)
🖌 امروزه بدعتهاى بسيارى در جامعه وجود دارد. مانند: سفرهاى خرافى، ماليدن #خون قربانى به ماشين و خانه و استفاده از #موزيك در برخى از دستجات عزادارى.
---------------
1. تاريخ طبرى، ج 7، ص 240.
2. بدعت عبارت است از« ادخال فى الدين ماليس فى الدين». جامع الشتات فارسى، ج 1، ص 176، قواعد شهيد، ص 256( فرهنگ علوم، ص 134).
3. وسايل الشيعه، ج 7، ص 240.
4. الغدير، ج 1، ص 71؛ عاشورا، زير نظر آية الله مكارم، ص 206.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 58
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احکام عاشورائی
✅ 4. حرامخوارى
🖌 در منابع اسلامى تأكيد بسيارى بر پرهيز از #لقمه حرام شده است.
👈 پيامبراكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: انَّ اخوفَ ما اخافُ عَلى امتى مِن بَعدى هذِهِ المَكاسِبُ الُمحرَّمه (1)
بيشترين ترس و نگرانيم بر امتم اين كسبهاى حرام است.
👈 و نيز فرمود: كَسبُ الحَرامُ يبين فى الذُّريّه (2)
لقمه حرام در نسلهاى بعد اثر نامطلوب خود را ظاهر مىكند.
🔹 از ويژگى لشكريان يزيد حرام خوارى است.
🔹قرآن در دو آيه سوره مائده حرام خوارى را از صفات يهود برشمرده است. (3)
🔹امام حسين عليه السلام چندين بار با لشكريان يزيد صحبت كرد حسب و نسب خود را معرفى كرد. از همه راههاى منطقى و احساسى براى روشن ساختن حقايق براى آنها استفاده كرد اما اثرى نداشت آنگاه فرمود: فَقَدُ #مُلِئَت بُطوُنكم مِنَ الحَرام و طُبِع عَلى قُلوبِكم (4)
شكمهاى شما از حرام پر شده است. و بر دلهاى شما مهر خورده است.
انواع حرامخورى 🔻
⛔️ الف) حرام خورى آشكار و بىپوشش
مانند #ربا، #كم فروشى، #غش در معامله، #قمار، فروش چيزهايى كه موجب #فساد در جامعه مىگردد. مانند: فروش عكسهاى مبتذل، فيلمهاى آلوده خريد و فروش ابزار حرام (5)
⛔️ ب) حرامخورى با پوشش
اين نوع حرام خورى بسيار خطرناك است زيرا بسيارى از مسلمانان با پوشش حلال وجدان خود را فريب مىدهند. مانند #رشوه در پوشش حق حساب، #هديه و پول چايى يا رباخوارى در پوشش #مضاربه، كارمزد و كلاه شرعى.
-------------
1. بحارالانوار، ج 130، ص 54.
2. كافى، ج 5، ص 125.
3. مائده، 67 و 68.
4. بحارالانوار، ج 45، ص 8.
5. درباره درآمدهاى حرام در جلد 3 احكام عمومى آقاى وحيدى، ص 79 تا 108 بحث شده است.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 60
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰 احکام عاشورایی
✅ 5. امام حسين عليه السلام و نماز
🖌 هنگامى كه دشمنان در روز نهم محرم حلقه محاصره را تنگتر كردند و آماده حمله شدند امام حسين عليه السلام به حضرت عباس عليه السلام فرمود:
ارجعِ الَيهِم فَان استَطَعتَ ان تؤخّرِهُم الى غدوة و تَدْفَعَهُم عَنّا العشيّهِ نُصَلَى لِرَبَّنا اللَيلة و نَدعُوهُ و نَستَغفَره فَهُوَ يَعلم أنى #احِبُّ الصَّلوة وَ تِلاوةِ كِتابه وَ كثَرة الدُّعاء والاستغفار (1)
به سوى آنان باز گرد و اگر توانستى همين امشب را مهلت بگير و جنگ را به فردا موكول كن تا ماامشب را به نماز و استغفار و مناجات با خدا بپردازيم خدا مىداند من نماز و تلاوت قرآن و دعا و استغفار را دوست دارم.
🖌 ضحاك بن عبدالله مىگويد:
شب عاشورا امام حسين عليه السلام و يارانش تا صبح در حال نماز و استغفار و دعا بودند. (2)
🖌 امام سجاد عليه السلام فرمود: پدرم در هر شبانه روز #هزار ركعت نماز مىخواند. (3)
-------------
1. ارشاد مفيد، ص 240، ج 4، ص 315
2. نفس المهموم، ص 104.
3. بحارالانوار، ج 2، ص 311، موسوعه كلمات امام حسين عليه السلام، ص 685.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 62
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari
🔰احکام عاشورایی
✅ 6. اذان و اقامه
🖌 در منزلگاه #شراف پس از استراحت مختصر موقع ظهر، وقت نماز فرا رسيد امام حسين عليه السلام به حجاج بن مسروق مؤذن مخصوص خود فرمود: اذِّن يَرْحَمَك الله و اقِمِ لِلصَّلوة نُصلى
خدا رحمتت كند، اذان و اقامه بگو تا نمازمان را بخوانيم.
🖌 نيز امام حسين عليه السلام هنگام نماز ظهر، به فرزندش فرمود اذان و اقامه بگو و ايشان اذان و اقامه گفت و سپس با هم نماز خواندند. (1)
🖌 در صبح #عاشورا با داشتن مؤذن مخصوص، خود اذان و اقامه فرمود و نماز صبح را با اصحابش خواند. (2)
👈 مستحب است انسان در بين اذان و اقامه يك قدم بردارد يا ذكر بگويد و يا قدرى ساكت باشد. (3)
👈 اگر براى خواندن نماز جماعت به مسجد برود و ببيند جماعت تمام شده، تا وقتى كه صفها به هم نخورده #نمىتواند براى خود اذان و اقامه بگويد. (4)
📌 در چند جا اذان و اقامه #ساقط است:
🔸1. كسى كه با نماز #جماعتى همراه شود كه در آن اذان و اقامه گفته شده باشد.
🔸2. كسى كه پس از اقامه نماز جماعت در مسجد قبل از برهم خوردن #صفها بخواهد نماز بگذارد.
🔸 3. كسى كه اذان و اقامه ديگرى را #بشنود (5)
------------------
1. همان، ج 44، ص 314.
2. اذان نغمه آسمانى، ص 88؛ موسوعه كلمات امام حسين عليه السلام، ص 101.
3. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 543، م 940.
4. همان، م 924.
5. عروه الوثقى، ج 1، ص 602.
📚 احكام مناسبت ها، ص: 63
💢 حجة الاسلام محمود اکبری
🔻
@ahkam_akbari