حکم تکلیفی روزه سالمند پرسش: سالمندان چه موقع مي توانند روزه نگيرند؟ پاسخ: همه مراجع: کساني که در اثر پيري نتوانند روزه بگيرند يا روزه برايشان مشقت دارد روزه بر آنها واجب نيست.

حکم روزه سالمند در صورت توانایی بعد رمضان پرسش: اگر شخص پيري بعد از ماه رمضان توانايي بجا آوردن قضاي روزه هايش را پيدا نمايد وظيفه او نسبت به قضاي روزه چيست؟ پاسخ: خويي،تبريزي،سيستاني،وحيد و نوري: قضا بر او واجب نيست. امام و مکارم: بنابراحتياط واجب بايد قضا کند. بهجت وشبيري: واجب است قضا کند. فاضل و صافي: بنابراحتياط مستحب قضا کند.

حکم فدیه سالمند پرسش: آيا بر افراد پيري که در اثر کهولت سن توانايي روزه گرفتن ندارند واجب است فديه بدهند؟ پاسخ: امام ،خامنه اي، خويي، تبريزي، فاضل، سيستاني، شبيري، وحيد و نوري: مسأله دو حالت دارد 1- نمي تواند روزه بگيرد که دراين صورت دادن فديه واجب نيست. 2- مي تواند روزه بگيرد ولي مشقت دارد (شبيري: اگر چه به حد حرج نرسد) که دراين صورت واجب است فديه بدهد. بهجت و مکارم: در هر دو صورت فديه بر او واجب است. صافي: درهر دو صورت بنابراحتياط واجب فديه بر او واجب است .

حکم وضعی روزه سالمند با مشقت پرسش: حکم روزه سالمندان که با وجود مشقت و سختي روزه مي گيرند چيست؟ پاسخ: امام ،خامنه اي،بهجت، تبريزي، فاضل،سيستاني، مکارم ،صافي، شبيري ،نوري : اگر روزه برايشان ضرر نداشته باشد روزه ايشان صحيح است. خويي، وحيد: روزه ايشان صحيح نيست.

زن باردار نزدیک به زایمان پرسش: تكليف روزه زن شيرده يا بارداري كه وقت زايمانش نزديك است (ماه 8-9 بارداري)، چيست؟(1) پاسخ: نكته: اگر مادر بتواند بچه را از راهي غير از شير خود سير كند بايد اين كار را بكند و روزه اش را بگيرد اما اگر سير كردن بچه منحصر در اين باشد كه مادر به بچه خود شير بدهد و يا اگر بچه غير شير مادر بخورد برايش ضرر داشته باشد مادر بايد به بچه شير بدهد و در اين صورت اگر روزه براي مادر يا بچه ضرر داشته باشد نبايد روزه بگيرد. زني که زايمان او نزديک است يا زن شيرده، اگر روزه براي خودش يا براي بچه ضرر داشته باشد نبايد روزه بگيرد و بعدا بايد قضا نمايد (رهبري ومکارم: در فرضي که روزه (در تمام سال) بر خودش ضرر دارد اگر ضرر به گونه اي باشد که مانند مريض باشند حکم مريض را دارند و قضا واجب نيست) پرداخت فديه: خامنه اي،خوئي،تبريزي ،وحيد،مکارم وشبيري: فقط در صورتي که روزه براي جنين ضرر داشته باشد (نه براي خودش) واجب است. بهجت،سيستاني،نوري: در هر دو صورت (ضرر براي مادر و ضرر براي جنين) واجب است. امام: در صورت ضرر بر بچه واجب است و در صورت ضرر بر مادر به احتياط واجب فديه بدهد. فاضل: در صورت ضرر بر بچه واجب نيست و در صورت ضرر بر مادر واجب است. صافي: در هر دو صورت (ضرر براي مادر و ضرر براي جنين) بنابر احتياط واجب فديه بدهد.

زن باردار غیر نزدیک به زایمان پرسش: در رساله فرموده ايدکه حامل مقرب (زن بارداري که زائيدن او نزديک است) در بعضي از حالات بايد فديه بدهد ، سوال اين است که وظيفه حامل غيرمقرب در اين حالات چيست و آيا فديه دارد يا نه؟ پاسخ: رهبري: بله، با خوف ضرر بر جنين فديه دارد. مکارم: چنانچه ضرر براي فرزند داشته باشد و براي خودش نداشته باشد ، بايد فديه دهد. زنجاني: تعبير رساله معظم له زن باردار است و قيد(زائيدن او نزديک است) وجود ندارد. صافي: اگر روزه گرفتن براي او ضرر دارد ، حکم مريض را دارد. سيستاني: زن حامله اي که زمان زايمان او نزديک نيست فديه ندارد.

پرداخت کننده فدیه زن باردار پرسش: زن حامله اي که از گرفتن روزه هايش ناتوان است فديه را خودش بايد پرداخت نمايد يا شوهرش؟ پاسخ: امام ،خامنه اي،خويي، بهجت، تبريزي، فاضل، سيستاني، وحيد، صافي و نوري: بر عهده خودش است. مکارم: بنابر احتياط واجب بايد از مال خودش بدهد . شبيري: به عهده شوهرش است.

پرداخت شدن فدیه توسط شوهر زن باردار پرسش: اگر شوهر فديه زن باردارش را بپردازد، آيا فديه از عهده زن ساقط مي شود؟ پاسخ: امام ،خويي، تبريزي، فاضل ،سيستاني و صافي: اگر با اجازه زن پرداخت کند جايز است و از عهده زن ساقط مي شود اما اگر بدون اجازه و درخواست زن پرداخت کند بنابراحتياط واجب از عهده زن ساقط نمي شود. وحيد، مکارم، نوري: اگر بدون درخواست و اجازه زن پرداخت کند بنابراحتياط واجب از عهده زن ساقط نمي شود. شبيري: از عهده زن ساقط مي شود.

وجوب پرداخت فدیه حتی پس انجام قضای روزه زن باردار پرسش: اگر زن باردار بعد از ماه رمضان توانايي بجا آوردن قضاي روزه را پيدا نمايد وآن را بجا آورد آيا لازم است فديه هم پرداخت کند؟ پاسخ: همه مراجع: پرداخت فديه ربطي به قضا کردن روزه ها ندارد ودر هر صورت پرداخت فديه واجب است .

وجوب روزه زن شیرده با امکان تغذیه با غیر شیر پرسش: در رساله فرموده ايد که اگر در ماه رمضان، زن مرضعه و يا يک دايه پيدا شود که بچه را شير بدهد مادر بچه، بايد روزه اش را بگيرد.آيا با وجود شيرخشک و با فرض عدم ضرر آن براي نوزاد، باز هم چنين حکمي جاري است؟ پاسخ: رهبري: بله، در فرض مذکور، مادر بچه بايد روزه بگيرد. زنجاني: لازم نيست بچه را به مرضعه بسپارد يا شيرخشک تهيه کند. مکارم: در صورتي که مشکلي براي بچه ايجاد نشود، مادر روزه را بگيرد. سيستاني: اگر بتواند از شير هاي جايگزين مثل شير خشک کمک بگيرد ، بنا بر احتياط واجب روزه نگرفتن براي چنين زني جايز نيست.